Монголын нийт багш нарын төлөөлөл цалингаа нэмүүлэхийг шаардаж өнөөдөр төв талбайд жагслаа. Тэд албан ёсны шаардлагаа хүргүүлээд төрийн ордныг тойрон алхсан юм.

Өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ сүүлийн жилүүдэд огцом өсөж байгаа нь цалингийн худалдан авах чадварыг улам бүр дордуулж, цалингаараа амьдрах боломжгүй болгож, ажилтай ядуус болсон хэмээн өөрсдийгөө тодорхойлов. Боловсролын салбарт хүн амын өсөлтөөс шалтгаалж, дараах олон сөрөг үр дагавар гарч буйг дурдлаа. 

• Багшлах боловсон хүчинд 5000 гаруй багшийн хомсдол бий болсон. 
• Цэцэрлэг сургуулийн хүрэлцээ хангалтгүйн улмаас нэг ангид 35-аас дээш хүүхэд сурч байна
• Хүн амын өсөлтийг дагасан боловсролын байгууллагын шинэчлэл, өргөтгөл хангалтгүй хэвээр
• Багш нарын ажлын ачаалал ихсэж, боловсролын чанар муудсан
• Багш, ажилтнуудын хөдөлмөрийн үнэлэмж доогуур амьжиргааны түвшинг хангаж чадахгүй хэмжээнд хүрсэн
• Салбарын гол ачааг тэтгэврийн насанд ойртсон болон тэтгэвэрт гарсан багш нар үүрч, хүүхдийн төлөө хоёргүй сэтгэлээр ажиллаж байна. 

Хүүхдүүдийн суралцах эрх ноцтойгоор зөрчигдөх эрсдэл улам нэмэгдэхийн хэрээр багшлах боловсон хүчний дутагдал улам ихсэж сургалтын чанарт ихээр нөлөөлж, нөхцөл байдал улам хүндэрч, боловсролын салбарын тогтвортой хөгжлийг алдагдуулах аюулд хүргэж байна. Засгийн газар, Боловсролын яаманд дээр дурдсан асуудлыг шийдвэрлүүлэхээр удаа дараа шаардлага хүргүүлсэн ч үр дүн гарахгүй байна. Иймд жагсаалыг зохион байгуулж, мөн үр дүн гарахгүй бол ажил хаялт зарлахаа тэд мэдэгдлээ. 

"23 ЖИЛ БАГШЛАХДАА ЗУН АМАРЧ ҮЗЭЭГҮЙ, ӨӨР АЖИЛ ГОЛОЛГҮЙ ХИЙЖ ӨР ЗЭЭЛЭЭ ТӨЛДӨГ"

Дархан-Уул аймгийн ЕБС-ийн Үйлдвэрчний хорооны дарга Н.Уранцэцэг:
- Дархан-Уул аймгаас бидний 30 гаруй багш орон нутгийн багш нараа төлөөлөн энэхүү жагсаалд ирлээ. Манай аймагт 10 мянга гаруй багш бий. Миний хувьд боловсролын салбарт 23 дахь жилдээ ажиллаж буй биеийн тамирын багш. Үндсэн цалин маань 1 сая 480 мянган төгрөг. Залуу, ахмад багш гэхгүй  дээрх дүнгээр л бүгд цалинждаг. Мэдээж энэ нь амьдралд хүрэлцэхгүй. Өр зээлийн дарамтад, аятай тухтай амьдралаар амьдарч чадахгүй байна.

Мэргэжилдээ чин сэтгэлээсээ хайртай тулдаа л өнөөдөр багшилж байна. Бид зуны амралтаар 45 хоногт амардаг нэртэй ч зүгээр суух боломж байхгүй. 23 жил ажиллахдаа нэг ч удаа амарч үзээгүй. Манайх ам бүл 6-уулаа. Амрах л юм бол өр зээл тасалдана. Миний хүүхдүүд ч бусдын адил идэж, хэрэглэж, өмсөж зүүхийг хүсдэг. Тиймээс зундаа ажил гололгүй, өөр салбарт ч ажилладаг. Манай аймагт ЕБС-ийн багшийн ачаалал нийслэлийнхээс бага биш, бараг л ижил. Адилхан л бичиг цаасандаа дарагдаж, төсөл хөтөлбөртэй байдаг. 

"БАГШ НАРТ ЗОРИУЛСАН ОРОН СУУЦНЫ ХӨТӨЛБӨР МӨН ХЭРЭГТЭЙ БАЙНА"

Боловсрол, шинжлэх ухааны байнгын хорооны гишүүн, УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэбат:
- Өнөөдөр 5000 багшийн дутагдалтай байна. Ирэх жил 10 мянга, түүний дараа 15 мянгаар ч дутаж магадгүй байдалд хүрээд байна. Үүний цаана жирийн иргэдийн хүүхэд багачууд хохирно. Газарзүй, хими, физик, математик, түүх, газар зүйн хичээл үзэх боломжгүй дээрээ тулсан сумд байна. Улаанбаатар хотод ч дутагдалтай байна.

Боловсролын салбарт цомхотгол хийж болохгүй. Тогооч, эмч, арга зүйч, үйлчлэгч нарыг цомхотголд оруулж байгаа юм байна. Харин ч уг салбарт хөрөнгө оруулалт хийх ёстой. Тиймээс УИХ-ын гишүүд маань санаачилгатай ажиллах хэрэгтэй. ЗГ, Боловсролын яам ойрын хугацаанд хэлэлцээрээ байгуулах шаардлагатай байна. Мөн багш нарыг орон сууцжуулах хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. Ядаж байрны зээлээ төлөх хэмжээнд цалингаа нэмүүлмээр байна гэж байна. Жишээ нь 50мкв байр авлаа гэхэд сард дор хаяж 1,5 сая төгрөг төлөх шаардлагатай бол үлдсэн 1,5 сая төгрөгөөр амьдраад үлдсэнээр нь зээлээ төлөх боломжтой болно.

Тиймээс олон талаас нь авч үзээд тэдний цалин урамшууллыг яаралтай шийдмээр байна. Нөгөөтээгүүр үндсэн цалинг нь нэмье гэдэг нь гүйцэтгэл урамшуулал нь алдаатай, багш нарын ердөө тал хувь нь ордог гэж байгаа юм. Баталгаат цалинг нь ирэх жилийн төсөв дээр тооцохыг хүсэж буй. 

"ЭХНЭР МААНЬ БАС БАГШ. БИД БАНКНЫ, АППЛИКЭЙШНИЙ ГЭЭД ОЛОН ЗЭЭЛТЭЙ, ӨРНӨӨС ӨРИЙН ХООРОНД АМЬДАРДАГ"

Ерөнхий боловсролын сургуулийн түүх, нийгмийн багш Л.Мөнхтөр:
- Бидний гар дээр авч буй цалин улсын хөдөлмөрийн зах зээлийн дундаж цалингаас доогуур байна. Багшийн цалин, хөдөлмөрийн үнэлэмжийг нэмэх шаардлага үүссэн учир бид жагсаалд нэгдэж байна. Би 9 дэх жилдээ багшилж байна. Монголд зээлгүй хүн байхгүй байх. Эхнэр маань мөн багш, гурван хүүхэдтэй, манайх ам бүл 5-уулаа. Бид хоёул банкны болон янз бүрийн аппликэйшний зээлтэй. Зээлээс зээлийн хооронд, өрнөөс өрийн хооронд амьдардаг. Учир нь авч байгаа цалин минь амьдралд хүрэхгүй, зээл авахаас өөр аргагүй байдаг. Багш нарт амралт, гэр бүлдээ зарцуулах ч цаг бараг байхгүй дээ. Зогсолтгүй ажиллаад л байхад ажилтай ядуу хүмүүс шиг л байдаг. 

Гэрэл зургийг Г.Өнөболд