БНХАУ болон Казахстан улсад манай улсын иргэд хар тамхины хэргээр баривчлагдаж Ж.Дамдин гэдэг хүн цаазаар авахуулах ял сонсоод байгаа билээ. Тэгвэл Ж.Дамдины эхнэр Б.Хулан өөрийн төрсөн дүү Б.Билгүүн болон түүний гэргий С.Оюунзаяа нарын хамт Казахстан улсын хилээр хар тамхи нэвтрүүлэх гэж байгаад хар тамхитай тэмцэх албаныханд нь баривчлагдсан юм. Б.Билгүүн, С.Оюунзаяа нар нь героин гэгч бодисыг 100 граммаар нь савлаж биедээ авч яваад баригдсан хэмээн Казахстан дахь манай улсын Элчин сайдын яаманд мэдэгджээ. Харин Б.Билгүүний эхнэр болох С.Оюунзаяагийн төрсөн эгч С.Оюунзултай уулзаж ярилцлаа.

-Уучлаарай, дүүгээ ийм хэрэгт холбогдож Ка­захс­танд баривчлагдсаныг яаж мэдсэн бэ?
-Бид огт мэдээгүй. Дүү маань өнгөрсөн тавдугаар сард Бээжин рүү охиноо эмчлүүлэхээр яваад эргэж ирээгүй. Наймдугаар сараас хойш сураг тасраад бид ч гайхаад сууж байлаа. Гэтэл танай сониноос л дүүгийнхээ сургийг гаргалаа. Казахстанд хар тамхины хэргээр нөхөр­тэйгээ, нөхрийнхөө эгчтэй хамт баривчлагдаж шоронд хоригдсон гэж мэдлээ. Тэгээд итгэж чадахгүй сууна. ( хоо­лой нь зангирав)

-Танай дүү мөн л байгаа даа?
-Овог нэр нь адилхан, тэгээд бас нөхрийнх нь нэр таарч байна. Билгүүнээгийн эгч Хулангийн нэр ч бас таарч байгаа. Тэгэхээр мөн байх аа.

-Оюунзаяа, Билгүүн хоёр уг нь Бээжинд амь­дарч байсан юм уу?
-Үгүй ээ, энд амьдарч байсан. Дэнжийн 1000-д хөлс­ний байшинд сууж бай­сан юм. Тэгээд охин нь түнх­ний мултралттай гээд энд эмчлүүлж байгаад Бээжинд маш сайн эмчилдэг гэнэ гээд тийшээ явсан. Нөхөр нь өмнө нь явчихсан байсан болохоор дүү маань охиноо аваад араас нь явсан нь тэр л дээ.

Өнгөрсөн тавдугаар сард шүү дээ. Бид тэдэнд охиных нь эмчилгээнд зориулж 500 мянган төгрөг хүртэл цуг­луулж өгсөн. Охиныг нь сайн эмчлүүлье гээд ээж тэтгэв­рийнхээ хэдийг аваад чадах ядахаараа мөнгө цуглуулж тус дэм болох санаатай өг­сөн юм.

-Тэгээд Бээжин яваад л сураггүй юу?
-Үгүй ээ. Дандаа утсаар ярьдаг байсан. Охин маань эдгэж байна. Зөндөө том болж байна гээд л ярьдаг байсан. Ээжтэйгээ ч ярина, надтай ч ярина. Харин наймдугаар сараас хойш бүр сураггүй болчихсон. Гэтэл ийм юм тохиолдсон бололтой.

-Дүү чинь л та нар руу ярьдаг байсан уу. Бээжин дэх утас, хаягийг нь мэдэх­гүй юу?
-Утсыг нь мэднээ. Тэр дугаар руу нь залгахаар тэжээлээс салгагдсан байна гээд байх юм. Бас емайл хаягаар нь захиа бичихээр хариу ерөөсөө ирэхгүй бай­сан л даа.

-Тэдэнд Казахстан явах онцын шаардлага байсан юм болов уу?
-Тэрийг ёстой хэлж мэдэх­гүй байна. Яагаад ч тийшээ явсан юм бүү мэд. Одоо тэ­гээд баригдаад шоронд орчих­сон бол охин нь хаачсан юм бол? Хүн амьтанд захиад орхисон уу, эмнэлэгт байгаа юм болов уу.

-Охин нь хэдэн настай юм бэ?
-Хоёр настай жаахан охин шүү дээ.

-Охиноо хадмындаа ор­хи­сон байж магадгүй. Нөхрийнх нь гэрийнхэн Хятадад амьдардаг гэсэн сураг байсан?
-Тэр талаар бас сайн мэ­дэхгүй юм аа. Ямар ч байсан Билгүүнээ манай хүргэн бо­лоод хоёр жил болж байна.

-Танай хүргэн ер нь ямаршуу хүн бэ. Хар тамхи хэрэглэх, наймаалах зэрэгт холбогдож мэдэхээр хүн үү?
-Үгүй дээ. Манай Бил­гүүнээ их аятайхан хүүхэд байгаа юм. Хүнд тусархуу, хөөрхөн ааштай. Ямар ч бай­сан хүнд хань болохоор л хүн гэж бид үнэлдэг байсан. Ми­ний дүү ч гэсэн их даруухан хүүхэд. Дөнгөж 20-хон настай хүүхэд шүү дээ. 1988 онд төрсөн. Нөхөр нь дүүгээс минь хоёр насаар л ах. Тийм хүүхдүүд ийм аймаар хэрэгт холбогдоод тэгээд бүр шоронд сууж байгаа гэхээр итгэж чадахгүй байна.

-Билгүүний аав ээж нь ямархуу хүмүүс байдаг юм бол?
-Хадмуудыг нь би сайн мэдэхгүй юм. Аав нь хоёр жилийн өмнө өөд болсон гэ­сэн. Тал цус харвачихсан бие муутай хүн байсан. Хаяа манайхаар ирдэг л байсан юм. Ээж нь ч хааяа манай ээжийн­хээр ороод гарч бай­гаа л дуулддаг байсан. Би тусдаа амьдардаг болохоор бас сайн мэдэхгүй л дээ. Ээж аав хоёр маань мэдэх байх. Гэхдээ ээж минь бүр уймраад уйлаад юм ч ярьж чадахгүй байгаа.

-Ээж, аав тань хэдий хэрийн насны хүмүүс байдаг юм бэ?
-Хоёулаа жар дөхөж яваа улс. Манай ээж ходоодны хагалгаанд орсон бие муутай хүн. Унаж тусдаг хуучтай. Одоо дүүгийн тухай сонсоод бүр ч хэцүү байна. Бие нь муудаад уйлж уймарсан л хүн байна. Аав минь хар цагаан дуугүй л суугаад байх юм.

-Аав, ээж тань ямар ажил хийдэг вэ?
-Аав насаараа тээврийн тэрэгний жолооч хийж байгаа. Ээж маань химийн лабор­тарид ажиллаж байсан бо­ло­хоор хортой нөхцөлөөр группт гарсан.

-Өмгөөлөгчийн зардал гээд их хэмжээний мөнгө гардаг гэж дуулсан. Хэрвээ өмгөөлөгчийн зардал шаар­­дагдвал танайхан гар­гаж дөнгөх үү?
-Манай аав өвөл ажилгүй байдаг. Ээжийн тэтгэврийн хэдээр л болгож байгаа улс. Би гурван хүүхэдтэй нөхөр­тэй­гөө тусдаа амьдардаг. Тийм болохоор их хэмжээний мөнгө гаргаж чадахгүй л дээ.

-Та нар эхээс хэдүүлээ юм бэ?
-Бид тавуулаа.Би хамгийн том нь. Оюунзаяа маань дун­дах нь. Түүний дор хоёр дүү бий. Нэг нь аравдугаар анги. Бага нь зургадугаар ангид сурдаг. Манайх жирийн л нэг ядруухан айл.

-Оюунзаяа аль дунд сур­гуулийг дүүргэсэн юм бэ. Дээд сургууль төгссөн үү?
-Дээд сургууль төгсөөгүй. 37 -р сургуулийг төгссөн. Сурлагадаа гайгүй л охин байсан даа.

-Билгүүн аль сургуу­лийг төгссөн юм бэ?
-Сайн мэдэхгүй байна. 32-ын тойрог хавьд л өссөн болов уу. Тэднийх тэнд бай­даг л гэж дуулсан.

-Билгүүний төрсөн эгч Хулан гэж ямархуу хүн бай­даг тухай мэдэх үү?
-Мэдэхгүй. Гэхдээ сонсож л байсан. Хүргэнээ Хулан гэдэг эгчтэй гэдгийг мэдэхээс цаашгүй.

-Тэр Хулангийн нөхөр Дамдин гэж хүнийг сонссон уу?
-Үгүй ээ, хүргэнийг нь ёстой мэдэхгүй.

-Гадаад харилцааны яам­наас танай гэрт энэ хэргийн талаар юм хэлээ­гүй юу?
-Хэлээгүй. Уг нь дүү­гийнхээ хаяган дээр би амь­дар­даг юм. Хэрвээ дүүтэй минь уулзсан бол энэ хаягаар л биднийг хайх ёстой доо.

-Та нар Гадаад харил­цааны яаманд хандсан уу?
-Үгүй. Одоогоор яахаа ч мэдэхгүй байна. Харин таны бичсэнийг уншаад юун тү­рүүнд өөртэй чинь уулзъя гэж бодоод ирлээ.

-Дүүгийн чинь найз нө­хөд гэж хүмүүс огт ирэхгүй байна уу?
-Үгүй тийм хүмүүс ердөө ч ирээгүй.

-Бээжинд ямар газар байсан юм бол?
-Тэрийг ч бас мэдэхгүй юм.

-Одоо тэгээд яая гэж бодож байна даа?
-Ямар ч байсан Гадаад хэргийн яамны Консулын газарт очих хэрэгтэй юм шиг байна. Тэндээс л яахыгаа заалгаж авна даа.

Л.Мөнхбаясгалан