Дөрөвдүгээр сар дундаа орлоо. Жилийн энэ сар малчдын хувьд ноолуураараа орлогоо бүрдүүлж, зээлээ дарах чухал үе.

Өдийд Эмээлт зах руу чиглэх малчдын хөл тасрахгүй, ноолуур авах ченжүүдийн наймаа ид өрнөдөг. Харин өнөөдрийн байдлаар Эмээлт зах эл хуль, ноолуур авах ченж, өгөх малчин ч алга. 

Учир нь 2025 оны хоёрдугаар сарын 1-ээс Засгийн газар 100 хувь  самнасан ноолуур экспортлох шийдвэр гаргасан.  Өнгөрсөн жилүүдэд малчдын гар дээрээс ноолуурыг ченж нар авч угаасан ноолуураа Хятад руу шууд гаргадаг байсан. Харин энэ оноос самнасан ноолуурыг экспортолж гаргаснаар үндэсний үйлдвэрүүдэд нэмүү өртөг үлдээх боломжтой гэж бодлого зохицуулагчид үзжээ. 

Энэ шийдвэрээс үүдэн ноолуурын ханш хана мөргөж, малчид ноолуураа хаана өгөхөө мэдэхгүй, ченж нар алдагдал хүлээхээс айж их хэмжээгээр авахгүй нэг үгээр хаа хаанаа яах учраа олохгүй байдалтай байна. Хятадууд ч татварын савлагаатай нөхцөлд самнасан ноолуур авахаасаа гэдийж эхэлжээ.

Дотоодын үйлдвэр болох Ханбогд, Эвсэг кашмер дээр очиж тодруулахад өнөөдөр ноолуур аваагүй гэх тайлбарыг хэлж байлаа. Малчдын хувьд “ Цагаан алт”  үндэсний хөдөлгөөн хэрэгжүүлж эхэлсэн учир түүхий эдийн үнэ өндөр байна гэх хүлээлттэй байжээ. Гэвч ханшнаас урьтаж ноолуураа зарах нь тэдний хувьд том бэрхшээл болж байгаа аж.

Ченжүүд малчдын гараас авсан багахан ноолуураа үндэсний үйлдвэрт өгөхөд кг дутмаас 30 хувь нь хаягдаж байгаа учир ноолуур авахгүй байгаа. Өдийд доод тал нь 5 тонн ноолууртай байдаг ч  өнөөдөр хаягдал хялгаснаас өөр юм алга гэв. 

Ямааны ноолуурын үнэ аймгуудын ХХААГ, ченжүүдийн мэдээлснээр: 

• Архангай аймагт 120.000-125.000 төгрөг 
• Баян-Өлгий аймагт 90.000-100.000 төгрөг 
• Говь-Сүмбэр аймагт 125.000-130.000 төгрөг 
• Дунд-Говь аймагт 110.000-120.000 төгрөг 
• Дорнод аймагт 160.000 төгрөг 
• Сүхбаатар аймагт 150.000 төгрөг 
• Хэнтий аймагт 150.000-160.000 төгрөг 
• Орхон аймагт 135.000-137.000 төгрөг 
• Өмнөговь аймагт 80.000 төгрөг 
• Хөвсгөл аймагт 130.000-135.000 төгрөгийн ханштай байна.