Сонин хэвлэл уншиж байхад эдийн засгийн зарим үг хэллэгийг ойлгохгүй байх тохиолдол элбэг. Хүн бүр эдийн засагч биш учир энэ нь ч аргагүй юм. Тиймээс иргэдэд зориулж эдийн засгийн үг хэллэгийг энгийн үгээр тайлбарлан хүргэж байгаа билээ. Энэ удаад мөнгөний нийлүүлэлт гэж чухам юуг хэлээд байгааг мэдэж авцгаая.

Тухайн эдийн засагт шаардлагатай, эргэлтэд буй мөнгөний хэмжээний түгээмэл нэр томьёо юм. Гэхдээ үүнийг эдийн засагт эргэлдэж буй бэлэн мөнгөний хэмжээтэй хутгаж болохгүй.

Өнөөдөр чек, төлбөрийн карт, бусад үнэт цаас нь бэлэн мөнгийг орлож байна. Жишээлбэл, банкны дансанд 100 ам.доллартай нэг хүнд бэлэн мөнгөний хэрэгцээ гэнэт гарч тэрбээр 100 ам.долларын чекээ өөр хүнд 92 ам.доллараар худалдаж болох юм. Тиймээс 100 ам.доллар нь банкиндаа байгаа ч чекийнх нь ханш 92 болж буурах жишээтэй.

Эдийн засаг дахь мөнгийг төв банкнаас М1, М2, М3 зэрэг нэрээр томъёолдог байна.

М1 - Иргэдийн гар дээр байгаа мөнгөн тэмдэгт, зоос, аяллын чек, чекийн дансны баланс зэрэг орсон мөнгөний нийлүүлэлтийн хэмжүүр юм.

М2, М1 - дээр нь хуга цаагүй болон богино хугацаатай хадгаламж, арилжааны банкны нэг хоногийн репо, бэлэн мөнгөний албан бус зах зээлийн баланс зэргийг багтаасан мөнгөний нийлүүлэлтийн хэмжүүр юм.

М3, М2 - удаан хугацааны хадгаламж, арилжааны банкны нэг хоногоос илүү репо, бэлэн мөнгөний албан зах зээлийн баланс зэргийг багтаасан хэмжүүр юм.

Г.Батзориг http://niigmiintoli.mn/