- Та Монголд гурав дахь удаагаа томилогдон ажиллаж байна. Анх удаа Монголд ирж байсан сэтгэгдлээсээ хуваалцвал?
- Би Монголд анх 1985 онд ирж 1989 он хүртэл амьдарсан. Эхний нэг жил МУИС-д Монгол хэлний ангид суралцаад түүний дараах гурван жилийн хугацаанд Монгол дахь Японы Элчин сайдын яаманд ажилласан. Монгол Улс 80-аад оны үед социалист орон байсан ба тухайн үед Монгол Японы харилцаа төдийлөн сайн байгаагүй. Сонин сэтгүүл дээр япон улсыг империалист, капиталист гэх мэт сөрөг агуулгатай зүйлсийг заримдаа бичдэг байв. Тухайн үед би хоёр орны харилцааг цаашид хөгжүүлэх нь багагүй бэрхшээлтэй юм байна даа гэж бодож байлаа. Харин гудамжаар алхаж явахад миний найз нөхөд, танилуудтай төстэй царайтай хүмүүс байх нь надад их дотно санагддаг байсан шүү. Анх монголд ирэхэд гадаад улсад ирсэн мэт сэтгэгдэл төрөөгүй.
- Монгол хэлээр чөлөөтэй ярьдаг маш цөөхөн элчин сайд нарын нэг нь та. Монгол хэлийг сурах хэцүү байв уу?
- Би чөлөөтэй ярьдаггүй шүү дээ. (инээв) Тухайн үед Японд Токиогийн гадаад хэлний их сургууль болон Осакагийн гадаад хэлний их сургуульд л монгол хэл заадаг байсан. Гэхдээ би монгол хэлийг эдгээр сургуулийн алинд ч эзэмшээгүй. Японы Гадаад хэргийн яаманд ажилд орсныхоо дараа надад монгол хэл сурахыг даалган, эхний жилээ АНУ-ын Индианагийн их сургуульд суралцаад дараагийн жил нь Монгол Улсын Их сургуульд монгол хэл суралцсан. Монгол хэл нь Япон хэлний дүрэмтэй адилхан учраас сурахад тийм ч хэцүү биш. Харин кирилл үсгийг уншиж сурахад нэлээд хэцүү байсан. Мөн Япон хэлэнд таван эгшиг байдаг бол Монгол хэлд долоон эгшиг байдаг. Тиймээс одоо ч япон хэлэнд байдаггүй хоёр эгшгийг дуудах хэцүү байдаг. (инээв)
- Хоёр улсын харилцааны хамгийн чухал үндсийг та юу гэж бодож байна вэ?
- Сайхан асуулт байна. Монгол Улс ардчилсан тогтолцоонд шилжсэн хугацаа буюу 90-ээд оноос хойш манай хоёр орны харилцаа эрчимтэй хөгжсөн гэж хэлж болно. Монгол, Япон хоёр улс нэг ижил үнэт зүйлийг эрхэмлэдэг болсноос хойш бидний харилцаа улам гүнзгийрсэн гэж боддог. Мөн монгол, япон хүмүүс зүс царайны хувьд төстэй ба бид нэг өвөг дээдэстэй ч байж болохоор юм. Үүнийг үгүйсгэх хүн байхгүй болов уу. Манай хоёр орны харилцаа Хубилай хааны үеэс эхтэй бөгөөд түүхэнд хоёр улсын хооронд тулаан тэмцэл байсан ч тэр цагаас хойш ирээдүйг харан урагшилсаар ирсэн хоёр орон маань өдгөө ч нэгэн зүгт харан хөгжсөөр байгаа гэж бодож байна.
- Та Монголд гурав дахь удаагаа томилогдон ажиллаж байна. Анх удаа Монголд ирж байсан сэтгэгдлээсээ хуваалцвал?
- Би Монголд анх 1985 онд ирж 1989 он хүртэл амьдарсан. Эхний нэг жил МУИС-д Монгол хэлний ангид суралцаад түүний дараах гурван жилийн хугацаанд Монгол дахь Японы Элчин сайдын яаманд ажилласан. Монгол Улс 80-аад оны үед социалист орон байсан ба тухайн үед Монгол Японы харилцаа төдийлөн сайн байгаагүй. Сонин сэтгүүл дээр япон улсыг империалист, капиталист гэх мэт сөрөг агуулгатай зүйлсийг заримдаа бичдэг байв. Тухайн үед би хоёр орны харилцааг цаашид хөгжүүлэх нь багагүй бэрхшээлтэй юм байна даа гэж бодож байлаа. Харин гудамжаар алхаж явахад миний найз нөхөд, танилуудтай төстэй царайтай хүмүүс байх нь надад их дотно санагддаг байсан шүү. Анх монголд ирэхэд гадаад улсад ирсэн мэт сэтгэгдэл төрөөгүй.
- Монгол хэлээр чөлөөтэй ярьдаг маш цөөхөн элчин сайд нарын нэг нь та. Монгол хэлийг сурах хэцүү байв уу?
- Би чөлөөтэй ярьдаггүй шүү дээ. (инээв) Тухайн үед Японд Токиогийн гадаад хэлний их сургууль болон Осакагийн гадаад хэлний их сургуульд л монгол хэл заадаг байсан. Гэхдээ би монгол хэлийг эдгээр сургуулийн алинд ч эзэмшээгүй. Японы Гадаад хэргийн яаманд ажилд орсныхоо дараа надад монгол хэл сурахыг даалган, эхний жилээ АНУ-ын Индианагийн их сургуульд суралцаад дараагийн жил нь Монгол Улсын Их сургуульд монгол хэл суралцсан. Монгол хэл нь Япон хэлний дүрэмтэй адилхан учраас сурахад тийм ч хэцүү биш. Харин кирилл үсгийг уншиж сурахад нэлээд хэцүү байсан. Мөн Япон хэлэнд таван эгшиг байдаг бол Монгол хэлд долоон эгшиг байдаг. Тиймээс одоо ч япон хэлэнд байдаггүй хоёр эгшгийг дуудах хэцүү байдаг. (инээв)
- Хоёр улсын харилцааны хамгийн чухал үндсийг та юу гэж бодож байна вэ?
- Сайхан асуулт байна. Монгол Улс ардчилсан тогтолцоонд шилжсэн хугацаа буюу 90-ээд оноос хойш манай хоёр орны харилцаа эрчимтэй хөгжсөн гэж хэлж болно. Монгол, Япон хоёр улс нэг ижил үнэт зүйлийг эрхэмлэдэг болсноос хойш бидний харилцаа улам гүнзгийрсэн гэж боддог. Мөн монгол, япон хүмүүс зүс царайны хувьд төстэй ба бид нэг өвөг дээдэстэй ч байж болохоор юм. Үүнийг үгүйсгэх хүн байхгүй болов уу. Манай хоёр орны харилцаа Хубилай хааны үеэс эхтэй бөгөөд түүхэнд хоёр улсын хооронд тулаан тэмцэл байсан ч тэр цагаас хойш ирээдүйг харан урагшилсаар ирсэн хоёр орон маань өдгөө ч нэгэн зүгт харан хөгжсөөр байгаа гэж бодож байна.