gogo logo
  •  Мэдээ  
    •   Улс төр
    •   Эдийн засаг
    •   Эрүүл мэнд
    •   Соёл урлаг
    •   Спорт
    •   Нийгэм
    •   Бизнес
    •   Боловсрол
    •   Дэлхийд
    •   Технологи
    •   GOGO тойм
    •   SOS
    •   Нягтлав
    •   Мэддэг мэдээлдэг байя
    •   Мөрөөдлийнхөө зүг
    •   Ногоон дэлхий
  •  GoGo булан  
    •   GoGo Cafe
    •   Гарааны бизнес
    •   Соёлын довтолгоо
    •   СEO
    •   Элчин сайд
    •   GoGo асуулт
    •   МЕГА ТӨСӨЛ
    •   ГУТАЛ
    •   Хүний түүх
    •   35 мм-ийн дуранд
    •   Гаднынхны нүдээр Монгол
    •   Маргааш ажилтай
  •  Үзэх  
    •   Фото
    •   Видео
    •   Зурган өгүүлэмж
  •  Хэв маяг  
    •   Подкаст
    •   Хүмүүс
    •   Гэртээ тогооч
    •   Аялал
    •   Зөвлөгөө
    •   Хоол зүйч
    •   Миний санал болгох кино
    •   Миний санал болгох ном
  • English
  • Цаг агаар
     28
  • Зурхай
     7.16
  • Валютын ханш
    $ | 3584₮
Цаг агаар
 28
Зурхай
 7.16
Валютын ханш
$ | 3584₮
  • Мэдээ 
    • Улс төр
    • Эдийн засаг
    • Эрүүл мэнд
    • Соёл урлаг
    • Спорт
    • Нийгэм
    • Бизнес
    • Боловсрол
    • Дэлхийд
    • Технологи
    • GOGO тойм
    • SOS
    • Нягтлав
    • Мэддэг мэдээлдэг байя
    • Мөрөөдлийнхөө зүг
    • Ногоон дэлхий
  • GoGo булан 
    • GoGo Cafe
    • Гарааны бизнес
    • Соёлын довтолгоо
    • СEO
    • Элчин сайд
    • GoGo асуулт
    • МЕГА ТӨСӨЛ
    • ГУТАЛ
    • Хүний түүх
    • 35 мм-ийн дуранд
    • Гаднынхны нүдээр Монгол
    • Маргааш ажилтай
  • Үзэх  LIVE 
    • Фото
    • Видео
    • Зурган өгүүлэмж
  • Хэв маяг 
    • Подкаст
    • Хүмүүс
    • Гэртээ тогооч
    • Аялал
    • Зөвлөгөө
    • Хоол зүйч
    • Миний санал болгох кино
    • Миний санал болгох ном
  • English
gogo logo   Бидний тухай gogo logo Сурталчилгаа байршуулах gogo logo Редакцийн ёс зүй gogo logo Нууцлалын бодлого gogo logo Холбоо барих
gogo logo
Цаг агаар
 28
Зурхай
 7.16
Валютын ханш
$ | 3584₮
icon Онцлох
icon Шинэ
icon Тренд
  Буцах

Чингис хааны их байлдан дагуулалд цаг агаар нөлөөлсөн

Х.Көгершин
Дэлхийд
2014-03-12
2
Twitter logo
Х.Көгершин
2
Twitter logo
Дэлхийд
2014-03-12
Чингис хааны их байлдан дагуулалд цаг агаар нөлөөлсөн

Чингис хааны эзэнт гүрний хөгжил цэцэглэлт, дэлхийн талыг эзлэхэд нөлөөлсөн хүчин зүйл нь цаг уурын өөрчлөлттэй холбоотой байж магадгүйг Баруун Виржиниягийн их сургуулийн эрдэмтэд судалгааны ажилдаа үндэслэн мэдэгджээ.

BBC-гийн дамжуулснаар тухайн үеийн Монголын цаг агаарыг судалсан Америкийн судлаачид Чингис хааны эзэнт гүрний хөгжил 1000 гаруй жилийн өмнөх хөнгөн, чийглэг цаг уурын давхцал тохиосонтой холбоотой гэж үзэж байгаа юм.

Ийм нөхцөлд өвс ногоо хурдан ургаж, монгол адууг тэжээллэг хүнсээр хангаж байсан гэж судлаачид үзжээ.

Чингис хаан уур амьсгалын өөрчлөлтийн давуу талыг ашиглан, салангид овог аймгуудыг нэгтгэн, хөрш зэргэлдээ улс орнуудыг эзлэн авч чадсан

Үүний үр дүнд Чингис хаан Ази, Европын ихэнх газар нутгийг эзлэн, Монгол овгийг нэгтгэж чадсан гэнэ. Түүний эзэнт гүрэн өнөөгийн Хятад, Хойд болон Өмнөд Солонгос, Орос, Зүүн Европ, Энэтхэг, Зүүн Өмнөд Ази зэрэг хэдэн мянган километр газрыг өөрийн эрхшээлдээ оруулсан юм.

Тус судалгааны ажил АНУ-ын шинжлэх ухааны Үндэсний Академийн сэтгүүлд хэвлэгдэн гарчээ.

Судалгаанаас үзэхэд Чингис хааны хаанчлалын эхлэл үед хатуу, хуурай уур амьсгалтай байжээ. Харин 1211-аас 1225 онуудад Монголын эзэнт гүрэн газар нутгаа эрчимтэй тэлэх үед Монголд тогтмол хур тунадас, бага температур бүхий ер бусын зөөлөн уур амьсгалтай байжээ.

“Түүхийн хуудаснаас үзэхэд маш хуурай уур амьсгалаас чийглэг агаарт шилжих нь түүхэнд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Гэхдээ энэ нь хамгийн гол эсвэл цорын ганц хүчин зүйл биш юм. Чингис хаан уур амьсгалын өөрчлөлтийн давуу талыг ашиглан, салангид овог аймгуудыг нэгтгэн, хөрш зэргэлдээ улс орнуудыг эзлэн авч чадсан” гэж Баруун Виржиниягийн их сургуулийн судалгааны багийн эрдэмтэн Эми Хессл Франц пресс агентлагт өгсөн ярилцлагадаа хэлсэн байна.

Чингис хааны эзэнт гүрний хөгжил цэцэглэлт, дэлхийн талыг эзлэхэд нөлөөлсөн хүчин зүйл нь цаг уурын өөрчлөлттэй холбоотой байж магадгүйг Баруун Виржиниягийн их сургуулийн эрдэмтэд судалгааны ажилдаа үндэслэн мэдэгджээ.

BBC-гийн дамжуулснаар тухайн үеийн Монголын цаг агаарыг судалсан Америкийн судлаачид Чингис хааны эзэнт гүрний хөгжил 1000 гаруй жилийн өмнөх хөнгөн, чийглэг цаг уурын давхцал тохиосонтой холбоотой гэж үзэж байгаа юм.

Ийм нөхцөлд өвс ногоо хурдан ургаж, монгол адууг тэжээллэг хүнсээр хангаж байсан гэж судлаачид үзжээ.

Чингис хаан уур амьсгалын өөрчлөлтийн давуу талыг ашиглан, салангид овог аймгуудыг нэгтгэн, хөрш зэргэлдээ улс орнуудыг эзлэн авч чадсан

Үүний үр дүнд Чингис хаан Ази, Европын ихэнх газар нутгийг эзлэн, Монгол овгийг нэгтгэж чадсан гэнэ. Түүний эзэнт гүрэн өнөөгийн Хятад, Хойд болон Өмнөд Солонгос, Орос, Зүүн Европ, Энэтхэг, Зүүн Өмнөд Ази зэрэг хэдэн мянган километр газрыг өөрийн эрхшээлдээ оруулсан юм.

Тус судалгааны ажил АНУ-ын шинжлэх ухааны Үндэсний Академийн сэтгүүлд хэвлэгдэн гарчээ.

Судалгаанаас үзэхэд Чингис хааны хаанчлалын эхлэл үед хатуу, хуурай уур амьсгалтай байжээ. Харин 1211-аас 1225 онуудад Монголын эзэнт гүрэн газар нутгаа эрчимтэй тэлэх үед Монголд тогтмол хур тунадас, бага температур бүхий ер бусын зөөлөн уур амьсгалтай байжээ.

“Түүхийн хуудаснаас үзэхэд маш хуурай уур амьсгалаас чийглэг агаарт шилжих нь түүхэнд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Гэхдээ энэ нь хамгийн гол эсвэл цорын ганц хүчин зүйл биш юм. Чингис хаан уур амьсгалын өөрчлөлтийн давуу талыг ашиглан, салангид овог аймгуудыг нэгтгэн, хөрш зэргэлдээ улс орнуудыг эзлэн авч чадсан” гэж Баруун Виржиниягийн их сургуулийн судалгааны багийн эрдэмтэн Эми Хессл Франц пресс агентлагт өгсөн ярилцлагадаа хэлсэн байна.

Twitter logoPost
gogo logo
gogo logo   Бидний тухай gogo logo   Сурталчилгаа байршуулах gogo logo   Редакцийн ёс зүй gogo logo  Нууцлалын бодлого gogo logo   Холбоо барих

© 2007 - 2025 Монгол Контент ХХК   •   Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан