Цахим мөнгө гэдэг ойлголт нь шинэ зүйл биш бөгөөд 21-р зуунд дэлхий даяар ихэнх мөнгө цахим хэлбэрээр хадгалагдаж байдаг ба та бидний мэддэгээр онлайн банк буюу Хадгаламж болон Харилцах дансанд байдаг хэлбэр юм. Их Британи улсад нийт мөнгөний 4% бэлнээр эргэлддэг бол энэ тоо нь Монгол улсад 7% байдаг бөгөөд үлдсэн 93% нь банкнуудын компьютерт хадгалагдаж буй тоон (цахим) хэлбэр бүхий мөнгө юм.
Дэлхийн санхүүгийн зах зээлд криптовалют буюу койн нь дараагийн хөгжлийн үе шат хэмээн нэрлэгдэж Bitcoin, Ethereum, Tether, Binance, Solana зэрэг Топ койнуудын сан 2 триллион долларт хүрээд буй.
Тэгвэл хамгийн энгийнээр койныг тайлбарлавал койн нь криптографиар хамгаалагдсан криптовалют бөгөөд 3 шинж чанарыг агуулдаг:
- Цахим буюу биет бус
- Талууд дундын зуучлагчгүй хоорондоо шууд санхүүгийн гүйлгээ хийж мэдээлэл солилцох боломжтой
- Төвлөрсөн бус систем буюу криптовалютыг аль нэг улсын төв банк гаргадаггүй бөгөөд эдгээр бүх чанарыг агуулдаг технологи нь өөрөө блокчейн юм.
Энэ нь хэн нэгний оролцоогүйгээр хоёр тал гар утсаа ашиглан хөрөнгө оруулах, арилжаа хийх боломжийг өргөн хүрээнд олгодог бөгөөд койны арилжаа, гүйлгээ бүр систем дээр бүртгэгдэж, бүртгэл ба гүйлгээг систем дээр байгаа бүх хүн харах боломжтой ил тод, хэн нэгний нөлөөллөөр өөрчлөгдөх боломжгүй систем гэдгээрээ давуу талтай.
Хэрэв криптовалют авч койнд хөрөнгө оруулахаар шийдсэн бол дараах зүйлсийг анхаарах нь чухал:
- Крипто санхүүгийн зах зээл болон хөрөнгө оруулах койн түүнтэй харьцуулах бусад койнуудын whitepaper болон litepaper-тэй сайтар танилцаж шийдвэр гаргах
- Урт хугацаанд хөрөнгө оруулахаар төлөвлөж байвал тухайн койны бүтээж байгаа үнэ цэн, давуу байдал, хөрөнгө оруулалтыг хэрхэн эргэлдүүлж өгөөжийг өсгөж байгааг судлах
- Богино хугацаанд орох бол зах зээлийн уур амьсгал, бусад оролцогчийн сэтгэлзүйг харах
- Эрсдэлээ тооцож Loss cut/Profit take дүрмээ тогтоох
Дээр дурдсанчлан койн нь юугаар баталгаажиж, татан төвлөрүүлсэн хөрөнгөө хэрхэн өсгөх нь асар чухал тул ард нь баталгаажих бизнес байгаа эсэх, сайн төсөл, систем байгааг нягтлах.
Монгол улсын хувьд уул уурхайн салбар дээр тогтсон эрдэс баялгаа олборлох замаар оршин тогтнодог эдийн засагтай. Иймд уг эрдэс баялгийг блокчейн технологид хөрвүүлэх хэлбэрээр дэлхийн зах зээл уруу гаргах алт, нүүрс, зэс цаашлаад мал аж ахуйгаар баталгаажсан койн гаргах замаар олон улсын крипто биржүүд рүү нэвтэрвэл уламжлалт бизнесийн моделтой салбарууд болох уул уурхай, санхүү, хөдөө аж ахуй, худалдаа, тээврийн салбарт цоо шинэ хөгжлийг авчран дараагийн түвшинд гаран дэлхийтэй мөр зэрэгцэн алхах боломжтой юм.
Монголчууд ухаалаг утас, интернетийн хэрэглээгээр дэлхийд дээгүүрт ордог. Энэ давуу талаа ашиглан иргэн бүр блокчэйн технологиор дамжуулан дэлхийтэй хөл нийлүүлэн хөгжих, өөрийн хөрөнгийн өсгөх, ухаалаг хөрөнгө оруулагч болох том үүд хаалгыг өөртөө нээх боломжтой.
Монгол алтаар баталгаажих NTC койн
Цахим мөнгө гэдэг ойлголт нь шинэ зүйл биш бөгөөд 21-р зуунд дэлхий даяар ихэнх мөнгө цахим хэлбэрээр хадгалагдаж байдаг ба та бидний мэддэгээр онлайн банк буюу Хадгаламж болон Харилцах дансанд байдаг хэлбэр юм. Их Британи улсад нийт мөнгөний 4% бэлнээр эргэлддэг бол энэ тоо нь Монгол улсад 7% байдаг бөгөөд үлдсэн 93% нь банкнуудын компьютерт хадгалагдаж буй тоон (цахим) хэлбэр бүхий мөнгө юм.
Дэлхийн санхүүгийн зах зээлд криптовалют буюу койн нь дараагийн хөгжлийн үе шат хэмээн нэрлэгдэж Bitcoin, Ethereum, Tether, Binance, Solana зэрэг Топ койнуудын сан 2 триллион долларт хүрээд буй.
Тэгвэл хамгийн энгийнээр койныг тайлбарлавал койн нь криптографиар хамгаалагдсан криптовалют бөгөөд 3 шинж чанарыг агуулдаг:
- Цахим буюу биет бус
- Талууд дундын зуучлагчгүй хоорондоо шууд санхүүгийн гүйлгээ хийж мэдээлэл солилцох боломжтой
- Төвлөрсөн бус систем буюу криптовалютыг аль нэг улсын төв банк гаргадаггүй бөгөөд эдгээр бүх чанарыг агуулдаг технологи нь өөрөө блокчейн юм.
Энэ нь хэн нэгний оролцоогүйгээр хоёр тал гар утсаа ашиглан хөрөнгө оруулах, арилжаа хийх боломжийг өргөн хүрээнд олгодог бөгөөд койны арилжаа, гүйлгээ бүр систем дээр бүртгэгдэж, бүртгэл ба гүйлгээг систем дээр байгаа бүх хүн харах боломжтой ил тод, хэн нэгний нөлөөллөөр өөрчлөгдөх боломжгүй систем гэдгээрээ давуу талтай.
Хэрэв криптовалют авч койнд хөрөнгө оруулахаар шийдсэн бол дараах зүйлсийг анхаарах нь чухал:
- Крипто санхүүгийн зах зээл болон хөрөнгө оруулах койн түүнтэй харьцуулах бусад койнуудын whitepaper болон litepaper-тэй сайтар танилцаж шийдвэр гаргах
- Урт хугацаанд хөрөнгө оруулахаар төлөвлөж байвал тухайн койны бүтээж байгаа үнэ цэн, давуу байдал, хөрөнгө оруулалтыг хэрхэн эргэлдүүлж өгөөжийг өсгөж байгааг судлах
- Богино хугацаанд орох бол зах зээлийн уур амьсгал, бусад оролцогчийн сэтгэлзүйг харах
- Эрсдэлээ тооцож Loss cut/Profit take дүрмээ тогтоох
Дээр дурдсанчлан койн нь юугаар баталгаажиж, татан төвлөрүүлсэн хөрөнгөө хэрхэн өсгөх нь асар чухал тул ард нь баталгаажих бизнес байгаа эсэх, сайн төсөл, систем байгааг нягтлах.
Монгол улсын хувьд уул уурхайн салбар дээр тогтсон эрдэс баялгаа олборлох замаар оршин тогтнодог эдийн засагтай. Иймд уг эрдэс баялгийг блокчейн технологид хөрвүүлэх хэлбэрээр дэлхийн зах зээл уруу гаргах алт, нүүрс, зэс цаашлаад мал аж ахуйгаар баталгаажсан койн гаргах замаар олон улсын крипто биржүүд рүү нэвтэрвэл уламжлалт бизнесийн моделтой салбарууд болох уул уурхай, санхүү, хөдөө аж ахуй, худалдаа, тээврийн салбарт цоо шинэ хөгжлийг авчран дараагийн түвшинд гаран дэлхийтэй мөр зэрэгцэн алхах боломжтой юм.
Монголчууд ухаалаг утас, интернетийн хэрэглээгээр дэлхийд дээгүүрт ордог. Энэ давуу талаа ашиглан иргэн бүр блокчэйн технологиор дамжуулан дэлхийтэй хөл нийлүүлэн хөгжих, өөрийн хөрөнгийн өсгөх, ухаалаг хөрөнгө оруулагч болох том үүд хаалгыг өөртөө нээх боломжтой.
Монгол алтаар баталгаажих NTC койн