Шинэ төв номын сан барьж байгуулах газрын эр­хийг АНУ-ын Элчин сайдын яамны байрны орчимд өгсөн нь нэлээд асуудал үүсгээд байгаа. Номын сан байгуулах Ерөнхийлөгчийн хү­сэлтийн дагуу нийслэлийн Ба­рилга хот төлөвлөлтийн газ­раас талбай олгосон. Үйл явдлын талаар лавлахаар Улаанбаатар хо­тын ерөн­хий архитектор бө­гөөд Барилга хот төлөв­лөл­тийн газрын дарга Н.Нацаг­доржтой уулзлаа.

-Шинэ номын сан барих газрын асуудал шуугиан та­риад байгааг та дуулсан биз дээ?
-Номын сан барих газрыг тодорхойлсон шийдвэр 2007 онд гарсан. Манай газрын үүрэг бол төсвийн болон гадаадын хөрөнгө оруулал­таар баригдаж буй тө­рийн байгууллагын хэрэгцээтэй газрын асуудлыг шийд­вэр­лэдэг. Ерөнхийлөгчийн анх хүсэлт гаргасан санаа бол Ерөн­хий­лөгчийн номын сан байгуулах явдал байсан. Яв­цын дунд Улсын төв номын сан байгуулах зо­рилго болсон юм. АНУ-ын Элчин сайдын яам манай Га­даад харил­цааны яамаар дам­жуулаад хүсэлт тавьсан л даа. Хоёр улсын хоорондын гэрээ хэлц­лээр олон жилийн хуга­цааны түрээсээр ашиглах хам­гаа­лалтын зурвасаар тог­тоогдсон газар гэж хэлсэн. Бид хариуд нь тийм байж магадгүй, үүнийгээ батлах баримт мате­риалуудаа үзүүл­нэ үү гэсэн юм. Манай­хаас газар зохион байгуу­лагчид очиж, хууль ёсны дагуу ажил явагдаж байна уу, үгүй юу гэдгийг нягталж ажил­ласан. Тэгээд шийдвэр хэрэг­жих бо­ломжтой гэж үзээд л үргэлжилж байгаа асуудал.

-Нийслэлийн газрын алба уг асуудлыг өөрс­дөдөө огт хамаагүй гээд байгаа?
-Энэ газрыг олгох асуудал Нийслэлийн газрын албанд ч хамаардаггүй зүйл болох нь үнэн юм аа. Б.Төмөрхуяг дарга газрын харилцаа үүссэн хойно газар иргэн аж ахуйн нэгжийн ашиглалтын байдалд хяналт тавьж ажил­лах ёстой. Тусгай хэрэг­цээний газар гэдэг утгаараа Газрын харилцаа, геодези зурагзүйн газар (ГХГЗГ) ха­риуцдаг юм. АНУ-ын Элчин­гийн хамаарах газар болох эсэхийг магадлахаар бид ГХГЗГ-аас материал үзье гэж ажилласан. Үнэхээр АНУ-ын Элчин сайдын яамны газар болохыг нотлох, бүрэн шаард­лага хангасан мате­риал гаргаж ирж чадахгүй байсан юм. Тэгээд дутуу хагас ирсэн юм нь эх хувь биш. Номын сан барих газрыг хамгаалалтын бүс гээд бай­гаа юм. Тэгэхээр нь ийм хам­гаа­лалтын бүс байж болно, тэгвэл үндсэн хашааныхаа зурвасын зөвшөөрлийг үзүү­лээч ээ гэж хүссэн. Өөрөөр хэлбэл, тэр хоёр үзүүлэлтийг нэгтгэж байж нөгөө гэрээ хэлцлийн дагуу ашиглах га талбайд хүрч байгаа эсэхийг нягтлах гэсэн хэрэг л дээ. Материал ирдэггүй л юм. Өнөөдрийг хүртэл АНУ Элчин сайдын яамны тавьсан асууд­лыг шийдвэрлэх хан­галт­тай үндэслэл гарч ирэх­гүй байна. Энэ хугацаанд Ерөнхийлөгч гадаад улс ор­нуу­дад албан айлчлал хийх­дээ өнөөх номын сангийнхаа төслийг хэрэгжүүлэх санхүү­жилт, хөрөнгө оруулалт хүсч явсан байгаа. Шийдэл ч гарч. Гэхдээ тэр бүхэн нь өнөөдөр болтол манайд албан ёсоор мэдээлэгдээгүй л юм.

-Одоо тэгээд энэ асууд­лыг шийдвэрлэж, хоёр тийш болгож өгөөч гэсэн хүсэлт, санал хол­богдох газруудаас ирэв үү. Сүүлдээ хотын дарга асан Ц.Батбаяр ч буруутгаж бай­гаа мэдээлэл байна?
-Би хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслээс авсан мэдээ­лэлтэй л сууж байна. Шинэ номын сангийн шав тавих гээд очихоор нь АНУ-ын Эл­чингийн хамгаа­лалтын ал­баныхан хөөсөн. Тэгэхээр нь Төв номын сангийн хүмүүс хэвлэлийнхнээс ууч­лалт гуй­сан гэх мэт. Үүнийг шийд­вэрлэж өгөөч ээ гэсэн хүсэлт огт ирээгүй байна. Шийдвэрийг бэлдэж гаргасан газар нь манайх. Өмнө нь АНУ-ын Элчингийнхэн манай Гадаад хэргийн яамаар дам­жуулаад хагас дутуу асуудал тавьж байснаас биш өнөөдөр шав тавих гэж хүмүүс ирлээ гэж албан ёсоор яриагүй байна. Бид суд­лахын тулд тэдний зүгээс шинэ номын сан­гийн­хаа байршлыг солиод өгөөч ээ гэх мэт асуудал тавиагүй, алга байна л даа. Ц.Батбаяр даргын үед ийм шийдвэр гарсан. Асуудлыг эн­дээс бо­ловсруулж өгсөн. Тэд Ц.Бат­баяр даргад хүсэлт тавь­сан байж болно. Бид л судалж нягталж үзнэ шүү дээ. Гэтэл өнөөдөр хаанаа буруутай нь нотлогдоогүй байхад хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслээр янз бүрийн тайлбар явах утгагүй. Тэгсэн хэр нь бидэнд асууд­лаа танилцуулдаггүй.

-Гол нь АНУ-ын Эл­чин­гийн газар юм бол номын сан барихаа больё гээд Ерөн­хий­лөг­чийн зарлиг ч гэнэ үү гарсан гэж мэдээ­лэгдсэн?
-Тийм бол тэр мэдээлэл манайд ирсэн байх ёстой.

-Ер нь танайх юу бо­лоод байгааг одоо тодруу­лаад ажиллачихаж болдог­гүй юм уу?
-Утгагүй юм л даа. Бид шийдвэр гаргасан. Тэгээд асуу­дал үүсэхээр бидний шийдвэр буруу юу, зөв үү гэж магадлана гэсэн үг үү. Ха­маагүй, тэднээс асуудал та­вих л бол бид ажлаа хийж таарна.

-Хэрэв Ерөнхийлөгчөөс шийд гарсан гээд байгаа нь үнэн бол одоо асуудал яаж шийдэгдэх вэ?
-Мэдээж, асуудлыг шийд­вэрлэх ёстой гэж хотын дарга ч юм уу уламжилбал шийдэж бололгүй л яахав. Одоо тө­лөвлөж байгаа томоохон хорооллууд байна. Буянт-Ухаа хороолол, нэгдүгээр хорооллын өргөтгөл гээд. Энэ бүтээн байгуулалтын орчимд номын сангийн шинэ байршил тогтоож өгч болно.

-Хотоос захдуу гээд шалт­гаан гарах байх даа. Тийм болохоор л АНУ-ын Эл­чин­гийн орчмын газрыг сайн байрлал гээд булаа­цал­даад…?
-Тэдгээр хорооллуудад спорт цогцолбор болон соёл амралтын төвүүд баригдана. Дэд бүтэц нь тодор­хой­лог­доод, хороолол үүсэх алхам руугаа орчихож байгаа юм. Тэгэхээр алслагдах, тэнд хэрэглэгч байх­гүй гэх асуудалгүй. Тухайн үед Буянт-Ухаа гэхчилэн хорооллын бүтээн байгуулалт тодорхойгүй байсан болохоор хотын төвийн хэсэгтээ байршил олгосон юм.

Б.Хажидмаа