Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газрын дэргэд “Сургалт судалгаа мэдээллийн төв”, Хүүхэд хамгааллын хариу үйлчилгээ, түр хамгаалах байр”-ыг 2017 онд анх байгуулсан.

Засгийн газрын тогтоолоор хүүхдийн тусламжийн 108 утасны үйлчилгээг өргөжүүлсэн юм. Өмнө нь дуудлага авч, зөвлөгөө мэдээлэл өгдөг байсан бол одоо эрсдэлт нөхцөл байдалд буй хүүхдүүдэд хүрч, яаралтай тусламж үзүүлдэг болсон. Мөн дэргэдээ түр хамгаалах байртай болж,  гурваас долоо хоногийн хугацаанд түр хамгаалан байрлуулах үйлчилгээг үзүүлдэг болсон юм.

Үүний сацуу “Өнөр бүл хүүхдийн төв”-ийг өөрчлөн зохион байгуулжээ.

Хүүхэд хамгааллын үр дүнг өсгөхийн тулд төсвийг 2018 онд 6.8 тэрбум төгрөг болгожээ. Төсвөө нэмсэн ч гэр бүлийн хүчирхийлэл, тэр дундаа хүүхдийн эсрэг хүчирхийлэл буураагүй, хүүхэд хамгаалах үйл ажиллагаанд дорвитой ахиц гараагүй гэх шүүмж цөөнгүй. Түүнчлэн төсвийг үр ашиггүй зарцуулсан зарим зөрчил илэрчээ./Үндэсний аудитын газар 2018/

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамнаас Гэр бүл хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газрын 2018 оны 1-9 дүгээр сарын төсвийн зарцуулалтыг хянахад санхүүгийн баримтгүй, зарцуулалтын данс бүртгэлгүй, тушаал шийдвэргүйгээр бараа худалдан авсан зэрэг зөрчил илэрсэн тухай хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлж байсан билээ.

Гэтэл саяхан хүүхдийн эрхийн зөрчлийн тухай ноцтой мэдээллийг өмгөөлөгч Л.Нинжбат (Mr. Citizen@NinjbatL) жиргэв:

Өмгөөлөгч Л.Нинжбатаас дээрх үйл явдлууд нийслэлийн аль түр хамгаалах байранд гарсан, баттай эсэх талаар тодруулахад “Надад баримт, эх сурвалж бий” гэдгийг онцолсон учир бид мэдээллийн мөрөөр сурвалжлав. Хүүхдийн тусламжийн утас 108-ын дэргэдэх түр хамгаалах байрыг тойрсон энэхүү ноцтой мэдээлэлд Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газраас ямар нэгэн хариулт өгөөгүй байсан юм. Тэгвэл тус газрын Хууль эрх зүй, хамтын ажиллагааны газрын дарга А.Энхбаатар утсаар холбогдоход дараах хариултыг өглөө.

А.Энхбаатар: ХУДАЛ МЭДЭЭЛЭЛ ТАРААСАН ТУЛ ЦАГДААГИЙН БАЙГУУЛЛАГАД ХАНДАНА

Нийслэлийн засаг даргын тамгын газрын харьяа нийслэлийн сургалт хүмүүжлийн тусгай цогцолбор гэдэг байгууллага бий. Манай харьяанд үйл ажиллагаа явуулдаггүй. Тэнд ийм хэрэг гарч, шүүхээр шийдвэрлэгдсэн. Хэрэгт холбогдох хүүхдүүдэд нь ял өгсний дараа, өнгөрсөн долдугаар сард бид мэдсэн тохиолдол бий.

Энэ тухай ярьж байгаа бол шүүх.мн гээд сайт руу ороход ял өгсөн, бүх мэдээлэл нь байгаа. Хамгийн харамсалтай нь уг гэмт хэрэг болоод, ял өгсний дараа бид энэ тухай олж мэдсэн явдал юм. Үүнийг багш албан хаагчид нь мэдээлээгүй, холбогдох этгээдүүд нуугаад өнгөрчихсөн тохиолдол гарсан.

Энэ бол нийслэлийн асрамж халамжийн байгууллага, түр хамгаалах байр биш.  Үүнтэй хольж, андуурч яригдаж байж магадгүй юм. Манай түр хамгаалах байран дээр ийм зүйл болоогүй. 

Хүнд өвчтэй, амь тэмцсэн хүүхдийг түр хамгаалах байранд шууд авчирна ч гэж юу байх вэ дээ. Манай түр хамгаалах байр өөрөө эмчтэй юм шүү дээ. Бүртгэлжүүлээд, шаардлагатай, ахисан шатны эмнэлгийн үйлчилгээг өөрсдийн тээврийн хэрэгслээр дараагийн шатны холбогдох эрүүл мэндийн байгууллагууд руу шууд хүргэдэг.

Шаардлагатай бол манай нийгмийн ажилтнууд эмнэлэгт авч хэвтээд, сахиж хонодог. Өвчтэй, гэмтсэн хүүхдийг хамгаалах байранд байлгаад байх боломж ч байхгүй. Өдөр тутамд ажиллаж байдаг мэргэжлийн эмч бий. Эмч ажлын цагаар/өдрийн/ ажилладаг.

Шаардлагатай бол бид түргэн дуудаж үзүүлдэг. Хүүхдэд зориулсан үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллага, тэр дундаа түр хамгаалах байр бэртэж гэмтсэн хүүхдэд эмчилгээ, үйлчилгээ үзүүлэхгүй байна гэж огтхон ч байхгүйг бүр албан ёсоор хэлье. Үндэслэлгүй, баримтгүй тийм мэдээлэл гараад байгаа тухай сонссон. 

Олон нийтийн сүлжээнд өмгөөлөгч хүн олон ноцтой мэдээллийг холбогдох эрх мэдэл бүхий албан тушаалтанд хандаж/таглаж/ удаа дараа бичсэн. Хачирхалтай нь Гэр бүл хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газраас ямар нэгэн тайлбар, албан ёсны байр сууриа илэрхийлээгүй байв. Өмгөөлөгч хүн бичсэн нь олон нийт итгэх үндэслэл болж байгааг учирлахад дараах хариултыг өглөө/сурв/.

Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хуулийг дагаж байгуулагдсан Улсын хэмжээнд түр хамгаалах олон байр бий. Тийм хэрэг гарах боломж ч түр хамгаалах байруудад байхгүй байх ёстой.

Түр хамгаалах байрны зарим нь цагдаагийн газрын дэргэд байгуулагдсан. Нэг цэгийн үйлчилгээ нь цагдаа, эрүүл мэнд дээр гээд ялгаатай. Нийгэмд эдгээрийн бүгдийг нь түр хамгаалах байр гэж ойлгоод байх шиг бололтой юм билээ.

Яг манай харьяаны түр хамгаалах байрны хувьд хүүхдийн хүчирхийлэл гарах ямар ч үндэс байхгүй. Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын газрын харьяа, хүүхдийн тусламжийн утас 108-ын дэргэдэх түр хамгаалах байранд гэж тодотгож бичсэн бол цагдаагийн байгууллагад өгч шалгуулахад бэлэн.

​

Унтдаг байрнаас нь авахуулаад камертай. Бичлэг нь хадгалагдаад явдаг. Дээрээс нь бүх нийгмийн ажилтнууд хүүдүүдээ харгалзаж хонодог, 24 цагийн үйлчилгээтэй газар.

Нарны тусгалгүй гэж хэлж болохгүй ээ. Баруун зүүн, урагшаа хойшоо харсан цонхтой байр. Хамгаалах байрны орчин нөхцөл, хэрхэн үйлчилгээ үзүүлдэг, тулгамдаж буй нийтлэг асуудлын талаар холбогдох сэтгүүлч нарт өнгөрсөн онд хоёр ч удаа танилцуулах үйл ажиллагаа зохион байгуулсан. Түр хамгаалах байр нь онцгой обьект, нэвтрэх тодорхой хуулийн зохицуулалт, журамтай" гэлээ.

Гэр бүл хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газрын харъяа түр хамгаалах байранд хүүхдийн эрхийн дээрх зөрчилтэй холбоотой гомдол цагдаагийн байгууллагад бүртгэгдэж байв уу? Энэ асуултыг ЦЕГ-ын Урьдчилан сэргийлэх хэлтсийн Хүүхэд гэмт хэргээс урьдчилан хэлтсийн дарга, цагдаагийн хошууч Д.Будзаанаас тодруулав. Тэрээр тус түр хамгаалах байранд биш ч асран хамгаалах байгууллагад хүүхдийн хүчирхийлэл өмнө нь гарч, шийдэгдэж байсан гэв.

Цагдаагийн хошууч Д.Будзаан: 108-ИЙН ДЭРГЭДЭХ ХҮҮХЭД ХАМГААЛАХ ТҮР БАЙРАНД ХҮҮХДИЙН ЭРХИЙН ЗӨРЧИЛ ГАРСАН ТУХАЙ ГОМДОЛ ИРЭЭГҮЙ

Хэргийг нуун дарагдуулна гэдэг нь өөр ойлголт. Өмнө нь яг энэ газар биш ч асрамж халамжийн байгуулагад хүүхдийн эрх зөрчсөн хэрэг гарч байсан. Бид тухайн үед нь арга хэмжээ авч, дахин гаргуулахгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлэх, урьдчилан сэргийлэхэд анхаарч ажилладаг.

108 төвийн дэргэдэх хүүхэд хамгаалах түр байранд хүүхдийн эрхийн зөрчил гарсан тухай гомдол сүүлийн долоон сарын хугацаанд манайд ирээгүй. Цахим сүлжээгээр түгээсэн мэдээллийг тодруулан эргэн мэдээлье.

Хүүхэд хамгаалах байр, асрамж халамжийн байгууллагад байхдаа олон удаа зөрчил гаргасан хүүхдүүдийг өөр газар руу шилжүүлж, тусгай үйлчилгээ үзүүлдэг. Мөн эдгээр байрны ачааллыг бууруулах зорилгоор таван аймагт хамгаалах байр шинээр барьж, үйл ажиллагаа явуулж байна. Өмнө нь орон нутгаас хүүхдүүд нийслэл рүү ирдэг байсан юм.

-Амьсгалын болон бэлгийн замын халдварт өвчтэй хүүхдүүдийг тусгаарлах, тэдэнд зориулсан өрөө байдаггүй. Эрүүл хүүхдүүд халдвар авсан тохиолдол цөөнгүй гарсан гэжээ?

-Түр хамгаалах байрны журмын дагуу хүүхдүүд тус тусдаа өрөөнд байдаг. Тэнд ясны хугарал, цус алдсан гэх мэт гэмтэлтэй хүүхдүүд ирэхэд хамгийн түрүүнд эмнэлэгт хүргэдэг. Гадуур эмчилгээ авах боломжтой бол эм тариаг нь бичүүлээд хамгаалах байранд авдаг.

14, 15 жил хүчирхийлэл дунд өссөн хүүхэд халамжийн газар дахь хүүхдүүдийг авч зугтах, тэднийг дээрэлхэх, тухайн байгууллагын эд зүйлийг сүйтгэсэн зөрчил бий.

Одоогийн байдлаар дүүрэг болгонд хамгаалах байр байгаа нь сайн хэрэг. Эцэг эхчүүд хүүхдээ зодох, дарамтлах зэргээр хүчирхийлдэг. Хүүхдийг эцэг эхээс нь хамгаалахын тулд бид түр хамгаалах байранд авч байна. Мөн тухайн орон нутгийн засаг даргын шийдвэрээр, хүүхдийг халамжийн байгууллагад хүлээлгэн өгдөг.

Бодлогын хүрээнд эдгээр байгууллагууд олон улсын байгууллага, мэргэшсэн багш ажилтнуудтай хамтарч ажилладаг, сургалтууд хийдэг. Асрамжийн байгууллагад маш сайн хүмүүжиж боловсрол эзэмшээд сайхан амьдарч яваа хүүхэд залуучууд олон бий.

Асрамж халамжийн байгууллага бол хүүхдүүдийг нэг соёл-хүмүүжилд нэгтгэх боломжтой байдгаараа сайн талтай.

Гэвч хүмүүжиж чадаагүй, бусдад буруу үлгэр  үзүүлэх, уруу татаж хамт гэмт хэрэг үйлдсэн, халамжийн байранд бусдыг зодох, хохироох зэрэг үйлдлүүд ч багагүй. Тусгай чиг үүрэг нь хорих байгууллага биш шүү дээ. Түр хамгаалах байр, асрамж халамжийн байгууллагууд хүүхдийг хүмүүжүүлэх, эрхийг хамгаалах, асрах, нийгмийн үйлчилгээ үзүүлнэ.

14, 15 жил хүчирхийлэл дунд өссөн хүүхэд халамжийн газар дахь хүүхдүүдийг авч зугтах, тэднийг дээрэлхэх, тухайн байгууллагын эд зүйлийг сүйтгэсэн зөрчил бий. Оргосон хүүхдүүд гэмт хэрэгт холбогдох, цахим тоглоомын газар очсон байдаг. Энэ мэтээр өсвөр насны хүүхдүүд овоо хүмүүжиж байсан нэгнийгээ уруу татах нь бий.

Асрамж халамжийн байгууллага бол хүүхдүүдийг нэг соёл-хүмүүжилд нэгтгэх боломжтой байдгаараа сайн талтай. Харин түр хамгаалах байрны онцлог нь олон янзын хэргээр өөр өөр орчин нөхцөлөөс ирсэн хүүхдүүд түр байрлаад гардаг. Тиймээс хүүхэд хоорондын зөрчил маргаан гарч болзошгүй байдаг.

Гэр бүл хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газарт санхүүгийн зөрчил илэрсэн тухай баримт мэдээлэл хэдэнтээ цацагдаж, өмнөх удирдах албан тушаалтан  нь ч энэ тухай тайлбар мэдээлэл өгч байжээ/сурв/.

• Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газарт энэ онд ч Үндэсний аудитын газраас шалгалт орсон бөгөөд тайлан хараахан гараагүй байна.
• Иргэний хүсэлт, гомдлын мөрөөр Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газрын харьяа түр хамгаалах байранд Хүний эрхийн үндэсний комиссоос хяналт шалгалт явуулжээ. Зөрчил, мэдээллийг нягтлах, эцэслэхэд хугацаа шаардагдах  тайлан мэдээ мөн л гараагүй байна гэлээ.
• НМХЕГ тус төвийн стандартын мөрдлөг, дотоод журамд хяналт шалгалт хийх аж.

ХҮҮХЭД БҮХ ОРЧИНД ХҮЧИРХИЙЛЭЛ, ДАРАМТАД ӨРТӨХ ЭРСДЭЛТЭЙ ХҮН АМЫН БҮЛЭГ

Хуульд /5.1.5/ “түр хамгаалах байр” гэж хохирогчийг тодорхой хугацаагаар байрлуулан, энэ хуульд заасан үйлчилгээ үзүүлэх зориулалт бүхий стандарт хангасан газрыг хэлнэ гэжээ.

Гэр бүл хүүхэд залуучуудын хөгжлийн газрын мэргэжилтэн Т.Мөнхцэцэгээс стандартыг бүрэн хангасан эсэх болон хүүхдийг түр хамгаалан байрлуулах журмын талаар тодрууллаа. 

Т.Мөнхцэцэг: ТҮР ХАМГААЛАН БАЙРЛУУЛАХ БАЙРНЫ СТАНДАРТЫН ДАГУУ ҮЙЛЧИЛГЭЭ ҮЗҮҮЛЖ БАЙНА
-Улсын хэмжээнд 18 түр хамгаалах байр, 10 нэг цэгийн үйлчилгээ үзүүлэх төв бий. Манай газрын харьяа түр хамгаалах байранд хүчирхийлэлд өртсөн, орхигдсон, гудамжинд гуйлга гуйдаг, эцэг эхийн хараа хяналтгүй хүүхдүүдийг түр хамгаалдаг.

Тэдний аюулгүй байдлыг ханган, сэтгэлзүйн үйлчилгээ үзүүлдэг. Иргэд хэн нэг хүүхдийг зайлшгүй хамгаалуулах шаардлагатай гэж үзвэл хүүхдийн тусламжийн утас 108 утсанд хандана. Бид 24 цагаар үйлчилгээ үзүүлдэг.

Хүчирхийллийн шинжтэй бол цагдаад ч дуудлага өгч болно. 108 утас дуудлага хүлээж аваад, яаралтай дуудлагад очиж, үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагууд руу холбон зуучлаад яаралтай тусламжаа үзүүлдэг.

Бид дуудлага хүлээн авсны дараа тухайн хүүхдийн аюулын зэргийн үнэлгээг цагдаа нар газар дээр нь очиж хийдэг. Түр хамгаалан байрлуулах шаардлагатай бол манай шуурхай тусламжийн үйлчилгээ буюу цагдаа, нийгмийн ажилтан мэргэжлийн хүмүүс тухайн нөхцөлийг нүдээр үзэж, хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангах үйлчилгээ үзүүлнэ.

Хүүхдийн эрхийн зөрчил, хүчирхийллийг мэдээлэх нь иргэний үүрэг юм. Дуудлагын мөрөөр ажиллан, аюулын зэргийн үнэлгээгээр хүүхдийг тусгаарлах шаардлагатай гэвэл яаралтай тусламжийн үйлчилгээгээр хүүхдийг тусгаарладаг.

Хүчирхийллийн шинжтэй бол цагдаад ч дуудлага өгч болно. 108 утас дуудлага хүлээж аваад, яаралтай дуудлагад очиж, үйлчилгээ үзүүлэх байгууллагууд руу холбон зуучлаад яаралтай тусламжаа үзүүлдэг.

Жишээ нь, хүүхэд гэмтсэн бол эмнэлгийн яаралтай тусламж үзүүлнэ. Аюулын зэргийн үнэлгээгээр 0-18 хүртэл насны хүүхдүүд түр хамгаалах байрны үйлчилгээг үнэ төлбөргүй авна. Аюулгүй байдлыг нь хангасны дараа дараагийн үйлчилгээнд холбон зуучилдаг.

Түр хамгаалах байранд удаан хугацаанд байлгадаггүй. 72 цаг байлгах дүрэмтэй ч нөхцөл байдлаас шалтгаалаад тодорхой хугацаа шаардах тохиолдлууд бий.

Өрхийн эмч, засаг даргаар ахлуулсан хорооны хамтарсан баг анхан шатны үнэлгээг тухайн гэр бүлд мэдээллийн дагуу очиж хийнэ. Цаашид ямар үйлчилгээ шаардлагатайг хамтарсан ба хэлэлцэж, төлөвлөгөө гаргана.

Түр хамгаалах байранд удаан хугацаанд байлгадаггүй. 72 цаг байлгах дүрэмтэй ч нөхцөл байдлаас шалтгаалаад тодорхой хугацаа шаардах тохиолдлууд бий. 

Тухайн дүүргийн Гэр бүл залуучуудын хэлтэс арга зүй, чиглэл зөвлөмж өгч ажилладаг. Хохирогчийг түр хамгаалан байрлуулах байрны стандартын дагуу л үйлчилгээ үзүүлж байна.

Сэтгэлзүйч, эмч, нийгмийн ажилтнууд нийгэм, сэтгэлзүйн мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлдэг. Стандартаа мөрдөж ажиллахад төсөв санхүүтэй холбоотой сайжруулах шаардлагатай зүйлс бий. Өмнө нь түр хамгаалах байр ч үгүй байв. Тулгамдаж байгаа олон асуудал байдаг. Байраа өргөтгөх зэрэг эдийн засгийн дэмжлэгээр шийдэх асуудлууд бий.

Бид 2017 онд үйл ажиллагаагаа явуулж эхэлсэн. 2018, 2019 онд үйлчлүүлсэн хүүхдүүдийн тоо өссөн. Ер нь гэр бүлийн асуудал удаан хугацааны үйлчилгээ шаарддаг. Тэгж байж гэр бүлд өөрчлөлт гарч, хүүхдэд ээлтэй, аюулгүй орчин бүрдэх учраас тусгайлсан үйлчилгээг урт хугацаанд үзүүлэх нь чухал.

Түр хамгаалах байраар хоёр болон түүнээс дээш удаа үйлчлүүлсэн хүүхдүүд ч бий. “Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төв”-тэй гэрээ байгуулан, хоёр болон түүнээс дээш үйлчлүүлсэн хүүхэд бүрт болон гэр бүлийг тусгайлсан хөтөлбөрт хамруулдаг . Цаашид үе шаттай хэрэгжүүлэх төслүүд бий.

-Өндөр эрсдэлтэй гэдгийг яаж тогтоодог вэ?
-2017 онд Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль, Хүүхэд хамгааллын тухай хууль, Хүүхдийн эрхийн тухай хууль шинээр батлагдсан. Энэ хуулийг дагаад 27 журам гарсан. Хүүхэд эрсдэл дунд байна уу гэдгийг гаргадаг тусгай маягт байдаг.

-Нэн тэргүүнд сайжруулах шаардлагатай зүйлс бий юу?
-Хүний нөөцөө чадавхжуулах, орон тоо нэмэх гарцаагүй шаардлага  байна.
-Ачаалал их үү. Хэдэн хүүхэд нэг дор /72 цагт/ хүлээн авах боломжтой вэ?

-Хүчин чадалдаа тулгуурлан хүүхэд хүлээж авах чиг үүрэгтэй боловч гарцаагүй байдал/ хүүхдийн эрүүл мэнд, амь нас эрсдэж болзошгүй/ нөхцөл тулгарсан үед ачааллаасаа хэтэрч авах тохиолдол байна. Хавар, намар ачаалал ихэсдэг. Хичээлийн шинэ жил эхлэхэд, өвлийн ид хүйтэн цагт түр хамгаалах байрны ачаалал эрс нэмэгддэг. Шаардлагатай тохиолдолд бид хамгаалах байранд очиж, хянах, зохицуулах үйл ажиллагаа явуулдаг.

Хүүхэд хамгааллын хамтарсан баг-ийн ажлын явцаас: 

Судалгаагаар хүүхэд, эцэг эх, асран хамгаалагчид хүүхдийн эрхийн талаарх мэдлэг ойлголт тааруу, сум дүүрэг, баг хороонд хүүхэд хамгааллын хамтарсан баг байдгийг судалгаанд оролцогчдын 70 гаруй хувь мэддэггүй гэжээ. /“Хүүхдийн эрх ба хамгаалал” судалгаа/ 

Мөн хүүхдийн эрхийн зөрчил гаргасан айлд хүүхэд хамгааллын хамтарсан баг очиход “Та нарт ямар хамаатай юм гэж хөөж явуулсан” тохиолдлууд гарчээ. Эцэг эхчүүд “Хүүхдийн эрх арай л дэндүү, эрхийг нь чухалчлаад үүргээ ухамсарлахаа больсон, хүүхдүүд дуугүй байхаар давардаг. Зохих хэмжээний шийтгэл байх ёстой” зэргээр хариулжээ.

Энэ хэвшмэл хандлага нь хамгаалах байранд авах явцад саад учруулж, хүүхдийг болзошгүй эрсдэл рүү түлхэж, улмаар амь насаа алдахад хүргэж байна.

ХҮҮХЭД БҮХ ОРЧИНД ХҮЧИРХИЙЛЭЛ, ДАРАМТАД ӨРТӨХ ЭРСДЭЛТЭЙ ХҮН АМЫН БҮЛЭГ

Хүүхдийн төлөө болон хүүхэдтэй ажилладаг байгууллага, салбарын үйлчилгээг авах явцад ч хүчирхийлэл, шийтгэлд өртөх тохиолдол байдаг гэжээ. 

Хүүхэд бүх орчинд хүчирхийлэл, дарамтад өртөх эрсдэлтэй хүн амын бүлэг. Иймд хүүхэд, гэр бүлтэй ажилладаг байгууллага, хүмүүс хүүхдийн эсрэг хүчирхийлэл, хүүхдийг хүчирхийллээс хамгаалахад гүйцэтгэх үүргээ сайтар ухамсарлах шаардлагатай.

Иймд эдгээр байгууллагуудад илүү өндөр шаардлага тавигддаг. Хүүхэд болон гэр бүлтэй шууд ба шууд бусаар ажилладаг байгууллагууд тусгайлсан Хүүхэд хамгааллын бодлогыг хэрэгжүүлэх нь олон улсын стандарт бөгөөд энэ нь аливаа эрсдэлээс хамгаалах сайн туршлага юм.

Улсын хэмжээнд 20 орчим мянган хүүхэд эрсдэлтэй бүлэгт байна гэсэн судалгаа ч бий. 

Хүүхдийн эрхийн ноцтой долоон зөрчлийг нэрлэсний нэгдүгээрт хүүхэд ХҮЧИРХИЙЛЭЛД ӨРТӨЖ АМЬ НАСАА АЛДАХ гэжээ. Улсын хэмжээнд 20 орчим мянган хүүхэд эрсдэлтэй бүлэгт байна гэсэн судалгаа ч бий. Нийслэлд хоёр хүүхэд тутмын нэг нь хүчирхийлэлд өртөж байвч, улсын бүх асран хамгаалах төвүүд дүүрсэн. Tэд одоо ч улаан гэрэл анивчиж буй /аюул эрсдэлт/ нөхцөлд амьдарч байна. 

Бид түр хамгаалах байранд чадлаараа ажиллаж байгаа олон мянган ажилтны хичээл зүтгэлийг хөөдөх гэсэнгүй. Энэ мэдээж гавьяатай үйлс.

Нэг үеэ бодоход Монгол Улс хүүхэд хамгааллын цогц бодлоготой болсон нь сайшаалтай ч хүүхэд хамгаалах явцдаа хөрөнгө мөнгө, хүн хүч, туршлага, ...дутсанаас хуруун чинээхэн бяцхан үрс аюул эрсдэлээс арай гэж амь мултран, аврал хайн очиход нь хамгаалах нэрийн дор арай "алдаа" дутагдал бий юм биш биз!

Хүүхдийн эрх гэр бүлийн хүрээнд голдуу зөрчигдөж байна.

Барын амнаас гараад чонын аманд гээч гэж хар төрөх нь хүүхдийн төлөөх хүн ёсны л зовнил байх. Хэрэв "асуудал" байвал хүлээн зөвчөөрч, урьдчилан сэргийлэх, бусад хувийн болон улсын хүүхдийн асран хамгаалах төв, түр хамгаалах байрууд сонор сэрэмж авч, хаана доголдол байгааг засч залруулан ажиллаасай. Мөн хаана дэмжлэг хэрэгтэй байгааг иргэд болон олон нийт, төр засаг олж харж хамтарч, хүүхдүүддээ ээлтэй нийгмийг бүтээцгээе.

Нуух эсвэл дуугүй өнгөрөөснөөр асуудал шийдэгддэггүй. Нэг л өдөр бүр том хэрэг мандаж болзошгүйг хэн хүнгүй мэдэж байгаа биз ээ. 

Магадгүй аав ээж, гэр бүлийнхэндээ хүчирхийлүүлсэн нь тэднийг бусад хүмүүс ч дутуу үнэлэх, үл хайрлах/хайхрах/ шалтгаан болох ёсгүй. Хүүхэд гэр бүлээ сонгож төрдөггүй.

Нийслэлд хоёр хүүхэд тутмын нэг нь хүчирхийллийн харанга дэлдсэн орчинд, өнөөдөр ч атгахан зүрхэнд нь айдас хурган бөмбөгнөтөл чичрэн суугааг төсөөлөх гээд оролдоод үзье. Яагаад? Шалтгаан нь юу вэ? Нийгмийн асуудал л гэнэ...

Тунгалаг хархан харцаар өөдөөс тань цоргитол ширтэх энхрий үрсийнхээ нүдийг та сана даа. Ав адилхан цэцэг цэврүү шиг, булбарайхан л төрөө дөө, хүүхэд. Яг л цаас шиг, бас цав цагаахан цас шиг.

"Томчууд тэдний хэн болохыг шийддэг. Биеэ хамгаалах чадваргүй, хүчгүй турхан хүүхдээ бүр зоддог, үл хайхардаг, хүчирхийлдэг... Хүчирхийллийг үлгэрлэгч нь томчууд шүү дээ, өөрийн хүүхдээ яахаа би мэдье гэж даналзаж буй Эрхэм эцэг эхчүүд ээ. Хүүхэд төрөхдөө л хүчирхийлэгч байдаггүй л байлтай".

Манай улсын хүүхэд хамгааллын бодлого "Монголын үрс маш олон болох болтугай" гэсэн уриа лоозон төдий биш байгаасай. Хүүхэд бүр хайрлагдах эрхтэй.

 "Хүүхдийн эрх гэр бүлийн хүрээнд голдуу зөрчигдөж байна. Эцэг эх, гэр бүлийн хүчирхийллээс хамгаалахын тулд бид хамгаалах байр барьсаар байх уу, хүүхдийн хүчирхийллийг үл тэвчих нийгмийн сэтгэлзүйг төлөвшүүлэхийг чухалчлах нь шийдэл үү"

Цагдаагийн хошууч Д.Будзаан