ГУТАЛ #13: Монголд амьдрах биш амь зуух гэж л хичээж байна

Арван жилийн дараа ангиараа уулзах болзоонд талбай л нэрлэгдэж, "Авлаа шүү, инээгээрэй" гэх гэрэл зурагчны хальсанд талбай л бууж, Хүүхдийн баяраар багачуудын хөлд талбай л дарагддаг. Номын баяр, автомашингүй өдөр, нээлттэй өдөрлөг, өлсгөлөн, цуглаан гээд мөн ч олон үйл явдал, он солигдох мөчийн догдлолыг хадгалж үлдсэн газар бол Сүхбаатарын талбай. Олон ч хүний баяр, гунигийг мөнхөлж үлдсэн буурал талбай өнөөдөр ч өнөө л янзаараа ажин түжин.

Энгийн өдрүүдээс ялгаатай нь энд өнөөдөр эсгий гутал, монгол гутал, эсгий түрүүт, цөлийн шар, годон, ботинк, бойтог, пүүз, цагдаа хар гээд загвар ондоо зөндөө олон гутал холхино. Ихэнхдээ л хүмүүс талбай дээгүүр хөндлөн гулд алхаад оддог бол энэ удаад хэрэг болгон хөл хавсарч, хонон өнжин зогсож байна.

Хөшөөний хойд талд хүмүүс Төрийн ордон тийш долоовор хуруу гозолзуулан дор дорноо аль нэгийг бувтнан уурсаж, амьдрах арга алга гэнэ. Тэгтэл талбайн баруун хэсэгт хүмүүс амьдарч л байна. "Ice team Mongolia" гэсэн бичигтэй, ажлын хувцастай эрчүүд мөс хөрөөдөж сууна, бяцхан мөсөн өргөө барих гэнэ. Хажууд нь бас мөсөөр гулгуур урлаж байна. Шинэ жилийн баярт зориулж талбайг чимж буй нь энэ.

Нээрэн удахгүй шинэ жил болно, он солигдоно шүү дээ. Тэгээд талбай өнөө л янзаараа хүмүүсийн дахин нэг цоо шинэ догдлолыг мөнхөлж үлдэнэ байх. Байх гэсний учир нь өмнөх жилүүдийнхээс ялгаатай нь өнөөдөр энэ хотод шинэ жилийн баяр тэмдэглэх дүүрэн ширээтэй айл, хундага өргөх оргилуун хүсэлтэй хүн алга шиг ээ.

Энэ удаагийн "ГУТАЛ"-д есөн өдрийн турш өглөө ажилтай мэт гарч талбайд цугларч, гантиг дээр хонож буй жагсагчдын гутлыг онцолж байна.

ХАРИХЫГ ХҮСЭВЧ ОРХИЖ БОЛОХГҮЙ

Харлаж, гандаж хал үзээгүй гэмээр сэвгүй цагаан царай. Олон хоног хүйтэн шөнө гадаа хоносноос болсон уу хонхойж, ядарсан нүд. Өчигдөр шөнийн цасанд хучигдаж хоносон, өглөөн нар ээх ч дулаацаж өгөхгүй дагжрах эрүү. Хэн нэгний авч ирж өгсөн эсгий гутлыг углаж, малгайтай цамцныхаа гадуур хөвөнтэй дээл давхарлаж өмссөн энэ залуу аяллын хөтөч ажилтай, 22 настай. Тэрбээр жагсаалд оролцоод тав, Сүхбаатарын талбайд дөрөв хоножээ.

Түүний яриа харгүй бас хиргүй санагдсан тул энд онцлов. Өөрөө Монголын ирээдүй хэр нь "Ирээдүй, хойч үедээ өөрийнхөө мөрөөддөг байсан, үзэж туулж чадаагүй сайхан амьдрал, сайн нийгмийг бүтээж өгөхийн төлөө би энд ирсэн" гэх. Цааш сонсвол байж болох хамгийн гэгээн зүйлийг бас ярьж байна. "Нүүрсний хэргийн гол буруутнуудыг олоод, хариуцлага тооцох хэрэгтэй. Тэгээд хөрөнгүүдийг нь хурааж аваад сургууль цэцэрлэг гээд л улсдаа гоё гоё бүтээн байгуулалт бий болгоосой гэж хүсэж байна" гэх.

Тэр дөрөв хоногийн турш огт гэртээ хариагүй. Өдөртөө шаардлага тавьж, жагсана. Шөнөдөө хүйтэн гантиг дээр даавуу дэвсээд хэвтэнэ. Унтахдаа 5-10 минут хэтэрч болохгүй. Өөрөө сэрсэн даруйдаа бусдыгаа сэрээнэ. Үгүй бол осгоод үүрд унтчихаж мэднэ. Тэгээд л шөнөдөө 10-20 удаа сэрдэг. Нуруу маш их өвдөж байгаа. Тэглээ гээд шантарч, зүгээр орхиж болохгүй гэж тэр ярилаа.

Ярианы төгсгөлд "Яг одоо миний хамгийн их хүсэж байгаа зүйл энэ бүх зүйл хурдан дуусаасай. УИХ-д сууж байгаа луйварчид, мөнгө идэгчид шийтгэлээ амсаж, асуудал цэгцрээсэй" гэсэн юм. Тэр харихыг хүсэж байна. Хүссэн ч "Энэ миний асуудал биш" гээд хаяад явж чадахгүй байгаа зориг нь, тэмцэл нь гоё юм.

ОРОЙ УНТАХ ГЭЭД ХЭВТЭХЭЭР Л...

Хоёулаа бойтог гуталтай бас хурган дээлтэй бүсгүйчүүд халуун аарц чанаад, зузаан алчуурт ороож баглаад, цүнхлээд иржээ. Тэдний нэг нь "Орой унтах гээд л хэвтэхээр хүйтэн цемент дээр хэвтэж байгаа энэ муу хэдэн хүүхдүүд нүдэнд харагдаад нойр хүрэхгүй юм. Хэд хоног харлаа, бүр тэсэхээ байгаад өнөөдөр дүүтэйгээ хоёулаа аарц буцалгаад аваад ирлээ" гэж ярив.

Тэд өнөөдөр анх удаа жагсаалд иржээ. Зорилго нь даарч буй жагсагчдад дулаан аягалах. Тэднийг дөнгөж ирээд байх үед ХЗДХ-ийн сайд Г.Нямбаатар талбайд гарч ирж, жагсагчдад мэдэгдэл хийв. "Юу гэнэ үү, яана гэнэ вэ" гэж чих тавин өндөлзөж, "Шийдэмгийхэн хариу өгөөд энэ залуусыг гэрт нь хариулах хэрэгтэй шүү дээ" гэж өөр хоорондоо ярилцав.

Хоёр эгч өгч буйдаа өөрсдөө баахан баярлачихсан хүн хүнд аяга барьж, аарц аяглаад л гүйгээд байх. "Уу уу", "Эвий эвий" гэх үгсийг давтан давтан хэлж буйгаас нь үнэхээр л сэтгэл өвөрлөөд ирсэн нь харагдана. Саатай бойтогтой эгч тэтгэвэрт. Тэтгэврийн мөнгөнөөсөө дүүгийнхээ машинд бензин хийгээд шурхийгээд хүрээд иржээ, энд.

МОНГОЛД АМЬДРАХ БИШ АМЬ ЗУУХ ГЭЖ Л ХИЧЭЭЖ БАЙНА

Дах, дэгтий болсон зузаан хувцастай хүмүүс талбайд олон байна. Тэдэн дунд пүүзтэй жийж яваатай нь ч таарлаа. Ягаан пүүзтэй, дунд эргэм насны эр цэцэрлэгт хоёр хүүхдээ хүргэж өгчхөөд зургаа дахь өдрөө талбайд иржээ. Жагсахын хажуугаар ажлаа ч хийж байгаа, үгүй бол нэг их сайхан нийгэмд амьдарч байгаа ч биш, ар гэр хэцүүднэ шүү дээ гэж ярив.

Тэр "Би 2017 онд Турк яваад 2020 онд Монголдоо ирсэн. Хоёр улсын ялгаа тэнгэр газар шиг.  Турк манайхаас хоёр дахин жижиг газар нутагтай. Тэгэхэд нийгмийн хөгжил, соёл ярих юм биш. Гэтэл манайх илүү өргөн, уудам нутагтай хэр нь ард иргэдийнх нь амьдрал ийм. Аргагүй шүү дээ, боломжийг нь нөхөд хулгайлчихсан байхад бид яаж сайхан амьдрах вэ. Үнэндээ Монголд амьдрах биш амь зуух гэж л хичээж байна" гэв. Тэр хувиараа бизнес эрхлэгч.

Сэтгэл тэврээд ирсэн нь, итгэл дайгаад ирсэн нь ч энд байна. Зориг нь улам асах тэмцэгч, жаахан шантармаар болж, илч харьсан залуу үеийнхэн ч харагдана.

Жагсаалын тухай сайн, муу үг хардсан, сэрсэн харц олон л байна. Ямартай ч аарц, хуушуур, боорцог, ааруул, хайлмаг зэргээр хүн бүр хошуу хөдөлгөсөн, дулаацах гэж мэрийсэн дүр зургаас харахад цагаа тулахад монголчууд нэгэндээ хайртай л аж.