Б.Үүрцайхбаатар ЖДҮ эрхлэгчдийг дэмжиж л эдийн засаг сэргэнэ. Капитрон банк энэ чиглэлд хөнгөлөлттэй бүтээгдэхүүн гаргана

-Та өөрийгөө танилцуулахгүй юу. Багадаа банкир болно гэж боддог байсан уу?
-Би Хэнтий аймгийн Галшир суманд наймдугаар анги хүртлээ сурч, Бор-Өндөрт аравдугаар ангиа төгссөн. СЭЗИС-ийг 2006 онд төгсөөд ажлын гараагаа эхэлсэн юм. Дараа нь Тайванийн Тайпэйд Шинжлэх ухаан технологийн их сургуульд магистраа хамгаалсан. Намайг жаахан байхад манай суманд төрийн байгууллагууд л ажиллаж, ганцхан хувийн компани байсан нь банк. Тэнд ажилладаг хүмүүс хүүхэд байхад гоё харагддаг байсан болохоор энэ салбарт  татагдсан гэж боддог.

-Банк бусад салбараас онцлогтой. Энэ салбарт ажиллах хүн ямар шаардлагыг хангах ёстой вэ?
-Хүний итгэлийг алдахгүй байх ёстой. Банкууд дахь мөнгөний 90 хувь нь харилцагчдын, арван хувь нь эздийн мөнгө. Зөв зүйлд хөрөнгө оруулах, энэ хүмүүсийн итгэлийг алдахгүй байх, бусдын хөрөнгийг үрэгдүүлэхгүй байх нь хамгийн чухал.

-Таны амьдралдаа хийсэн том алхмууд юу байв? Та тэндээс юу сурсан бэ?
-Сургуулиа төгсөөд Тайванийн Шинжлэх ухаан технологийн их сургуульдаа үлдэж, ажиллах боломжтой байсан. Гэхдээ эх орондоо ирж, Капитрон банкны дэд захирлаар ажилд орсон. Энэ шийдвэр маань эргээд харахад том шийдвэр байсан.

Би англи хэл сурах гэж өөрийгөө их зовоосон. 28 настайгаасаа англи хэл сурч эхэлсэн юм. TOEFL, IELTS-ийн шалгалтыг таван удаа өгсөн. 120 онооноос эхний удаад 57 авч, 50 хувьдаа ч хүрээгүй. Дараа нь 67, 76 гэх мэтээр оноогоо бага багаар ахиулсаар, Тайпэйд сурах эрхээ авсан юм. Гэр бүлийн хүн маань надад их нөлөөлсөн. Хичээлээ хий, номоо унш гэж зогсоо зайгүй шахсан. Хүн оройтсон эсвэл чадахгүй гэж өөрийгөө голж болохгүй. Боломж үргэлж байдаг болохоор  хичээх хэрэгтэй. Хичээх нь том алхмын эхлэл болдог.   

-Таны хобби юу вэ?
-Би шатар, хөл бөмбөг, сагс, гар бөмбөг тоглодог. Бөмбөгтэй бүхнийг тоглоно доо. Гэхдээ шатар  миний хамгийн дуртай спортын нэг. Багаасаа тоглож, аймгийн аварга шалгаруулах тэмцээнд ордог байв.

Би эмээ өвөөтэйгөө өссөн. Хамар хашааны өвөө манайд орж  ирж, өвөөтэй яриа хөөрөө дэлгэнэ. Тэр үед томчууд радио их сонсож, мэдээлэл авдаг байв. Энд ийм явдал болжээ, тэр тэгсэн байна гээд хоёр өвгөн хуучилна. Би хөрш өвөөтэйгээ шатар нүүнэ. Удалгүй тэр өвөө манайх руу өвөөтэй ярилцах гэж биш, надтай тоглох гэж орж ирдэг болсон юм. Банкны удирдлагуудын дунд болдог шатрын тэмцээнд би дөрвөн удаа түрүүлсэн. Цахимаар шатар их тоглоно. Мөн бооцоотой тоглодог. Бооцоотой тоглохоор хүмүүс бүх боломжоо дайчлан, илүү нухацтай, сайн тоглодог.       

ХҮНД ЭГО БАЙХ ЁСТОЙ

-Таны баримталдаг гол зарчим?
-Нэг хүн бүгдийг хийж чадахгүй тул хамтран ажиллаж, бие биеэ нөхөх ёстой. Иймд аливаа зүйлд би биш бид гэх нь зөв. Би би гээд байвал баларна. Гэхдээ хүнд эго байх ёстой. Сайн талаас нь харвал эго биднийг хурцалдаг, дайчилдаг ч хэтрүүлбэл бусадтай хамтарч ажиллах, урагшаа явах боломжгүй юм. Хурдан явъя гэвэл ганцаараа яв, хол явъя гэвэл олуулаа яв гэдэг шүү дээ.  Би хожиход та ялагдах тоглоомд би дургүй. Ийм бизнес хийж болохгүй. 

-Та хамгийн сүүлд ямар ном уншив?
-Рэй Далиогийн “Зарчмууд” номыг уншсан. Энэ хүн “Бриж Уотерс” хэмээх дэлхийн хамгийн том хэджингийн санг үүсгэн байгуулсан. Хэджингийн сан бол их эрсдэлтэй бизнес. Таваарын арилжаа хийдэг юм. Судалгааны томоохон багтай. Жишээ нь энэ жил Европ, Азийн орнуудад бороо хэр их оров гэдгийг олон жилийн дундажтай нь харьцуулан судалдаг. Олон жилийн дунджаас бага орсон байвал ургац хураалтад сөргөөр нөлөөлнө, үр тарианы үнэ өсөх нь гэж таамаглана. Ингээд бороо их орсон, үнэ хямд газраас урьдчилан тохирсон үнээр буудай авах гэх мэт хэлцэл хийдэг юм.  

-Таны өдөр тутам ашигладаг сайт, аппликэйшн юу вэ. Дижитал эринд бид ажлаа хэрхэн зохицуулах вэ., Та туршлагаасаа хуваалцахгүй юу?
-Мэдээллээ gogo.mn, ikon.mn-ээс авдаг. Economist сэтгүүлийг уншдаг. Энэ сэтгүүлийн тусгай сурвалжилгыг томоохон баг бэлтгэн, өргөн цар хүрээнд судалгаа хийдэг. Ямар нэг үйл явдал боллоо гэхэд учир шалтгаан нь юу байв, ямар сүлжээ ард нь байсан гэх мэтээр нарийвчлан задалдаг нь их сонирхолтой. Санхүүгээс гадна улс төр, геополитикийн асуудлыг ч хөнддөг тул энэ сэтгүүлийг уншиж байгаарай гэж зөвлөе.          

-Багаа удирддаг арга, туршлагаасаа хуваалцахгүй юу?  
-Би хамт олонтойгоо ил тод, нээлттэй, найрсаг харилцаатай байдаг. Ажилтнуудынхаа үр дүнг цаг алдалгүй урамшуулж байх нь чухал. Алдаа дутагдал гарвал богино хугацаанд арилгах ёстой. Бугшвал аль аль талдаа хор хөнөөлтэй.      

-Та гүйцэтгэх захирлын ажлаа аваад гурван сар болжээ. Ажлаа юунаас эхлүүлэв, анхаарч буй ямар төслүүд байна вэ?
-Манай банк активын хэмжээгээрээ зургадугаарт жагсаж байна. Томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлдэг. Өнгөрсөн хугацаанд банкныхаа санхүүгийн үзүүлэлтэд анхаарч ажиллалаа. Цар тахлын улмаас эдийн засаг удааширсан. Зээлийн эргэн төлөлтөд хүндрэлүүд гарсан. Харилцагч нараа яаж дэмжвэл хурдан хугацаанд, хүндрэл бага байх вэ гэдэгт илүү цаг зарцууллаа. Богино хугацааны стратеги төлөвлөгөөгөө шинэчлэн, цаашид ямар зах зээлд яаж ажиллахаа шийдлээ.              

КАПИТРОН БАНК ОДОО ЗУРГАДУГААРТ ЖАГСАЖ БАЙНА
 

Энэ жил бидний 20 жилийн ой тохиож байна. Тиймээс ч бид стратегиа шинэчлэн баталлаа. Бид 20 жил банкны секторт тогтвортой ажиллалаа. Энэ бол харилцагч болон Капитрон банкны хамтын ажиллагааны үр дүн. Асар хурдтай өөрчлөгдөж байгаа бизнесийн орчинд харилцагчдынхаа асуудлыг шийдвэрлэх нь хамгийн чухал. Зогсолтгүй хөгжил, зориулсан үйлчилгээ, хурд, хариуцлага бол бидний эрхэм зорилго юм.

Монголын өнөөгийн нөхцөлд гэнэтийн шийдвэр их гардаг. Аливаад дасан зохицоход бидэнд хурд зайлшгүй хэрэгтэй. Санхүүгийн системд ажиллаж буй хүн бүр өндөр хариуцлагатай байж, тухайн харилцагчид зориулсан үйлчилгээг үзүүлэх ёстой. Манайх том банк биш тул хүнд суртал багатай нь бидний давуу тал. Ус урсахгүй бол өмхийрдөг гэдэг шиг байнга сайжирч, хөгжиж, үүнд тэмүүлж байх ёстой. Бид хөгжил дэвшлийг дандаа ирээдүйгээр төсөөлдөг.  Өдөр тутам гаргаж буй шийдвэр, үйлдэл маань аль болох ухаалаг, урт хугацааны, хариуцлагатай байна.     

-Капитрон системийн банк болоход тун ойртжээ.
-Монгол банкнаас гаргасан, өмнөх шалгуураар нийт активын 5-аас дээш хувийг эзэмшихэд системийн нөлөө бүхий банканд тооцогддог байв. Энэ жилээс Төв банкны Ерөнхийлөгчийн тушаалаар системийн банкны аргачлалыг өөрчилсөн. Ингэснээр бид системийн банк болоход ойртлоо. Хамгийн гол нь манай харилцагчдын бизнес томорсноор бид хамт хөгжих ёстой. Харилцагчаа дэмжин, хөгжүүлэх замаар бид системийн банк болох зорилтоо хэрэгжүүлнэ. Мөн ЖДҮ эрхлэгчид, ногоон зээлийг дэмжинэ. Тухайлбал зарим ААН гадагшаа мөнгөө шилжүүлсэн байтал бараа нь ирдэггүй, үнэ нэмэгдэн, ашиг буурах гэх мэт нийтлэг хүндрэл гарсаар байна. Нэг талын ашиг сонирхлоор асуудлыг шийдэхгүй тул бид харилцагч нартайгаа ярилцан шийдэж байна.     

ЖДҮ эрхлэгчид өөрөө өөрсдөдөө ажлын байр бий болгож, нийгэмд дарамт учруулдаггүй хүмүүс. Тэд манай улсын нийт ажиллах хүчний 60-80 хувийг бүрдүүлдэг. Том компаниуд ажиллах хүчний бага хувийг ажлаар хангадаг. ТОП 100 компани манай улсын нийт татвар, хураамж, НДШ-ийн 68 хувийг төлдөг. Харин ажиллах хүчний ердөө 8.1 хувийг л бүрдүүлдэг. Тэгэхээр 90 мянган хүн гэсэн үг.

Тиймээс ЖДҮ эрхлэгчдээ дэмжих замаар эдийн засгийн хүндрэлийг хурдан давна. Үүнд Капитрон банк бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээр дамжуулан дэмжиж ажиллана. Нөгөө талаас манай эдийн засаг уул уурхай, барилга, худалдаа гэх мэт дээр тогтож байна. Үүнээс зугтах аргагүй. Одоо хамгийн сайн хэрэгжиж буй төсөл нь “Оюу толгой” байна. Энэ компанитай хамтран ажилладаг,  нийлүүлэлтийн сүлжээний оролцогчид нэг нэгнийхээ өмнөөс баталгаа гаргах, А тал төлж чадахгүй бол Б тал өмнөөс нь төлөх загварыг нэвтрүүлэхээр зорьж байна.         

-Капитрон банк сүүлийн таван жилд хамгийн хурдтай өссөн. Энэ амжилтад ямар хүчин зүйлс нөлөөлсөн бэ?
-Таван жилийн өмнө манай банк 200 тэрбум төгрөгийн активтай байсан. Одоо 1.1 их наяд болж, тав дахин өссөн. Топ 100 компанид багтдаггүй байсан ч алгуур өссөөр одоо Топ 30-д жагсаж байна. Банкны салбарт хамгийн хурдан өссөн банк боллоо. Өөр салбарт ч ийм өсөлт байхгүй. Өсөлтийн шалтгаан нь бидэнд итгэсэн харилцагчид юм. Бид тэдний хүссэн үйлчилгээг цаг алдалгүй шийдэж, уян хатан ажилласны сацуу хадгаламж эзэмшигчдийн итгэлийг алдаагүй. Мөн харилцагчдаас маань гадна үүний цаана хувьцаа эзэмшигчид,  Капитрон банкны үнэт баялаг манай ажилтнууд бий.                

ЦАГ АЛТ ТУЛ ХУРДАН БАЙЖ Л АСУУДЛЫГ ШИЙДНЭ. ХАРААД СУУХ НЬ БИЗНЕС БИШ

-Капитрон банк ямар давуу тал бүхий бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ санал болгож байна вэ?
-Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний суурь зарчим бол харилцагчийнхаа асуудлыг шийдэх. Тэдэнд тохирсон уян хатан нөхцөл, хэрэгцээ шаардлагыг хангахуйц шинэлэг байх шаардлагатай. Цар тахлын нөхцөл байдал хүндрэлтэй хэвээр байна. Ийм үед бид харилцагчдад хандсан бодлого хэрэгжүүлэх хэрэгтэй.

Бид саяхан богино хугацаат буюу 7-21 хоногийн хугацаатай хадгаламжийн үйлчилгээ болон тодорхой нөхцөл хангаад нэмэлт урамшуулал авах Урамшуулалт хадгаламжийн шинэ бүтээгдэхүүнийг зах зээлд нэвтрүүлэв. Бизнесүүдийг дэмжихэд эх үүсвэрийн хугацаа, хүү тодорхойгүй байгаа нь эдийн засагт их хохиролтой. Энэ өндөр эрсдэлийг хаахын тулд зээлийн хүүг өдөр өдрөөр тогтоох болдог. Харин манай шинэ бүтээгдэхүүн харилцагчдад маань мөнгөн урсгалаа нарийн төлөвлөж, өгөөжөө нэмэгдүүлэх боломж өгнө.

Мөн бид олон улсын зах зээлээс үндэсний мөнгөн тэмдэгтээрээ санхүүжилт татсан. Ханшийн эрсдэлээс хамгаалагдсан, урт хугацаатай, өртөг багатай энэ эх үүсвэрийг эргээд харилцагчдадаа хамгийн бага хүүтэй, хамгийн таатай нөхцөлтэй зээлийг санал болгоход зориулна. Эмэгтэй бизнес эрхлэгч, жижиг дунд үйлдвэрлэгчдээ нэн тэргүүнд авч үзнэ.

-Та бүхэн саяхан томоохон дүнтэй эх үүсвэр татсан. Гаднаас хямд эх үүсвэр татахдаа юуг анхаарсан бэ?
-Бид сүүлийн нэг сард нийт 50 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэрийг гаднын хоёр байгууллагаас анх удаа татсан. Манай банкны санхүүгийн үзүүлэлтүүд, удирдлага, зохион байгуулалт, бүтэц, засаглал зэргийг шинжлээд үйл ажиллагаа нь хэвийн үргэлжилж буй, найдвартай банк гэж үзэн, “Frontier capital”, “EMV Fund” санхүүжилт олголоо.

Дубайд байрладаг “Frontier capital” компани Монголд анх удаа хөрөнгө оруулсан. “EMV Fund”-аас Голомт болон манай банк зээл авсан. Эдгээр компаниудын шалгуурыг давсан нь бид олон улсын жишигт нийцсэнийг батална. Мөн Монгол Улс руу хөрөнгө оруулалт татсанаараа ач холбогдолтой.          

Эдийн засгаа дэмжихийн тулд бид урт хугацаатай, бага хүүтэй санхүүжилт татах ёстой. Монголд бизнес хийж буй хүнээс “Та арван хувийн хүүтэй, таван жилийн хугацаагаар мөнгөө байршуулаач” гэвэл хэн ч өгөхгүй. Хүүхдийн хадгаламж гэхэд бүх банк жил бүр хүүгээ шинэчилдэг. Цаашид гаднын байгууллагуудаас хямд эх үүсвэр татах ажлаа үргэлжлүүлэн, сайн харилцагчдынхаа зээлийн хүүг бууруулна. Манай бизнес эрхлэгчид үүний өгөөжийг нь хүртэн, ажлын байр бий болгон, экспорт өснө.   

Нөгөө талаас бид тав дахь жилдээ олон улсын шилдэг аудитын компани “Эрнст энд янг” компаниар аудит хийлгэсэн. Олон улсын зээлжих зэрэглэлийн үнэлгээний Moody’s агентлагаар үнэлгээ хийлгэдэг бөгөөд оны эхний хагас жилд “B3 тогтвортой” гэсэн үнэлгээ авсан. Гаднын хөрөнгө оруулагчид, сангуудаас эх үүсвэр татахын тулд олон улсын байгууллагуудаар үнэлгээ хийлгэж, баталгаажуулах шаардлагатай. Бид сүүлийн таван жил гаднын нэр хүнд бүхий байгууллагуудаар үнэлүүлж, зохих шаардлагыг хангахын тулд жил бүр шат ахиж ажилласан.

-Дижитал банкны талаар их ярих боллоо. Үүнийг дагаад хэрэглэгчийн боловсрол, аюулгүй байдал яригддаг. Та бүхэн энэ чиглэлд хэрхэн анхаарч байна вэ?
-Сүүлийн жилүүдэд харилцагчид банк санхүүгийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг илүү хурдан, хямд, хялбар байдлаар авахыг эрэлхийлж байна. Үүнд цар тахал ч хүчтэй нөлөөллөө. Технологийн дэвшил ашиглан харилцагчийн шаардлагыг хангахад төр, хувийн хэвшлийнхэн олон санаачилга гарган ажиллаж байна. Бид ч бэлтгэл ажлуудаа эхлүүлсэн. Бид эхний ээлжид байгууллагынхаа суурь дэд бүтцийн орчин, бизнесийн үйл ажиллагааны загвар, шат дамжлагыг сайжруулах, шинэчлэх зэрэг томоохон ажлуудыг эхлүүлэв. Мөн харилцагчдыг заавал банкны салбар руу ирүүлэлгүй, өөрт тохирсон банкны болон банкны бус бүтээгдэхүүн үйлчилгээг авах дижитал орчин бий болгохоор ажиллаж байна.

Дижитал шилжилтийг үе шаттайгаар, тодорхой хугацаанд хэрэгжүүлнэ. Энэ онд Дижитал шилжилтийн газраа шинээр байгууллаа. Ирэх жил иргэдэд тулгарч буй асуудлуудыг шийдвэрлэхэд чиглэсэн, харилцагч төвтэй, дижитал банкны шинэлэг боломжуудыг бага зардлаар, хялбар, хурдан авах бололцоог бий болгоно. Цаашлаад байгууллагын харилцагчид, хамтрагч байгууллага болон худалдаа, үйлчилгээний байгууллагуудад зориулсан шинэ боломжуудыг нэвтрүүлснээр бид дижитал банкны цогц системийг байгуулахаар зорьж байна.

-Ногоон эдийн засгийг яагаад анхаарах болов, ингэснээр нийгэмд ямар эерэг нөлөө үзүүлэх вэ?
--Ногоон эдийн засгийг нэг хүн биш нийтээрээ оролцож л бүтээнэ. Манай банкны стратегийн хүрээнд хариуцлагатай, тогтвортой хөгжлийг тусгайлан авч үзсэн. Бид ирэх жилүүдэд ногоон зээлийг үе шаттайгаар зах зээлд нэвтрүүлнэ. Бизнес төлөвлөгөө, стратегийн зорилтдоо нийт зээлийн нэг хувийг ногоон зээлд зарцуулна гэж багтаасан. Энэ бол манай банкны нийгмийнхээ өмнө хүлээсэн үүрэг.  

Капитрон банк энэ чиглэлд ажиллаж ирсэн, “Жорлонгоо өөрчилье” төслийг анхнаас нь дэмжлээ. Хөрсний бохирдлыг бууруулахад “Жорлонгоо өөрчилье” төсөл их чухал. Энэ төсөл амжилттай хэрэгжиж байна. Энэ чиглэлд тулгамдаж буй асуудлыг нэг нь хүмүүсийн ойлголтыг өөрчлөхөд цаг шаарддаг. Ногоон эдийн засагтай болохын тулд эхлээд хүмүүсийн ойлголт, хандлагыг өөрчлөх хэрэгтэй. Танай гэрийн угаалтуур мэдрэгчтэй юу?

-Үгүй.
-Бид үүнээс эхлэх ёстой юм билээ. Манай оффисын бүх угаалтуур мэдрэгчтэй. Усаа хэмнэх нэг арга юм. Бид одоо ч 00-доо ундны усаа ашигласаар байна.

Хамгийн энгийн жишээ бид хаягдал батарейг хагас боловсруулаад буцаагаад үйлдвэрлэгч орнууд руу гаргах ёстой. Гар утасны, өргөн хэрэглээний батарейг импортолж буй компаниуд оруулсан хэмжээгээрээ хураан авч, зохих аргаар нь устгах үүргийг хүлээх ёстой. Одоо бид хаа сайгүй хаяж байна. Жишээ нь банкууд хортой хог хаягдал худалдаж авдаг санд бага хүүтэй зээл олгож болно.

ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛ ИЛҮҮ ХУРДАН ХӨГЖӨӨСЭЙ

-Хөрөнгийн зах зээл сүүлийн жилүүдэд ихээхэн идэвхжлээ. Хувьцаанаас гадна биржийн бус зах зээлийн арилжаа хөрөнгө оруулагчдыг татсаар байна. Ингэснээр банкууд хоорондоо хадгаламжийн өндөр хүүгээр өрсөлддөг байсан үе өнгөрч, өрсөлдөөн улам ширүүсэв.
-Хөрөнгийн зах зээл хөгжсөнөөр банкны салбарын эзлэх хувь буурна, хумигдана гэсэн ойлголт байхгүй. Хөрөнгийн зах зээл илүү хурдан хөгжөөсэй. Энэ нь банкны салбартайгаа хамт хөгжих ёстой. Та брокер дилерийн компаниар дамжуулан бонд, хувьцаа авлаа гэхэд тэр мөнгө аль нэг банкны дансанд орно. Төр мөнгө ямар нэг төсөл хөтөлбөрийг санхүүжүүлнэ. Бид 2019 онд “Жи мобайл” компанитай хамтран хөрөнгөөр баталгаажсан үнэт цаасыг анх удаа гаргасан. Гар утасны дугаараа олон жил үнэнч ашигласан, дараа төлбөрт хэрэглэгчдийн сар бүрийн төлбөрийг барьцаалан зээл олгосон юм. Энэ зээлийг амжилттай төлж дуусгасан. Мөн бид "Инвескор" ББСБ, "Бичил глобус"-тай хамтран зээлийн багцаар баталгаажсан үнэт цаасыг Хөрөнгийн биржид арилжаалсан. Эдгээр нь манай банкны зүгээс хөрөнгийн зах зээлийг дэмжих, хөгжүүлэх зорилго агуулсан юм. Зарим хүн хөрөнгийн зах зээлийг банктай өрсөлдүүлэх гээд байдаг нь буруу.           

Хувьцаа тодорхой өгөөж амладаггүй. Иймд иргэд богино хугацаанд ашиг олох гэж худалдан авах нь эрсдэлтэй. Хөрөнгийн зах зээл 100 хувь эрсдэлгүй биш. Бусад улсуудад хөрөнгийн зах зээлийн хөөс хагарсан олон тохиолдол бий.

Исаак Ньютон Их Британи-Энэтхэгийн хооронд тээвэр хийдэг компанид томоохон хөрөнгө оруулсан түүхтэй. Тэр компанийн хувьцаа өнөөдрийн койн шиг огцом өссөн ч удалгүй хөөс байсан нь тодорхой болсон. Үүний дараа Ньютон “Миний хажууд Софтси хэмээх тэр компанийн нэрийг бүү хэл. Би од гарагийн хөдөлгөөнийг нарийвчлан хэлж чадах ч хүмүүсийн галзуурлыг хэмжиж чадахгүй юм байна” гэж хэлсэн байдаг. Голландын алтан зул цэцгийн үнийн хөөс бас том сургамж болсон. Нэг цэцэгний үнэ байшин авахтай тэнцсэн.

2001 онд доткомын хөөс хагарсан шүү дээ. Интернетийн үйлчилгээ нэвтэрсний дараа доткомын үнэ тэнгэрт хадсан. Гэвч тэр үед интернетийн хурд маш удаан байв. Дараа нь 2007 онд ипотекийн зээлийг замбараагүй олгосноос даатгал, банкууд нэг нэгнээ татан унагааж, ар араасаа дампуурсан. АНУ-ын 155 жилийн түүхтэй Lehman Brothers банк дампуурсан шүү дээ. 2015 онд БНХАУ-ын Шиньжин, Шанхайн хөрөнгийн зах зээлд асуудал гарч, зах зээл нь савласан. Нийт хөрөнгө оруулагчдынх нь 60-70 хувь нь бага боловсролтой иргэд тул санхүүгийн мэдлэг муутай. Тэд аман байдлаар тарсан, хувьцааны үнэ өснө гэсэн мэдээлэлд хэт автан, хувьцаа авцгаасан. Тэр хувьцаагаа заржээ гэж дуулангуутаа өөрийн хувьцааг зарах гэх мэтээр суурь шинжилгээгүй хандсан.

Майкрософт, Apple, Самсунг гэх мэт компаниуд тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй болохын тулд олон арван жил зарцуулан, хэдэн мянган хүн ажиллуулсан. Харин койн ийм үнэлгээнд хэдхэн өдөрт хүрчихлээ. Койны хөөс нэг л өдөр задарна.           

КАПИТРОН БАНК 2023 ОНЫ ЭЦСЭЭР СИСТЕМИЙН БАНК БОЛОХ АМБИЙЦТАЙ АЖИЛЛАЖ БАЙНА

-WeChat pay төслийн талаар мэдээлэл өгөөч.
--Аялал жуулчлалыг хэрхэн дэмжих вэ гэж ярьдаг. Манай улсад ирсэн жуулчдын дийлэнх нь БНХАУ-аас ирдэг. Тэр хүмүүс Монголд ирээд данс нээх гэх мэт үйлчилгээ авахад наандаж хэлний бэрхшээл үүсдэг. Бид гадаадад очоод төлбөр тооцоо хийхдээ зөв буруу юм хийчих вий гэж их болгоомжилдог, илүү хянамгай болдог шүү дээ. Иймд энэ төслийг эхлүүлсэн. Wechat бол төлбөрийн цахим шийдэл. БНХАУ-д маш өргөн хүрээнд, өдөр тутам энэ үйлчилгээг хэрэглэдэг. Манайд ирсэн жуулчдын  худалдан авалт, ам.доллар авах гэх мэт валют солих үйлчилгээг илүү хялбар болгоход туслах зорилготой.

Хэрэв Хятадын жуулчид өөрсдийн өдөр тутмын хэрэглээ болсон аппликэйшнээр Монголд төлбөр тооцоо хийдэг болбол олон давуу тал бий болно. Нэг талаас жуулчдад хялбар, гадаад валютын солилцооноос ханшийн эрсдэл үүрэхгүй, солиулж авсан төгрөг нь дуусчихаад худалдан авалтад хүрэхгүй боллоо гэж санаа зовохгүй, төлбөр тооцоог хурдан шуурхай хийх боломжтой. Нөгөө талаас аялал жуулчлалын салбарын мөнгөн урсгалд эергээр нөлөөлж, жуулчидтай худалдаа хийдэг бизнесүүдийн ашиг орлогыг нэмэгдүүлнэ.  Ингэснээр манай экспортыг нэмнэ. Ковидын улмаас урд хөршөөс цөөн жуулчин ирсэн ч аялал жуулчлал сэргэхэд бид үйлчилгээгээ үзүүлэхэд бэлэн. Бизнес эрхлэгчид ч бидэнтэй хамтран ажиллах боломжтой.     
    
-Та бүхэн банкныхаа тодорхой хувийг олон нийтэд санал болгох, IPO хийх төлөвлөгөө байна уу?
-Банкны тухай хуульд зааснаар системийн биш банкууд 2023 оны арван хоёрдугаар сарын 31 гэхэд банкны бүх хувьцаа эзэмшигч дээд тал нь 20 хувийг л эзэмших ёстой. Харин системийн банкууд заавал IPO хийх үүрэгтэй. Бид 2023 оны эцсээр системийн банк болох амбийцтай ажиллаж байна. Тэр тохиолдолд нээлттэй ХК болно. Харин системийн банк болохгүй бол хаалттай ХК болж, Хөрөнгийн биржид бүртгүүлнэ. Одоогоор нийт хувьцааныхаа хэдэн хувийг олон нийтэд санал болгох тухай хэлэхэд эрт байна. Бидэнд хоёр жилийн хугацаа байна. Энэ хооронд зах зээлийн нөхцөл байдал ч өөрчлөгдөнө.  

-Капитрон банк байгуулагдсаны хорин жилийн ой баяр маргааш болно. Ойгоо угтан ямар аянууд зохион байгуулсан бэ?
-2001 оны арван нэгдүгээр сарын 16-нд Капитрон банкийг үүсгэн байгуулсан. Бид 20 жилийн ойгоо тохиолдуулан Control+S хадгаламжийн аянаа зарласан. Энэ удаа эрчим хүчний хэмнэлтэд пассив хаус, цахилгаан машин зэрэг эко шагналуудыг харилцагчдадаа өгнө. Эхний азтанууд маань саяхан тодорсон. 

Өнөөдөр ажиллаж байгаа хүмүүсээс гадна өнгөрсөн хугацаанд ажилласан бүх Капитрончууд, хувьцаа эзэмшигчид, үе үеийн ТУЗ-ын гишүүд, гүйцэтгэх удирдлагууд гэх мэт олон хүн зүрх сэтгэл, хүч хөдөлмөр, хөлс хүчээ урсган энэ банкийг бүтээсэн. Банкны системд 20 дахь жилдээ ажиллаж байгаагийн хувьд харилцагчид, ажилчид, үе үеийн ажилтнуудадаа баярлалаа гэж хэлье.

-Цаг гарган, ярилцлага өгсөнд баярлалаа.            

Гэрэл зургуудыг Г.Өнөболд