-Алтан  Ордны улс Оросын хөгжлийг хойш татаагүй хэмээн хүлээн зөвшөөрчээ-

Хөрш зэргэлдээ Хятад, Орос, Казахстан зэрэг улсуудад Монголын түүхийг хэрхэн гуйвуулдаг талаар монгол, солонгосын эрдэмтэд хамтран хэлэлцлээ.

Монгол-Солонгосын түүхч, археологичдын холбооноос “Монгол-Солонгосын түүхийн ойлголт, судалгааны өнцөг” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хурлыг өнөөдөр зохион байгуулсан юм. Хуралд ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн судлаачид, БНСУ-ын Зүүн хойт Азийн түүхийн сангийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, доктор И Хёнъжү тэргүүтэй төлөөлөгчид оролцов.

ШУА-ийн Түүх археологийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн, доктор, дэд профессор Ц.Энхчимэг “Оросын түүх бичлэг дэх Монголын түүх гуйвуулга” сэдвээр илтгэл тавьсан юм.

Түүний илтгэлээс товчлон хүргэе.

"1944 онд ЗХУ-ын Коммунист намын тогтоол гарч, Алтан Ордын улсын түүхэнд гүйцэтгэсэн үүргийн талаар дүгнэсэн юм. Энэ тогтоолд Алтан Ордын улс хамгийн харгис улс байсан бөгөөд Монголчууд Оросын түүхэн хөгжлийг олон жилээр саатуулан, ухраасан гэж үзсэн байдаг. Иймд түүхчид Алтан Ордын улс болон Монголын эзэнт гүрний түүхийн талаар бичихдээ энэ тогтоолын дагуу л бичих үүрэгтэй болсон. Үгүй бол тэднийг хэлмэгдүүлэх аюул нүүрлэсэн юм. Тухайн үеийн бүх бүтээлийг энэ үзэл санааны дагуу бичсэн.

Орчин үеийн түүх бичлэгт өрнөдийн соёлын антропологийг Оросын түүх бичлэгт өргөн нэвтрүүлж байна. Энэ онолд Чингис хааны байгуулсан улс хөгжлөөрөө төрийн хэмжээнд хүрээгүй, задралын үе шатандаа байсан гэдэг. Ийм маягаар үнэлж дүгнэх явдал байгаа.

Харин ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Путин зарлиг гарган, бүх дунд болон их дээд сургуульд ашигладаг, түүхийн сурах бичгүүд дэх Татар Монголчуудын талаарх ойлголт, Татар Монголын дарлал болон ер нь оросын түүхэнд Монголчуудын гүйцэтгэсэн үүргийг бодитоор үнэлэх ёстой гэж үзсэн. Сурах бичгийн шинэ стандарт боловсруулах үүрэг ч өгсөн юм. 2016 оны шинэ хичээлийн жилээс шинэ сурах бичгийг ашиглана гэсэн мэдээлэл бидэнд байна. Ингэснээр Алтан ордын улсын Оросын түүхэнд гүйцэтгэсэн үүргийг үнэн бодитоор үнэлж, аймшигтайгаар дарлаагүй, Оросын хөгжлийг 200-300 жилээр хойш татсан гэдэг нь ташаа гэх мэтээр залруулна".          

Өнөөдөр эхэлсэн, хоёр улсын хамтарсан эрдэм шинжилгээний хурлаар дараах илтгэлүүдийг мөн хэлэлцлээ.

• Түүх, археологийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний тэргүүлэх ажилтан, профессор Д.Цэвээндорж “Монголын эртний соёлын зарим асуудал”,
• доктор Н.Ганбат “Монголын түүх ба Хятадын түүх бичлэг, гуйвуулга”,
• профессор С.Цолмон, доктор Л.Ганбат нар “Түрэг хэлээр гарч буй зарим түүхийн бүтээлүүдэд Монголын түүхийн талаар” сэдвүүдээр тус тус илтгэл тавина.
• доктор Г.Эрэгзэн “Хүннүгийн дурсгалаас илэрсэн Юэчжитэй холбоотой олдворууд”,
• БНСУ-ын эрдэмтэн, доктор Жан Сөгхо “Таштык хэлбэрийн тархцын өмнөд хязгаар”,
• доктор И Пйөннэ “Эргэн тойрны улс орны талаарх монгол улсын иргэдийн ойлголт -Сант марал сангийн судалгааны жишээн дээр”,
• доктор Ким Жангү “XVII зууны ‘Монгол он дарааллын бичиг’-т гарч буй Солонгостой холбоотой тэмдэглэлийг нягтлах нь”,
• доктор Ким Ынъгүг “Пархэ улсыг Мохэ хэмээн нэрлэж байсан хэмээх үзлийг шүүмжлэх нь”,
• доктор Ким Хйөнъсүг “Солонгосын эртний түүхийн талаарх Хятадын ойлголт хийгээд түүний цаад шалтгаан”,
• доктор Йү Ха-йөн “Монгол хийгээд түүний эргэн тойрны улс хоорондын хилийн гэрээ” сэдвүүд илтгэл хэлэлцүүлэв.