“Мэдрэмжтэй мэдээлье” нэгдлээс “Хариуцлагатай сэтгүүл зүй: Төлөөлөл, итгэл ба боломжууд” сэдэвт форумыг пүрэв гарагт Туушин зочид буудалд зохион байгууллаа. Тус форумын илтгэлүүдээс онцлон хүргэж байна.

А.ЭРХЭМБАЯР: GOGO.MN  САЙТ ХАГАС ЖИЛИЙН ДОТОР ЭМЭГТЭЙ ЭХ СУРВАЛЖИЙН ТООГОО 38 ХУВЬ ХҮРТЭЛ НЭМЭГДҮҮЛСЭН

GoGo.mn сайтын сэтгүүлч, зураглаач А.Эрхэмбаярын “Амжилтын түүх”  илтгэлээс:

“Бидний мэдээлж байгаа зүйлсээс нийгэм боловсордог юм байна. Улс төр дэх эмэгтэйчүүд болон хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлье гэвэл бидний түгээж буй мэдээлэлд тэдний дуу хоолой хангалттай байна уу гэдгийг өөрсдөөсөө асуух хэрэгтэй.

Эмэгтэйчүүдийн оролцоо цөөхөн гээд байгаагаар нь л гаргаад байвал нөхцөл байдал өөрчлөгдөхгүй, тэрийг өөрчлөхийн тулд нөлөөлөх хэрэгтэй. Тиймээс бид редакциараа эх сурвалжийн бүртгэл хөтөлж эхэлсэн. Мөн BBC-гийн 50/50 төсөлд хамрагдаж, хүйсийн тэнцвэртэй байдлыг хангахын тулд GoGo.mn сайт өөрсдийн “Тэнцвэр” санаачилгыг хэрэгжүүлж эхэлсэн. Манайд орж байгаа эх сурвалжуудын 20 хувь нь л эмэгтэй байсан бол санаачилгыг хэрэгжүүлж эхэлснээс хойш буюу зургаан сарын хугацаанд 38 хувьд хүрсэн” гэлээ.

“Мэдрэмжтэй мэдээлье” Жендэрийн хэвшмэл ойлголтыг халсан гэрэл зургийн уралдаанд сэтгүүлч, зураглаач А.Эрхэмбаяр /Тавд нэг….зураг/ бүтээлээрээ тэргүүн байрт орсон. Энэ тухай тэрээр ярихдаа:

"Биеийн тамир, спортын хорооноос зохион байгуулсан шагнал гардуулах ёслолд би лайв хийж байлаа. Энэ үйл ажиллагаанд шагнал гардуулж буй дөрвөн хүн дөрвүүлээ эрэгтэй байсан. Харин шагналыг нь бариад зогсож байгаа хүн нь эмэгтэй байсан нь надад эвгүй сэтгэгдэл төрүүлсэн. Ингээд өнцгөө өөрчлөөд энэ зургийг авсан. Би өмнө нь өдөр болгон шахуу иймэрхүү үйл явдалд очдог байсан хэрнээ анзаардаггүй байсан, одоо би анзаардаг болсон. Анзаардаг болсноор боддог болсон. Жендэрийн тэгш байдал, нийгмийн цөөнхийн дуу хоолой хангагдаж байна уу гэдэг бодол төрдөг болсон. Бодол үйлдэл болдог юм байна. Үйлдэл гэдэг нь бид эх сурвалжийн бүртгэл хийж, бүртгэл хийснээр эх сурвалжийн тоогоо хянах боломжтой болсон. Хянаж чадаж байна гэдэг нь өөрчилж чадаж байна гэсэн үг юм байна.” гэлээ.

Д.МӨНХЧИМЭГ: 35-ААС ДООШ НАСНЫХАНД МЭДЭЭНЭЭС ХАЛШРАХ ШИНЖ ТЭМДЭГ НЭМЭГДЭЖ БАЙНА

Хэвлэл мэдээллийн зөвлөлийн хараат бус зөвлөх Д.Мөнхчимэг "Тэнцвэртэй мэдээлэл: Гээгдсэн дуу хоолойг гаргаж, итгэлийг олж авах нь" сэдэвт илтгэл тавилаа.

Д.Мөнхчимэг: "Нобелийн энх тайвны шагналт сэтгүүлч Мариа Рессагийн үүсгэн байгуулсан Rappler эрэн сурвалжлах сэтгүүл зүйн байгууллагын хийсэн судалгаагаар худал мэдээлэл баримттай мэдээлэлтэй харьцуулахад зургаа дахин хурдацтай тархаж байна гэсэн дүгнэлтэд хүрсэн. Энэ хэрээр бид илүү баримттай мэдээлэх хэрэгтэй, илүү нягталж шалгах, илүү олон хүнээс ярилцлага мэдээллээ авч, тэнцвэртэй байдалд анхаарах хэрэгтэйг сануулж байна.

Хамгийн аймшигтай нь олон нийтийн хэвлэлд итгэх итгэл тогтмол буурч байна. Миний зүрхийг зүссэн нэг зүйл гэвэл сэтгүүлчээр суралцаж байгаа оюутнууд хүртэл мэдээ үзэхээ болиод байна. Өөрөөр хэлбэл мэдээнээс халширчихсан. 35-аас доош насныханд мэдээнээс зайлсхийх, халшрах шинж тэмдэг нэмэгдсээр байна.

"Ройтерс” институтээс 2022 онд гаргасан дижитал мэдээний тайланд хэвлэлд итгэх итгэлийн талаарх судалгаанд 46 орон хамрагдсаны тэн хагаст нь иргэдийн хэвлэлд итгэх итгэл буурсан дүн гарсан. Долоон улсад л энэ байдал бага зэрэг сайжирч байна. Шалтгаан нь:

• Мэдээгээр хэт их улс төр, ковид гардаг,
• сэтгэл санаанд сөрөг нөлөө үзүүлдэг,
• мэдээ мэдээлэл хэт их байгаа нь ядаргаатай гэх мэт хариулт өгсөн.

Өөрөөр хэлбэл, мэдээгээр миний сонирхдог, надад хамаатай юм гардаггүй гэх мэт хариулт өгсөн байдаг.

Яаж хэвлэл мэдээлэлд итгэх итгэлийг нэмэгдүүлэх вэ гэдэг сорилт зөвхөн бидний өмнө тулгараад байгаа зүйл биш, дэлхий нийтийн өмнө тулгамдсан асуудал болоод байна. Үүнд, Эд Уиллиамсын хэлсэн “Төлөөллийг оруулж чадахгүй бол итгэлийг олж чадахгүй” гэсэн үгийг онцолсон. Энэ итгэлийг олж авахын тулд бид төлөөллийг оруулах ёстой юм байна. Бидний уншигчид үзэгчид өөрсдийгөө бидний бүтээлээс олж харж чадаж байна уу гэдэгт хариулах шаардлагатай болж байна.

“Дэлхийн эдийн засгийн форум”-ын үеэр сүүлийн жилүүдэд энэ талаар байнга ярьж байна.  Энэ форумаас “Хэвлэл мэдээллийн хэрэглэгчдийг төлөөлөх индекс”-ийг өнгөрсөн онд анх удаа гаргасан.

Энэ индексийг 10 нэгжээр сайжруулахад хэрэглэгчдийн итгэх итгэл, үнэлэмжийг 30 хувиар өсгөх боломжтой гэдгийг судлаачид тооцоолж гаргасан. Түрүүнд GoGo.mn, Зууны мэдээ сайн туршлагаа хуваалцлаа. Эмэгтэй эх сурвалжийн тоог 20 хувиас 38 хувь болгоход эдгээр хэвлэлүүдэд итгэх итгэл нэмэгдсэн байж болохыг судлаачид гаргаж ирэх боломжтой.

Улс төрийн мэдээ мэдээллийн агуулгыг харахад жендэрийн тэгш болон тэгш бус байдал гэдэг үг дурдсан мэдээ 10 жилийн өмнө 1.8 хувийг эзэлж байсан. Улс төрд эмэгтэйчүүдийн төлөөлөл хэр байгаа вэ, энэ нь яагаад асуудал болоод байна вэ гэдэг өнцгөөс гаргасан контент бараг олдоогүй. Нэн тааруу байсан. Хэвлэл мэдээллийн зөвлөл үүнд яагаад тууштай ажилласан бэ гэхээр бид хэнийг ч ялгаварлан гадуурхахгүй байх, хэвшмэл ойлголтыг дэвэргэхгүй байх, дээр нь эх сурвалжууддаа ижил тэгш шударга хандах нь манай Ёс зүйн кодод байдаг. Үүнийг хэрэгжүүлэхийн тулд сэтгүүлчид, редакцуудтай байгууллагуудтай ажиллаж эхэлсэн” гэлээ.

ПАУЛА ОРЛАНДО: ЖЕНДЭРИЙН ТЭНЦВЭРТ БАЙДЛЫГ ХАНГАВАЛ СЭТГҮҮЛ ЗҮЙД ИТГЭХ ИТГЭЛ, ЦААШЛААД АШИГ ОРЛОГЫГ НЭМЭГДҮҮЛНЭ

Интерньюс жендэрийн төлөвлөлтийн зөвлөх Паула Орландо “Чиг хандлага: Мэдээний агуулгад эмэгтэйчүүдийн байр суурийг тусгах ёс зүйн үүрэг ба санхүүгийн боломжууд” илтгэлээс

“Дэлхийн 116 улсыг хамарсан 2020 оны Global Media Monitoring Project”-ийн судалгаагаар дэлхийн хүн амын тэн хагас нь эмэгтэйчүүд боловч мэдээний гол дүр, эх сурвалжийн ердөө 25 хувийг эмэгтэйчүүд эзэлж байна. Ялангуяа улс төрийн мэдээнд эрчүүдийн дуу хоолой давамгайлж байгаагаас улс төрийн асуудал, түүнийг шийдвэрлэх арга замд эмэгтэйчүүдийг орхигдуулж байна гэсэн үг. Мэдээ нийтлэл дэх эх сурвалжийн тэнцвэртэй байдлыг хангах үйл ажиллагаа өрнүүлснээр хүйсийн ялгааг жилд 1 хувиар бууруулах боломжтой” хэмээн салбарын чухал үзүүлэлтүүдийг дурдсан юм.

Тэнцвэрт байдлыг хангах тусам эцэстээ хэвлэл мэдээллийн байгууллагын орлого ашгийг нэмэгдүүлж байна.

Паула Орландо “Сэтгүүл зүйг илүү солонгоруулах, жендэрийн  тэнцвэрт байдлыг  мэдээллийн агуулгад оруулж,  хүний эрхийн үнэт зүйлийг түгээн дэлгэрүүлсээр илүү олон уншигчтай болох боломжтой юм. НҮБ-ын Хүн амын сан жендэрийн асуудлыг маш ихээр хөндөж байна.

Тэнцвэрт байдлыг хангах тусам эцэстээ хэвлэл мэдээллийн байгууллагын орлого ашгийг нэмэгдүүлж байна. Эмэгтэйчүүдийн ажлын байран дахь аюулгүй байдал, хүүхэд асрах тухай асуудлуудын талаар мэдээллийн хэрэгслүүд илүү түлхүү ярьж байна. Энэ нь олон уншигчтай болох боломжтой. Эмэгтэйчүүд гэр бүл, ажил мэргэжлээ зохицуулахад төвөгтэй байдаг учраас карьераа хаях тохиолдол их байна. Тиймээс ажлын байран дээрх дэмжлэг их чухал байна. Олон улсын форумуудад энэ асуудлыг илүү сайн ярих хэрэгтэй.

Бид сэтгүүл зүйн салбарт жендэрийн асуудлыг хөндөж байгаа ч эмэгтэйчүүд хоорондоо өөрсдийгөө ялгаварлан гадуурхах, дэмжихгүй байх тохиолдол их байна. Эмэгтэйчүүд дотроо өөрчлөлтийг хийх шаардлагатай. Уншигч нар сэтгүүл зүйн салбарын хамгийн чухал бүлэг учраас жендэрийн тэнцвэрт байдлыг хангавал сэтгүүл зүйн салбарт итгэх итгэлийг нэмэгдүүлнэ. Үүнээс гадна орлого ашгийг нэмэгдүүлнэ.

Дэлхий даяар жендэртэй  холбоотой асуудлыг маш их хөндөж, бодлогын өөрчлөлтүүд хийж байна. 2018 оноос “Блүүмберг ньюс”  сэтгүүл зүйн салбарын эмэгтэй лидерүүдэд зориулсан сургалтыг зохион байгуулсан. Тус байгууллага 500 эмэгтэй  эх сурвалжийн сантай байсан бол одоо 8000 эмэгтэй болсон.

Guardian 2022 онд “Эмэгтэйн индэр” буланг гаргаж ирсэн. Энэ буландаа зөвхөн эмэгтэйчүүдийн тухай мэдээлэл гаргаж, тэдний дуу хоолойг илүүтэй хүргэх болсон.

Тиймээс хүн болгон жендэрийн тэнцвэртэй байдлыг хангахад хамтарч ажиллах хэрэгтэй” гэлээ.