Чөлөөт бүсийн талаар манай улс бараг зах зээлд шилжсэний дараагаас ярьж эхэлсэн билээ. Бэлэн байгаа Алтанбулаг, Замын-Үүд, баруун хязгаарын Цагааннуурын хилийн боомтуудыг түшиглэн чөлөөт бүс байгуулах сайхан санаа "төрж", за одоо л амьдралд биелэгдэж Монголчууд хөрш зах зээлдээ чөлөөтэй нэвтэрч гадаадынхан ч олноор хөрөнгө оруулж худалдаа, үйлчилгээ эрхлэх нь хэмээн баярлаж байсан цаг саяхан.
Манай улсад чөлөөт бүс байгуулах үзэл баримтлалыг 1996 оноос эхлэн УИХ-аар хэлэлцэж, 2002 онд "Чөлөөт бүсийн тухай" болон "Замын-Үүд, Алтанбулагийн Худалдааны бүсийн эрх зүйн байдлын тухай" хуулиудыг батлан гаргасан. Эдгээр хуульд Чөлөөт бүс гэсэн ойлголтыг “Гаалийн болон бусад татварын хувьд гаалийн нутаг дэвсгэрийн гадна тооцогдож байгаа хөрөнгө оруулалт, аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай дэглэм бүхий нутаг дэвсгэрийн хэсэг” хэмээн тодорхойлсон.
Ийнхүү Чөлөөт бүс байгуулах эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, тухайн бүсийн хэлбэр, үйл ажиллагаа, удирдлагын эрх хэмжээ, хяналтын тогтолцоо, бүсэд мөрдөх татвар, гаалийн дэглэмийг тодорхойлж тогтоон өгсөн. Гэхдээ эрх зүйгээ манай улсын бусад хууль, гадаадынхан, тэр дундаа хоёр хөрш орны холбогдох хуулиудтай уялдуулах хэрэгтэй байсан. Өнөөдөр хууль, эрх зүй нь гарчихаад байхад Чөлөөт бүсүүдийн үйл ажиллагаа жигдрэх нь байтугай эхлээгүй л байна.
Үүнд юу чөдөр тушаа болоод байна вэ? Төр өөрөө гэж хэлж болохоор байгаа. Тээр жил Замын-Үүдийн Худалдааны чөлөөт бүсэд Америк-Хятад-Монголын хамтарсан "Вест Парайдез" компани 100-200 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж байна хэмээн тууз хайчилж байсан боловч төд удалгүй Чөлөөт бүсийн захирагч нь хоосон хашаатай үлдэж Ерөнхий сайд асан С.Баярт загнуулж байсан нь саяхан. Түүнээс хойш Чөлөөт бүсүүдийн байдал амь ороогүй хэвээрээ л байна өнөөдөр.
Ийнхүү улс орны хөгжлийг хурдасгаж, эдийн засгаа нээлттэй аргаар хөгжүүлэх нэг арга, хэлбэр болох Чөлөөт бүсийг ажиллуулж чадахгүй өдий хүрсэн нь төр хамгийн муу менежер байдаг гэдгийг харуулсан. Тэгснээ төр заавал муу менежер байх албагүй гээд дахиад л хашрахгүйгээр Чөлөөт бүсийн зөвлөл байгуулж Тэргүүн шадар сайдад хариуцуулан удирдуулах шийдвэрийг өнгөрсөн онд гаргасан. Гэвч түүнээс хойш мөн л үр дүн гарсангүй. Төр, засгийг ийнхүү олхиогүй суух хооронд гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчид чөлөөт бүс хэзээ нээгдэхийг хүлээлгүйгээр "Алтанбулаг"-ийн бүсэд 140 гаруй компани, аж ахуйн нэгж 500-гаад га газрыг хэдийн түрээслээд авчхаад байна.
Энэ нь "Бид эхлээд гадаадынхан гэхээсээ илүү үндэсний ТОП компаниудаа чөлөөт бүсэд нэн даруй татан оролцуулах хэрэгтэй. Чөлөөт бүсэд экспортын чиглэлийн дотоодын үйлдвэрүүдийг олноор барьснаар манайхан дээрх боломжийг ашиглах бололцоотой юм. Үүнийг манай бизнесчүүд чөлөөт бүсэд нэвтэрснээр эдэлж, түүгээр дамжин гадаадынхантай чөлөөтэй харилцана" гэж Чөлөөт бүсүүдийн захирагч нарын урд нь яриад байсныг амьдрал дээр хэрэгжүүлэхийн баталгааг харуулаад байх шиг.
Энэ үүднээс чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх зорилгоор дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын ашиг сонирхлыг өрнүүлэх, тэдний удаан хугацааны хүлээлтийн байдлыг харгалзан чөлөөт бүсүүдийн менежментийн асуудлыг бизнесийнхний төлөөллийн байгууллага МҮХАҮТ-д шилжүүлэн өгөх саналыг хувийн хэвшлийнхэн тавьсан юм. Тэд үүнийг чөлөөт бүсэд хөрөнгө оруулагчдад итгэл төрүүлэх том алхам болно гэж найдсан. Гэтэл саяхан төр, засгаас ийм боломжгүй гэсэн хариу өгчээ. Үүнийгээ "Чөлөөт бүсийн менежмент бүсийн удирдлагын удирдлагын асуудал, Хөрөнгө оруулагчдын зөвлөлд байхаар хуульчилсан гээд энэ асуудлыг Танхимд шилжүүлэхэд хүрвэл удирдлагын давхардал үүснэ" хэмээн тайлбарласан байх юм.
Гэтэл өнөөдөр давхардлыг төр өөрөө үүсгээд байгаа билээ. Төрийн зохицуулж чадаагүй өдий хүрсэн хөрөнгө оруулалтыг Чөлөөт бүсийн ахлагч нар хувийн хэвшлийнхнээс холбож өгөхийг хүсээд явж байгаа. Хэрэв хуульд зааснаар үнэхээр давхардал үүсэхээр байгаа бол төр өөрөө эхлээд ажлаа сайн хийж Чөлөөт бүсүүдийг амь оруулмаар байна гэж бизнес эрхлэгчид эмзэглэж сууна. Тэд Шинэтгэлийн жилийн хүрээнд төрийн зарим чиг үүргийг олон нийтийн ТББ-ууд болон хувийн хэвшлийнхэнд шилжүүлнэ гэсэн төрийн амлалт яасан бэ, уг нь төр хийж чадахгүй байгаагаараа Чөлөөт бүсийн менежментийг ТББ-д өгөхөд яг таарах ажил хэмээн гомдоллож байна.
Ядаж л Европын холбооны улсуудад манайхаас гаалийн болон тарифын аливаа нэг хязгаарлалтгүйгээр нэвтэрч нийлүүлэх 7200 нэрийн бараа, бүтээгдэхүүний эрхийг төрийн бус, бизнесийн төлөөллийн байгууллагад шилжүүлэхэд болно гэцгээж байна. Энэ бол Худалдааны чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэх нэг шижим болно гээд хөрш Хятадын ӨМӨЗО-ны Шинжаан-Уйгарын чөлөөт бүс гэхэд л нар, салхины сэргээгдэх эрчим хүчний бизнесийг дагнан хөгжүүлж эхлээд байгаа жишээг татаж байна.
Манай улсад чөлөөт бүс байгуулах үзэл баримтлалыг 1996 оноос эхлэн УИХ-аар хэлэлцэж, 2002 онд "Чөлөөт бүсийн тухай" болон "Замын-Үүд, Алтанбулагийн Худалдааны бүсийн эрх зүйн байдлын тухай" хуулиудыг батлан гаргасан. Эдгээр хуульд Чөлөөт бүс гэсэн ойлголтыг “Гаалийн болон бусад татварын хувьд гаалийн нутаг дэвсгэрийн гадна тооцогдож байгаа хөрөнгө оруулалт, аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай дэглэм бүхий нутаг дэвсгэрийн хэсэг” хэмээн тодорхойлсон.
Ийнхүү Чөлөөт бүс байгуулах эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, тухайн бүсийн хэлбэр, үйл ажиллагаа, удирдлагын эрх хэмжээ, хяналтын тогтолцоо, бүсэд мөрдөх татвар, гаалийн дэглэмийг тодорхойлж тогтоон өгсөн. Гэхдээ эрх зүйгээ манай улсын бусад хууль, гадаадынхан, тэр дундаа хоёр хөрш орны холбогдох хуулиудтай уялдуулах хэрэгтэй байсан. Өнөөдөр хууль, эрх зүй нь гарчихаад байхад Чөлөөт бүсүүдийн үйл ажиллагаа жигдрэх нь байтугай эхлээгүй л байна.
Үүнд юу чөдөр тушаа болоод байна вэ? Төр өөрөө гэж хэлж болохоор байгаа. Тээр жил Замын-Үүдийн Худалдааны чөлөөт бүсэд Америк-Хятад-Монголын хамтарсан "Вест Парайдез" компани 100-200 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж байна хэмээн тууз хайчилж байсан боловч төд удалгүй Чөлөөт бүсийн захирагч нь хоосон хашаатай үлдэж Ерөнхий сайд асан С.Баярт загнуулж байсан нь саяхан. Түүнээс хойш Чөлөөт бүсүүдийн байдал амь ороогүй хэвээрээ л байна өнөөдөр.
Ийнхүү улс орны хөгжлийг хурдасгаж, эдийн засгаа нээлттэй аргаар хөгжүүлэх нэг арга, хэлбэр болох Чөлөөт бүсийг ажиллуулж чадахгүй өдий хүрсэн нь төр хамгийн муу менежер байдаг гэдгийг харуулсан. Тэгснээ төр заавал муу менежер байх албагүй гээд дахиад л хашрахгүйгээр Чөлөөт бүсийн зөвлөл байгуулж Тэргүүн шадар сайдад хариуцуулан удирдуулах шийдвэрийг өнгөрсөн онд гаргасан. Гэвч түүнээс хойш мөн л үр дүн гарсангүй. Төр, засгийг ийнхүү олхиогүй суух хооронд гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчид чөлөөт бүс хэзээ нээгдэхийг хүлээлгүйгээр "Алтанбулаг"-ийн бүсэд 140 гаруй компани, аж ахуйн нэгж 500-гаад га газрыг хэдийн түрээслээд авчхаад байна.
Энэ нь "Бид эхлээд гадаадынхан гэхээсээ илүү үндэсний ТОП компаниудаа чөлөөт бүсэд нэн даруй татан оролцуулах хэрэгтэй. Чөлөөт бүсэд экспортын чиглэлийн дотоодын үйлдвэрүүдийг олноор барьснаар манайхан дээрх боломжийг ашиглах бололцоотой юм. Үүнийг манай бизнесчүүд чөлөөт бүсэд нэвтэрснээр эдэлж, түүгээр дамжин гадаадынхантай чөлөөтэй харилцана" гэж Чөлөөт бүсүүдийн захирагч нарын урд нь яриад байсныг амьдрал дээр хэрэгжүүлэхийн баталгааг харуулаад байх шиг.
Энэ үүднээс чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх зорилгоор дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын ашиг сонирхлыг өрнүүлэх, тэдний удаан хугацааны хүлээлтийн байдлыг харгалзан чөлөөт бүсүүдийн менежментийн асуудлыг бизнесийнхний төлөөллийн байгууллага МҮХАҮТ-д шилжүүлэн өгөх саналыг хувийн хэвшлийнхэн тавьсан юм. Тэд үүнийг чөлөөт бүсэд хөрөнгө оруулагчдад итгэл төрүүлэх том алхам болно гэж найдсан. Гэтэл саяхан төр, засгаас ийм боломжгүй гэсэн хариу өгчээ. Үүнийгээ "Чөлөөт бүсийн менежмент бүсийн удирдлагын удирдлагын асуудал, Хөрөнгө оруулагчдын зөвлөлд байхаар хуульчилсан гээд энэ асуудлыг Танхимд шилжүүлэхэд хүрвэл удирдлагын давхардал үүснэ" хэмээн тайлбарласан байх юм.
Гэтэл өнөөдөр давхардлыг төр өөрөө үүсгээд байгаа билээ. Төрийн зохицуулж чадаагүй өдий хүрсэн хөрөнгө оруулалтыг Чөлөөт бүсийн ахлагч нар хувийн хэвшлийнхнээс холбож өгөхийг хүсээд явж байгаа. Хэрэв хуульд зааснаар үнэхээр давхардал үүсэхээр байгаа бол төр өөрөө эхлээд ажлаа сайн хийж Чөлөөт бүсүүдийг амь оруулмаар байна гэж бизнес эрхлэгчид эмзэглэж сууна. Тэд Шинэтгэлийн жилийн хүрээнд төрийн зарим чиг үүргийг олон нийтийн ТББ-ууд болон хувийн хэвшлийнхэнд шилжүүлнэ гэсэн төрийн амлалт яасан бэ, уг нь төр хийж чадахгүй байгаагаараа Чөлөөт бүсийн менежментийг ТББ-д өгөхөд яг таарах ажил хэмээн гомдоллож байна.
Ядаж л Европын холбооны улсуудад манайхаас гаалийн болон тарифын аливаа нэг хязгаарлалтгүйгээр нэвтэрч нийлүүлэх 7200 нэрийн бараа, бүтээгдэхүүний эрхийг төрийн бус, бизнесийн төлөөллийн байгууллагад шилжүүлэхэд болно гэцгээж байна. Энэ бол Худалдааны чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэх нэг шижим болно гээд хөрш Хятадын ӨМӨЗО-ны Шинжаан-Уйгарын чөлөөт бүс гэхэд л нар, салхины сэргээгдэх эрчим хүчний бизнесийг дагнан хөгжүүлж эхлээд байгаа жишээг татаж байна.
Чөлөөт бүсийн талаар манай улс бараг зах зээлд шилжсэний дараагаас ярьж эхэлсэн билээ. Бэлэн байгаа Алтанбулаг, Замын-Үүд, баруун хязгаарын Цагааннуурын хилийн боомтуудыг түшиглэн чөлөөт бүс байгуулах сайхан санаа "төрж", за одоо л амьдралд биелэгдэж Монголчууд хөрш зах зээлдээ чөлөөтэй нэвтэрч гадаадынхан ч олноор хөрөнгө оруулж худалдаа, үйлчилгээ эрхлэх нь хэмээн баярлаж байсан цаг саяхан.
Манай улсад чөлөөт бүс байгуулах үзэл баримтлалыг 1996 оноос эхлэн УИХ-аар хэлэлцэж, 2002 онд "Чөлөөт бүсийн тухай" болон "Замын-Үүд, Алтанбулагийн Худалдааны бүсийн эрх зүйн байдлын тухай" хуулиудыг батлан гаргасан. Эдгээр хуульд Чөлөөт бүс гэсэн ойлголтыг “Гаалийн болон бусад татварын хувьд гаалийн нутаг дэвсгэрийн гадна тооцогдож байгаа хөрөнгө оруулалт, аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай дэглэм бүхий нутаг дэвсгэрийн хэсэг” хэмээн тодорхойлсон.
Ийнхүү Чөлөөт бүс байгуулах эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, тухайн бүсийн хэлбэр, үйл ажиллагаа, удирдлагын эрх хэмжээ, хяналтын тогтолцоо, бүсэд мөрдөх татвар, гаалийн дэглэмийг тодорхойлж тогтоон өгсөн. Гэхдээ эрх зүйгээ манай улсын бусад хууль, гадаадынхан, тэр дундаа хоёр хөрш орны холбогдох хуулиудтай уялдуулах хэрэгтэй байсан. Өнөөдөр хууль, эрх зүй нь гарчихаад байхад Чөлөөт бүсүүдийн үйл ажиллагаа жигдрэх нь байтугай эхлээгүй л байна.
Үүнд юу чөдөр тушаа болоод байна вэ? Төр өөрөө гэж хэлж болохоор байгаа. Тээр жил Замын-Үүдийн Худалдааны чөлөөт бүсэд Америк-Хятад-Монголын хамтарсан "Вест Парайдез" компани 100-200 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж байна хэмээн тууз хайчилж байсан боловч төд удалгүй Чөлөөт бүсийн захирагч нь хоосон хашаатай үлдэж Ерөнхий сайд асан С.Баярт загнуулж байсан нь саяхан. Түүнээс хойш Чөлөөт бүсүүдийн байдал амь ороогүй хэвээрээ л байна өнөөдөр.
Ийнхүү улс орны хөгжлийг хурдасгаж, эдийн засгаа нээлттэй аргаар хөгжүүлэх нэг арга, хэлбэр болох Чөлөөт бүсийг ажиллуулж чадахгүй өдий хүрсэн нь төр хамгийн муу менежер байдаг гэдгийг харуулсан. Тэгснээ төр заавал муу менежер байх албагүй гээд дахиад л хашрахгүйгээр Чөлөөт бүсийн зөвлөл байгуулж Тэргүүн шадар сайдад хариуцуулан удирдуулах шийдвэрийг өнгөрсөн онд гаргасан. Гэвч түүнээс хойш мөн л үр дүн гарсангүй. Төр, засгийг ийнхүү олхиогүй суух хооронд гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчид чөлөөт бүс хэзээ нээгдэхийг хүлээлгүйгээр "Алтанбулаг"-ийн бүсэд 140 гаруй компани, аж ахуйн нэгж 500-гаад га газрыг хэдийн түрээслээд авчхаад байна.
Энэ нь "Бид эхлээд гадаадынхан гэхээсээ илүү үндэсний ТОП компаниудаа чөлөөт бүсэд нэн даруй татан оролцуулах хэрэгтэй. Чөлөөт бүсэд экспортын чиглэлийн дотоодын үйлдвэрүүдийг олноор барьснаар манайхан дээрх боломжийг ашиглах бололцоотой юм. Үүнийг манай бизнесчүүд чөлөөт бүсэд нэвтэрснээр эдэлж, түүгээр дамжин гадаадынхантай чөлөөтэй харилцана" гэж Чөлөөт бүсүүдийн захирагч нарын урд нь яриад байсныг амьдрал дээр хэрэгжүүлэхийн баталгааг харуулаад байх шиг.
Энэ үүднээс чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх зорилгоор дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын ашиг сонирхлыг өрнүүлэх, тэдний удаан хугацааны хүлээлтийн байдлыг харгалзан чөлөөт бүсүүдийн менежментийн асуудлыг бизнесийнхний төлөөллийн байгууллага МҮХАҮТ-д шилжүүлэн өгөх саналыг хувийн хэвшлийнхэн тавьсан юм. Тэд үүнийг чөлөөт бүсэд хөрөнгө оруулагчдад итгэл төрүүлэх том алхам болно гэж найдсан. Гэтэл саяхан төр, засгаас ийм боломжгүй гэсэн хариу өгчээ. Үүнийгээ "Чөлөөт бүсийн менежмент бүсийн удирдлагын удирдлагын асуудал, Хөрөнгө оруулагчдын зөвлөлд байхаар хуульчилсан гээд энэ асуудлыг Танхимд шилжүүлэхэд хүрвэл удирдлагын давхардал үүснэ" хэмээн тайлбарласан байх юм.
Гэтэл өнөөдөр давхардлыг төр өөрөө үүсгээд байгаа билээ. Төрийн зохицуулж чадаагүй өдий хүрсэн хөрөнгө оруулалтыг Чөлөөт бүсийн ахлагч нар хувийн хэвшлийнхнээс холбож өгөхийг хүсээд явж байгаа. Хэрэв хуульд зааснаар үнэхээр давхардал үүсэхээр байгаа бол төр өөрөө эхлээд ажлаа сайн хийж Чөлөөт бүсүүдийг амь оруулмаар байна гэж бизнес эрхлэгчид эмзэглэж сууна. Тэд Шинэтгэлийн жилийн хүрээнд төрийн зарим чиг үүргийг олон нийтийн ТББ-ууд болон хувийн хэвшлийнхэнд шилжүүлнэ гэсэн төрийн амлалт яасан бэ, уг нь төр хийж чадахгүй байгаагаараа Чөлөөт бүсийн менежментийг ТББ-д өгөхөд яг таарах ажил хэмээн гомдоллож байна.
Ядаж л Европын холбооны улсуудад манайхаас гаалийн болон тарифын аливаа нэг хязгаарлалтгүйгээр нэвтэрч нийлүүлэх 7200 нэрийн бараа, бүтээгдэхүүний эрхийг төрийн бус, бизнесийн төлөөллийн байгууллагад шилжүүлэхэд болно гэцгээж байна. Энэ бол Худалдааны чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэх нэг шижим болно гээд хөрш Хятадын ӨМӨЗО-ны Шинжаан-Уйгарын чөлөөт бүс гэхэд л нар, салхины сэргээгдэх эрчим хүчний бизнесийг дагнан хөгжүүлж эхлээд байгаа жишээг татаж байна.
Манай улсад чөлөөт бүс байгуулах үзэл баримтлалыг 1996 оноос эхлэн УИХ-аар хэлэлцэж, 2002 онд "Чөлөөт бүсийн тухай" болон "Замын-Үүд, Алтанбулагийн Худалдааны бүсийн эрх зүйн байдлын тухай" хуулиудыг батлан гаргасан. Эдгээр хуульд Чөлөөт бүс гэсэн ойлголтыг “Гаалийн болон бусад татварын хувьд гаалийн нутаг дэвсгэрийн гадна тооцогдож байгаа хөрөнгө оруулалт, аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай дэглэм бүхий нутаг дэвсгэрийн хэсэг” хэмээн тодорхойлсон.
Ийнхүү Чөлөөт бүс байгуулах эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, тухайн бүсийн хэлбэр, үйл ажиллагаа, удирдлагын эрх хэмжээ, хяналтын тогтолцоо, бүсэд мөрдөх татвар, гаалийн дэглэмийг тодорхойлж тогтоон өгсөн. Гэхдээ эрх зүйгээ манай улсын бусад хууль, гадаадынхан, тэр дундаа хоёр хөрш орны холбогдох хуулиудтай уялдуулах хэрэгтэй байсан. Өнөөдөр хууль, эрх зүй нь гарчихаад байхад Чөлөөт бүсүүдийн үйл ажиллагаа жигдрэх нь байтугай эхлээгүй л байна.
Үүнд юу чөдөр тушаа болоод байна вэ? Төр өөрөө гэж хэлж болохоор байгаа. Тээр жил Замын-Үүдийн Худалдааны чөлөөт бүсэд Америк-Хятад-Монголын хамтарсан "Вест Парайдез" компани 100-200 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийж байна хэмээн тууз хайчилж байсан боловч төд удалгүй Чөлөөт бүсийн захирагч нь хоосон хашаатай үлдэж Ерөнхий сайд асан С.Баярт загнуулж байсан нь саяхан. Түүнээс хойш Чөлөөт бүсүүдийн байдал амь ороогүй хэвээрээ л байна өнөөдөр.
Ийнхүү улс орны хөгжлийг хурдасгаж, эдийн засгаа нээлттэй аргаар хөгжүүлэх нэг арга, хэлбэр болох Чөлөөт бүсийг ажиллуулж чадахгүй өдий хүрсэн нь төр хамгийн муу менежер байдаг гэдгийг харуулсан. Тэгснээ төр заавал муу менежер байх албагүй гээд дахиад л хашрахгүйгээр Чөлөөт бүсийн зөвлөл байгуулж Тэргүүн шадар сайдад хариуцуулан удирдуулах шийдвэрийг өнгөрсөн онд гаргасан. Гэвч түүнээс хойш мөн л үр дүн гарсангүй. Төр, засгийг ийнхүү олхиогүй суух хооронд гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчид чөлөөт бүс хэзээ нээгдэхийг хүлээлгүйгээр "Алтанбулаг"-ийн бүсэд 140 гаруй компани, аж ахуйн нэгж 500-гаад га газрыг хэдийн түрээслээд авчхаад байна.
Энэ нь "Бид эхлээд гадаадынхан гэхээсээ илүү үндэсний ТОП компаниудаа чөлөөт бүсэд нэн даруй татан оролцуулах хэрэгтэй. Чөлөөт бүсэд экспортын чиглэлийн дотоодын үйлдвэрүүдийг олноор барьснаар манайхан дээрх боломжийг ашиглах бололцоотой юм. Үүнийг манай бизнесчүүд чөлөөт бүсэд нэвтэрснээр эдэлж, түүгээр дамжин гадаадынхантай чөлөөтэй харилцана" гэж Чөлөөт бүсүүдийн захирагч нарын урд нь яриад байсныг амьдрал дээр хэрэгжүүлэхийн баталгааг харуулаад байх шиг.
Энэ үүднээс чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх зорилгоор дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын ашиг сонирхлыг өрнүүлэх, тэдний удаан хугацааны хүлээлтийн байдлыг харгалзан чөлөөт бүсүүдийн менежментийн асуудлыг бизнесийнхний төлөөллийн байгууллага МҮХАҮТ-д шилжүүлэн өгөх саналыг хувийн хэвшлийнхэн тавьсан юм. Тэд үүнийг чөлөөт бүсэд хөрөнгө оруулагчдад итгэл төрүүлэх том алхам болно гэж найдсан. Гэтэл саяхан төр, засгаас ийм боломжгүй гэсэн хариу өгчээ. Үүнийгээ "Чөлөөт бүсийн менежмент бүсийн удирдлагын удирдлагын асуудал, Хөрөнгө оруулагчдын зөвлөлд байхаар хуульчилсан гээд энэ асуудлыг Танхимд шилжүүлэхэд хүрвэл удирдлагын давхардал үүснэ" хэмээн тайлбарласан байх юм.
Гэтэл өнөөдөр давхардлыг төр өөрөө үүсгээд байгаа билээ. Төрийн зохицуулж чадаагүй өдий хүрсэн хөрөнгө оруулалтыг Чөлөөт бүсийн ахлагч нар хувийн хэвшлийнхнээс холбож өгөхийг хүсээд явж байгаа. Хэрэв хуульд зааснаар үнэхээр давхардал үүсэхээр байгаа бол төр өөрөө эхлээд ажлаа сайн хийж Чөлөөт бүсүүдийг амь оруулмаар байна гэж бизнес эрхлэгчид эмзэглэж сууна. Тэд Шинэтгэлийн жилийн хүрээнд төрийн зарим чиг үүргийг олон нийтийн ТББ-ууд болон хувийн хэвшлийнхэнд шилжүүлнэ гэсэн төрийн амлалт яасан бэ, уг нь төр хийж чадахгүй байгаагаараа Чөлөөт бүсийн менежментийг ТББ-д өгөхөд яг таарах ажил хэмээн гомдоллож байна.
Ядаж л Европын холбооны улсуудад манайхаас гаалийн болон тарифын аливаа нэг хязгаарлалтгүйгээр нэвтэрч нийлүүлэх 7200 нэрийн бараа, бүтээгдэхүүний эрхийг төрийн бус, бизнесийн төлөөллийн байгууллагад шилжүүлэхэд болно гэцгээж байна. Энэ бол Худалдааны чөлөөт бүсийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэх нэг шижим болно гээд хөрш Хятадын ӨМӨЗО-ны Шинжаан-Уйгарын чөлөөт бүс гэхэд л нар, салхины сэргээгдэх эрчим хүчний бизнесийг дагнан хөгжүүлж эхлээд байгаа жишээг татаж байна.