Өнөөдөр олон монгол айлд эмэгтэйчүүдийн нуруу тэнийж, эрчүүд нь “эхнэрээ баярлуулахаар” гал тогооныхоо өрөөнд, хүүхдүүдтэйгээ мунгинаж буй.
Мунгинаж гэхийн утга нь энэ өдрөөс бусад өдрүүдэд эмэгтэйчүүд нь хоолоо хийж, хүүхдүүдээ асарч, ажлаа амжуулж, дэлгүүрээс хүнсээ зөөдөг. Харин эрчүүд нь ажлаа хийж, орой ирээд хоолоо идэж, компьютер тоглоно, эсвэл зурагтаа үзэн хэвтэнэ. Нийтлэг энэ төрх бол монгол айл өрх. Хэрвээ танайх гэрийнхээ ажлыг ижил тэгш хийдэг, хариуцлагаа адилхан ухамсарладаг бол танд баяр хүргэе. Танайх хүний эрхийг тэгш хангасан, орчин цагийн, шинэ соёлтой айл аж.
“Монгол эмэгтэйчүүдийн эрх хэтэрсэн үү гэхээс багадаагүй. Давраад байгаарай” гэх утга бүхий яриа, сошиал сайтууд дээрх постууд олныг уншсан биз ээ. Ингэж хэлэхдээ тэд нүүрэндээ гивлүүртэй арабын орны эмэгтэйчүүд эсвэл азийн зарим орны хуучны ёс заншлыг дотроо төсөөлнө. Тийм ээ, бид тэдний дэргэд илүү эрхтэй. Гэхдээ бодит амьдрал дээр “эрх нь хэтийдсэн” эсэхийг дараах сэдвүүдээс харцгаая.
УНТЛАГЫН ӨРӨӨ
Аав, ээж хоёр нь ороод хаалгаа хааж, хамгийн нандин нууцаа ярилцаж, үйлддэг өрөө бол унтлагынх. Энэ л хаалттай хаалганы цаана гэр бүлийн хүчирхийлэл нууцаар явагдаж олон мянган эмэгтэйчүүд болдог бол гивлүүр зүүгээд нүүр, биеийнхээ хөх няцыг нууж явахыг хүсэж байна.
“Жендэрт суурилсан хүчирхийлэл /2017/” судалгаанд дурьдсанаар монголын 3 эмэгтэй тутмын нэг нь амьдралынхаа туршид биемахбодийн болон бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн байдаг гэжээ.
2020 оны эхний 3 сарын хугацаанд гэр бүлийн хүчирхийллийн гэмт хэрэг 279 бүртгэгдсэн байна. Үүний 98,8 хувьд нь охид, эмэгтэйчүүд ХОХИРОГЧ болжээ.
Дээрх нь шууд гэмт хэрэг. Харин Зөрчлийн хуулиар шийдэгдсэн гэр бүлийн хүчирхийллийн талаарх тоон мэдээ үүнээс тусдаа.
Гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас үйлдэгдсэн зөрчилд 2020 онд 1813 иргэн өртөж, хохирсон нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулбал 72.8 (764) хувиар өссөн байна. Хохирогчдын 92.7 (1681) хувь нь дахиад л эмэгтэйчүүд байна.
Биемахбодын хүчирхийлэл бол нүдэнд ил харагдах хохирол. Гэтэл хэчнээн мянган эмэгтэй сэтгэлийнхээ гүнд тарчилж, хүн ёсныхоо эрхэм чанарыг нулимсандаа урсгаж суугаа бол гэдэг аймшигтай.
Баримт, статистик ийнхүү өгүүлсээр байтал “Өөрсдөөсөө л болсон, тэвчээрийг нь барагдуулсан” гэдэг үг унагах хүмүүс хүчирхийллийг өөгшүүлж, хүчирхийлэлд өртөх охид бүсгүйчүүд, бяцхан хүүхдүүдийн тоог л нэмэхээс өөр нэмэргүй.
ЗОЧНЫ ӨРӨӨ
Эрх нь дэндээд байгаа монгол бүсгүйчүүд хаана “давраад” байгааг хайцгаая. Үнэндээ бол монгол эмэгтэйчүүдийн эрх гал тогооныхоо өрөөнд эхэлж, гал тогооныхоо өрөөнд л дуусаж байна.
Дээд боловсролын салбарын 2018-2019 оны хичээлийн жилийн статистик мэдээллийн тайланд дурьдсанаар монгол эмэгтэйчүүд эрчүүдээс хавь илүү болохыг харж болно.
Төгсөгчдийг ХҮЙСЭЭР ХАРЬЦУУЛВАЛ...
Дипломын дээд | Бакалавр | Магистр | Доктор | |
Эрэгтэй | 62.2% | 40.6% | 36.8% | 38.2% |
Эмэгтэй | 37.8% | 59.4% | 63.2% | 61.8% |
Гэтэл илүү боловсролтой эмэгтэйчүүд шийдвэр гаргах түвшинд уусах мэт алга болжээ. Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Хотын дарга, Аймгийн засаг дарга алинд нь ч эмэгтэй хүн хэзээ ч болж байсангүй.
“Төрийн захиргааны удирдах албан тушаалтнуудад эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь
- Яамдын төрийн нарийн бичгийн түвшинд 7.7%,
- Агентлагийн даргын түвшинд 3.3%,
- Аймаг, нийслэлийн ЗДТГ-ын даргын түвшинд 18.2%
- Аймаг, нийслэлийн ИТХ-ын даргын түвшинд 0%
Нийслэл, дүүрэг, аймаг, сумын Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын даргад эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь:
- Дүүрэгт 33.3%,
- Суманд 14.2%
- Нийслэл болон аймгийн түвшинд 0%
Дээрх тоог Үндэсний статистикийн хорооны 2019 оны “Шийдвэр гаргах түвшин дэх эмэгтэйчүүдийн оролцоо” тайланд дурьджээ. Түүнчлэн, томоохон их дээд сургуулиуд, эмнэлэгүүд, төрийн өмчит компанийн захирлуудын дунд ч эмэгтэйчүүд өдрийн од мэт цөөхөн.
Шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүдийн оролцоо дутсанаар хөрсөнд буусан, иргэдийн өдөр тутмын амьдралд эерэгээр нөлөөлөхүйц, хүүхэд эмэгтэйчүүдэд ээлтэй бодлого шийдвэрүүд илтэд дутагдаж буйг та бүхэн гудманд гарах төдийд л харж болно.
АРИУН ЦЭВРИЙН ӨРӨӨ
Эмэгтэйчүүд бид ариун цэврийн өрөөндөө гоёж гоодсоноор ажилдаа явах бэлтгэлээ бүрэн хангана. Нялх, бага насны хүүхэдтэй эмэгтэйчүүд бол ариун цэврийн өрөөндөө ажлын хувцсаа нууж байгаад, хүүхдүүдээсээ нуугдаж сэмхэн хувцаслаад “оргон” гарна.
Харин энэхүү ариун цэврийн өрөөг бид ажлын байран дахь бэлгийн дарамт хэр байдгаар төлөөлүүллээ.
Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хуулийн 4.1.7 заалтад бэлгийн дарамтыг “Бэлгийн дарамт гэж бусдыг хүсээгүй байхад нь бэлгийн сэдлээ үг хэлээр, биеэр буюу өөр хэлбэрээр илэрхийлсэн, эсвэл хурьцал үйлдэхээс аргагүй байдалд оруулсан, мөн бэлгийн сэдлийн улмаас ажил, албан тушаал, эд материал, сэтгэл санааны болон бусад байдлаар хохироох үр дагавар бүхий тэвчишгүй орчин үүсгэх, айлган сүрдүүлэх, тулган шаардах зэрэг үйлдэл, эс үйлдэхүйг хэлнэ” гэсэн байдаг.
Ажлын байрны бэлгийн дарамт нь хүнийг тэвчишгүй хүнд нөхцөлд оруулдаг атлаа тэр талаараа бусдад ярьж, сэтгэлээ нээж болдоггүй, гомдол гаргахад эргээд өөрт нь халгаатай “маш хорлонтой” үйлдэл юм. Энэ талаарх гомдол гаргах хууль эрхзүйн орчин маш бүрхэг, бараг байхгүйтэй ижил гэвэл та гайхах уу?
Хүний эрхийн байгууллагуудын судалгаанаас харахад “Ажлын байран дахь бэлгийн дарамтанд өртөгсдийн 10 хүн тутмын 9 нь эмэгтэй” /2016/, “Таван хүн тутмын 1 нь ажлын байрны бэлгийн дарамтад өртдөг” /2018/ гэжээ.
Энэ талаарх дэлгэрэнгүй ярилцлагыг ЭНД ДАРЖ унших боломжтой. Энэ ярилцлагад ярьж байсан асуудлууд 2018 оноос хойш өчүүхэн ч урагшлаагүй, ахиж дэвшээгүй.
Ажлын байран дахь бэлгийн дарамтыг эрчүүд хамгийн их үйлддэг, хохирогчид нь эмэгтэйчүүд байдаг нь статистикаас ойлгомжтой байтал энэ талаарх хууль эрхзүйн орчинг сайжруулдаггүй, энэ асуудлыг огт тоодоггүй нь эрчүүд шийдвэр гаргах түвшинд илүү олуулаа байгаагийн нэг уршиг юм.
ГАЛ ТОГООНЫ ӨРӨӨ
Эмэгтэйчүүд хүүхэд төрүүлж, хүүхдээ асран хүмүүжүүлдэг. Нэг хүүхдээ хоёр нас хүртэл нь өсгөтөл дахин хүүхэд төрүүлж, дахиад хоёр жил хүүхдээ харах хэрэгтэй болдог. Ингээд дээд боловсрол эзэмшиж, сурч боловсорсон эмэгтэй эрчүүдээс дөрвөн жилээр хоцорно.
Гэвч гадны ихэнх улс орнуудад хүүхдүүдийг асарч, хүмүүжүүлэх нийгмийн бодлого нь сайн явдаг учир ясли, цэцэрлэг зэрэг төрийн үйлчилгээ хүртээмжтэй. Манай улсад бол 2 нас хүртэл нь хүүхдээ харахаас өөр аргагүй болдог /ясли байхгүй/, арай гэж хоёр нас хүрэхэд нь сугалаа сугалуулж хүүхдийнхээ азыг сорих болдог гэх мэт асуудал арвин. Цэцэрлэг хүрэлцэхгүй, авлига өгч байж арай гэж оруулах зэргээр сургуулийн насанд хүргэтэл энэ асуудал дахиад л давтагдана.
Нөгөө “эрх нь дэндсэн” эмэгтэйчүүд энэ үед хүүхдээ харах “эрхээр шагнагдана”. Монголчуудын дийлэнхийнх нь үзэж буйгаар аав нь хүүхдээ харах нь “байж боломгүй” харин ээж нь л зөвхөн хүүхдээ харах ёстой. Тэр ээж хэрхэн боловсорч, яаж ахиж дэвших боломжтой байх нь хамаагүй.
“Сүүлийн хорин жилийн турш хөдөлмөрийн зах зээлд эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь тогтвортой буурч байна. Тухайлбал, ажиллах хүчний оролцооны түвшний хүйсийн ялгаа 1996 онд 4.8 хувь байсан бол 2017 онд 12.3 хувь болж өсжээ. Хүүхэд харах, гэрийн ажил хийх, суралцах, тэтгэвэрт эрт гарах зэрэг нь эмэгтэйчүүдийн хувьд хөдөлмөрийн зах зээлээс гарах үндсэн шалтгаан болж байна” гэж “Монголын эмэгтэйчүүд ба хөдөлмөрийн ирээдүй” /ФЭС 2019/-д дурьджээ.
Гэтэл байдал ийм байхад Ерөнхий сайд маань төрийн үйлчилгээгээ хүртээмжтэй болгох, эмэгтэйчүүдийн хөдөлмөр эрхлэх боломжоор хангах, сурагчдын бэлгийн боловсролыг сайжруулах талд анхаарахын оронд “Хүүхэд төрүүлээд байвал цэрэгт явуулдаг” хэмээсэн нь харамсалтай.
Дээрхээс гадна эмэгтэйчүүдийг улстөрийн өс хонзонгоо авах хэрэгсэл болгон ашиглах явдал сүүлийн жилүүдэд гарах болов. Эмэгтэйчүүдийг ашиглан нэгнийгээ хорлох, нэр хүндэд нь халдах хэрэгсэл болгож байгаа тэдгээр эрчүүдийг жигшмээр санагдана. Эмэгтэйчүүдийн нэрээр УИХ-д нэр дэвшдэг ерөнхийлөгчтэй Эмэгтэйчүүдийн холбоо энэ талаар ганц үг ган хийхгүй байгаа нь бүр ч харамсалтай.
Эцэст нь, монгол эмэгтэйчүүд бид жилийн 365 хоногийн нэг өдөрт нь гал тогооноос холдож, баглаа цэцгээр хууртмааргүй байна. Бид нийгмийн харилцаанд айдасгүй ордог байхыг хүсэж, үүний тулд гудамжаар айдасгүй алхах, дээрэлхүү эрчүүдийн бай болохгүй байх хамгаалалт бүрдүүлмээр байна. Ажлын байрандаа бэлгийн дарамтад өртвөл түүнийг шийдүүлэх хууль эрхзүйн орчинтой байх, ажил эрхлэх нөхцлөөр хангагдах, хүүхдүүдээ эрүүл аюулгүй орчинд өсгөн хүмүүжүүлэх, төрийн үйлчилгээг тэгш хүртээмжтэй авдаг болмоор байна.
Өнөөдөр олон монгол айлд эмэгтэйчүүдийн нуруу тэнийж, эрчүүд нь “эхнэрээ баярлуулахаар” гал тогооныхоо өрөөнд, хүүхдүүдтэйгээ мунгинаж буй.
Мунгинаж гэхийн утга нь энэ өдрөөс бусад өдрүүдэд эмэгтэйчүүд нь хоолоо хийж, хүүхдүүдээ асарч, ажлаа амжуулж, дэлгүүрээс хүнсээ зөөдөг. Харин эрчүүд нь ажлаа хийж, орой ирээд хоолоо идэж, компьютер тоглоно, эсвэл зурагтаа үзэн хэвтэнэ. Нийтлэг энэ төрх бол монгол айл өрх. Хэрвээ танайх гэрийнхээ ажлыг ижил тэгш хийдэг, хариуцлагаа адилхан ухамсарладаг бол танд баяр хүргэе. Танайх хүний эрхийг тэгш хангасан, орчин цагийн, шинэ соёлтой айл аж.
“Монгол эмэгтэйчүүдийн эрх хэтэрсэн үү гэхээс багадаагүй. Давраад байгаарай” гэх утга бүхий яриа, сошиал сайтууд дээрх постууд олныг уншсан биз ээ. Ингэж хэлэхдээ тэд нүүрэндээ гивлүүртэй арабын орны эмэгтэйчүүд эсвэл азийн зарим орны хуучны ёс заншлыг дотроо төсөөлнө. Тийм ээ, бид тэдний дэргэд илүү эрхтэй. Гэхдээ бодит амьдрал дээр “эрх нь хэтийдсэн” эсэхийг дараах сэдвүүдээс харцгаая.
УНТЛАГЫН ӨРӨӨ
Аав, ээж хоёр нь ороод хаалгаа хааж, хамгийн нандин нууцаа ярилцаж, үйлддэг өрөө бол унтлагынх. Энэ л хаалттай хаалганы цаана гэр бүлийн хүчирхийлэл нууцаар явагдаж олон мянган эмэгтэйчүүд болдог бол гивлүүр зүүгээд нүүр, биеийнхээ хөх няцыг нууж явахыг хүсэж байна.
“Жендэрт суурилсан хүчирхийлэл /2017/” судалгаанд дурьдсанаар монголын 3 эмэгтэй тутмын нэг нь амьдралынхаа туршид биемахбодийн болон бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн байдаг гэжээ.
2020 оны эхний 3 сарын хугацаанд гэр бүлийн хүчирхийллийн гэмт хэрэг 279 бүртгэгдсэн байна. Үүний 98,8 хувьд нь охид, эмэгтэйчүүд ХОХИРОГЧ болжээ.
Дээрх нь шууд гэмт хэрэг. Харин Зөрчлийн хуулиар шийдэгдсэн гэр бүлийн хүчирхийллийн талаарх тоон мэдээ үүнээс тусдаа.
Гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас үйлдэгдсэн зөрчилд 2020 онд 1813 иргэн өртөж, хохирсон нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулбал 72.8 (764) хувиар өссөн байна. Хохирогчдын 92.7 (1681) хувь нь дахиад л эмэгтэйчүүд байна.
Биемахбодын хүчирхийлэл бол нүдэнд ил харагдах хохирол. Гэтэл хэчнээн мянган эмэгтэй сэтгэлийнхээ гүнд тарчилж, хүн ёсныхоо эрхэм чанарыг нулимсандаа урсгаж суугаа бол гэдэг аймшигтай.
Баримт, статистик ийнхүү өгүүлсээр байтал “Өөрсдөөсөө л болсон, тэвчээрийг нь барагдуулсан” гэдэг үг унагах хүмүүс хүчирхийллийг өөгшүүлж, хүчирхийлэлд өртөх охид бүсгүйчүүд, бяцхан хүүхдүүдийн тоог л нэмэхээс өөр нэмэргүй.
ЗОЧНЫ ӨРӨӨ
Эрх нь дэндээд байгаа монгол бүсгүйчүүд хаана “давраад” байгааг хайцгаая. Үнэндээ бол монгол эмэгтэйчүүдийн эрх гал тогооныхоо өрөөнд эхэлж, гал тогооныхоо өрөөнд л дуусаж байна.
Дээд боловсролын салбарын 2018-2019 оны хичээлийн жилийн статистик мэдээллийн тайланд дурьдсанаар монгол эмэгтэйчүүд эрчүүдээс хавь илүү болохыг харж болно.
Төгсөгчдийг ХҮЙСЭЭР ХАРЬЦУУЛВАЛ...
Дипломын дээд | Бакалавр | Магистр | Доктор | |
Эрэгтэй | 62.2% | 40.6% | 36.8% | 38.2% |
Эмэгтэй | 37.8% | 59.4% | 63.2% | 61.8% |
Гэтэл илүү боловсролтой эмэгтэйчүүд шийдвэр гаргах түвшинд уусах мэт алга болжээ. Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, Хотын дарга, Аймгийн засаг дарга алинд нь ч эмэгтэй хүн хэзээ ч болж байсангүй.
“Төрийн захиргааны удирдах албан тушаалтнуудад эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь
- Яамдын төрийн нарийн бичгийн түвшинд 7.7%,
- Агентлагийн даргын түвшинд 3.3%,
- Аймаг, нийслэлийн ЗДТГ-ын даргын түвшинд 18.2%
- Аймаг, нийслэлийн ИТХ-ын даргын түвшинд 0%
Нийслэл, дүүрэг, аймаг, сумын Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын даргад эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь:
- Дүүрэгт 33.3%,
- Суманд 14.2%
- Нийслэл болон аймгийн түвшинд 0%
Дээрх тоог Үндэсний статистикийн хорооны 2019 оны “Шийдвэр гаргах түвшин дэх эмэгтэйчүүдийн оролцоо” тайланд дурьджээ. Түүнчлэн, томоохон их дээд сургуулиуд, эмнэлэгүүд, төрийн өмчит компанийн захирлуудын дунд ч эмэгтэйчүүд өдрийн од мэт цөөхөн.
Шийдвэр гаргах түвшинд эмэгтэйчүүдийн оролцоо дутсанаар хөрсөнд буусан, иргэдийн өдөр тутмын амьдралд эерэгээр нөлөөлөхүйц, хүүхэд эмэгтэйчүүдэд ээлтэй бодлого шийдвэрүүд илтэд дутагдаж буйг та бүхэн гудманд гарах төдийд л харж болно.
АРИУН ЦЭВРИЙН ӨРӨӨ
Эмэгтэйчүүд бид ариун цэврийн өрөөндөө гоёж гоодсоноор ажилдаа явах бэлтгэлээ бүрэн хангана. Нялх, бага насны хүүхэдтэй эмэгтэйчүүд бол ариун цэврийн өрөөндөө ажлын хувцсаа нууж байгаад, хүүхдүүдээсээ нуугдаж сэмхэн хувцаслаад “оргон” гарна.
Харин энэхүү ариун цэврийн өрөөг бид ажлын байран дахь бэлгийн дарамт хэр байдгаар төлөөлүүллээ.
Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хуулийн 4.1.7 заалтад бэлгийн дарамтыг “Бэлгийн дарамт гэж бусдыг хүсээгүй байхад нь бэлгийн сэдлээ үг хэлээр, биеэр буюу өөр хэлбэрээр илэрхийлсэн, эсвэл хурьцал үйлдэхээс аргагүй байдалд оруулсан, мөн бэлгийн сэдлийн улмаас ажил, албан тушаал, эд материал, сэтгэл санааны болон бусад байдлаар хохироох үр дагавар бүхий тэвчишгүй орчин үүсгэх, айлган сүрдүүлэх, тулган шаардах зэрэг үйлдэл, эс үйлдэхүйг хэлнэ” гэсэн байдаг.
Ажлын байрны бэлгийн дарамт нь хүнийг тэвчишгүй хүнд нөхцөлд оруулдаг атлаа тэр талаараа бусдад ярьж, сэтгэлээ нээж болдоггүй, гомдол гаргахад эргээд өөрт нь халгаатай “маш хорлонтой” үйлдэл юм. Энэ талаарх гомдол гаргах хууль эрхзүйн орчин маш бүрхэг, бараг байхгүйтэй ижил гэвэл та гайхах уу?
Хүний эрхийн байгууллагуудын судалгаанаас харахад “Ажлын байран дахь бэлгийн дарамтанд өртөгсдийн 10 хүн тутмын 9 нь эмэгтэй” /2016/, “Таван хүн тутмын 1 нь ажлын байрны бэлгийн дарамтад өртдөг” /2018/ гэжээ.
Энэ талаарх дэлгэрэнгүй ярилцлагыг ЭНД ДАРЖ унших боломжтой. Энэ ярилцлагад ярьж байсан асуудлууд 2018 оноос хойш өчүүхэн ч урагшлаагүй, ахиж дэвшээгүй.
Ажлын байран дахь бэлгийн дарамтыг эрчүүд хамгийн их үйлддэг, хохирогчид нь эмэгтэйчүүд байдаг нь статистикаас ойлгомжтой байтал энэ талаарх хууль эрхзүйн орчинг сайжруулдаггүй, энэ асуудлыг огт тоодоггүй нь эрчүүд шийдвэр гаргах түвшинд илүү олуулаа байгаагийн нэг уршиг юм.
ГАЛ ТОГООНЫ ӨРӨӨ
Эмэгтэйчүүд хүүхэд төрүүлж, хүүхдээ асран хүмүүжүүлдэг. Нэг хүүхдээ хоёр нас хүртэл нь өсгөтөл дахин хүүхэд төрүүлж, дахиад хоёр жил хүүхдээ харах хэрэгтэй болдог. Ингээд дээд боловсрол эзэмшиж, сурч боловсорсон эмэгтэй эрчүүдээс дөрвөн жилээр хоцорно.
Гэвч гадны ихэнх улс орнуудад хүүхдүүдийг асарч, хүмүүжүүлэх нийгмийн бодлого нь сайн явдаг учир ясли, цэцэрлэг зэрэг төрийн үйлчилгээ хүртээмжтэй. Манай улсад бол 2 нас хүртэл нь хүүхдээ харахаас өөр аргагүй болдог /ясли байхгүй/, арай гэж хоёр нас хүрэхэд нь сугалаа сугалуулж хүүхдийнхээ азыг сорих болдог гэх мэт асуудал арвин. Цэцэрлэг хүрэлцэхгүй, авлига өгч байж арай гэж оруулах зэргээр сургуулийн насанд хүргэтэл энэ асуудал дахиад л давтагдана.
Нөгөө “эрх нь дэндсэн” эмэгтэйчүүд энэ үед хүүхдээ харах “эрхээр шагнагдана”. Монголчуудын дийлэнхийнх нь үзэж буйгаар аав нь хүүхдээ харах нь “байж боломгүй” харин ээж нь л зөвхөн хүүхдээ харах ёстой. Тэр ээж хэрхэн боловсорч, яаж ахиж дэвших боломжтой байх нь хамаагүй.
“Сүүлийн хорин жилийн турш хөдөлмөрийн зах зээлд эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь тогтвортой буурч байна. Тухайлбал, ажиллах хүчний оролцооны түвшний хүйсийн ялгаа 1996 онд 4.8 хувь байсан бол 2017 онд 12.3 хувь болж өсжээ. Хүүхэд харах, гэрийн ажил хийх, суралцах, тэтгэвэрт эрт гарах зэрэг нь эмэгтэйчүүдийн хувьд хөдөлмөрийн зах зээлээс гарах үндсэн шалтгаан болж байна” гэж “Монголын эмэгтэйчүүд ба хөдөлмөрийн ирээдүй” /ФЭС 2019/-д дурьджээ.
Гэтэл байдал ийм байхад Ерөнхий сайд маань төрийн үйлчилгээгээ хүртээмжтэй болгох, эмэгтэйчүүдийн хөдөлмөр эрхлэх боломжоор хангах, сурагчдын бэлгийн боловсролыг сайжруулах талд анхаарахын оронд “Хүүхэд төрүүлээд байвал цэрэгт явуулдаг” хэмээсэн нь харамсалтай.
Дээрхээс гадна эмэгтэйчүүдийг улстөрийн өс хонзонгоо авах хэрэгсэл болгон ашиглах явдал сүүлийн жилүүдэд гарах болов. Эмэгтэйчүүдийг ашиглан нэгнийгээ хорлох, нэр хүндэд нь халдах хэрэгсэл болгож байгаа тэдгээр эрчүүдийг жигшмээр санагдана. Эмэгтэйчүүдийн нэрээр УИХ-д нэр дэвшдэг ерөнхийлөгчтэй Эмэгтэйчүүдийн холбоо энэ талаар ганц үг ган хийхгүй байгаа нь бүр ч харамсалтай.
Эцэст нь, монгол эмэгтэйчүүд бид жилийн 365 хоногийн нэг өдөрт нь гал тогооноос холдож, баглаа цэцгээр хууртмааргүй байна. Бид нийгмийн харилцаанд айдасгүй ордог байхыг хүсэж, үүний тулд гудамжаар айдасгүй алхах, дээрэлхүү эрчүүдийн бай болохгүй байх хамгаалалт бүрдүүлмээр байна. Ажлын байрандаа бэлгийн дарамтад өртвөл түүнийг шийдүүлэх хууль эрхзүйн орчинтой байх, ажил эрхлэх нөхцлөөр хангагдах, хүүхдүүдээ эрүүл аюулгүй орчинд өсгөн хүмүүжүүлэх, төрийн үйлчилгээг тэгш хүртээмжтэй авдаг болмоор байна.