2024 оны Төсвийн төсөл хэлэлцэж байгаа энэ үед УИХ дахь АН-ын бүлгийн гишүүн Ж.Баярмаа мэдээлэл хийлээ.
Тэрбээр, 2025 оны Төсвийн төсөлд гадаад томилолт өмнөхөөс 46 хувиар нэмэгдэж, 111 тэрбум төгрөг болсон. Зарим төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын гадаад томилолтын төсөв 4.3 дахин нэмэгдэж, 100 тэрбум байсан бол 400 тэрбум төгрөг болж нэмэгдсэн. Үүнээс гадна төсөвт тусгасан үргүй зардлын зарим нэг жишээ хэлье.
Өсвөр үеийнхэнд үнэ төлбөргүй үзвэр үзүүлэхэд 18.3 тэрбум төгрөг төсвийн төсөлд тусгажээ. Энэ бол социализмаас дор нийгэм рүү ухарч байна гэсэн үг. Социализмын үед бид нэг төгрөгөөр кино, жүжиг үздэг байсан бол одоо үнэгүй үзвэр үзүүлэх ваучер тараах гэж байна. Энэ бол байж боломгүй зүйл. Энэ мөнгийг эцэг, эхчүүдэд нь ажлын байр бий болгох, эдийн засгийн өсөлтөө дэмжихэд зарцуулах нь зөв.
Үндэсний хиймэл дагуулын төсөл. Монгол Улсад үндэсний аюулгүй байдал чухал боловч ҮАБ-ын нэрийг барьж 330 сая долларын асар өндөр өртөгтэй хиймэл дагуулыг худалдаж авах гэж байна. Энэ 330 сая долларын 25 хувь нь л нэн хөнгөлөлттэй зээл. 75 хувь нь арилжааны банкнаас авч байгаа зээл. Бидэнд ийм өндөр хүүтэй зээлээр хиймэл дагуул авах тулгамдсан ямар асуудал өнөөдөр байна вэ? Ийм хиймэл дагуул хөөргөснөөр малчид гэртээ интернэттэй болохгүй. Телевизээ үзэхийн тулд DDH компанийнхаа үйлчилгээг авсаар л байх болно.
Хиймэл дагуулын тухай нэг гадны жишээ хэлэхэд, Бангладеш улс манайх шиг хиймэл дагуулыг бас Францын компаниас авч, хөөргөсөн. Ямар үр ашиг гараагүй, амжилтгүй болж, улс орон даяар шүүмжлэл дагуулсан. 2019 онд дахин нэгийг худалдаж авахаар төлөвлөсөнөө больсон.
Ирэх оны төсөв дээр УИХ-ын гишүүд маш хариуцлагатай хандах хэрэгтэй. Төсөв үр ашигтай, төсвийн тооцоо судалгаа үнэн зөв байх ёстой гэж Төсвийн тухай хуульд заасан. Хэрэв төсвийн хөрөнгийг үр ашиггүй зарцуулбал хэн хариуцлага хүлээх вэ гэлээ.
2024 оны Төсвийн төсөл хэлэлцэж байгаа энэ үед УИХ дахь АН-ын бүлгийн гишүүн Ж.Баярмаа мэдээлэл хийлээ.
Тэрбээр, 2025 оны Төсвийн төсөлд гадаад томилолт өмнөхөөс 46 хувиар нэмэгдэж, 111 тэрбум төгрөг болсон. Зарим төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын гадаад томилолтын төсөв 4.3 дахин нэмэгдэж, 100 тэрбум байсан бол 400 тэрбум төгрөг болж нэмэгдсэн. Үүнээс гадна төсөвт тусгасан үргүй зардлын зарим нэг жишээ хэлье.
Өсвөр үеийнхэнд үнэ төлбөргүй үзвэр үзүүлэхэд 18.3 тэрбум төгрөг төсвийн төсөлд тусгажээ. Энэ бол социализмаас дор нийгэм рүү ухарч байна гэсэн үг. Социализмын үед бид нэг төгрөгөөр кино, жүжиг үздэг байсан бол одоо үнэгүй үзвэр үзүүлэх ваучер тараах гэж байна. Энэ бол байж боломгүй зүйл. Энэ мөнгийг эцэг, эхчүүдэд нь ажлын байр бий болгох, эдийн засгийн өсөлтөө дэмжихэд зарцуулах нь зөв.
Үндэсний хиймэл дагуулын төсөл. Монгол Улсад үндэсний аюулгүй байдал чухал боловч ҮАБ-ын нэрийг барьж 330 сая долларын асар өндөр өртөгтэй хиймэл дагуулыг худалдаж авах гэж байна. Энэ 330 сая долларын 25 хувь нь л нэн хөнгөлөлттэй зээл. 75 хувь нь арилжааны банкнаас авч байгаа зээл. Бидэнд ийм өндөр хүүтэй зээлээр хиймэл дагуул авах тулгамдсан ямар асуудал өнөөдөр байна вэ? Ийм хиймэл дагуул хөөргөснөөр малчид гэртээ интернэттэй болохгүй. Телевизээ үзэхийн тулд DDH компанийнхаа үйлчилгээг авсаар л байх болно.
Хиймэл дагуулын тухай нэг гадны жишээ хэлэхэд, Бангладеш улс манайх шиг хиймэл дагуулыг бас Францын компаниас авч, хөөргөсөн. Ямар үр ашиг гараагүй, амжилтгүй болж, улс орон даяар шүүмжлэл дагуулсан. 2019 онд дахин нэгийг худалдаж авахаар төлөвлөсөнөө больсон.
Ирэх оны төсөв дээр УИХ-ын гишүүд маш хариуцлагатай хандах хэрэгтэй. Төсөв үр ашигтай, төсвийн тооцоо судалгаа үнэн зөв байх ёстой гэж Төсвийн тухай хуульд заасан. Хэрэв төсвийн хөрөнгийг үр ашиггүй зарцуулбал хэн хариуцлага хүлээх вэ гэлээ.