Улаан орхимжоо нами­руу­лан, элдвийг хөөрөл­дөн яваа хоёр ламхайтай таар­лаа. Энэ хоёр жаалыг Г.Пү­рэв­рагчаа, Б.Жав­зан­жамъян гэдэг. Тэд “Бэтүб” хийдийн лам су­раг­чид гэнэ.

Тэд өг­лөөний долоон цагаас эхлэн оройн 20 цагт унтах хүртэл өг­лөөний унш­лага, номоо цээжлэх, бурхан тахилаа цэвэрлэх, ерөнхий боловс­ролын хичээл үзэх гээд их зүйлийг амжуулж, өдрийг уйдах завгүй өнгө­рөө­дөг гэнэ. Хоёр ламхайтай манз цавын цагаас хугаслан байж ярилцлаа.

-Та нар яагаад лам бо­ло­хоор шийдэв. Хэдэн нас­тай билээ?
Г.П: Би энэ жил 13 настай. Энэ жилээс л лам болж байгаа. Угаасаа лам болох дуртай байсан. Гоё ш дээ. Хамаг амьтны сайн сайх­ны төлөө гээд л. Манай ах нар лам л даа. Нэг нь энд баг­шил­даг юм.
Б.Ж: Би одоо 12 настай. Таван настай­гаа­саа л лам болсон. Ээжийн маань тал лам хүмүүс бай­сан. Тэгээд л уламжлалаа дагаад намайг лам болгосон. Би ч дуртай.

-Энд ямар хичээлүүд орж байна?
Г.П: Энэ жил орж ирсэн хүүхдүүд бараг бүгд нэг ангид байгаа. Бид нар долдугаар ангид үзэх бүх л хичээл үздэг. Мөн хажуугаар нь бурхны номоо үзнэ.
Б.Ж: Тийм. Гэхдээ хөдөл­мөр, дуу хөгжим, биеийн тами­рын хичээл ордоггүй юм.
Г.П: Үгүй ээ. Биеийн та­ми­рын хичээл ордог юм. Хагас бүтэн сайнд бид нар өглөөний номоо хурчихаад амардаг. Тэгэхдээ байрныхаа зааланд теннис, биллиард тоглодог.

-Та нарын үеийн хүүх­дүүд гадуур РС их тоглодог. Та нар тоглож байсан уу?
Б.Ж: Үгүй ээ. Бид нар чинь байрнаасаа гарах ёсгүй ш дээ. Гарах болбол гэсгүй багшаасаа зөвшөөрөл авдаг юм. Хааяа хичээлийн хэрэгс­лээ авахаар “Бөмбөгөр” ор­дог.
Г.П: Тэгээд ч мөрий тавих цээртэй. Сахилаа зөрчсөн юм болно. Ингэвэл ах нартаа загнуулна.

-Ямар сахилтай вэ. Сахил гэж юу вэ?
Г.П: Шинэ орж ирсэн хүүх­дүүд гэнэн сахилтай. Гэнэн сахил нь лам хүний хамгийн анхны сахил гэсэн. Ийм сахилтай хүмүүс амьт­ны амь таслах, архи уух, ариун бусыг үйлдэх, хулгай хийх, худал хэлэх зэргийг тэвчих ёстой.
Б.Ж: Ах нар аравжин са­хил­тай. Үүнээс дээш гэцэл, гэлэн гээд олон сахил байдаг. Бид нар 20 хүрч байж гэцэл сахил авна. Сахил дээшлэх тусам хориглох зүйл нэмэг­дэнэ гэсэн үг л дээ.

-Ер нь багш нартаа шийт­гүүлж, зэмлүүлэх үе их байдаг уу?
-Г.П: Гайгүй дээ. Зодож шоглох юм байхгүй. Хааяа ах нар дуудаад хамар ман­жин­даад байдаг юм. /Хамар нь халцарсан харагдав/
-Б.Ж: Сахилгагүйтэж, но­моо муу үзсэн үед эрхээр алга руу нь цохидог. Хүний алганд оюуны шөрмөс байдаг гэсэн.

-Удахгүй шинэ жил бол­лоо. Бэлэг авах гоё доо. Та хэд шинэ жилээ яаж тэм­дэглэх вэ?
-Г.П: Шинэ жил тэмдэг­лэд­эггүй гэсэн. Ер нь төрсөн өдрөөр нь бүгдээрээ ярьж байгаад бэлэг авч өгдөг. Гэх­дээ гэртээ харих нь том бэлэг болдог доо.
-Б.Ж: Хагас сайны үдээс хойш л гэртээ харих боломж­той. Хурал ихтэй үед харихгүй ч үе их бий.

-Гэрээ их санах юм уу?
-Г.П: Би хоёр настай дүү­тэй. Дүүгээ л их санадаг.

-Өдөрт хэдэн хуудас ном цээжилж байна. Лам хүмүүс чинь цээж сайтай байдаг ш дээ?
-Бид хоёр одоохондоо өдөрт 12-14 шад ном цээжилж байгаа. Ер нь сайжрах байх аа. Хэн сайн цээжилснээрээ уралддаг.

-Ирээдүйгээ юу гэж тө­сөөлж байна?
-Б.Ж: Онц сурсан хүүх­дүүд нь Энэтхэг явна. Тэнд очиж ном үзэж том эрдэмтэй лам болно.
-Г.П: Би ч гэсэн адил том номтой лам болно. Гэхдээ бид бүгдээрээ онц сурнаа.

-Хүмүүст ном их уншиж өгч байна уу. Ингэхдээ юу гэж боддог вэ. Тэд мөнгө өгдөг үү?
-Г.П: Хүмүүс зэд өгдөг л дөө. Хүнд ном уншихдаа тэдний сайн сайхны төлөө гэж боддог.
-Б.Ж: Хүмүүсийн өгсөн зэдийн хариуд номыг нь сайн унших хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол гор болдог.

-Зэд, гор гэж юу гэсэн үг вэ?
-Б.Ж: Зэд гэдэг нь ном уншсаны хариуд өгсөн боов чихэр, мөнгө гээд хүмүүсийн өгсөн юмыг хэлж байгаа юм.
-Г.П: Хүний өгсөн юмны хариуд унших ёстой номоо уншихгүй байвал гор болно. Гор хүрсэн хүн мартамхай, залхуу, эрдэм номондоо муу сурдаг.

З.Юмдүчин