Улсын Их Хурлын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Х.Ганхуяг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн нэгтгэсэн төслийн талаар хэлэлцүүлгийн эхэнд танилцууллаа. Үндэсний аюулгүй байдал, санхүүгийн тогтвортой байдал, нийтийн ашиг сонирхол, хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчинд хохирол учруулж болзошгүй болон орчиндоо аюултай зарим төрлийн үйл ажиллагааг эрхлэх, байгалийн баялаг, төрийн нийтийн зориулалттай өмчийг ашиглахад эрх бүхий этгээдээс зөвшөөрөл олгох, олгосон зөвшөөрлийг сунгах, түдгэлзүүлэх, сэргээх, хүчингүй болгох, түүнчлэн зөвшөөрлийн ангилал, төрөл, тэдгээрийн бүртгэл, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт хориглох үйл ажиллагааг тогтоохтой холбоотой нийтлэг харилцааг энэ хуулиар зохицуулна.
Хуулийн төсөл 8 бүлэг, 35 зүйлтэй.
Зөвшөөрлийг түүний зорилго, олгох нөхцөл, үйл ажиллагааны эрсдэлийн түвшнээс хамааруулан тусгай, энгийн гэж ангилна. Хуульд өөрөөр заагаагүй бол тусгай зөвшөөрлийг таван жилээс доошгүй, энгийн зөвшөөрлийг гурван жилээс доошгүй хугацаагаар олгоно.
Түүнчлэн хуульд өөрөөр заагаагүй бол анх олгосон хугацаанаас нь доошгүй хугацаагаар сунгана. Хуульд заасан тохиолдолд зөвшөөрөл олгох, сунгах ажиллагааг хөнгөвчилсөн буюу хялбаршуулсан горимоор явуулах, энэ харилцааг нэг цэгийн үйлчилгээ, цахим хэлбэрээр зохион байгуулах нь зүйтэй хэмээн үзэж, төсөлд тусгажээ.
Зөвшөөрлийн нэгдсэн бүртгэл хөтлөх, статистик мэдээг эрхлэн гаргах, лавлагаа өгөх, цахимаар зөвшөөрөл олгох зорилгоор зөвшөөрлийг кодолно. Энэ хуульд заасан Зөвлөл зөвшөөрлийн кодыг эдийн засгийн үйл ажиллагааны ангилал, барааны ангиллын жагсаалт болон үндэсний кодыг харгалзан тогтооно. Зөвшөөрөл эзэмшигчийн эрх, үүрэг, зөвшөөрлийн бүртгэл, мэдээлэл, цахим сан, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт эрхлэхийг хориглох үйл ажиллагаа болон зөвшөөрлөөр эрхлэх үйл ажиллагаа чиглэл, төрлийн талаарх зохицуулалтуудыг мөн төсөлд тусгасныг Х.Ганхуяг гишүүн танилцуулав.

Зөвшөөрөл олгох, бүртгэх эрх бүхий этгээд зөвшөөрлийн хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлж байгаа үйл ажиллагаанд хяналт тавих, зөвшөөрлийн тухай хууль тогтоомжид нэмэлт, өөрчлөлт оруулах үндэслэл, шаардлагын талаар санал дүгнэлт гаргах чиг үүрэг бүхий төр, хувийн хэвшил, мэргэжлийн төрийн бус байгууллагын төлөөллөөс бүрдсэн орон тооны бус зөвлөл Ерөнхий сайдын дэргэд ажиллахаар төсөлд тусгажээ.
Энэ хуульд заасан үйл ажиллагаа эрхлэхэд олгосон бүх зөвшөөрлийн бүртгэл, зөвшөөрөлтэй холбоотой нийтлэг мэдээллийг агуулсан цахим нэгдсэн сантай байна. Уг санг Зөвлөлийн ажлын алба эрхэлнэ. Засгийн газар, төрийн захиргааны төв байгууллага, төрийн захиргааны байгууллага, нутгийн өөрөө удирдах болон нутгийн захиргааны байгууллага, төрийн зарим чиг үүргийг хуульд заасны дагуу шилжүүлэн авсан этгээд аливаа үйл ажиллагаатай холбогдсон зөвшөөрөл, лиценз, бүртгэл явуулахыг хориглох, хуулийг зөрчсөн тохиолдолд эрх бүхий этгээд хариуцлага хүлээлгэхээр, нэг удаагийн шинжтэй болон олон удаагийн шинжтэй зөвшөөрлөөр хийх үйл ажиллагааны чиглэл, төрөл, зөвшөөрөл олгох этгээдийг тодорхой заасан байна.
Тусгай зөвшөөрлийг төсөл дэх жагсаалтад заасан үйл ажиллагааны чиглэлээр олгохоор, эл зөвшөөрлийн жагсаалтыг төслийн долдугаар бүлгээр зохицуулж, 12 чиглэлээр энгийн зөвшөөрөл 285, тусгай зөвшөөрөл 163, нийт 448 төрлийн зөвшөөрөл олгоно.
Төв банк төрийн мөнгөний бодлого, санхүүгийн салбарын тогтвортой байдал, Монгол Улсын үндэсний төлбөрийн системийн найдвартай, аюулгүй, тасралтгүй ажиллагааг хангах чиглэлд 23 төрлийн зөвшөөрөл олгодог. Салбарын хуульдаа эдгээр харилцааг нарийвчлан зохицуулсан байдаг. Ерөнхий сайдын дэргэдэх орон тооны бус зөвлөлийн үйл ажиллагаатай холбоотой зохицуулалтаас Төв банкыг хасуулах саналаа танилцуулж, төслийн хэд хэдэн заалтыг онцолж байв. Мөн салбарын үйл ажиллагааны онцлогоос үүдэн төсөл дэх зохицуулалтыг мөрдөх боломжгүй байдгийг тайлбарласан.
Дараа нь Санхүүгийн зохицуулах хорооноос мэдээлэл танилцуулав. Тус хороо тусдаа эрх зүйн байдлын тухай хуультай, үүнээс гадна 23 хууль, 115 дүрэм, журам, хэм хэмжээний актын хүрээнд хэдэн хэдэн чиглэлийн 5600 гаруй хуулийн этгээд, иргэнд буюу санхүүгийн салбарын хяналт, зохицуулалтыг хэрэгжүүлдэг гэв. Тус хороо 34 тусгай зөвшөөрөл, 18 зөвшөөрөл, 18 бүртгэл, нийтдээ 70 төрлийн бүртгэл, зөвшөөрөл олгодог байна. Санхүүгийн зах зээл дэх харилцаа нь эмзэг харилцаа, бусдын хөрөнгийг цуглуулж удирддаг, итгэлцэлд тулгуурлан үйл ажиллагаа явуулдаг онцлогтой тул Монголбанкны саналыг дэмжив. Түүнчлэн тухайлсан асуудлаар 16 саналыг ажлын хэсэгт хүргүүлжээ.
Эрүүл мэндийн салбарт 14 төрлийн зөвшөөрөл олгож байна. Хүн амын эрүүл мэндтэй холбоотой чухал үйл ажиллагааны зөвшөөрлийг олгохдоо өндөр шалгуураар олгох саналаа танилцуулав.
Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар 110 хууль, 4400 стандарт, 42 олон улсын гэрээ, конвенц, 3600 орчим дүрэм, журмын хүрээнд 26 чиглэлээр хяналтыг хэрэгжүүлэн ажилладаг. Танилцуулж буй төсөлд тус байгууллагатай хамааралтай 12 тусгай зөвшөөрөл, 15 энгийн зөвшөөрлийг тусгасан байгаа аж. Тус байгууллагаас олгож байгаа цацрагийн үүсгүүртэй холбогдолтой 11 тусгай зөвшөөрлийг 4 болгох, улсын ерөнхий байцаагчийн тусгай зөвшөөрлөөр олгох цацраг идэвхт ашигт малтмалтай холбогдолтой 7 зөвшөөрөл, бусад төрлийн 7 зөвшөөрлийг шинээр тусгуулахаар саналаа хүргүүлжээ.
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос олгодог 10 төрлийн тусгай зөвшөөрлийн дагуу 255 харилцагч үйл ажиллагаа явуулж байна. Тус хороо төслийг дэмжиж байгаагаа илэрхийлсэн юм. Төсөлд 27 тусгай зөвшөөрөл, 7 төрлийн энгийн зөвшөөрөл олгохоор тусгуулах саналаа ажлын хэсэгт хүргүүлсэн гэв.
Ажлын хэсгийн зүгээс Зөвшөөрлийн тухай хуулийн нэгтгэсэн төслийг ирэх намрын чуулганаар анхны хэлэлцүүлэгт оруулна.
Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимаас гаргасан судалгаагаар одоогийн байдлаар 1500 орчим зөвшөөрөл бий. Тиймээс эдгээрийг бууруулах, хүнд суртлыг багасгах, иргэд, аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааг хөнгөвчлөх зорилгоор эрх зүйн орчныг шинэчлэх юм.
Улсын Их Хурлын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Х.Ганхуяг Зөвшөөрлийн тухай хуулийн нэгтгэсэн төслийн талаар хэлэлцүүлгийн эхэнд танилцууллаа. Үндэсний аюулгүй байдал, санхүүгийн тогтвортой байдал, нийтийн ашиг сонирхол, хүний эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчинд хохирол учруулж болзошгүй болон орчиндоо аюултай зарим төрлийн үйл ажиллагааг эрхлэх, байгалийн баялаг, төрийн нийтийн зориулалттай өмчийг ашиглахад эрх бүхий этгээдээс зөвшөөрөл олгох, олгосон зөвшөөрлийг сунгах, түдгэлзүүлэх, сэргээх, хүчингүй болгох, түүнчлэн зөвшөөрлийн ангилал, төрөл, тэдгээрийн бүртгэл, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт хориглох үйл ажиллагааг тогтоохтой холбоотой нийтлэг харилцааг энэ хуулиар зохицуулна.
Хуулийн төсөл 8 бүлэг, 35 зүйлтэй.
Зөвшөөрлийг түүний зорилго, олгох нөхцөл, үйл ажиллагааны эрсдэлийн түвшнээс хамааруулан тусгай, энгийн гэж ангилна. Хуульд өөрөөр заагаагүй бол тусгай зөвшөөрлийг таван жилээс доошгүй, энгийн зөвшөөрлийг гурван жилээс доошгүй хугацаагаар олгоно.
Түүнчлэн хуульд өөрөөр заагаагүй бол анх олгосон хугацаанаас нь доошгүй хугацаагаар сунгана. Хуульд заасан тохиолдолд зөвшөөрөл олгох, сунгах ажиллагааг хөнгөвчилсөн буюу хялбаршуулсан горимоор явуулах, энэ харилцааг нэг цэгийн үйлчилгээ, цахим хэлбэрээр зохион байгуулах нь зүйтэй хэмээн үзэж, төсөлд тусгажээ.
Зөвшөөрлийн нэгдсэн бүртгэл хөтлөх, статистик мэдээг эрхлэн гаргах, лавлагаа өгөх, цахимаар зөвшөөрөл олгох зорилгоор зөвшөөрлийг кодолно. Энэ хуульд заасан Зөвлөл зөвшөөрлийн кодыг эдийн засгийн үйл ажиллагааны ангилал, барааны ангиллын жагсаалт болон үндэсний кодыг харгалзан тогтооно. Зөвшөөрөл эзэмшигчийн эрх, үүрэг, зөвшөөрлийн бүртгэл, мэдээлэл, цахим сан, Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт эрхлэхийг хориглох үйл ажиллагаа болон зөвшөөрлөөр эрхлэх үйл ажиллагаа чиглэл, төрлийн талаарх зохицуулалтуудыг мөн төсөлд тусгасныг Х.Ганхуяг гишүүн танилцуулав.

Зөвшөөрөл олгох, бүртгэх эрх бүхий этгээд зөвшөөрлийн хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлж байгаа үйл ажиллагаанд хяналт тавих, зөвшөөрлийн тухай хууль тогтоомжид нэмэлт, өөрчлөлт оруулах үндэслэл, шаардлагын талаар санал дүгнэлт гаргах чиг үүрэг бүхий төр, хувийн хэвшил, мэргэжлийн төрийн бус байгууллагын төлөөллөөс бүрдсэн орон тооны бус зөвлөл Ерөнхий сайдын дэргэд ажиллахаар төсөлд тусгажээ.
Энэ хуульд заасан үйл ажиллагаа эрхлэхэд олгосон бүх зөвшөөрлийн бүртгэл, зөвшөөрөлтэй холбоотой нийтлэг мэдээллийг агуулсан цахим нэгдсэн сантай байна. Уг санг Зөвлөлийн ажлын алба эрхэлнэ. Засгийн газар, төрийн захиргааны төв байгууллага, төрийн захиргааны байгууллага, нутгийн өөрөө удирдах болон нутгийн захиргааны байгууллага, төрийн зарим чиг үүргийг хуульд заасны дагуу шилжүүлэн авсан этгээд аливаа үйл ажиллагаатай холбогдсон зөвшөөрөл, лиценз, бүртгэл явуулахыг хориглох, хуулийг зөрчсөн тохиолдолд эрх бүхий этгээд хариуцлага хүлээлгэхээр, нэг удаагийн шинжтэй болон олон удаагийн шинжтэй зөвшөөрлөөр хийх үйл ажиллагааны чиглэл, төрөл, зөвшөөрөл олгох этгээдийг тодорхой заасан байна.
Тусгай зөвшөөрлийг төсөл дэх жагсаалтад заасан үйл ажиллагааны чиглэлээр олгохоор, эл зөвшөөрлийн жагсаалтыг төслийн долдугаар бүлгээр зохицуулж, 12 чиглэлээр энгийн зөвшөөрөл 285, тусгай зөвшөөрөл 163, нийт 448 төрлийн зөвшөөрөл олгоно.
Төв банк төрийн мөнгөний бодлого, санхүүгийн салбарын тогтвортой байдал, Монгол Улсын үндэсний төлбөрийн системийн найдвартай, аюулгүй, тасралтгүй ажиллагааг хангах чиглэлд 23 төрлийн зөвшөөрөл олгодог. Салбарын хуульдаа эдгээр харилцааг нарийвчлан зохицуулсан байдаг. Ерөнхий сайдын дэргэдэх орон тооны бус зөвлөлийн үйл ажиллагаатай холбоотой зохицуулалтаас Төв банкыг хасуулах саналаа танилцуулж, төслийн хэд хэдэн заалтыг онцолж байв. Мөн салбарын үйл ажиллагааны онцлогоос үүдэн төсөл дэх зохицуулалтыг мөрдөх боломжгүй байдгийг тайлбарласан.
Дараа нь Санхүүгийн зохицуулах хорооноос мэдээлэл танилцуулав. Тус хороо тусдаа эрх зүйн байдлын тухай хуультай, үүнээс гадна 23 хууль, 115 дүрэм, журам, хэм хэмжээний актын хүрээнд хэдэн хэдэн чиглэлийн 5600 гаруй хуулийн этгээд, иргэнд буюу санхүүгийн салбарын хяналт, зохицуулалтыг хэрэгжүүлдэг гэв. Тус хороо 34 тусгай зөвшөөрөл, 18 зөвшөөрөл, 18 бүртгэл, нийтдээ 70 төрлийн бүртгэл, зөвшөөрөл олгодог байна. Санхүүгийн зах зээл дэх харилцаа нь эмзэг харилцаа, бусдын хөрөнгийг цуглуулж удирддаг, итгэлцэлд тулгуурлан үйл ажиллагаа явуулдаг онцлогтой тул Монголбанкны саналыг дэмжив. Түүнчлэн тухайлсан асуудлаар 16 саналыг ажлын хэсэгт хүргүүлжээ.
Эрүүл мэндийн салбарт 14 төрлийн зөвшөөрөл олгож байна. Хүн амын эрүүл мэндтэй холбоотой чухал үйл ажиллагааны зөвшөөрлийг олгохдоо өндөр шалгуураар олгох саналаа танилцуулав.
Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар 110 хууль, 4400 стандарт, 42 олон улсын гэрээ, конвенц, 3600 орчим дүрэм, журмын хүрээнд 26 чиглэлээр хяналтыг хэрэгжүүлэн ажилладаг. Танилцуулж буй төсөлд тус байгууллагатай хамааралтай 12 тусгай зөвшөөрөл, 15 энгийн зөвшөөрлийг тусгасан байгаа аж. Тус байгууллагаас олгож байгаа цацрагийн үүсгүүртэй холбогдолтой 11 тусгай зөвшөөрлийг 4 болгох, улсын ерөнхий байцаагчийн тусгай зөвшөөрлөөр олгох цацраг идэвхт ашигт малтмалтай холбогдолтой 7 зөвшөөрөл, бусад төрлийн 7 зөвшөөрлийг шинээр тусгуулахаар саналаа хүргүүлжээ.
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос олгодог 10 төрлийн тусгай зөвшөөрлийн дагуу 255 харилцагч үйл ажиллагаа явуулж байна. Тус хороо төслийг дэмжиж байгаагаа илэрхийлсэн юм. Төсөлд 27 тусгай зөвшөөрөл, 7 төрлийн энгийн зөвшөөрөл олгохоор тусгуулах саналаа ажлын хэсэгт хүргүүлсэн гэв.
Ажлын хэсгийн зүгээс Зөвшөөрлийн тухай хуулийн нэгтгэсэн төслийг ирэх намрын чуулганаар анхны хэлэлцүүлэгт оруулна.
Худалдаа, аж үйлдвэрийн танхимаас гаргасан судалгаагаар одоогийн байдлаар 1500 орчим зөвшөөрөл бий. Тиймээс эдгээрийг бууруулах, хүнд суртлыг багасгах, иргэд, аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааг хөнгөвчлөх зорилгоор эрх зүйн орчныг шинэчлэх юм.