Zangia.mn дээр өдгөө долоо хоногт дунджаар 5000, сар тутам 20 мянгаас илүү ажлын байр шинээр зарлагдаж, цар тахлын үеэс хойших огцом өсөлт нь хадгалагдсаар байгаа аж. Зөвхөн хоёрдугаар сард банк санхүүгийн салбарт 2600, худалдаа борлуулалтын салбарт 2200, уул уурхайн салбарт 1300 сул ажлын байр зарлагдсан байна. Харин сүүлийн байдлаар 296 мянган ажил горилогчийн мэдээлэл давхардсан тоогоор компаниуд руу илгээгдсэн байгаа юм.

Дэлхийн өрсөлдөх чадварын төвөөс гаргасан Дэлхийн авьяас, ур чадварын тайлангийн 2024 оны эрэмбэд Монгол Улс 67 орноос 67 дугаарт бичигдсэн бөгөөд ерөнхийдөө сүүлийн жилүүдэд дорвитой ахих байтугай сүүлийн байраас холдсон нь тун цөөхөн байлаа. Түүнчлэн Дэлхийн Эдийн Засгийн Форум Монгол Улсад ойрын гурван жилд тохиох хамгийн том эрсдэлээр ур чадвартай ажиллах хүчний хомсдолыг нэрлэсэн юм.

Ажиллах хүчний хомсдол үүссэн нь хүн ам зүйн шалтгаантай, төрөлт бага байсан үеийнхэн одоо хөдөлмөрийн захын гол бүлэг болсон гэж салбарын яам тайлбарлаж байгаа. Хэдий тийм боловч үүнээс илүүтэйгээр хөдөлмөрийн захад байгаа олон зуун мянган залуусыг яаж чадавхжуулах вэ гэдэгт санаа зовох нь чухал гэж Монголын ажлын байрны зарын хамгийн платформ Zangia.mn-ийн Үүсгэн байгуулагч, захирал Б.Түвшинтулга онцолж байлаа.

Цалин, цалин, цалин

Хөдөлмөрийн захын эрэлт нийлүүлэлтийг зохицуулагч гол хүчин зүйл нь бодит цалингийн түвшин боловч энэ нь сүүлийн 10 жилд дорвитой өсөөгүй, бодит цалингийн дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд эзлэх хувь ижил түвшний улсуудаас 13.3 хүртэлх нэгжээр доогуур байгааг Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам судалгааны тайландаа дурджээ. Тиймээс нийт орлогын 51 орчим хувь хөдөлмөрт, үлдсэн хувийг капиталд хуваарилах замаар бүтээмж болон цалинг өсгөх шаардлагатай гэж үзсэн байна.

Өнгөрсөн онд мэргэжилтнүүдийн дундаж цалин хамгийн өндөр буюу 24 хувиар өссөн бол удирдах албан тушаалтнуудынх 15 хувиар, харин гол үйл ажиллагаа эрхлэгчдийн дундаж цалин ердөө зургаан хувиар өссөнийг “Зангиа Портал”-ын таван салбарын 102 компанийг хамруулсан цалингийн цогц судалгаа харуулж байна. Мөн судалгаанд оролцсон байгууллагуудын 64.7 хувь нь 2024 онд цалингийн шинэчлэлт хийсэн бөгөөд дунджаар 19 хувиар цалин хөлсөө нэмэгдүүлжээ.

Монголд компаниудын цалингийн төсвийн ердөө 0.5 хувь нь ажилтнуудын хөгжилд зарцуулагдаж байгаа нь олон улсын түвшнээс 10 дахин бага үзүүлэлт болохыг Б.Түвшинтулга мөн дурдсан. Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны мэдээлснээр 2000 оноос хойш төрсөн залуус 2035 онд Монголын хөдөлмөрийн насны гурван сая иргэний 1.3 саяыг нь бүрдүүлэхээр байна. Иймд хөдөлмөрөө хэрхэн үнэлүүлэх тал дээр цоо шинэ үзэл бодолтой “Z” үеийнхнийг тогтоон барихын тулд ажил олгогчид хүчин чармайлтаа улам нэмэх хэрэг гарах нь. Гадаадад шилжих хөдөлгөөнийг бууруулах, буцан шилжих хөдөлгөөнийг өдөөх арга хэмжээ авахгүй бол 2035 онд гадаадад шилжих хөдөлгөөн 206.6 мянга хүрч, 2020 оноос 68.9 хувиар өснө гэж салбарын яам тооцоолжээ.