Нийслэлийн Хот байгуулалт хөгжлийн газраас Чойжин ламын сүм музейн тохижилтын талаар мэдээлж байна.

Хот байгуулалт хөгжлийн газрын Ерөнхий архитекторын ажлын албаны дарга н.Баттөмөр:

Чойжин ламын сүм музей нь Засгийн газрын 2001 оны тогтоолоор хамгаалалтын горимд шилжсэн. Одоогийн нөхцөлд баруун, хойд хэсгээр автомашины зогсоол шахсан, зүүн талаар явган хүн зорчих замгүй. Нийт 6000 м/кв талбайн 60 хувьд нь ногоон байгууламж, 20 хувьд нь 40 автомашины зогсоол, үлдсэн 20 хувьд нь явган хүний зам баригдана. Мөн музейн баруун зүүн талд явган хүний зам хийж автомашины замаас тусгаарлана.

Монголын урлагийн зөвлөлийн гүйцэтгэх захирал О.Одгэрэл:

Олон улсад түүхэн байгууламжийг дэмжих төсөл бичихээр дэмжигддэггүй. Учир нь тус байгууламжийг яагаад хадгалах хамгаалах нь чухал байдаг тухай судалгаа байдаггүй байсан тул Австралийн иргэний тусламжтайгаар уг судалгааг хийсэн. Ингээд нийт 9 судалгааны үндсэн дээр гарсан тайланг 2018 оны эмхтгэлээс танилцаж болно. Нэгдүгээрт орчны нөлөөллийн судалгаанаас гарсан зөвлөмжийн дагуу төсөл бичиж хандахад "MCS" групп нийгмийн хариуцлагын хүрээнд дэмжсэнээр уг үйл ажиллагаа эхэлсэн. 

Монголын урлагийн зөвлөлийн Соёлын өвийн хөтөлбөрийн захирал Д.Баянмөнх:

Уг төсөл нь Төр ба хувийн хэвшил хамтран соёлын өвийг хамгаалах чиглэлээр ажиллаж буй анхдагч төслүүдийн нэг байх. Соёлын өвөө дэмжихэд хамтран ажиллаж буй төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагуудад талархал илэрхийлэх хэрэгтэй. 

Хэрмэн хашаан доторх тохижилтыг 365 сая төгрөгөөр хийсэн. Харин Махранзын сүмээс Гэндэнгийн гудам хүртэлх 7393 м/кв талбайн тохижилтыг "MCS" группын 700 сая төгрөгийн санхүүжилтээр хийнэ.

Газар доор зогсоол хийх нь боломжгүй. Учир нь нэгдүгээрт байгальд ээлгүй, хоёрдугаарт сүмийн дор цэвдэгтэй, гуравдугаарт өндөр өртөгтэй.

Чойжин ламын сүм музейн захирал Д.Отгонсүрэн:

2017, 2018 оны судалгаанд үндэслэн өнөөдрийн төслийн явж буй ба 2019 оноос олон ажил хийгдэж байна. Тухайн төслийн үргэлжлэл болж өнөөдрийн ажил хийгдэж буй. Музейн эргэн тойронд хувь хүмүүсийн автомашинаа тавьдаг зогсоол бий. Гэтэл манайх үйлчилгээний байгууллага атал жуулчдын автомашины зогсоолгүй. Үйлчилгээний байгууллага нь дэлхийн жишгээр автомашины зогсоолтой байх ёстой. Мөн явган хүний замгүй, том оврын жуулчдын автобус зогсоход түгжрэл үүсдэг. Жуулчдад ая тухгүй, хүнд байдаг тул маш их хүсэл, санал ирүүлдэг байсан. Одоогийн зогсоол хийж буй газар хууль бус тоосгон байшин 10 гаруй жил байсан. Гурван шалтны шүүхэр явж байж тус байшинг нураалгасан. Уг газарт бид олон улсын жишигт нийцсэн ажлуудыг шат дараалалтай хийж буй.

Хамгийн түрүүнд авто зогсоол баригдаж буй ба араас нь ногоон байгууламж, явган хүний замууд нь баригдана. Мөн манай музей төвийн халаалтгүй, гүний худагтай. Гэтэл 2018 оны судалгаагаар тус гүний усыг унданд хэрэглэж болохгүй нефтийн агууламжтай байна гэсэн. Энд ажиллаж буй хүмүүс хүнд байдалд ажиллаж буй. Мөн манай хэрмэн хашааг автомашинууд маш их гэмтээдэг. Гэтэл энэ хашаа бол соёлын өв.

Чойжин ламын сүм музей нь"World Monunments Funds"-ын дэлхийн шилдэг 25 газрын нэгээр нэрлэгдсэн.