Гандантэгчэнлин хийдийн дэргэдэх шашны сургуульд шавилан сууж байсан 13 настай хүү сургуулийн дотуур байранд ах лам нарын бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн талаараа ээжийнхээ хамт мэдээлэл өгсөн. Энэ мэдээлэлтэй холбоотойгоор нийгэмд бухимдал үүссэн бөгөөд тус хийдийн удирдлагууд өнөөдөр талаар тайлбар мэдээлэл өгсөн юм.

Цорж лам Б.Чойжилсүрэн, Энэ мэдээлэлд монголчууд маш их бухимдаж, маш их сэтгэгдлүүд Гандантэгчэнлин хийдэд ирж байна. Ер нь бол ийм асуудал буддын шашинд байдаггүй зүйл. Жишээлбэл би энэ газарт 1990 оноос хойш шавилан сууж байхад ийм асуудал огт  гараагүй. Энэ асуудалтай холбоотойгоор улс төрийн албан тушаалтан хүртэл байр сууриа илэрхийлж болчимгүй үйлдэл гаргаж байна. Бурхан шашны сахил санваар жаяг гэж бий.

Тэр жаягт олон төрлийн сахилууд байдаг. Бодьсадын санваар, Тарнийн ёсны санваар гэх мэт олон санваар бий. Энэ санваарууд дотроо өөр өөрийн зүйл ангитай.  Энэ санваарууд дотор хамгийн доод түвшний гэх үү, бага хэмжээний, хүмүүс сахиж чадах сахил байдаг. Тэр сахил дотор лам хүн эхнэртэй байж болно гэсэн байдаг. Тэр сахил нь зөвхөн өөрийнхөө эхнэртэй хурьцал үйлдэхийг зөвшөөрдөг. Мөн зүй бусаар эиэгтэй хүнтэй бэлгийн харьцаанд орж болохгүй гэж заасан байдаг.

Тэр дундаа зүй бусаар хурьцал үйлдэхийг бурхны сургаальд хориглодог. Гэтэл эрэгтэй хүнтэй бэлгийн харьцаанд орсон, гомо гэх мэт янз бүрийн нэр хоч өгнө гэж байж болшгүй зүйл. Тиймээс энэ бол гүжирдлэг, бурхны шашинд ийм зүйл байсаар ирсэн мэтээр ярьж байгаад монгол түмэн дүгнэлт хийгээсэй гэж хүсэж байна. Энэ бол хүсэл тачаалаасаа үүдэлтэй зүйл. Хүсэл тачаалыг хорихын тухайн бурхны сургаальд номлодгийг тодотгон хэлье.

Энд нэг зүйл хэлэхэд коммунист нийгмийн үед гэх үү, 1937 оноос хойш гарсан үзэл суртлын шинжтэй кино болон янз бүрийн зохиол бүтээл бий. Бүтээлүүд л маш сайхан бүтээлүүд байх боловч агуулгын хувьд маш буруу, хэлмэгдүүлсэн шинжтэй байдаг. Үүн дээр тодорхой арга хэмжээ авах нь зүйтэй гэж үзэж байна. 

Гандан телевизийн захирал Ж.Одгарьд, 1937-1990 онд гарсан тайз, дэлгэцийн уран бүтээлүүд шашин, сүм хийдийг буруутгасан агуулгатай байдаг. Үүнийг засаж залруулах талаар бид хандаж байна. Хэлмэгдүүлэлт үргэлжилж байна. Цагаатгах ажлыг зохион байгуулах үндэсний хорооноос хэлмэгдүүлсэн 20 мянган хүний цусны толбо арилаагүй байхад тус хорооны дэд дарга, УИХ-ын гишүүн хүн XXI зуунд энд байгаа хэдэн хүмүүсийн дахин хэлмэгдүүлж, энэ ажилд гар бие оролцож байна. Гэм буруутай нь тогтоогдвол тэр хүн хариуцлагаа хүлээж таарна. Үүнийг нийтээр нь буруутгаж болохгүй биз дээ. Би Баянгол дүүргийн цагдаагийн байгууллагаас очиж асуусан. Ийм төрлийн нэг ч гэмт хэрэг бүртгэгдээгүй гэж байна. Тиймээс хийдүүдэд хууль бус үйлдэл байсан мэтээр ярьсан хүн хариуцлага хүлээж, уучлалт гуйх ёстой гэв.