Төрийн өмчийн их, дээд сургуулиудын сургалтын төлбөр хичнээн төгрөгөөр нэмэгдэх нь шийдэгдээгүй хэмээн холбогдох яамныхан хэлж байгаа. Гэвч зарим сургууль төлбөрөө нэмчихжээ. Хүмүүнлэгийн ухааны их сургуульд шинээр элсч буй оюутнууд 720 мянгаас нэг сая 260 мянга хүртэлх төгрөгийн төлбөр төлөх шаардлагатай болжээ. Дан мэргэжлийн ангиудын төлбөр 840 мянган төгрөгт хүрсэн бол хос мэргэжлийн ангиуд нь сая гаруй төгрөгийн төлбөртэй болсон байна. Хоёр, гурав, дөрөвдүгээр дамжааны оюутнуудын төлбөр ч 600 мянгаас дээш байгаа аж.
Төлбөрөө нэмсэн төрийн өмчийн сургуулийн нэг нь МУБИС юм. Өнгөрсөн жил дунджаар 470 мянган төгрөгийн төлбөртэй байсан тус сургуулийн нэгдүгээр дамжааны сургалтын төлбөр 750 мянган төгрөг болжээ. Харин бусад дамжааны сургалтын төлбөрийг 20 хувиар нэмэгдүүлсэн хэмээн сургалтын албаныхан нь хэлж байв. ХААИС-ийн төлбөр өнгөрсөн жил 440 гаруй мянган төгрөг байсан. Харин өнөө жил нэгдүгээр дамжааны сургалтын төлбөр 695 мянган төгрөг болжээ. Эдний хичээлийн нэг кредит нь 19-27 мянган төгрөг болсон байна. СУИС-ийн төлбөр 500-720 мянган төгрөг байгаа ч цаашид нэмэгдэнэ гэдгийг сургалтын албанаас нь мэдээлэв. МУИС, ШУТИС-ийн сургалтын төлбөр өчигдрийн байдлаар нэмэгдээгүй байлаа. Гэхдээ үдээс хойш дээрх хоёр сургуулийн Удирдах зөвлөл хуралдаж сургалтын төлбөрийн хэмжээг эцэслэн тогтооно хэмээн холбогдох хүмүүс нь хэлсэн юм. Дээрх хоёр сургуульд бүртгүүлэх оюутнууд хичнээн төгрөгийн төлбөр төлж байгааг тодруулахаар зорив. ШУТИС-д шинээр элсч бүртгүүлэх гэж буй оюутан тэдний эцэг, эх нэлээд иржээ. Тус сургуулийн нефть, хими технологийн нэгдүгээр дамжаанд хүүхдээ бүртгүүлж байгаа эцэг, эхтэй таарлаа. Тэд "Хүү минь ШУТИС, Анагаах ухааны "Ач" гэдэг хоёр сургуульд тэнцсэн юм. Өөрөө анагаах ухааны "Ач" сургуульд суралцах сонирхолтой юм л даа. Даанч тэр сургуулийн төлбөр нь 980 мянган төгрөг болоод нэмэгдчихэж. ШУТИС-ийн төлбөр арай бага байгаа болов уу гэж бодоод бүртгүүлэхээр ирлээ. Гэтэл эдний төлбөр бас 800 мянга болно гэнэ. Бүртгүүлэхдээ сургалтын төлбөрийн 50 хувиа төлөх юм байх. Тэгээд гуйж байж нэмэгдээгүй төлбөрөөр нь тооцуулж өөрсдөдөө байсан 270 мянган төгрөгөө тушаачихаад сууж байна. Хичээл эхэлсний дараа нэмэгдсэн төлбөрийнхөө зөрүүг авна гэнэ. Хүү маань энэ нефтийн ангидаа дурамжхан л байгаа. Одоо яая гэхэв. Хүүхдээ өөрийнхөө чадлаар хүссэн сургуулиа аваад ирж байхад тэнд нь суулгачихаж чаддаггүй. Арчаагүй юм даа" хэмээн өөрсдийгөө зэмлэж сууна лээ. МУИС-д бүртгүүлэхээр зогсох нэгдүгээр ангийн оюутнууд "Бид одоохондоо 541 мянган төгрөгийн төлбөр төлчихсөн. Төлбөр нь нэмэгдсэний дараа зөрүү мөнгөө дахин төлөх болзолтойгоор бүртгүүлж байна" хэмээн ярьж байлаа. Энэ мэтчилэн сургуулиудын төлбөр эцэслэн шийдэгдээгүй ч Монголын оюутны холбоонд зарим сургуулиуд сургалтын төлбөрийн хэмжээг эцсийн байдлаар тогтоож ирүүлжээ. Энэ сургуулиудаас "Монгол фермер" дээд сургууль төлбөрөө нэмээгүй байна. Тус сургуулийн төлбөр 280-340 мянган төгрөг аж.
Я.Мөнгөнцэцэг
Төрийн өмчийн их, дээд сургуулиудын сургалтын төлбөр хичнээн төгрөгөөр нэмэгдэх нь шийдэгдээгүй хэмээн холбогдох яамныхан хэлж байгаа. Гэвч зарим сургууль төлбөрөө нэмчихжээ. Хүмүүнлэгийн ухааны их сургуульд шинээр элсч буй оюутнууд 720 мянгаас нэг сая 260 мянга хүртэлх төгрөгийн төлбөр төлөх шаардлагатай болжээ. Дан мэргэжлийн ангиудын төлбөр 840 мянган төгрөгт хүрсэн бол хос мэргэжлийн ангиуд нь сая гаруй төгрөгийн төлбөртэй болсон байна. Хоёр, гурав, дөрөвдүгээр дамжааны оюутнуудын төлбөр ч 600 мянгаас дээш байгаа аж.
Төлбөрөө нэмсэн төрийн өмчийн сургуулийн нэг нь МУБИС юм. Өнгөрсөн жил дунджаар 470 мянган төгрөгийн төлбөртэй байсан тус сургуулийн нэгдүгээр дамжааны сургалтын төлбөр 750 мянган төгрөг болжээ. Харин бусад дамжааны сургалтын төлбөрийг 20 хувиар нэмэгдүүлсэн хэмээн сургалтын албаныхан нь хэлж байв. ХААИС-ийн төлбөр өнгөрсөн жил 440 гаруй мянган төгрөг байсан. Харин өнөө жил нэгдүгээр дамжааны сургалтын төлбөр 695 мянган төгрөг болжээ. Эдний хичээлийн нэг кредит нь 19-27 мянган төгрөг болсон байна. СУИС-ийн төлбөр 500-720 мянган төгрөг байгаа ч цаашид нэмэгдэнэ гэдгийг сургалтын албанаас нь мэдээлэв. МУИС, ШУТИС-ийн сургалтын төлбөр өчигдрийн байдлаар нэмэгдээгүй байлаа. Гэхдээ үдээс хойш дээрх хоёр сургуулийн Удирдах зөвлөл хуралдаж сургалтын төлбөрийн хэмжээг эцэслэн тогтооно хэмээн холбогдох хүмүүс нь хэлсэн юм. Дээрх хоёр сургуульд бүртгүүлэх оюутнууд хичнээн төгрөгийн төлбөр төлж байгааг тодруулахаар зорив. ШУТИС-д шинээр элсч бүртгүүлэх гэж буй оюутан тэдний эцэг, эх нэлээд иржээ. Тус сургуулийн нефть, хими технологийн нэгдүгээр дамжаанд хүүхдээ бүртгүүлж байгаа эцэг, эхтэй таарлаа. Тэд "Хүү минь ШУТИС, Анагаах ухааны "Ач" гэдэг хоёр сургуульд тэнцсэн юм. Өөрөө анагаах ухааны "Ач" сургуульд суралцах сонирхолтой юм л даа. Даанч тэр сургуулийн төлбөр нь 980 мянган төгрөг болоод нэмэгдчихэж. ШУТИС-ийн төлбөр арай бага байгаа болов уу гэж бодоод бүртгүүлэхээр ирлээ. Гэтэл эдний төлбөр бас 800 мянга болно гэнэ. Бүртгүүлэхдээ сургалтын төлбөрийн 50 хувиа төлөх юм байх. Тэгээд гуйж байж нэмэгдээгүй төлбөрөөр нь тооцуулж өөрсдөдөө байсан 270 мянган төгрөгөө тушаачихаад сууж байна. Хичээл эхэлсний дараа нэмэгдсэн төлбөрийнхөө зөрүүг авна гэнэ. Хүү маань энэ нефтийн ангидаа дурамжхан л байгаа. Одоо яая гэхэв. Хүүхдээ өөрийнхөө чадлаар хүссэн сургуулиа аваад ирж байхад тэнд нь суулгачихаж чаддаггүй. Арчаагүй юм даа" хэмээн өөрсдийгөө зэмлэж сууна лээ. МУИС-д бүртгүүлэхээр зогсох нэгдүгээр ангийн оюутнууд "Бид одоохондоо 541 мянган төгрөгийн төлбөр төлчихсөн. Төлбөр нь нэмэгдсэний дараа зөрүү мөнгөө дахин төлөх болзолтойгоор бүртгүүлж байна" хэмээн ярьж байлаа. Энэ мэтчилэн сургуулиудын төлбөр эцэслэн шийдэгдээгүй ч Монголын оюутны холбоонд зарим сургуулиуд сургалтын төлбөрийн хэмжээг эцсийн байдлаар тогтоож ирүүлжээ. Энэ сургуулиудаас "Монгол фермер" дээд сургууль төлбөрөө нэмээгүй байна. Тус сургуулийн төлбөр 280-340 мянган төгрөг аж.
Я.Мөнгөнцэцэг