Хорт хавдар нь хүний биеийн аль ч хэсгийн эсээс үүсч болно. Хавдрын талаар ойлгохын тулд эхлээд хүний биеийн хэвийн эсүүд хэрхэн хавдрын эсэд хувирдаг талаар ойлгох нь чухал. Хүний бие маш олон төрлийн эсээс тогтдог. Хэвийн үед эсүүд өсөж үржиж хуваагдаж биеийн хэвийн үйл ажиллагааг хангаж байдаг.
Заримдаа үйл ажиллагаа нь алдагдаж шинэ эсүүд шаардлагагүй тохиолдолд эсүүд хуваагдаж олширсоор байдаг. Ингэж илүүдлээр хуваагдаж олширсон эсүүдийн бөөгнөрлийг хавдар, үүсгэвэр гэж нэрлэдэг. Хавдрын урьдал өвчин буюу эрт үеийн хавдар гэдэг нь хорт хавдар биш. Эдгээр өөрчлөлтүүд нь ихэнх тохиолдолд эргэн хэвийн болдог. Хавдрын урьдал өөрчлөлтүүдийн үед эсүүд нь биеийн өөр хэсэгт тархдаггүй. Хорт хавдрын эсүүд нь хэвийн бус хяналтгүй, эмх замбараагүй ургадаг. Хортой хавдрын эсүүд нь орчныхоо эд эсийг гэмтээдэг.
Мөн хорт хавдрын эсүүд нь тасарч цус, тунгалгийн урсгалд орж ойрын болон холын эрхтэнд тархдаг. Үүнийг хорт хавдрын үсэрхийлэл гэж нэрлэдэг. Дэлхий дахинд жил бүр 12 сая хүн хорт хавдартай хэмээн шинээр оношлогддог байна. Үүний 7.6 сая хүн нь нас бардаг ажээ. Эмч мэргэжилтнүүдийн зөвлөж буйгаар доорх эрүүл амьдралын хэв маягийг хэвшүүлснээр хорт хавдрын нийт тохиолдлын 40 хувиас сэргийлэх боломжтой юм.
Харин манай улсад жилд дунджаар 4200 орчим хорт хавдрын шинэ өвчлөл бүртгэгдэж, 3000 гаруй хун буюу нас барж буй таван хүний нэг нь хорт хавдрын улмаас хорвоог орхидог байна. Энэ нь нийт хүн амын нас баралтын хоёр дахь шалтгаан болдгийг эмч мэргэжилтнүүд хэлж байсан юм. Хорт хавдрын өвчлөлийн 80 хувийг элэг, ходоод, улаан хоолой, уушги, умайн хүзүү, хөх гэсэн зургаан төрөл зонхилдог байна. Шинээр оношлогдсон хорт хавдрын 75 хувь нь III, IV үедээ буюу эмчилгээ хийх боломжгүй үе шатандаа эмнэлэгт ханддаг зуршил манайхны хувьд түгээмэл юм.
Энэ нь Хавдар судлалын үндэсний төвийнхний санааг ихэд зовоодог байна. Элэгний хавдар буюу элэгний анхдагч өмөн гэдэг нь элэгний эсээс үүсдэг хортой хавдар юм. Элгэнд удаан хугацаагаар үйлчилсэн химийн хортой бодис болон архаг ужиг өвчнүүдийн улмаас элэгний өмөн үүсдэг. Дэлхийд хамгийн элбэг тохиолддог хорт хавдрын нэг. Элэгний анхдагч өмөн дэлхий дахинд харилцан адилгүй тархсан байдаг тул өвчлөл нь жил бүр 100 мянган хүн амд хэд тохиолдож байгаагаас хамааран их, дунд, бага гэж гурав хуваадаг байна.
Хамгийн их өвчлөлтэй оронд зүүн өмнөд Ази, Африкийн орон ордог бөгөөд манай улс нэлээд өвчлөлтэй орны тоонд ордог. Элэгний хорт хавдраар бүх насны хүмүүс өвчлөх боломжтой байдаг ажээ. Элэгний эд хатуурч, хорчийн элэг хэмжээгээрээ жижиг болохыг элэгний хатуурал буюу цирроз гэнэ. Элэг нь том цуллаг эрхтэн учир хавдар бага хэмжээтэй үед ямар нэг зовиур, шинж тэмдэг илэрдэггүй.
Харин хавдар нь хэмжээгээрээ томорч элэгний бүрхүүл хальс руу нэвчиж ургасан болон цөсний сувгийг дарж бөглөсөн тохиолдолд зовиур шинж тэмдэг нь илэрдэг. Элгэнд хэд хэдэн хавдрын зангилаа үүсч болох ба цусаар дамжин өөр эрхтэнд тархаж болно. Өөр эрхтний хавдар үсэрхийлэн элгэнд хоёрдогчоор хавдар үүсгэх тохиолдол элбэг байдаг.
Өвчний шинж тэмдэг
Элгэнд өөрчлөлт ороход нүд улайх, хараа муудах, булчин, шөрмөс сулрах, хумсны өнгө муудаж, бэх бат чанараа алдах зэргээр мэдрэгддэг байна. Харин доорх шинж тэмдэг нь хожуу үе хүртэл илрэхгүй байж болно.
-Хамгийн элбэг тохиолддог зовиур нь хоолны дуршил буурч, турж эцэх, ядарч сульдах
-Хавдар томорсон үед өвчтөнд байнга өвдөлт үүсэх, эсвэл хэвлийн баруун дээд хэсэгт зангилаа, овгор зүйл тэмтрэгдэх,
-Гэдэс томрох
-Шарлалт
-Элэгний суурь өвчин, хатуурлын улмаас өвчтөний биеийн ерөнхий байдал муудах
Элэгний өмөнгөөс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ?
-Нярай хүүхдийг В вирүсын эсрэг вакцинжуулалтад хамруулах
-Элгийг хордуулдаг архи, согтууруулах ундааг хэтрүүлж, хэрэглэхгүй байх
-Ямар ч өвчин эмгэггүй эрүүл байсан ч жилдээ нэг удаа нарийн мэргэжлийн эмчид үзүүлж, шаардлагатай шинжилгээ хийлгэж байх
-Max амьтны гаралтай өөх тосыг хэтрүүлэн хэрэглэхээс зайлсхийх
-Хөгцөрч муудсан үр тариа, самар хэрэглэхгүй байх
Эмчилгээний арга
Элэгний хорт хавдар нь дотроо олон янз байдаг бөгөөд элэгний хучуур эдээс гепатоцеллюляр /элэг эсийн/, холангиоцеллюляр /цөсний замын/, гепатохолангиоцеллюляр /холимог/ хорт хавдар үүсдэг. Одоогоор элэгний анхдагч хорт хавдрыг хослуулсан аргаар эмчилдэг. Мөн мэс заслын аргыг химийн эмчилгээтэй хослуулах нь хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг. Гэвч элэгний хавдар хурдан тархдаг тул хагалгаа хийх боломж нь таван өвчтөний нэгд л тохиолддог ажээ. Харин тусгай эмнэлгүүдэд элэг шилжүүлэн суулгадаг мэс засал хийдэг бөгөөд энэ нь одоогийн байдлаар хамгийн ирээдүйтэй эмчилгээ гэж дэлхий нийт үздэг байна.
Заримдаа үйл ажиллагаа нь алдагдаж шинэ эсүүд шаардлагагүй тохиолдолд эсүүд хуваагдаж олширсоор байдаг. Ингэж илүүдлээр хуваагдаж олширсон эсүүдийн бөөгнөрлийг хавдар, үүсгэвэр гэж нэрлэдэг. Хавдрын урьдал өвчин буюу эрт үеийн хавдар гэдэг нь хорт хавдар биш. Эдгээр өөрчлөлтүүд нь ихэнх тохиолдолд эргэн хэвийн болдог. Хавдрын урьдал өөрчлөлтүүдийн үед эсүүд нь биеийн өөр хэсэгт тархдаггүй. Хорт хавдрын эсүүд нь хэвийн бус хяналтгүй, эмх замбараагүй ургадаг. Хортой хавдрын эсүүд нь орчныхоо эд эсийг гэмтээдэг.
Мөн хорт хавдрын эсүүд нь тасарч цус, тунгалгийн урсгалд орж ойрын болон холын эрхтэнд тархдаг. Үүнийг хорт хавдрын үсэрхийлэл гэж нэрлэдэг. Дэлхий дахинд жил бүр 12 сая хүн хорт хавдартай хэмээн шинээр оношлогддог байна. Үүний 7.6 сая хүн нь нас бардаг ажээ. Эмч мэргэжилтнүүдийн зөвлөж буйгаар доорх эрүүл амьдралын хэв маягийг хэвшүүлснээр хорт хавдрын нийт тохиолдлын 40 хувиас сэргийлэх боломжтой юм.
Харин манай улсад жилд дунджаар 4200 орчим хорт хавдрын шинэ өвчлөл бүртгэгдэж, 3000 гаруй хун буюу нас барж буй таван хүний нэг нь хорт хавдрын улмаас хорвоог орхидог байна. Энэ нь нийт хүн амын нас баралтын хоёр дахь шалтгаан болдгийг эмч мэргэжилтнүүд хэлж байсан юм. Хорт хавдрын өвчлөлийн 80 хувийг элэг, ходоод, улаан хоолой, уушги, умайн хүзүү, хөх гэсэн зургаан төрөл зонхилдог байна. Шинээр оношлогдсон хорт хавдрын 75 хувь нь III, IV үедээ буюу эмчилгээ хийх боломжгүй үе шатандаа эмнэлэгт ханддаг зуршил манайхны хувьд түгээмэл юм.
Энэ нь Хавдар судлалын үндэсний төвийнхний санааг ихэд зовоодог байна. Элэгний хавдар буюу элэгний анхдагч өмөн гэдэг нь элэгний эсээс үүсдэг хортой хавдар юм. Элгэнд удаан хугацаагаар үйлчилсэн химийн хортой бодис болон архаг ужиг өвчнүүдийн улмаас элэгний өмөн үүсдэг. Дэлхийд хамгийн элбэг тохиолддог хорт хавдрын нэг. Элэгний анхдагч өмөн дэлхий дахинд харилцан адилгүй тархсан байдаг тул өвчлөл нь жил бүр 100 мянган хүн амд хэд тохиолдож байгаагаас хамааран их, дунд, бага гэж гурав хуваадаг байна.
Хамгийн их өвчлөлтэй оронд зүүн өмнөд Ази, Африкийн орон ордог бөгөөд манай улс нэлээд өвчлөлтэй орны тоонд ордог. Элэгний хорт хавдраар бүх насны хүмүүс өвчлөх боломжтой байдаг ажээ. Элэгний эд хатуурч, хорчийн элэг хэмжээгээрээ жижиг болохыг элэгний хатуурал буюу цирроз гэнэ. Элэг нь том цуллаг эрхтэн учир хавдар бага хэмжээтэй үед ямар нэг зовиур, шинж тэмдэг илэрдэггүй.
Харин хавдар нь хэмжээгээрээ томорч элэгний бүрхүүл хальс руу нэвчиж ургасан болон цөсний сувгийг дарж бөглөсөн тохиолдолд зовиур шинж тэмдэг нь илэрдэг. Элгэнд хэд хэдэн хавдрын зангилаа үүсч болох ба цусаар дамжин өөр эрхтэнд тархаж болно. Өөр эрхтний хавдар үсэрхийлэн элгэнд хоёрдогчоор хавдар үүсгэх тохиолдол элбэг байдаг.
Өвчний шинж тэмдэг
Элгэнд өөрчлөлт ороход нүд улайх, хараа муудах, булчин, шөрмөс сулрах, хумсны өнгө муудаж, бэх бат чанараа алдах зэргээр мэдрэгддэг байна. Харин доорх шинж тэмдэг нь хожуу үе хүртэл илрэхгүй байж болно.
-Хамгийн элбэг тохиолддог зовиур нь хоолны дуршил буурч, турж эцэх, ядарч сульдах
-Хавдар томорсон үед өвчтөнд байнга өвдөлт үүсэх, эсвэл хэвлийн баруун дээд хэсэгт зангилаа, овгор зүйл тэмтрэгдэх,
-Гэдэс томрох
-Шарлалт
-Элэгний суурь өвчин, хатуурлын улмаас өвчтөний биеийн ерөнхий байдал муудах
Элэгний өмөнгөөс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ?
-Нярай хүүхдийг В вирүсын эсрэг вакцинжуулалтад хамруулах
-Элгийг хордуулдаг архи, согтууруулах ундааг хэтрүүлж, хэрэглэхгүй байх
-Ямар ч өвчин эмгэггүй эрүүл байсан ч жилдээ нэг удаа нарийн мэргэжлийн эмчид үзүүлж, шаардлагатай шинжилгээ хийлгэж байх
-Max амьтны гаралтай өөх тосыг хэтрүүлэн хэрэглэхээс зайлсхийх
-Хөгцөрч муудсан үр тариа, самар хэрэглэхгүй байх
Эмчилгээний арга
Элэгний хорт хавдар нь дотроо олон янз байдаг бөгөөд элэгний хучуур эдээс гепатоцеллюляр /элэг эсийн/, холангиоцеллюляр /цөсний замын/, гепатохолангиоцеллюляр /холимог/ хорт хавдар үүсдэг. Одоогоор элэгний анхдагч хорт хавдрыг хослуулсан аргаар эмчилдэг. Мөн мэс заслын аргыг химийн эмчилгээтэй хослуулах нь хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг. Гэвч элэгний хавдар хурдан тархдаг тул хагалгаа хийх боломж нь таван өвчтөний нэгд л тохиолддог ажээ. Харин тусгай эмнэлгүүдэд элэг шилжүүлэн суулгадаг мэс засал хийдэг бөгөөд энэ нь одоогийн байдлаар хамгийн ирээдүйтэй эмчилгээ гэж дэлхий нийт үздэг байна.
Хорт хавдар нь хүний биеийн аль ч хэсгийн эсээс үүсч болно. Хавдрын талаар ойлгохын тулд эхлээд хүний биеийн хэвийн эсүүд хэрхэн хавдрын эсэд хувирдаг талаар ойлгох нь чухал. Хүний бие маш олон төрлийн эсээс тогтдог. Хэвийн үед эсүүд өсөж үржиж хуваагдаж биеийн хэвийн үйл ажиллагааг хангаж байдаг.
Заримдаа үйл ажиллагаа нь алдагдаж шинэ эсүүд шаардлагагүй тохиолдолд эсүүд хуваагдаж олширсоор байдаг. Ингэж илүүдлээр хуваагдаж олширсон эсүүдийн бөөгнөрлийг хавдар, үүсгэвэр гэж нэрлэдэг. Хавдрын урьдал өвчин буюу эрт үеийн хавдар гэдэг нь хорт хавдар биш. Эдгээр өөрчлөлтүүд нь ихэнх тохиолдолд эргэн хэвийн болдог. Хавдрын урьдал өөрчлөлтүүдийн үед эсүүд нь биеийн өөр хэсэгт тархдаггүй. Хорт хавдрын эсүүд нь хэвийн бус хяналтгүй, эмх замбараагүй ургадаг. Хортой хавдрын эсүүд нь орчныхоо эд эсийг гэмтээдэг.
Мөн хорт хавдрын эсүүд нь тасарч цус, тунгалгийн урсгалд орж ойрын болон холын эрхтэнд тархдаг. Үүнийг хорт хавдрын үсэрхийлэл гэж нэрлэдэг. Дэлхий дахинд жил бүр 12 сая хүн хорт хавдартай хэмээн шинээр оношлогддог байна. Үүний 7.6 сая хүн нь нас бардаг ажээ. Эмч мэргэжилтнүүдийн зөвлөж буйгаар доорх эрүүл амьдралын хэв маягийг хэвшүүлснээр хорт хавдрын нийт тохиолдлын 40 хувиас сэргийлэх боломжтой юм.
Харин манай улсад жилд дунджаар 4200 орчим хорт хавдрын шинэ өвчлөл бүртгэгдэж, 3000 гаруй хун буюу нас барж буй таван хүний нэг нь хорт хавдрын улмаас хорвоог орхидог байна. Энэ нь нийт хүн амын нас баралтын хоёр дахь шалтгаан болдгийг эмч мэргэжилтнүүд хэлж байсан юм. Хорт хавдрын өвчлөлийн 80 хувийг элэг, ходоод, улаан хоолой, уушги, умайн хүзүү, хөх гэсэн зургаан төрөл зонхилдог байна. Шинээр оношлогдсон хорт хавдрын 75 хувь нь III, IV үедээ буюу эмчилгээ хийх боломжгүй үе шатандаа эмнэлэгт ханддаг зуршил манайхны хувьд түгээмэл юм.
Энэ нь Хавдар судлалын үндэсний төвийнхний санааг ихэд зовоодог байна. Элэгний хавдар буюу элэгний анхдагч өмөн гэдэг нь элэгний эсээс үүсдэг хортой хавдар юм. Элгэнд удаан хугацаагаар үйлчилсэн химийн хортой бодис болон архаг ужиг өвчнүүдийн улмаас элэгний өмөн үүсдэг. Дэлхийд хамгийн элбэг тохиолддог хорт хавдрын нэг. Элэгний анхдагч өмөн дэлхий дахинд харилцан адилгүй тархсан байдаг тул өвчлөл нь жил бүр 100 мянган хүн амд хэд тохиолдож байгаагаас хамааран их, дунд, бага гэж гурав хуваадаг байна.
Хамгийн их өвчлөлтэй оронд зүүн өмнөд Ази, Африкийн орон ордог бөгөөд манай улс нэлээд өвчлөлтэй орны тоонд ордог. Элэгний хорт хавдраар бүх насны хүмүүс өвчлөх боломжтой байдаг ажээ. Элэгний эд хатуурч, хорчийн элэг хэмжээгээрээ жижиг болохыг элэгний хатуурал буюу цирроз гэнэ. Элэг нь том цуллаг эрхтэн учир хавдар бага хэмжээтэй үед ямар нэг зовиур, шинж тэмдэг илэрдэггүй.
Харин хавдар нь хэмжээгээрээ томорч элэгний бүрхүүл хальс руу нэвчиж ургасан болон цөсний сувгийг дарж бөглөсөн тохиолдолд зовиур шинж тэмдэг нь илэрдэг. Элгэнд хэд хэдэн хавдрын зангилаа үүсч болох ба цусаар дамжин өөр эрхтэнд тархаж болно. Өөр эрхтний хавдар үсэрхийлэн элгэнд хоёрдогчоор хавдар үүсгэх тохиолдол элбэг байдаг.
Өвчний шинж тэмдэг
Элгэнд өөрчлөлт ороход нүд улайх, хараа муудах, булчин, шөрмөс сулрах, хумсны өнгө муудаж, бэх бат чанараа алдах зэргээр мэдрэгддэг байна. Харин доорх шинж тэмдэг нь хожуу үе хүртэл илрэхгүй байж болно.
-Хамгийн элбэг тохиолддог зовиур нь хоолны дуршил буурч, турж эцэх, ядарч сульдах
-Хавдар томорсон үед өвчтөнд байнга өвдөлт үүсэх, эсвэл хэвлийн баруун дээд хэсэгт зангилаа, овгор зүйл тэмтрэгдэх,
-Гэдэс томрох
-Шарлалт
-Элэгний суурь өвчин, хатуурлын улмаас өвчтөний биеийн ерөнхий байдал муудах
Элэгний өмөнгөөс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ?
-Нярай хүүхдийг В вирүсын эсрэг вакцинжуулалтад хамруулах
-Элгийг хордуулдаг архи, согтууруулах ундааг хэтрүүлж, хэрэглэхгүй байх
-Ямар ч өвчин эмгэггүй эрүүл байсан ч жилдээ нэг удаа нарийн мэргэжлийн эмчид үзүүлж, шаардлагатай шинжилгээ хийлгэж байх
-Max амьтны гаралтай өөх тосыг хэтрүүлэн хэрэглэхээс зайлсхийх
-Хөгцөрч муудсан үр тариа, самар хэрэглэхгүй байх
Эмчилгээний арга
Элэгний хорт хавдар нь дотроо олон янз байдаг бөгөөд элэгний хучуур эдээс гепатоцеллюляр /элэг эсийн/, холангиоцеллюляр /цөсний замын/, гепатохолангиоцеллюляр /холимог/ хорт хавдар үүсдэг. Одоогоор элэгний анхдагч хорт хавдрыг хослуулсан аргаар эмчилдэг. Мөн мэс заслын аргыг химийн эмчилгээтэй хослуулах нь хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг. Гэвч элэгний хавдар хурдан тархдаг тул хагалгаа хийх боломж нь таван өвчтөний нэгд л тохиолддог ажээ. Харин тусгай эмнэлгүүдэд элэг шилжүүлэн суулгадаг мэс засал хийдэг бөгөөд энэ нь одоогийн байдлаар хамгийн ирээдүйтэй эмчилгээ гэж дэлхий нийт үздэг байна.
Заримдаа үйл ажиллагаа нь алдагдаж шинэ эсүүд шаардлагагүй тохиолдолд эсүүд хуваагдаж олширсоор байдаг. Ингэж илүүдлээр хуваагдаж олширсон эсүүдийн бөөгнөрлийг хавдар, үүсгэвэр гэж нэрлэдэг. Хавдрын урьдал өвчин буюу эрт үеийн хавдар гэдэг нь хорт хавдар биш. Эдгээр өөрчлөлтүүд нь ихэнх тохиолдолд эргэн хэвийн болдог. Хавдрын урьдал өөрчлөлтүүдийн үед эсүүд нь биеийн өөр хэсэгт тархдаггүй. Хорт хавдрын эсүүд нь хэвийн бус хяналтгүй, эмх замбараагүй ургадаг. Хортой хавдрын эсүүд нь орчныхоо эд эсийг гэмтээдэг.
Мөн хорт хавдрын эсүүд нь тасарч цус, тунгалгийн урсгалд орж ойрын болон холын эрхтэнд тархдаг. Үүнийг хорт хавдрын үсэрхийлэл гэж нэрлэдэг. Дэлхий дахинд жил бүр 12 сая хүн хорт хавдартай хэмээн шинээр оношлогддог байна. Үүний 7.6 сая хүн нь нас бардаг ажээ. Эмч мэргэжилтнүүдийн зөвлөж буйгаар доорх эрүүл амьдралын хэв маягийг хэвшүүлснээр хорт хавдрын нийт тохиолдлын 40 хувиас сэргийлэх боломжтой юм.
Харин манай улсад жилд дунджаар 4200 орчим хорт хавдрын шинэ өвчлөл бүртгэгдэж, 3000 гаруй хун буюу нас барж буй таван хүний нэг нь хорт хавдрын улмаас хорвоог орхидог байна. Энэ нь нийт хүн амын нас баралтын хоёр дахь шалтгаан болдгийг эмч мэргэжилтнүүд хэлж байсан юм. Хорт хавдрын өвчлөлийн 80 хувийг элэг, ходоод, улаан хоолой, уушги, умайн хүзүү, хөх гэсэн зургаан төрөл зонхилдог байна. Шинээр оношлогдсон хорт хавдрын 75 хувь нь III, IV үедээ буюу эмчилгээ хийх боломжгүй үе шатандаа эмнэлэгт ханддаг зуршил манайхны хувьд түгээмэл юм.
Энэ нь Хавдар судлалын үндэсний төвийнхний санааг ихэд зовоодог байна. Элэгний хавдар буюу элэгний анхдагч өмөн гэдэг нь элэгний эсээс үүсдэг хортой хавдар юм. Элгэнд удаан хугацаагаар үйлчилсэн химийн хортой бодис болон архаг ужиг өвчнүүдийн улмаас элэгний өмөн үүсдэг. Дэлхийд хамгийн элбэг тохиолддог хорт хавдрын нэг. Элэгний анхдагч өмөн дэлхий дахинд харилцан адилгүй тархсан байдаг тул өвчлөл нь жил бүр 100 мянган хүн амд хэд тохиолдож байгаагаас хамааран их, дунд, бага гэж гурав хуваадаг байна.
Хамгийн их өвчлөлтэй оронд зүүн өмнөд Ази, Африкийн орон ордог бөгөөд манай улс нэлээд өвчлөлтэй орны тоонд ордог. Элэгний хорт хавдраар бүх насны хүмүүс өвчлөх боломжтой байдаг ажээ. Элэгний эд хатуурч, хорчийн элэг хэмжээгээрээ жижиг болохыг элэгний хатуурал буюу цирроз гэнэ. Элэг нь том цуллаг эрхтэн учир хавдар бага хэмжээтэй үед ямар нэг зовиур, шинж тэмдэг илэрдэггүй.
Харин хавдар нь хэмжээгээрээ томорч элэгний бүрхүүл хальс руу нэвчиж ургасан болон цөсний сувгийг дарж бөглөсөн тохиолдолд зовиур шинж тэмдэг нь илэрдэг. Элгэнд хэд хэдэн хавдрын зангилаа үүсч болох ба цусаар дамжин өөр эрхтэнд тархаж болно. Өөр эрхтний хавдар үсэрхийлэн элгэнд хоёрдогчоор хавдар үүсгэх тохиолдол элбэг байдаг.
Өвчний шинж тэмдэг
Элгэнд өөрчлөлт ороход нүд улайх, хараа муудах, булчин, шөрмөс сулрах, хумсны өнгө муудаж, бэх бат чанараа алдах зэргээр мэдрэгддэг байна. Харин доорх шинж тэмдэг нь хожуу үе хүртэл илрэхгүй байж болно.
-Хамгийн элбэг тохиолддог зовиур нь хоолны дуршил буурч, турж эцэх, ядарч сульдах
-Хавдар томорсон үед өвчтөнд байнга өвдөлт үүсэх, эсвэл хэвлийн баруун дээд хэсэгт зангилаа, овгор зүйл тэмтрэгдэх,
-Гэдэс томрох
-Шарлалт
-Элэгний суурь өвчин, хатуурлын улмаас өвчтөний биеийн ерөнхий байдал муудах
Элэгний өмөнгөөс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх вэ?
-Нярай хүүхдийг В вирүсын эсрэг вакцинжуулалтад хамруулах
-Элгийг хордуулдаг архи, согтууруулах ундааг хэтрүүлж, хэрэглэхгүй байх
-Ямар ч өвчин эмгэггүй эрүүл байсан ч жилдээ нэг удаа нарийн мэргэжлийн эмчид үзүүлж, шаардлагатай шинжилгээ хийлгэж байх
-Max амьтны гаралтай өөх тосыг хэтрүүлэн хэрэглэхээс зайлсхийх
-Хөгцөрч муудсан үр тариа, самар хэрэглэхгүй байх
Эмчилгээний арга
Элэгний хорт хавдар нь дотроо олон янз байдаг бөгөөд элэгний хучуур эдээс гепатоцеллюляр /элэг эсийн/, холангиоцеллюляр /цөсний замын/, гепатохолангиоцеллюляр /холимог/ хорт хавдар үүсдэг. Одоогоор элэгний анхдагч хорт хавдрыг хослуулсан аргаар эмчилдэг. Мөн мэс заслын аргыг химийн эмчилгээтэй хослуулах нь хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг. Гэвч элэгний хавдар хурдан тархдаг тул хагалгаа хийх боломж нь таван өвчтөний нэгд л тохиолддог ажээ. Харин тусгай эмнэлгүүдэд элэг шилжүүлэн суулгадаг мэс засал хийдэг бөгөөд энэ нь одоогийн байдлаар хамгийн ирээдүйтэй эмчилгээ гэж дэлхий нийт үздэг байна.