Хэрвээ урсах ну­лимс­тай­ сан бол уйлж байгаа даа газар шороо минь. Бүр эхэр татан мэгшүүлж ч байгаа болов уу. Хөөрхий дөө, хө­рөн­гө мөнгөөр хахаж цацсан, бяр чадлаа багтааж ядсан баячуудын хүчит техникт элгээ цөм­лүүлж, голоо гог­дуулж байгаа эх орон минь.

Харийн орны зах дээр Мон­голынх хэмээн цоллуулж эрээн цаас болон худалдаг­даж байгаа газар шороо минь. Монгол Улс мандан бадарч ч байсан, уруудан доройтож ч явсан. Монголын аль л эрдэм ча­далтай хөвгүүд харийн гүрэнд амь насаа алдаж байсан. Тэглээ гээд газар шороогоо харийн улсад ху­далдаж яваа­гүй. Алга да­рамхан газрын төлөө амь насаа өгч байснаас өнөөд­рийнх шиг бор ходоодоо тэжээхийн төлөө эх орноо ууталж байгаагүй. Тэд, өвөг дээдэс минь та бидний өлмий дороос өглөө бүр түшиж угт­даг энэ л газар шорооны тө­лөө амь насаараа агуу түү­хийг бүтээж үлдээсэн билээ. Гэтэл өнөөдөр Хонконгийн бирж дээр газар шороог минь хээвнэг худалдаж байх юм. Харамсалтай нь бид юу ч хийж чадахгүй байна. Мон­голын шороог зарж баяжсан этгээдүүд ганцхан утасдаад л нийтлэл дотроос минь нэрээ хасуулж чадаж байна. Газар шороо, эх орноо гэсэн сэт­гүүлчийн үг үнэгүйдэж байгаа нь тэр.

Нутаг дэвсгэр нь байтугай нэр нь дэлхийн газрын зураг дээр цэгээр ч тэмдэглэг­дээгүй шахам улс хүртэл манай газар шорооноос ху­дал­даад авчихсан байх юм. Газар шороо тусгаар тогт­нолоо алдана гэдэг буу барьж байлдаад хүчин мөхөсдөхийг зөвхөн хэлдэггүй болол­той. Оросоос ч юмуу Хя­тадаас гэнэтхэн л буу шийдэм үүрсэн нөхдүүд орж ирээд Төрийн ордныг нь эзлээд ард иргэдийг нь алж хядаад эхэл­дэггүй юм байна. Төрийн толгойд шигсэн авлигач нөх­дүүдийн халаасанд ахиухан юм хийхэд л Монгол Улсын газар нутаг тэдний мэдэлд очиж байна. Нэг л өдөр үүр­гэвч үүрсэн буруу номтон орж ирээд “Энэ миний худалдаж авсан газар байна. Та одоо эндээс даруйхан нүү” гэхэд л бид хөөгдөөд гарахад бэлэн байна шүү дээ. Дэлхийн аль ч шүүхэд очиж заргалдаад бид дийлэхгүй л болов уу. Нэгэнт л манай төрөөс лиценз олгоод түүнийг нь гадаадын зах дээр дуудлага худалдаанд оруу­лаад тэр нөхөр мөнгөө төлөөд авчихсан бол яаж ч зар­галдаад нэмэргүй байх. Тэр цагт эх орон, газар шороо гэж мянга дахин хашгираад яах юм бэ. Өвөг дээдэс минь амиараа дэнчин тавьж үлдээсэн эх орон гэж уйлаад яах билээ. Ард түмэн нь амьдрах газаргүй болж бус­дын боол болж амаараа шо­роо үмхэх тэр үед газар нутгийг минь худалдсан түш­мэд Европийн хаа нэгтээ худалдаж авсан тансаг эдлэн­дээ язгууртны амьдралаар тансаглаж байх вий. Газар шороо бол гал голомт минь гэсэн үг. Тиймээс гал го­ломтыг минь самарч баяжиж байгаа түшмэдүүдэд хатуу бөгөөд үнэн үгээ дайя. Тэд­нийг нийтэд зарлая, бичье, гудамжинд дайралдвал чулуу шидье. Үсийг нь хусъя, үнэ­нийг нь нүүрэн дээр нь хэлье. Тэглээ гээд тэд шүүхэд өгөг, шоронд хийг. Бүгдийг нь тэд шүүхэд өгч шоронд хийж чадахгүй шүү дээ.

Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд гээд хэнбугайг ч яаж ч шүүмжлэн бичиж чаддаг ат­лаа эх орны тухай бичих гэхээр үг хоолойд торж үзэг цаасан дээр гацаад байна. Магадгүй эх орон, газар шороо гэдэг энэ үг үнэний шидтэй байх. Эх орон газар шорооныхоо өмнөөс дэндүү оройтож дуугарч байж бас мэднэ. Хэрвээ урсах нулимс­тай сан бол шороо минь уйлж байгаа даа. Ай газар шороо минь… гал голомт минь…

Баримтын хайрцаг
Монгол Улсын 1.566.5 мянган хавтгай дөрвөлжин км нутаг дэвс­гэрийн 40.758.191. 9 га буюу дөрөвний нэгтэй нь тэнцэх газар нутгаа бид ли­ценз нэрээр 60-100 жилийн хугацаатайгаар гадаадын иргэдэд алджээ. Лиценз авсан иргэдийг нэрээр нь хөөвөл

-Д.Самбалайбат-247 -”Монгол­ре­сор­сэс эксп­ло­рейшл”
-Б.Ганбат-131-“Кью Жи Экс”
-З.Номундарь-119- “Адамсмайнинг”
-Пол Чер 117- “Айвенхоу майнз“
-Жон Даглес Макгей- 110- “Бату майнинг Монгол”
-С.В.Паушок-90-“Алтандорнод Мон­гол”
-Фөбио Сампайяо Мазотти- 75 -”Тефис майнинг”
-Кийс Ласковский-71-”Галлантми­неранд”
-Ли Хун Си-14 “Жен Юан”
-Тиэн Гуан Гу-9 “Деронгмонголиа”
-Монголын газар нутаг харийн ямар ямар улсын мэдэлд лиценз нэрийдлээр хэд хэдээрээ очсон тухайд
Англи-443
Орос- 248
Хятад-232
Бермуд -156
Япон- 141
Багами- 98
Канад-76
Солонгос- 70
Кеймений арлууд-59
Антигуа Барбода-30

Л.Мөнхбаясгалан