Их Эзэн богд Чингис хаан мэндэлсний 860 жилийн ойд зориулж, 1710-аад оноос өдийг хүртэл 300 гаруй жилийг хамарсан Чингис хаан судлалтай холбоотой хэвлэгдсэн ном, товхимлуудыг дэлгэв.
“Алтан цуглуулбар-999” номын үзэсгэлэнд Чингис хаан, түүний залгамжлагчид, Монголын эзэнт гүрний түүхэд холбогдох 19 орны 23 хэл дээрх 860 ном, бүтээлийг дэлгэж, ерөнхийлөгчийн зарлигаар Эзэн Чингис хааны иш хөргийг үзэсгэлэнгийн хойморт залсан юм. Тус үзэсгэлэнд Үндэсний номын сангийн сан хөмрөгт хадгалагдаж буй, Монголын Дипломатын академийн ахмад дипломатчид гадаад оронд элчин сайдаар ажиллах хугацаандаа цуглуулсан ном, шастир, судалгааны бүтээл, түүхэн сурвалжийн дээжүүдийг багтаажээ.
Монголын Дипломатын Академийн захирал Х.Бэхбат “Хоёр жилийн өмнөөс ахмад дипломатчид энэ агуу сэдвийн хүрээнд дотоод, гадаадын туурвисан бие даасан ном, зохиолыг түүхчлэн судалж, эх орондоо нэгтгэх ажлыг эхлүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл Монголын эзэнт гүрний үеийн гэрчүүдийн үлдээсэн анхдагч эх сурвалжаас эхлээд ном гэдэг оршихуйн бүх төрөл зүйлийг энэ үзэсгэлэнд багтааж чадлаа.” гэж үзэсгэлэнгийн нээлтэд дурдлаа.
Үндэсний номын сангийн захирал Б.Ичинхорлоо “Манай номын сан дэлхийн олон хэл дээрх Монгол судлалын номуудаар сан хөмрөгөө баяжуулж байх үүрэгтэй.
Бусад орнуудаас Монгол улсын талаарх ном, зохиол олж авахад бэрхшээлтэй байдаг ч Монголын дипломатын академитай хамтран хоёр жилийн турш 1000 гаруй бүтээл цуглуулсан байна.
Тэдгээрээс Их Эзэн Чингис хаан мэндэлсний 860 жилийн тэгш ойн соёрхол болгож, 860 бүтээлээр “Алтан цуглуулбар-999” үзэсгэлэнг нээлээ. Монгол судлал, Чингис судлалын ном, товхимлууд манай номын сангийн гол судлагдахуун учир зөвхөн энэ үзэсгэлэнгээр дуусах зүйл биш. Цаашдаа Ерөнхийлөгчийн тамгын газар, Гадаад харилцааны яам, “Голомт сан” ТББ-тай хамтраад “Номын элчин” гэх том төслийн эхлэл болж байгаа юм. Цаашдаа Үндэсний номын сан дэлхийн Монгол судлалын төв болох зорилготой.” гэв.
ШУА-ийн Хэл, зохиолын хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Э.Пүрэвжав “Монголын түүхийн сод, дэлхийн мянганы суут хүн Чингис хаанд зориулсан номын үзэсгэлэн манай улсад тийм олон удаа болдоггүй. Дипломатуудын гавьяа бол Тайланд, Филиппин, Вьетнам зэрэг улсад хэвлэгдсэн Чингис хааны тухай номуудыг эх орондоо авч ирэн, ард түмэндээ үзүүлэх боломжийг олгож байна.
Хүн бүхэн олж, үзэх боломжгүй олон ховор бүтээлийг үзэсгэлэнд дэлгэсэн. Мөн 80 гаруй “Монголын нууц товчоо” байна. Нууц товчоо бол Чингис гэсэн нэрээр эхэлж, Чингис хааны баатарлаг үйл явдал, зовлон, жаргалыг гаргасан зохиол билээ.
Дэлхийн 30 орчим улсад хэвлэгдсэн. Энэ үзэсгэлэнгийн онцлох бүтээл бол XVII зууны “Алтан товч” гар бичмэл. Энэхүү гар бичмэл “Монголын нууц товчоо”-ны агуулгын 80 гаруй хувийг багтаасан ижил, төстэй үйл явдалтай. Монгол хэлээрээ бичсэн түүх соёлын бүтээлүүд байгаа учраас Монголын түүхийг, Чингис хааны их үйл хэргийг гуйвуулах, зохиох арга байхгүй. Үүний үндсэн эх сурвалж бол “Монголын нууц товчоо” болон энэ үзэсгэлэнд дэлгэсэн олон бүтээлүүд юм.
Үзэсгэлэнгийн нэрийн тухайд 999 гэдэг нь шижир алтны дээд сорьц. Эртнээс “Алтан товч”, “Алтан аргамжийн бодлого” гэх мэт Монгол хүн алтыг хамаг сайхан бүхэнтэйгээ жишин, зүйрлэж ирсэн. Тэр ч утгаараа ном, бүтээлүүдийг охилж, дээдлэн, нэг хүний олон номыг тавихгүй, нэг хэвлэлийг мөн давхардуулахгүй гэж энэ нэрийг оноосон” гэв.
Мөн тэрээр “Монголын болон Чингисийн тухай хүн хүрч, очдоггүй газарт байх ном, товхимлыг ард түмэн нүдээр үзэх боломжийг олгож байгаа нь маш гайхалтай. Ахмадууд “Үнэн худал хоёрын дунд дөрвөн хуруу зай бий” гэдэг. Чихээр сонссоноос, нүдээрээ үзэх нь итгэл үнэмшил, бахархах сэтгэлийн дээд хэлбэр гэж үздэг.” гэж онцолсон юм.
“Алтан цуглуулбар-999” үзэсгэлэн ирэх оны нэгдүгээр сарын 31-ны өдрийг дуустал Үндэсний номын сангийн Үнэт ховор номын музейд үнэ төлбөргүй олон нийтийн хүртээл болох аж.
Их Эзэн богд Чингис хаан мэндэлсний 860 жилийн ойд зориулж, 1710-аад оноос өдийг хүртэл 300 гаруй жилийг хамарсан Чингис хаан судлалтай холбоотой хэвлэгдсэн ном, товхимлуудыг дэлгэв.
“Алтан цуглуулбар-999” номын үзэсгэлэнд Чингис хаан, түүний залгамжлагчид, Монголын эзэнт гүрний түүхэд холбогдох 19 орны 23 хэл дээрх 860 ном, бүтээлийг дэлгэж, ерөнхийлөгчийн зарлигаар Эзэн Чингис хааны иш хөргийг үзэсгэлэнгийн хойморт залсан юм. Тус үзэсгэлэнд Үндэсний номын сангийн сан хөмрөгт хадгалагдаж буй, Монголын Дипломатын академийн ахмад дипломатчид гадаад оронд элчин сайдаар ажиллах хугацаандаа цуглуулсан ном, шастир, судалгааны бүтээл, түүхэн сурвалжийн дээжүүдийг багтаажээ.
Монголын Дипломатын Академийн захирал Х.Бэхбат “Хоёр жилийн өмнөөс ахмад дипломатчид энэ агуу сэдвийн хүрээнд дотоод, гадаадын туурвисан бие даасан ном, зохиолыг түүхчлэн судалж, эх орондоо нэгтгэх ажлыг эхлүүлсэн. Өөрөөр хэлбэл Монголын эзэнт гүрний үеийн гэрчүүдийн үлдээсэн анхдагч эх сурвалжаас эхлээд ном гэдэг оршихуйн бүх төрөл зүйлийг энэ үзэсгэлэнд багтааж чадлаа.” гэж үзэсгэлэнгийн нээлтэд дурдлаа.
Үндэсний номын сангийн захирал Б.Ичинхорлоо “Манай номын сан дэлхийн олон хэл дээрх Монгол судлалын номуудаар сан хөмрөгөө баяжуулж байх үүрэгтэй.
Бусад орнуудаас Монгол улсын талаарх ном, зохиол олж авахад бэрхшээлтэй байдаг ч Монголын дипломатын академитай хамтран хоёр жилийн турш 1000 гаруй бүтээл цуглуулсан байна.
Тэдгээрээс Их Эзэн Чингис хаан мэндэлсний 860 жилийн тэгш ойн соёрхол болгож, 860 бүтээлээр “Алтан цуглуулбар-999” үзэсгэлэнг нээлээ. Монгол судлал, Чингис судлалын ном, товхимлууд манай номын сангийн гол судлагдахуун учир зөвхөн энэ үзэсгэлэнгээр дуусах зүйл биш. Цаашдаа Ерөнхийлөгчийн тамгын газар, Гадаад харилцааны яам, “Голомт сан” ТББ-тай хамтраад “Номын элчин” гэх том төслийн эхлэл болж байгаа юм. Цаашдаа Үндэсний номын сан дэлхийн Монгол судлалын төв болох зорилготой.” гэв.
ШУА-ийн Хэл, зохиолын хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Э.Пүрэвжав “Монголын түүхийн сод, дэлхийн мянганы суут хүн Чингис хаанд зориулсан номын үзэсгэлэн манай улсад тийм олон удаа болдоггүй. Дипломатуудын гавьяа бол Тайланд, Филиппин, Вьетнам зэрэг улсад хэвлэгдсэн Чингис хааны тухай номуудыг эх орондоо авч ирэн, ард түмэндээ үзүүлэх боломжийг олгож байна.
Хүн бүхэн олж, үзэх боломжгүй олон ховор бүтээлийг үзэсгэлэнд дэлгэсэн. Мөн 80 гаруй “Монголын нууц товчоо” байна. Нууц товчоо бол Чингис гэсэн нэрээр эхэлж, Чингис хааны баатарлаг үйл явдал, зовлон, жаргалыг гаргасан зохиол билээ.
Дэлхийн 30 орчим улсад хэвлэгдсэн. Энэ үзэсгэлэнгийн онцлох бүтээл бол XVII зууны “Алтан товч” гар бичмэл. Энэхүү гар бичмэл “Монголын нууц товчоо”-ны агуулгын 80 гаруй хувийг багтаасан ижил, төстэй үйл явдалтай. Монгол хэлээрээ бичсэн түүх соёлын бүтээлүүд байгаа учраас Монголын түүхийг, Чингис хааны их үйл хэргийг гуйвуулах, зохиох арга байхгүй. Үүний үндсэн эх сурвалж бол “Монголын нууц товчоо” болон энэ үзэсгэлэнд дэлгэсэн олон бүтээлүүд юм.
Үзэсгэлэнгийн нэрийн тухайд 999 гэдэг нь шижир алтны дээд сорьц. Эртнээс “Алтан товч”, “Алтан аргамжийн бодлого” гэх мэт Монгол хүн алтыг хамаг сайхан бүхэнтэйгээ жишин, зүйрлэж ирсэн. Тэр ч утгаараа ном, бүтээлүүдийг охилж, дээдлэн, нэг хүний олон номыг тавихгүй, нэг хэвлэлийг мөн давхардуулахгүй гэж энэ нэрийг оноосон” гэв.
Мөн тэрээр “Монголын болон Чингисийн тухай хүн хүрч, очдоггүй газарт байх ном, товхимлыг ард түмэн нүдээр үзэх боломжийг олгож байгаа нь маш гайхалтай. Ахмадууд “Үнэн худал хоёрын дунд дөрвөн хуруу зай бий” гэдэг. Чихээр сонссоноос, нүдээрээ үзэх нь итгэл үнэмшил, бахархах сэтгэлийн дээд хэлбэр гэж үздэг.” гэж онцолсон юм.
“Алтан цуглуулбар-999” үзэсгэлэн ирэх оны нэгдүгээр сарын 31-ны өдрийг дуустал Үндэсний номын сангийн Үнэт ховор номын музейд үнэ төлбөргүй олон нийтийн хүртээл болох аж.