Чингис хааны эзэнт гүрний хөгжил цэцэглэлт, дэлхийн талыг эзлэхэд нөлөөлсөн хүчин зүйл нь цаг уурын өөрчлөлттэй холбоотой байж магадгүйг Баруун Виржиниягийн их сургуулийн эрдэмтэд судалгааны ажилдаа үндэслэн мэдэгджээ.
BBC-гийн дамжуулснаар тухайн үеийн Монголын цаг агаарыг судалсан Америкийн судлаачид Чингис хааны эзэнт гүрний хөгжил 1000 гаруй жилийн өмнөх хөнгөн, чийглэг цаг уурын давхцал тохиосонтой холбоотой гэж үзэж байгаа юм.
Ийм нөхцөлд өвс ногоо хурдан ургаж, монгол адууг тэжээллэг хүнсээр хангаж байсан гэж судлаачид үзжээ.
Чингис хаан уур амьсгалын өөрчлөлтийн давуу талыг ашиглан, салангид овог аймгуудыг нэгтгэн, хөрш зэргэлдээ улс орнуудыг эзлэн авч чадсан
Үүний үр дүнд Чингис хаан Ази, Европын ихэнх газар нутгийг эзлэн, Монгол овгийг нэгтгэж чадсан гэнэ. Түүний эзэнт гүрэн өнөөгийн Хятад, Хойд болон Өмнөд Солонгос, Орос, Зүүн Европ, Энэтхэг, Зүүн Өмнөд Ази зэрэг хэдэн мянган километр газрыг өөрийн эрхшээлдээ оруулсан юм.
Тус судалгааны ажил АНУ-ын шинжлэх ухааны Үндэсний Академийн сэтгүүлд хэвлэгдэн гарчээ.
Судалгаанаас үзэхэд Чингис хааны хаанчлалын эхлэл үед хатуу, хуурай уур амьсгалтай байжээ. Харин 1211-аас 1225 онуудад Монголын эзэнт гүрэн газар нутгаа эрчимтэй тэлэх үед Монголд тогтмол хур тунадас, бага температур бүхий ер бусын зөөлөн уур амьсгалтай байжээ.
“Түүхийн хуудаснаас үзэхэд маш хуурай уур амьсгалаас чийглэг агаарт шилжих нь түүхэнд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Гэхдээ энэ нь хамгийн гол эсвэл цорын ганц хүчин зүйл биш юм. Чингис хаан уур амьсгалын өөрчлөлтийн давуу талыг ашиглан, салангид овог аймгуудыг нэгтгэн, хөрш зэргэлдээ улс орнуудыг эзлэн авч чадсан” гэж Баруун Виржиниягийн их сургуулийн судалгааны багийн эрдэмтэн Эми Хессл Франц пресс агентлагт өгсөн ярилцлагадаа хэлсэн байна.
Чингис хааны эзэнт гүрний хөгжил цэцэглэлт, дэлхийн талыг эзлэхэд нөлөөлсөн хүчин зүйл нь цаг уурын өөрчлөлттэй холбоотой байж магадгүйг Баруун Виржиниягийн их сургуулийн эрдэмтэд судалгааны ажилдаа үндэслэн мэдэгджээ.
BBC-гийн дамжуулснаар тухайн үеийн Монголын цаг агаарыг судалсан Америкийн судлаачид Чингис хааны эзэнт гүрний хөгжил 1000 гаруй жилийн өмнөх хөнгөн, чийглэг цаг уурын давхцал тохиосонтой холбоотой гэж үзэж байгаа юм.
Ийм нөхцөлд өвс ногоо хурдан ургаж, монгол адууг тэжээллэг хүнсээр хангаж байсан гэж судлаачид үзжээ.
Чингис хаан уур амьсгалын өөрчлөлтийн давуу талыг ашиглан, салангид овог аймгуудыг нэгтгэн, хөрш зэргэлдээ улс орнуудыг эзлэн авч чадсан
Үүний үр дүнд Чингис хаан Ази, Европын ихэнх газар нутгийг эзлэн, Монгол овгийг нэгтгэж чадсан гэнэ. Түүний эзэнт гүрэн өнөөгийн Хятад, Хойд болон Өмнөд Солонгос, Орос, Зүүн Европ, Энэтхэг, Зүүн Өмнөд Ази зэрэг хэдэн мянган километр газрыг өөрийн эрхшээлдээ оруулсан юм.
Тус судалгааны ажил АНУ-ын шинжлэх ухааны Үндэсний Академийн сэтгүүлд хэвлэгдэн гарчээ.
Судалгаанаас үзэхэд Чингис хааны хаанчлалын эхлэл үед хатуу, хуурай уур амьсгалтай байжээ. Харин 1211-аас 1225 онуудад Монголын эзэнт гүрэн газар нутгаа эрчимтэй тэлэх үед Монголд тогтмол хур тунадас, бага температур бүхий ер бусын зөөлөн уур амьсгалтай байжээ.
“Түүхийн хуудаснаас үзэхэд маш хуурай уур амьсгалаас чийглэг агаарт шилжих нь түүхэнд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Гэхдээ энэ нь хамгийн гол эсвэл цорын ганц хүчин зүйл биш юм. Чингис хаан уур амьсгалын өөрчлөлтийн давуу талыг ашиглан, салангид овог аймгуудыг нэгтгэн, хөрш зэргэлдээ улс орнуудыг эзлэн авч чадсан” гэж Баруун Виржиниягийн их сургуулийн судалгааны багийн эрдэмтэн Эми Хессл Франц пресс агентлагт өгсөн ярилцлагадаа хэлсэн байна.