ММСС, ЭМЯ, ХӨСҮТ хамтран өсвөр насны охидыг умайн хүзүүний хорт хавдраас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор нийслэлийн Баянгол, Багануур дүүрэг, Сэлэнгэ, Өмнөговь аймагт Хүний хөхөнцөр вирусын эсрэг вакциныг 11-15 насныханд хийсэн билээ. Гардасил вакцины нэг дэх тунг 10757 охинд тарьж 76.4 хувь, хоёрдугаар тунд 10537 охиныг хамруулж, өмнөхөөсөө буурсан буюу 74.9 хувийн үзүүлэлттэй байсан. Харин вакцины сүүлийн тун буюу гурав дахь тунг энэ сарын 10-наас эхлэн хийж байгаа. Гэтэл сүүлийн үед эл вакцины талаархи таагүй мэдээлэл гарах боллоо. Үнэхээр гардасил вакцин хортой юу, хоргүй юу гэдэг талаар албаны хүмүүсийн байр суурийг хүргэж байна.

Нийгмийг гэмт халдлагаас урьдчилан сэргийлэх төвийн тэргүүн Б.Цэрэндорж: ЭМЯ, ДЭМБ, ХӨСҮТ, Гал үндэстэн холбооны алинд нь буруу байгааг тогтооно

-Манай төвд есдүгээр сарын 4-ний өдөр иргэн Э.Мөнгөнчимэгээс "Би 12 настай охиноо уг вакцинд хамруулсан. Гэтэл Европ дахь "Гал үндэстэн холбоо"-ноос хийсэн мэдэгдэлд "гардасил" нэртэй энэ вакцинаас мөнгөн ус, химийн хорт бодис илэрсэн гэж мэдээлсэн. Иймд уг вакцинаас ийм төрлийн хорт бодис илэрсэн үгүйг тогтоон, хууль хяналтын байгууллагад хандаж өгнө үү" гэсэн хүсэлт ирсэн.

Одоогийн байдлаар уг вакцинтай холбоотой найман гомдол манай төвд ирээд байна. Бид ХӨСҮТ-ийн удирдлагуудтай уулзсан. Энэ вакцинд нийгмийн сэтгэл зүй чухалчилж хандаж байна. Тэгээд иргэдээс ирсэн гомдлыг уншихаар охидын биед мөнгөн ус орчихсон юм байна гэсэн хандлага байгаа юм. Манай улсад энэ вакциныг хийгээд хоёр шат нь явчихсан, одоо гурав дахь шат нь эхэлж байна. Үүний цаана ямар нэг ашиг сонирхол, ажил албан тушаалын сонирхол, халаа сэлгээтэй холбоотой юм болов уу гэж бодоход хүрээд байна. Бүхэл бүтэн ДЭМБ зөвшөөрчихсөн байхад асуудал үүсээд байгаа нь анхаарал татаж байна. Зөвхөн Эрүүл мэндийн сайд, ХӨСҮТ-ийн захирал юм уу хэн нэг нь үүнийг батламжилж, зөвшөөрсөн бол өнөөдөр энэ нийгэмд гараад байгаа хардлагууд гарч болох юм.

Гэтэл ДЭМБ-ын суурин төлөөлөгч нь ямар нэг бодисгүй, хор нөлөөгүй гэж байр сууриа илэрхийлээд байхад ийм асуудлууд гараад байгаа нь нэг талаар эрүүл мэндийг улстөржүүлээд байгаа юм болов уу гэж ойлгогдож эхэллээ. Нийгмийн сэтгэл зүй рүү хандана гэдэг бол ноцтой. Тэгэхээр ЭМЯ, ДЭМБ, ХӨСҮТ, Гал үндэстэн холбооны алинд нь буруу байгааг тогтоогоод тухайн байгууллагыг шүүхэд өгнө.

"Даффодил" эмэгтэйчүүдийн хавдрын клиникийн захирал, эмэгтэйчүүдийн хавдрын их эмч Л.Баярсайхан: "Гардасил" дээд тал нь 4-5 жилийн түр зуурын дархлаа тогтоодог

-Энэ вакциныг 2006 онд АНУ-д зөвшөөрсний дараа үйлдвэрлэгч "Мерк" компаниас "Охиныхоо амь насыг хамгаалахыг хүсвэл Гардасил вакцин хийлгэ" гэсэн уриа, сурталчилгааг хүчтэй явуулсан. Мөн лоббидож болох бүхнийг хийсэн тул 2007 он гэхэд "Мерк"-ийн мэдээлснээр 80 орон тус вакциныг хийхийг зөвшөөрсөн гэдэг. "Мерк" бол хувийн компани. Удалгүй энэ вакцинаас гаж нөлөө илэрч охид, бүсгүйчүүд нас барсан тохиолдол гарч янз бүрийн байгууллага, хохирогч эх эцэг, олон нийтийн зүгээс вакцины эсрэг мэдээ баримтуудыг цуглуулсан. Эдгээр баримт мэдээллийг АНУ-ын Хүнс, эмийн хяналтын газар болон Өвчний хяналтын газраас мэдээлснээр 2011 оны есдүгээр сарын 15-ны байдлаар Америкт 40 гаруй сая тун "Гардасил" тараасан ба дээрх бүртгэлийн системд 20096 хүнд гаж нөлөө илэрснийг тэмдэглэсэн байдаг. Ихэнх хүнд хөнгөн, дунд ба хүнд хэлбэрийн гаж нөлөө илэрсэн.

Мөн ''Гардасил" хийлгэсэн 71 хүн нас барсан гэж мэдээлсэн байна. Нас барсан хүмүүсийн 34 нь уг вакциныг хийлгэсэн. Би хоёр жилийн өмнө энэ вакцины талаархи бодлоо сонинд хэвлүүлж байсан. Харамсалтай нь, хэн ч анзаараагүй бололтой. Манайх шиг эдийн засгийн хязгаарлагдмал боломжтой, хүн ам цөөтэй улс дэлхийд хамгийн үнэтэй гэх ''Гардасил" вакциныг ийм зөрчилтэй мэдээллийн орчинд охиддоо хийж эхлэх нь эртэдсэн хэрэг. Дор хаяж 10 жилийн дараа бусад орны үр дүнг ажиглаад шийдэх асуудал. "Гардасил" нь хүний папиллом вирусын хоёрхон төрлийн эсрэг, дээд тал нь дөрвөөс таван жилийн түр зуурын дархлаа тогтоодог.

ХӨСҮТ-ийн Ерөнхий захирал Д.Нямхүү: Вакцины хамгаалах хугацаа нь 10 жилээс дээш байна

-Хүний хөхөнцөр вирус (ХХВ) буюу умайн хүзүүний хавдар нь хүнд хорт хавдар үүсгэдэг учраас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хоёр төрлийн вакциныг дэлхийн хөгжилтэй болон хөгжиж буй орнууд хэрэглэдэг. 2011 оны арваннэгдүгээр сарын байдлаар дэлхийн 36 орон энэ вакциныг дархлаажуулалтын үндэсний товлолдоо (тогтоогдсон насанд хийгдэх) бүрэн оруулсан, дөрвөн орон хэсэгчлэн оруулан хэрэглэж байна. 100 гаруй орон товлолдоо оруулаагүйгээр хэрэглэдэг. Уг вакцин нь мөнгөн ус агуулаагүй. Мөн вакциныг хэвлэл мэдээллээр дархлаа тогтох хугацааг хоёр жил гэж мэдээлж байгаа нь ташаа бөгөөд вакцины хамгаалах хугацаа нь 10 жилээс дээш байна. Мөн нийт вакцинжуулсан 21 мянган хүнийг вакцинжуулаагүй хүмүүстэй харьцуулахад 0.47 хувьд нь дагалдах урвал ажиглагдсан.

Монголд эмэгтэйчүүдийн дунд умайн хүзүүний хавдрын талаар хийсэн судалгаанууд байгаа. Жишээ нь, 2008 онд хийгдсэн "Улаанбаатар хотын эмэгтэйчүүдийн дунд умайн хүзүүний хавдрын тархалтыг тогтоох судалгаа"-аар нийт судалгаанд хамрагдсан эмэгтэйчүүдийн дунд тус вирусын тархалт 35 хувь, 25-аас дээш насны эмэгтэйчүүдэд 48,5 хувь хүртэл, 45-49 насны эмэгтэйчүүдийн дунд 26 хувьтай гарсан байдаг.

Мөн "Хавдартай тэмцэх үндэсний хөтөлбөр" 2008-2013, "Халдварт өвчинтэй тэмцэх хөтөлбөр"  2011-2015 хүрээнд Монголын Мянганы Сорилтын Сангийн Эрүүл мэндийн төсөл болон "Итгэл" хавдаргүй Монгол Үндэсний Сан хамтран умайн хүзүүний хавдраас сэргийлэх ХПВ-ийн эсрэг вакцинаар дархлаажуулах ажлыг Эрүүл мэндийн сайдын тушаалын дагуу 2012 оны гуравдугаар сараас эхлэн үе шаттайгаар нэвтрүүлж байгаа.

Э.Туул