Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна.

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 08:00 цагт эхэлсэн. Өнөөдрийн хуралдаанаар коронавируст халдвар цар тахлын нөхцөл байдал, авч хэрэгжүүлж байгаа шуурхай ажил, Эрүүл мэндээ хамгаалж, эдийн засгаа сэргээх 10 их наядын цогц төлөвлөгөөний хэрэгжилт, Спортын наадам хойшлуулах тухай, Янжуур тамхи импортлох тусгай зөвшөөрөл олгох тухай Засгийн газрын тогтоолын төсөл зэрэг 10 асуудлыг хэлэлцжээ.

Хэвлэлийн төлөөлөгч Ч.Болортуяа “Өнөөдөр та бүхэнд гурван асуудлаар мэдээлэл өгнө. Эхний ээлжид Рио Тинто групптэй хийж буй хэлэлцээний явц, Нийслэлийн авто замын түгжрэлийг бууруулах ажлын хэсгээс гаргасан шийдвэр, Эдийн засгаа сэргээх, эрүүл мэндээ хамгаалах арван их наяд төгрөгийн хөтөлбөрийн хэрэгжилт”-ийг тус тус танилцуулна.

Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар дараах мэдээллийг өглөө:
Би Рио Тинто групптэй хийх ажлын хэсгийн ахлагчаар өнгөрсөн хоёрдугаар сард томилогдсон юм. "Рио Тинто" групп Ерөнхий сайдад захидал ирүүлсэн. Захидалд юу гэж бичсэн талаар танилцуулъя. Оюутолгой төслийг удирдаж байгаагийн хувьд "Рио Тинто" гүний уурхайн ажлыг хойшлуулсандаа хүлцэл өчсөн. Өөрөөр хэлбэл, цар тахалтай эдийн засгийн хүнд үед Оюутолгойн гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын үйлдвэрлэл хойшилж байгаад харамсаж байгаагаа илэрхийлсэн. Үүнтэй холбогдуулж Засгийн газарт одоо төлж байгаа татварын орлогоос гадна гурван жилийн хугацаанд нэг их наяд төгрөг төвлөрүүлж, төсөвт нэмэлт орлого оруулах саналтай байгаагаа дурдсан байсан. Одоогоор Засгийн газар 2.3 тэрбум ам.долларын өртэй байна. Энэ хэмжээг бууруулах боломжтой боллоо. 

Мөн Засгийн газрын эзэмшиж буй, "Оюу толгой" компанийн 34 хувийн хувьцааг цаашид хэрхэх талаар бидэнтэй зөвлөж болно гэсэн санааг захидалд тусгасан. Гүний уурхайд хөндлөн малталт хийж эхлэхээс өмнө УУХҮЯ-ны Мэргэжлийн зөвлөлөөр гүний уурхайн нөөцийг батлуулах ёстой. Гүний уурхайн ТЭЗҮ-ийг тус зөвлөлөөр дахин хянуулах саналаа илэрхийлэв. Үүнд татгалзах зүйлгүй.  

"Оюу толгой" компани урд хөршөөс цахилгаанаа худалдан авдаг. Дотоодоос урт хугацаанд цахилгаан эрчим хүчээ худалдан авах гэрээг эцэслэх саналаа Б.Болд захирал илэрхийлсэн. Эрчим хүчний, урт хугацааны гэрээг техникийн нөхцөлүүдээ тохирон байгуулах боломжтой.   

Засгийн газар Рио Тинто группээс зээл авч, ил уурхайг ашиглалтад оруулсан. Энэ зээлийн хүүг (6.5хувь+либор) бууруулахад бэлэн байгаагаа мэдэгдсэн. Энэ хүү дунджаар 8 хувь болдог. Мөн хүүгээс хүү тооцдог тул манайд томоохон дарамт болдог юм.  Энэ төслөөс ногдол ашиг хүртэх хугацаа наашлах боломжтойг бидэнд дуулгалаа.       

Лондоны Арбитрын шүүхэд Засгийн газар сөрөг нэхэмжлэл гаргасан. Энэхүү нэхэмжлэлээ түр азнахыг Засгийн газраас  хүслээ. Бид энэ долоо хоногт ажлын хэсэг дотроо эхлээд ярилцана. Ажлын хэсэгт УИХ, Засгийн газрын гишүүд багтдаг. Дараа нь Засгийн газарт саналаа танилцуулна. Б.Болд захирал тэргүүтэй Рио Тинто группийн захирлууд Монголд ирсэн. Иймд ойрын  хугацаанд хэлэлцээ эхэлнэ. Хэлэлцээ 2-3 жил үргэлжлэх болов уу. Ажлын хэсэг хажуудаа гурван зөвлөх баг (хуулийн, санхүүгийн, технологийн  чиглэлээр дагнасан) ажиллуулна. Тэдний саналын дагуу бид ажиллана. 2009 онд гаргасан алдаагаа бид давтах ёсгүй. Төслөөс хүртэх Засгийн газрын өгөөжийг 53 хувьд хүргэхээр ажиллана.            

Гүний уурхай ирэх оны аравдугаар сард ашиглалтад орох ёстой. Уг нь энэ онд орох ёстой байв. "Оюу толгой" компанийн удирдлага гүний уурхайн олборлолтыг яаралтай эхлүүлэх шаардлагатай. Үүний тулд Засгийн газартай зөвшилцөх, биднээс хамаарсан зүйл байхгүй.  

ЗГХЭГ-ын дэд дарга Б.Солонго: "Оюу толгой" компани хоёр удаа зардлаа хэтрүүлсэн. Анх 2013 онд ил уурхайд зардлаа хэтрүүлэхэд тухайн үеийн Засгийн газар Дубайн гэрээгээр хүлээн зөвшөөрсөн. Харин гүний уурхайн зардал 1 тэрбум 450 сая ам.доллараар нэмэгдсэн. Үүний шалтгааныг хөндлөнгийн шинжээчдээр шалгуулахад 157 хуудас, дэлгэрэнгүй тайланг бидэнд өглөө. Тайланд санхүүгийн аудит хийлгэхийг зөвлөсөн. Бид цаашдаа "Оюу толгой"-н төслийн менежментэд хяналт тавьж ажиллах ёстой. "Оюу толгой" компанийн  байгуулсан Тусгай хороо маш сайн ажиллалаа. "Эрдэнэс Оюу толгой" компанид "Оюу толгой"-гоос өгдөг мэдээлэл маш ерөнхий байна. Иймд Рио Тинтод өгдөг шиг нарийвчилсан мэдээлэл авдаг байх саналаа тус компанид гаргасан.    

Татварын хоёр акттай холбоотой маргаан Лондоны Арбитрын шүүхэд үргэлжилнэ. Энэ маргааныг "Оюу толгой" эхлүүлсэн. Бид биш. Энэ маргаан үргэлжилнэ. Рио Тинто групп 350 сая ам.доллар төллөө гээд энэ маргааныг зогсоохгүй. Гүний уухайн ашиглалт хойшилсноор манай улсын төсөвт ихээхэн сөргөөр нөлөөллөө. Цар тахлын улмаас улсын төсөв буурсан. Иймд манай талд төлөх ногдол ашгийг Рио Тинто урьдчилан төлөх санал  тавилаа.

Далд уурхайн бүтээн байгуулалтыг зогсоох тухай бид огт яриагүй. Далд уурхайг ашиглах нь аль аль талдаа ашигтай. Засгийн газар ногдол ашиг авах битгий хэл 22 тэрбум ам.долларын өрөнд орох тайланг Рио Тинто групп бидэнд ирүүлсэн. Сэтгэл эмзэглүүлсэн тайлан байсан тул бид тус группэд хэлэлцээ хийх санал тавьсан. Үл ойлголцол үүссэн асуудлуудаа ярилцаж байна. Хоёр тийшээ хараад сууж болохгүй.  Одоогоор бид 34 хувийн эзэмшлийг цаашид хэрхэх талаар шийдээгүй байна.