Геологи, газарзүйн бага чуулганаас нэр дэвшигч, шинжлэх ухааны доктор, профессор Д.Доржнамжаа:
Дэлхийн гуравдагч ертөнцийн шинжлэх ухааны академийн жинхэнэ гишүүн тэрээр Монголын шинжлэх ухаанд 40 гаруй жил зүтгэж хоёр том нээлт хийснээ онцлов. Энэ нь 20 орчим орд илрэлтэй, Завханы фосфоритын сав газар, Алмаз агуулсан кемберлитийн шинэ цорго нээсэн нь дэлхийн шинжлэх ухаанд нээлт болсон хэмээн албан ёсоор хүлээн зөвшөөрчээ. Геологийн шинжлэх ухаанд хоёр том чиглэлийг эхлүүлсэн нь экологи, геологийн шинжлэх ухаан, энэ нь цоо шинэ чиглэл бөгөөд үүнийг Ашигт малтмалын хэрэг эрхлэх газар нэвтрүүлж байгаа юм. Алмазын шинэ төрлийн кемберлитийн нээлт нь Завхан аймгийн Алдархаан сумын нутагт нөгөө нь Баянхонгорын Хүрээмарал сумын нутагт 10 км-ийн диаметртэй хоёр том солирын тогооноос алмаз илэрсэн аж. Одоогоор сэдэвт ажлын хүрээнд явж байгаа бөгөөд хайгуулын ажил тун удахгүй эхлэх гэнэ.
Мөн онолын суурь судалгааны ажлын үр дүнгээр хийгдэж байгаа ажлаа танилцуулав. Энэ нь 10 жилийн хугацаа зарцуулсан Баянхонгор аймгийн нутагт шинэ төрлийн зэс колжитаны хүдрийн талбайг илрүүлж одоогоор өрөмдлөгийн ажил эхэлжээ.
Геологи, хөдөө аж ахуйн салбараас нэр дэвшигч шинжлэх ухааны доктор, профессор Г.Очирбат:
-Миний гол хийсэн ажил маань Монгол оронд зөгийн аж ахуй хөгжүүлэхийн тулд түүний тэжээлийн баазын нөөц бололцоог судалсан. Монгол орны зөгийн тэжээлийн бааз байгалийн зэрлэг балт ургамалд байдаг онцлогтой. Таримал ургамал их бага хөгжсөн байдаг.
Олон жилийн уйгагүй судалгаа хийснээр Монгол оронд зөгийн аж ахуй хөгжүүлэх стратеги бодлого боловсруулсан. Байгалийн нөөцөөс гадна балт ургамлын нөөц ашиглаад зогсохгүй төв Азийн бүс нутагт анх удаа хийгдэж байгаагаараа онцлогтой. Ургамлаас гарч байгаа амттай шүүс буюу балны эх үүсвэрийн хэмжээ, экологи орчин нөхцөлөөс яаж шалтгаалж өөрчлөгддөгийг илрүүлсэн юм. Нийтдээ 60 овгийн 197 төрлийн 574 балт ургамлыг шинээр бүртгэв. Зөгий энэ ургамлаас дөрөвдүгээр сарын хоёрдугаар арав хоногоос есдүгээр сарын хоёрдугаар хагас хүртэл бал, цэцгийн тоос хурааж авдаг. Энэ нь балт, тоост ургамлын цэцэглэх үетэй давхацдаг. Ингээд дэлхий нийтийн хэмжээнд ургамлын ургалтын үеийг нэмэх таван хэм гэж үздэг бол нэмэх гурван хэм гэж шинэчилж тогтоолоо. Энэ нөөцийг судалсны үр дүнд Монгол оронд хоёр сая бүл зөгий өсгөж болно. Ингэж өсгөснөөр 74,5 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллах юм. Хэрвээ бид энэ бүл хэмжээний зөгий үржүүлж чадахгүй бол жил бүр ийм хэмжээний мөнгөө алдаж байгаа юм.
Зөгий ургамлын ургацыг маш их нэмэгдүүлдэг. Зөгийн бал, чацарганы сиропыг бид үйлдвэрлэдэг. Төв аймгийн Батсүмбэрийн Үдлэг хэмээх газар жижиг компанитай. Зөгийн цэвэр бал, чацарганы тос, сиропыг бага хэмжээгээр үйлдвэрлэж байгаа. Үүнээс гадна Монголд анх удаа «Бодгалийн экологи зүйл»-ийг үндэслэж байгаа юм. Нэг ширхэг ургамал бал ялгаруулахдаа орчин зүйн ямар нөхцөлөөс шалтгаалж яаж өөрчлөгдөж байгааг маш олон талаас нь тайлбарласан. Мөн балт тоост ургамлын тоосны хэлбэрзүйг судалж зөгийн балны цэвэр эсэх, гарал үүслийг тогтоож байгаа юм.
Эдгээр эрдэмтэд бүгд л хийсэн ажилтай, хэлэх үгтэй, үзүүлэх харуулах бүтээл туурвилтай байлаа. Шинжлэх ухааны гишүүнд нэр дэвшигчдээс тав, арван жил ажилласан эрдэмтэн гэж алга. Бүгд 25-аас дээш жил, зарим нь 40 гаруй жил оюун ухаанаа чилээж, бие сэтгэлээ зориулжээ. Гэхдээ ШУА-ийн их чуулган хуралдаж нууц санал хураалтаар ШУА-ийн гишүүд тодрох юм. Монголын оюун ухааны цонх болсон их эрдэмтэд та бүхэнд амжилт хүсье.
Д.Догсмаа
Дэлхийн гуравдагч ертөнцийн шинжлэх ухааны академийн жинхэнэ гишүүн тэрээр Монголын шинжлэх ухаанд 40 гаруй жил зүтгэж хоёр том нээлт хийснээ онцлов. Энэ нь 20 орчим орд илрэлтэй, Завханы фосфоритын сав газар, Алмаз агуулсан кемберлитийн шинэ цорго нээсэн нь дэлхийн шинжлэх ухаанд нээлт болсон хэмээн албан ёсоор хүлээн зөвшөөрчээ. Геологийн шинжлэх ухаанд хоёр том чиглэлийг эхлүүлсэн нь экологи, геологийн шинжлэх ухаан, энэ нь цоо шинэ чиглэл бөгөөд үүнийг Ашигт малтмалын хэрэг эрхлэх газар нэвтрүүлж байгаа юм. Алмазын шинэ төрлийн кемберлитийн нээлт нь Завхан аймгийн Алдархаан сумын нутагт нөгөө нь Баянхонгорын Хүрээмарал сумын нутагт 10 км-ийн диаметртэй хоёр том солирын тогооноос алмаз илэрсэн аж. Одоогоор сэдэвт ажлын хүрээнд явж байгаа бөгөөд хайгуулын ажил тун удахгүй эхлэх гэнэ.
Мөн онолын суурь судалгааны ажлын үр дүнгээр хийгдэж байгаа ажлаа танилцуулав. Энэ нь 10 жилийн хугацаа зарцуулсан Баянхонгор аймгийн нутагт шинэ төрлийн зэс колжитаны хүдрийн талбайг илрүүлж одоогоор өрөмдлөгийн ажил эхэлжээ.
Геологи, хөдөө аж ахуйн салбараас нэр дэвшигч шинжлэх ухааны доктор, профессор Г.Очирбат:
-Миний гол хийсэн ажил маань Монгол оронд зөгийн аж ахуй хөгжүүлэхийн тулд түүний тэжээлийн баазын нөөц бололцоог судалсан. Монгол орны зөгийн тэжээлийн бааз байгалийн зэрлэг балт ургамалд байдаг онцлогтой. Таримал ургамал их бага хөгжсөн байдаг.
Олон жилийн уйгагүй судалгаа хийснээр Монгол оронд зөгийн аж ахуй хөгжүүлэх стратеги бодлого боловсруулсан. Байгалийн нөөцөөс гадна балт ургамлын нөөц ашиглаад зогсохгүй төв Азийн бүс нутагт анх удаа хийгдэж байгаагаараа онцлогтой. Ургамлаас гарч байгаа амттай шүүс буюу балны эх үүсвэрийн хэмжээ, экологи орчин нөхцөлөөс яаж шалтгаалж өөрчлөгддөгийг илрүүлсэн юм. Нийтдээ 60 овгийн 197 төрлийн 574 балт ургамлыг шинээр бүртгэв. Зөгий энэ ургамлаас дөрөвдүгээр сарын хоёрдугаар арав хоногоос есдүгээр сарын хоёрдугаар хагас хүртэл бал, цэцгийн тоос хурааж авдаг. Энэ нь балт, тоост ургамлын цэцэглэх үетэй давхацдаг. Ингээд дэлхий нийтийн хэмжээнд ургамлын ургалтын үеийг нэмэх таван хэм гэж үздэг бол нэмэх гурван хэм гэж шинэчилж тогтоолоо. Энэ нөөцийг судалсны үр дүнд Монгол оронд хоёр сая бүл зөгий өсгөж болно. Ингэж өсгөснөөр 74,5 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллах юм. Хэрвээ бид энэ бүл хэмжээний зөгий үржүүлж чадахгүй бол жил бүр ийм хэмжээний мөнгөө алдаж байгаа юм.
Зөгий ургамлын ургацыг маш их нэмэгдүүлдэг. Зөгийн бал, чацарганы сиропыг бид үйлдвэрлэдэг. Төв аймгийн Батсүмбэрийн Үдлэг хэмээх газар жижиг компанитай. Зөгийн цэвэр бал, чацарганы тос, сиропыг бага хэмжээгээр үйлдвэрлэж байгаа. Үүнээс гадна Монголд анх удаа «Бодгалийн экологи зүйл»-ийг үндэслэж байгаа юм. Нэг ширхэг ургамал бал ялгаруулахдаа орчин зүйн ямар нөхцөлөөс шалтгаалж яаж өөрчлөгдөж байгааг маш олон талаас нь тайлбарласан. Мөн балт тоост ургамлын тоосны хэлбэрзүйг судалж зөгийн балны цэвэр эсэх, гарал үүслийг тогтоож байгаа юм.
Эдгээр эрдэмтэд бүгд л хийсэн ажилтай, хэлэх үгтэй, үзүүлэх харуулах бүтээл туурвилтай байлаа. Шинжлэх ухааны гишүүнд нэр дэвшигчдээс тав, арван жил ажилласан эрдэмтэн гэж алга. Бүгд 25-аас дээш жил, зарим нь 40 гаруй жил оюун ухаанаа чилээж, бие сэтгэлээ зориулжээ. Гэхдээ ШУА-ийн их чуулган хуралдаж нууц санал хураалтаар ШУА-ийн гишүүд тодрох юм. Монголын оюун ухааны цонх болсон их эрдэмтэд та бүхэнд амжилт хүсье.
Д.Догсмаа
Геологи, газарзүйн бага чуулганаас нэр дэвшигч, шинжлэх ухааны доктор, профессор Д.Доржнамжаа:
Дэлхийн гуравдагч ертөнцийн шинжлэх ухааны академийн жинхэнэ гишүүн тэрээр Монголын шинжлэх ухаанд 40 гаруй жил зүтгэж хоёр том нээлт хийснээ онцлов. Энэ нь 20 орчим орд илрэлтэй, Завханы фосфоритын сав газар, Алмаз агуулсан кемберлитийн шинэ цорго нээсэн нь дэлхийн шинжлэх ухаанд нээлт болсон хэмээн албан ёсоор хүлээн зөвшөөрчээ. Геологийн шинжлэх ухаанд хоёр том чиглэлийг эхлүүлсэн нь экологи, геологийн шинжлэх ухаан, энэ нь цоо шинэ чиглэл бөгөөд үүнийг Ашигт малтмалын хэрэг эрхлэх газар нэвтрүүлж байгаа юм. Алмазын шинэ төрлийн кемберлитийн нээлт нь Завхан аймгийн Алдархаан сумын нутагт нөгөө нь Баянхонгорын Хүрээмарал сумын нутагт 10 км-ийн диаметртэй хоёр том солирын тогооноос алмаз илэрсэн аж. Одоогоор сэдэвт ажлын хүрээнд явж байгаа бөгөөд хайгуулын ажил тун удахгүй эхлэх гэнэ.
Мөн онолын суурь судалгааны ажлын үр дүнгээр хийгдэж байгаа ажлаа танилцуулав. Энэ нь 10 жилийн хугацаа зарцуулсан Баянхонгор аймгийн нутагт шинэ төрлийн зэс колжитаны хүдрийн талбайг илрүүлж одоогоор өрөмдлөгийн ажил эхэлжээ.
Геологи, хөдөө аж ахуйн салбараас нэр дэвшигч шинжлэх ухааны доктор, профессор Г.Очирбат:
-Миний гол хийсэн ажил маань Монгол оронд зөгийн аж ахуй хөгжүүлэхийн тулд түүний тэжээлийн баазын нөөц бололцоог судалсан. Монгол орны зөгийн тэжээлийн бааз байгалийн зэрлэг балт ургамалд байдаг онцлогтой. Таримал ургамал их бага хөгжсөн байдаг.
Олон жилийн уйгагүй судалгаа хийснээр Монгол оронд зөгийн аж ахуй хөгжүүлэх стратеги бодлого боловсруулсан. Байгалийн нөөцөөс гадна балт ургамлын нөөц ашиглаад зогсохгүй төв Азийн бүс нутагт анх удаа хийгдэж байгаагаараа онцлогтой. Ургамлаас гарч байгаа амттай шүүс буюу балны эх үүсвэрийн хэмжээ, экологи орчин нөхцөлөөс яаж шалтгаалж өөрчлөгддөгийг илрүүлсэн юм. Нийтдээ 60 овгийн 197 төрлийн 574 балт ургамлыг шинээр бүртгэв. Зөгий энэ ургамлаас дөрөвдүгээр сарын хоёрдугаар арав хоногоос есдүгээр сарын хоёрдугаар хагас хүртэл бал, цэцгийн тоос хурааж авдаг. Энэ нь балт, тоост ургамлын цэцэглэх үетэй давхацдаг. Ингээд дэлхий нийтийн хэмжээнд ургамлын ургалтын үеийг нэмэх таван хэм гэж үздэг бол нэмэх гурван хэм гэж шинэчилж тогтоолоо. Энэ нөөцийг судалсны үр дүнд Монгол оронд хоёр сая бүл зөгий өсгөж болно. Ингэж өсгөснөөр 74,5 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллах юм. Хэрвээ бид энэ бүл хэмжээний зөгий үржүүлж чадахгүй бол жил бүр ийм хэмжээний мөнгөө алдаж байгаа юм.
Зөгий ургамлын ургацыг маш их нэмэгдүүлдэг. Зөгийн бал, чацарганы сиропыг бид үйлдвэрлэдэг. Төв аймгийн Батсүмбэрийн Үдлэг хэмээх газар жижиг компанитай. Зөгийн цэвэр бал, чацарганы тос, сиропыг бага хэмжээгээр үйлдвэрлэж байгаа. Үүнээс гадна Монголд анх удаа «Бодгалийн экологи зүйл»-ийг үндэслэж байгаа юм. Нэг ширхэг ургамал бал ялгаруулахдаа орчин зүйн ямар нөхцөлөөс шалтгаалж яаж өөрчлөгдөж байгааг маш олон талаас нь тайлбарласан. Мөн балт тоост ургамлын тоосны хэлбэрзүйг судалж зөгийн балны цэвэр эсэх, гарал үүслийг тогтоож байгаа юм.
Эдгээр эрдэмтэд бүгд л хийсэн ажилтай, хэлэх үгтэй, үзүүлэх харуулах бүтээл туурвилтай байлаа. Шинжлэх ухааны гишүүнд нэр дэвшигчдээс тав, арван жил ажилласан эрдэмтэн гэж алга. Бүгд 25-аас дээш жил, зарим нь 40 гаруй жил оюун ухаанаа чилээж, бие сэтгэлээ зориулжээ. Гэхдээ ШУА-ийн их чуулган хуралдаж нууц санал хураалтаар ШУА-ийн гишүүд тодрох юм. Монголын оюун ухааны цонх болсон их эрдэмтэд та бүхэнд амжилт хүсье.
Д.Догсмаа
Дэлхийн гуравдагч ертөнцийн шинжлэх ухааны академийн жинхэнэ гишүүн тэрээр Монголын шинжлэх ухаанд 40 гаруй жил зүтгэж хоёр том нээлт хийснээ онцлов. Энэ нь 20 орчим орд илрэлтэй, Завханы фосфоритын сав газар, Алмаз агуулсан кемберлитийн шинэ цорго нээсэн нь дэлхийн шинжлэх ухаанд нээлт болсон хэмээн албан ёсоор хүлээн зөвшөөрчээ. Геологийн шинжлэх ухаанд хоёр том чиглэлийг эхлүүлсэн нь экологи, геологийн шинжлэх ухаан, энэ нь цоо шинэ чиглэл бөгөөд үүнийг Ашигт малтмалын хэрэг эрхлэх газар нэвтрүүлж байгаа юм. Алмазын шинэ төрлийн кемберлитийн нээлт нь Завхан аймгийн Алдархаан сумын нутагт нөгөө нь Баянхонгорын Хүрээмарал сумын нутагт 10 км-ийн диаметртэй хоёр том солирын тогооноос алмаз илэрсэн аж. Одоогоор сэдэвт ажлын хүрээнд явж байгаа бөгөөд хайгуулын ажил тун удахгүй эхлэх гэнэ.
Мөн онолын суурь судалгааны ажлын үр дүнгээр хийгдэж байгаа ажлаа танилцуулав. Энэ нь 10 жилийн хугацаа зарцуулсан Баянхонгор аймгийн нутагт шинэ төрлийн зэс колжитаны хүдрийн талбайг илрүүлж одоогоор өрөмдлөгийн ажил эхэлжээ.
Геологи, хөдөө аж ахуйн салбараас нэр дэвшигч шинжлэх ухааны доктор, профессор Г.Очирбат:
-Миний гол хийсэн ажил маань Монгол оронд зөгийн аж ахуй хөгжүүлэхийн тулд түүний тэжээлийн баазын нөөц бололцоог судалсан. Монгол орны зөгийн тэжээлийн бааз байгалийн зэрлэг балт ургамалд байдаг онцлогтой. Таримал ургамал их бага хөгжсөн байдаг.
Олон жилийн уйгагүй судалгаа хийснээр Монгол оронд зөгийн аж ахуй хөгжүүлэх стратеги бодлого боловсруулсан. Байгалийн нөөцөөс гадна балт ургамлын нөөц ашиглаад зогсохгүй төв Азийн бүс нутагт анх удаа хийгдэж байгаагаараа онцлогтой. Ургамлаас гарч байгаа амттай шүүс буюу балны эх үүсвэрийн хэмжээ, экологи орчин нөхцөлөөс яаж шалтгаалж өөрчлөгддөгийг илрүүлсэн юм. Нийтдээ 60 овгийн 197 төрлийн 574 балт ургамлыг шинээр бүртгэв. Зөгий энэ ургамлаас дөрөвдүгээр сарын хоёрдугаар арав хоногоос есдүгээр сарын хоёрдугаар хагас хүртэл бал, цэцгийн тоос хурааж авдаг. Энэ нь балт, тоост ургамлын цэцэглэх үетэй давхацдаг. Ингээд дэлхий нийтийн хэмжээнд ургамлын ургалтын үеийг нэмэх таван хэм гэж үздэг бол нэмэх гурван хэм гэж шинэчилж тогтоолоо. Энэ нөөцийг судалсны үр дүнд Монгол оронд хоёр сая бүл зөгий өсгөж болно. Ингэж өсгөснөөр 74,5 тэрбум төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллах юм. Хэрвээ бид энэ бүл хэмжээний зөгий үржүүлж чадахгүй бол жил бүр ийм хэмжээний мөнгөө алдаж байгаа юм.
Зөгий ургамлын ургацыг маш их нэмэгдүүлдэг. Зөгийн бал, чацарганы сиропыг бид үйлдвэрлэдэг. Төв аймгийн Батсүмбэрийн Үдлэг хэмээх газар жижиг компанитай. Зөгийн цэвэр бал, чацарганы тос, сиропыг бага хэмжээгээр үйлдвэрлэж байгаа. Үүнээс гадна Монголд анх удаа «Бодгалийн экологи зүйл»-ийг үндэслэж байгаа юм. Нэг ширхэг ургамал бал ялгаруулахдаа орчин зүйн ямар нөхцөлөөс шалтгаалж яаж өөрчлөгдөж байгааг маш олон талаас нь тайлбарласан. Мөн балт тоост ургамлын тоосны хэлбэрзүйг судалж зөгийн балны цэвэр эсэх, гарал үүслийг тогтоож байгаа юм.
Эдгээр эрдэмтэд бүгд л хийсэн ажилтай, хэлэх үгтэй, үзүүлэх харуулах бүтээл туурвилтай байлаа. Шинжлэх ухааны гишүүнд нэр дэвшигчдээс тав, арван жил ажилласан эрдэмтэн гэж алга. Бүгд 25-аас дээш жил, зарим нь 40 гаруй жил оюун ухаанаа чилээж, бие сэтгэлээ зориулжээ. Гэхдээ ШУА-ийн их чуулган хуралдаж нууц санал хураалтаар ШУА-ийн гишүүд тодрох юм. Монголын оюун ухааны цонх болсон их эрдэмтэд та бүхэнд амжилт хүсье.
Д.Догсмаа