Монгол Улсын богино хугацааны бодлогын баримт бичиг болох улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөөний төслийн эхний хувилбар бэлэн болжээ. Тус төлөвлөгөөг сайжруулахаар олон нийтээр хэлэлцэх, талуудын оролцоог хангах зорилготой хэлэлцүүлгийг Эдийн засаг, хөгжлийн яамнаас өнөөдөр зохион байгууллаа.
Эрдэмтэн судлаачид, иргэний нийгмийн байгууллагууд, олон нийтийн төлөөллүүдтэй хамтран хэлэлцүүлж, нэгтгэснээр Засгийн газартай хэлэлцэж, УИХ-д өргөн барих юм.
Энэ үеэр төслийн ерөнхий танилцуулгыг Эдийн засаг хөгжлийн яамны Хөгжлийн нэгдсэн бодлого, төлөвлөлтийн газрын дарга Ц.Эрдэнэбат илтгэлээ.
Тэрбээр хэлэхдээ "Хөгжлийн төлөвлөгөөний онцлог нь ядуурлыг бууруулахад түлхүү анхаарсан. 2024-2028 оны төлөвлөгөөнд нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 10 мянган долларт хүргэх зорилт тавьсан. Тэгвэл ирэх онд нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 8000 мянган ам.долларт хүргэх зорилт тавьж буй.
2026 онд гадаад, дотоод геополитикийн нөхцөл байдлаас хамааралтай эрсдлүүдтэй тулгарч магадгүй ч, хиймэл оюун ухаан, технологийн шилжилт зэрэг боломжуудыг ашиглавал эдийн засагт томоохон эргэлтүүдийг авчрах боломжтой. Хэрэв бид шинжлэх ухаан, технологийн ололт, ялангуяа хиймэл оюуныг зөв ашиглавал, иргэдэд чанартай үйлчилгээг хүргэх боломжууд нээгдэх юм.
Хөгжлийн төлөвлөгөө үндсэндээ,
- Хүний хөгжил,
- Эдийн засаг,
- Бүсчилсэн хөгжил,
- Засаглал гэсэн дөрвөн бүлэг, дөрвөн чиглэлээс бүрдэж буй.
Ялангуяа ядуурлыг бууруулах асуудлыг онцгойлон анхаарсан. Улаанбаатар гэхээс илүү орон нутагт ядуурал өндөр. Тиймээс бүсчилсэн хөгжлийн бодлого хэрэгжүүлж орон нутгийн эдийн засаг болон бусад салбаруудын хөгжлийг түлхүү анхаарах юм. Жишээлбэл, ирэх 7 хоногоос эхлэн бүсүүдэд форум зохион байгуулж ажиллана.
Эдгээр том зорилтуудыг хэрэгжүүлэхийн тулд хамтарсан Засгийн газар амбицтай төлөвлөгөөнүүдийг хэрэгжүүлж байна. Гэхдээ төлөвлөгөө нь бодитой, хэмжигдэхүйц байх шаардлагатай.
Хөгжлийн төлөвлөгөө бол шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, тоон загварчлалд суурилсан байх ёстой.
2026 онд эдийн засгийн өсөлт бүгдэд мэдрэгдэхүйц байх ёстой. Тиймээс, ялангуяа эрдэмтэд, иргэний нийгмийн болон төрийн бус байгууллагуудыг оролцуулан хэлэлцүүлж байна. Төсөв, орлогын эх үүсвэрүүд, эрдэмтэн судлаачдын загварчлал, шинжлэх ухааны аргачлалд суурилсан тооцоолол нь энэ хөгжлийн төлөвлөгөөг амжилттай хэрэгжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэх болно.
Монгол Улс эрдэс баялагтаа тулгуурладаг эдийн засагтай. Гэхдээ нүүрсний үнэ буурч байгаа нь эрсдэл учруулж магадгүй. Тиймээс бид эрдэс баялгаасаа шалтгаалахгүйгээр хиймэл оюун, өндөр технологийн салбаруудыг хөгжүүлж, бүтээгдэхүүнээ экспортолдог орлого олдог салбар болгох вэ гэдэгт ажлууд төлөвлөж байна.
Тухайлбал, оны өмнө Засгийн газрын хуралдаанаар Ерөнхий сайд, хиймэл оюун, ногоон хөгжил, хүний хөгжилд бодлого, стратеги боловсруулах даалгавар өгсөн. Үүний дагуу яамдууд, орон нутаг болон ААН-үүд хэлэлцсэний стратеги төлөвлөгөөг нэгтгэн боловсруулж буй.
Уг төлөвлөгөөг хэрэгжүүлбэл илүү олон боломж гарч ирэх юм. Хиймэл оюун, шинжлэх ухааны ололтуудыг бид зөв ашиглавал, нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 8000 мянган ам.долларт хүргэхээс ч илүү их хэмжээний өсөлтийг авчрах боломж бий.
Хөгжлийн төлөвлөгөө бол шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, тоон загварчлалд суурилсан байх ёстой. Хэрэв бид үр дүнгээ тодорхой хэмжиж, хяналтыг зөв хийж чадвал, өөрчлөлтийг амжилттай авчирч чадна" гэв.
Монгол Улсын богино хугацааны бодлогын баримт бичиг болох улсын хөгжлийн 2026 оны төлөвлөгөөний төслийн эхний хувилбар бэлэн болжээ. Тус төлөвлөгөөг сайжруулахаар олон нийтээр хэлэлцэх, талуудын оролцоог хангах зорилготой хэлэлцүүлгийг Эдийн засаг, хөгжлийн яамнаас өнөөдөр зохион байгууллаа.
Эрдэмтэн судлаачид, иргэний нийгмийн байгууллагууд, олон нийтийн төлөөллүүдтэй хамтран хэлэлцүүлж, нэгтгэснээр Засгийн газартай хэлэлцэж, УИХ-д өргөн барих юм.
Энэ үеэр төслийн ерөнхий танилцуулгыг Эдийн засаг хөгжлийн яамны Хөгжлийн нэгдсэн бодлого, төлөвлөлтийн газрын дарга Ц.Эрдэнэбат илтгэлээ.
Тэрбээр хэлэхдээ "Хөгжлийн төлөвлөгөөний онцлог нь ядуурлыг бууруулахад түлхүү анхаарсан. 2024-2028 оны төлөвлөгөөнд нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 10 мянган долларт хүргэх зорилт тавьсан. Тэгвэл ирэх онд нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 8000 мянган ам.долларт хүргэх зорилт тавьж буй.
2026 онд гадаад, дотоод геополитикийн нөхцөл байдлаас хамааралтай эрсдлүүдтэй тулгарч магадгүй ч, хиймэл оюун ухаан, технологийн шилжилт зэрэг боломжуудыг ашиглавал эдийн засагт томоохон эргэлтүүдийг авчрах боломжтой. Хэрэв бид шинжлэх ухаан, технологийн ололт, ялангуяа хиймэл оюуныг зөв ашиглавал, иргэдэд чанартай үйлчилгээг хүргэх боломжууд нээгдэх юм.
Хөгжлийн төлөвлөгөө үндсэндээ,
- Хүний хөгжил,
- Эдийн засаг,
- Бүсчилсэн хөгжил,
- Засаглал гэсэн дөрвөн бүлэг, дөрвөн чиглэлээс бүрдэж буй.
Ялангуяа ядуурлыг бууруулах асуудлыг онцгойлон анхаарсан. Улаанбаатар гэхээс илүү орон нутагт ядуурал өндөр. Тиймээс бүсчилсэн хөгжлийн бодлого хэрэгжүүлж орон нутгийн эдийн засаг болон бусад салбаруудын хөгжлийг түлхүү анхаарах юм. Жишээлбэл, ирэх 7 хоногоос эхлэн бүсүүдэд форум зохион байгуулж ажиллана.
Эдгээр том зорилтуудыг хэрэгжүүлэхийн тулд хамтарсан Засгийн газар амбицтай төлөвлөгөөнүүдийг хэрэгжүүлж байна. Гэхдээ төлөвлөгөө нь бодитой, хэмжигдэхүйц байх шаардлагатай.
Хөгжлийн төлөвлөгөө бол шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, тоон загварчлалд суурилсан байх ёстой.
2026 онд эдийн засгийн өсөлт бүгдэд мэдрэгдэхүйц байх ёстой. Тиймээс, ялангуяа эрдэмтэд, иргэний нийгмийн болон төрийн бус байгууллагуудыг оролцуулан хэлэлцүүлж байна. Төсөв, орлогын эх үүсвэрүүд, эрдэмтэн судлаачдын загварчлал, шинжлэх ухааны аргачлалд суурилсан тооцоолол нь энэ хөгжлийн төлөвлөгөөг амжилттай хэрэгжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэх болно.
Монгол Улс эрдэс баялагтаа тулгуурладаг эдийн засагтай. Гэхдээ нүүрсний үнэ буурч байгаа нь эрсдэл учруулж магадгүй. Тиймээс бид эрдэс баялгаасаа шалтгаалахгүйгээр хиймэл оюун, өндөр технологийн салбаруудыг хөгжүүлж, бүтээгдэхүүнээ экспортолдог орлого олдог салбар болгох вэ гэдэгт ажлууд төлөвлөж байна.
Тухайлбал, оны өмнө Засгийн газрын хуралдаанаар Ерөнхий сайд, хиймэл оюун, ногоон хөгжил, хүний хөгжилд бодлого, стратеги боловсруулах даалгавар өгсөн. Үүний дагуу яамдууд, орон нутаг болон ААН-үүд хэлэлцсэний стратеги төлөвлөгөөг нэгтгэн боловсруулж буй.
Уг төлөвлөгөөг хэрэгжүүлбэл илүү олон боломж гарч ирэх юм. Хиймэл оюун, шинжлэх ухааны ололтуудыг бид зөв ашиглавал, нэг хүнд ногдох ДНБ-ийг 8000 мянган ам.долларт хүргэхээс ч илүү их хэмжээний өсөлтийг авчрах боломж бий.
Хөгжлийн төлөвлөгөө бол шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, тоон загварчлалд суурилсан байх ёстой. Хэрэв бид үр дүнгээ тодорхой хэмжиж, хяналтыг зөв хийж чадвал, өөрчлөлтийг амжилттай авчирч чадна" гэв.