Хүүхдүүдээ телевиз үзэхэд “Том хүний кино” гэж дуу алдаад яаран сандран суваг солих эцэг, эхчүүдтэй бишгүй л таарч байв. Тэгэх тусам хүүхдүүд нь “Юу байдаг юм бол” гэж сонирхож буй нь харцнаас анзаарагдана. Би ч гэсэн ялгаагүй хүүхэд байхдаа аав ээжийнхээ “үзэж болохгүй” гэсэн хоригт эргэлзэн, айх гайхах зэрэгцдэг байлаа. Гэтэл одоо хүүхдүүд алаан хядаан, хүчирхийлэл, садар самуун явдалтай киног ч тоолгүй үздэг болж.
Яагаад гэхээр телевизүүдийн өргөн нэвтрүүлэгт насны ангилал, таних тэмдэг, тэмдэглэгээний нэгдсэн стандарт байхгүй учраас тэр. Хэдийгээр зарим телевизийн нэвтрүүлэг, киноны үеэр нас заасан таних тэмдэг, тэмдэглэгээ гардаг ч үүнийг нь хүмүүс тэр бүр ойлгодоггүй. Телевиз бүрийн таних тэмдэг өнгө, хэлбэр хэмжээ, насны ангилал нь өөр байдаг учраас үзэгчид төөрөгдөлд ордог. Тиймээс хүүхэд үзэж болох, эсэхийг хараад л мэдэх нэгдсэн тэмдэг, тэмдэглэгээтэй болох хэрэгтэй байна.
Хүүхдийн эрхийн тухай хууль, Харилцаа холбооны тухай хууль болон холбогдох бусад хууль, тогтоомжийн дагуу “Өргөн нэвтрүүлэгт насны ангилал тогтоох, таних тэмдэг, тэмдэглэгээ ашиглахад тавигдах шаардлага” гэсэн стандартын төслийг Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос санаачилжээ. Уг төслийг судлаач, хуульч Л.Галбаатар боловсруулсан юм. Ингэхдээ Монгол Улсын болон Австрали, Англи, Канад, АНУ, БНСУ, Сингапур улсын эрх зүйн зохицуулалтыг үндэслэн, ижил төстэй харилцааг зохицуулж, холбогдох мэргэжилтний саналыг тусгасан аж.
Нийгмийн сэтгэл зүй, ёс суртахууны төлөвшилд сайн, муу хоёр талаар нөлөөлдөг мэдээллийн хүчтэй зэвсэг, айл бүрийн хойморт залрах телевизээр хүүхдийн насанд нь тохирсон кино, нэвтрүүлэг үзүүлэх, ойлгомжтой таних тэмдэг, тэмдэглэгээ ашиглах цаг хэдийнэ болжээ. Улс орон өөрийн онцлог байдлаас хамааран харилцан адилгүй тэмдэг, тэмдэглэгээ ашигладаг. Харин манай улс зөвхөн нөхцөл шаардлагын улмаас ийм тэмдэглэгээг ашиглахыг үүрэг болгож байж.
Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай 1996 оны хуульд тусгагдаагүй нэг зарчим Хүүхдийн эрхийн тухай 2016 оны хуульд шинээр орсон. Энэ хуулийн 4.1.5-д “хүүхдийг нас, бие, сэтгэхүйн онцлогт нь тохирсон мэдээ, мэдээллээр хангах талаар тусгасан байдаг. Мэдээллийн технологийн үсрэнгүй хөгжил болон мэдээллийн замбараагүй орчинд хүүхдийг нас, бие, сэтгэхүйн онцлогт нь тохирсон мэдээ, мэдээллээр хангах нь маш чухал гэж судлаачид үздэг.
Насанд хүрэгчдэд зориулсан нэвтрүүлгийг хүүхэд хамт суугаад үздэг явдлыг зогсоох эхний алхам бол энэ стандарт. Уг стандартын төслийг боловсруулсан судлаач, хуульч Л.Галбаатар “Стандартчиллын үндэсний зөвлөлөөр хэлэлцэх гэж байгаа “Өргөн нэвтрүүлэгт насны ангилал тогтоох, таних тэмдэг, тэмдэглэгээ ашиглах шаардлага” стандартын төсөл батлагдсанаар хүүхдийг зохистой мэдээллээр хангах, зохисгүйгээс хамгаалахад нэн чухал алхам болно. Цаашид цахим орчинд хүүхдийг зохисгүй мэдээллээс хамгаалах асуудлыг нэн тэргүүнд шийдвэрлэх нь зүйтэй” гэж ярьсан юм.
Үргэлжлэлийг ЭНДЭЭС уншина уу.
Хүүхдүүдээ телевиз үзэхэд “Том хүний кино” гэж дуу алдаад яаран сандран суваг солих эцэг, эхчүүдтэй бишгүй л таарч байв. Тэгэх тусам хүүхдүүд нь “Юу байдаг юм бол” гэж сонирхож буй нь харцнаас анзаарагдана. Би ч гэсэн ялгаагүй хүүхэд байхдаа аав ээжийнхээ “үзэж болохгүй” гэсэн хоригт эргэлзэн, айх гайхах зэрэгцдэг байлаа. Гэтэл одоо хүүхдүүд алаан хядаан, хүчирхийлэл, садар самуун явдалтай киног ч тоолгүй үздэг болж.
Яагаад гэхээр телевизүүдийн өргөн нэвтрүүлэгт насны ангилал, таних тэмдэг, тэмдэглэгээний нэгдсэн стандарт байхгүй учраас тэр. Хэдийгээр зарим телевизийн нэвтрүүлэг, киноны үеэр нас заасан таних тэмдэг, тэмдэглэгээ гардаг ч үүнийг нь хүмүүс тэр бүр ойлгодоггүй. Телевиз бүрийн таних тэмдэг өнгө, хэлбэр хэмжээ, насны ангилал нь өөр байдаг учраас үзэгчид төөрөгдөлд ордог. Тиймээс хүүхэд үзэж болох, эсэхийг хараад л мэдэх нэгдсэн тэмдэг, тэмдэглэгээтэй болох хэрэгтэй байна.
Хүүхдийн эрхийн тухай хууль, Харилцаа холбооны тухай хууль болон холбогдох бусад хууль, тогтоомжийн дагуу “Өргөн нэвтрүүлэгт насны ангилал тогтоох, таних тэмдэг, тэмдэглэгээ ашиглахад тавигдах шаардлага” гэсэн стандартын төслийг Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос санаачилжээ. Уг төслийг судлаач, хуульч Л.Галбаатар боловсруулсан юм. Ингэхдээ Монгол Улсын болон Австрали, Англи, Канад, АНУ, БНСУ, Сингапур улсын эрх зүйн зохицуулалтыг үндэслэн, ижил төстэй харилцааг зохицуулж, холбогдох мэргэжилтний саналыг тусгасан аж.
Нийгмийн сэтгэл зүй, ёс суртахууны төлөвшилд сайн, муу хоёр талаар нөлөөлдөг мэдээллийн хүчтэй зэвсэг, айл бүрийн хойморт залрах телевизээр хүүхдийн насанд нь тохирсон кино, нэвтрүүлэг үзүүлэх, ойлгомжтой таних тэмдэг, тэмдэглэгээ ашиглах цаг хэдийнэ болжээ. Улс орон өөрийн онцлог байдлаас хамааран харилцан адилгүй тэмдэг, тэмдэглэгээ ашигладаг. Харин манай улс зөвхөн нөхцөл шаардлагын улмаас ийм тэмдэглэгээг ашиглахыг үүрэг болгож байж.
Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай 1996 оны хуульд тусгагдаагүй нэг зарчим Хүүхдийн эрхийн тухай 2016 оны хуульд шинээр орсон. Энэ хуулийн 4.1.5-д “хүүхдийг нас, бие, сэтгэхүйн онцлогт нь тохирсон мэдээ, мэдээллээр хангах талаар тусгасан байдаг. Мэдээллийн технологийн үсрэнгүй хөгжил болон мэдээллийн замбараагүй орчинд хүүхдийг нас, бие, сэтгэхүйн онцлогт нь тохирсон мэдээ, мэдээллээр хангах нь маш чухал гэж судлаачид үздэг.
Насанд хүрэгчдэд зориулсан нэвтрүүлгийг хүүхэд хамт суугаад үздэг явдлыг зогсоох эхний алхам бол энэ стандарт. Уг стандартын төслийг боловсруулсан судлаач, хуульч Л.Галбаатар “Стандартчиллын үндэсний зөвлөлөөр хэлэлцэх гэж байгаа “Өргөн нэвтрүүлэгт насны ангилал тогтоох, таних тэмдэг, тэмдэглэгээ ашиглах шаардлага” стандартын төсөл батлагдсанаар хүүхдийг зохистой мэдээллээр хангах, зохисгүйгээс хамгаалахад нэн чухал алхам болно. Цаашид цахим орчинд хүүхдийг зохисгүй мэдээллээс хамгаалах асуудлыг нэн тэргүүнд шийдвэрлэх нь зүйтэй” гэж ярьсан юм.
Үргэлжлэлийг ЭНДЭЭС уншина уу.