2025 онд дэлхийн хүн амын тоо 8.5 тэрбум хүрэх магадлалтай гэж НҮБ-ын хүн амын судалгааны тайланд дурджээ.

Энэ нь хүн амын өсөлт, нийгэм, эдийн засагт чухал нөлөө үзүүлэх боломжтой. 2024 оны 8-р сарын байдлаар дэлхийн хүн ам 8.12 тэрбум хүрсэн байна. НҮБ-ын тооцоолсноор, 2024 оны эцэст дэлхийн хүн ам 8.156 тэрбум болж, жилийн дотор 82 саяар нэмэгджээ.

Энэ өсөлт нь төрөлт, нас баралтын түвшин, цагаачлал зэрэг олон хүчин зүйлээс хамаардаг. Хүн амын өсөлт нь бүс нутаг, улс орнуудад харилцан адилгүй байдаг бөгөөд зарим бүс нутагт хүн амын өсөлт өндөр байхад, заримд нь буурах хандлага ажиглагдаж байна.

Хүн амын өсөлтийн шалтгаан, түүний үр дагаврууд:

1. Дэлхийн хүн амын өсөлтийн шалтгаан

- Нийт төрөлтийн түвшин: Олон оронд төрөлтийн түвшин буурч байгаа ч зарим бүс нутаг, тухайлбал Сахарын өмнөд Африк, Өмнөд Ази, Латин Америкт төрөлт өндөр хэвээр байна. 

- Амьдрах хугацаа уртассан: Анагаах ухаан, эрүүл мэндийн үйлчилгээнд гарсан дэвшилтэй холбоотойгоор дэлхий даяар нас баралт багассан. 

- Залуу хүн амын эзлэх хувь: Зарим оронд залуу хүн амын тоо өндөр байгаа нь өсөлтийг нэмэгдүүлж байна.

2. Хүн амын өсөлтөд нөлөөлж буй бүс нутгууд

- Африк: Сахарын өмнөд Африк дэлхийн хамгийн хурдан өсөн нэмэгдэж буй бүс нутаг хэвээр байна. Эдийн засаг, нөөцийн хуваарилалтанд энэ өсөлт ихээхэн сорилт болох төлөвтэй. 

- Ази: Дэлхийн хүн амын хамгийн том хэсэг Азид оршиж байгаа бөгөөд Энэтхэг, Хятад зэрэг орнуудад хүн амын өсөлтийн хурдац харьцангуй тогтвортой байна. 

- Европ: Олон оронд хүн амын хөгшрөлт нэмэгдэж, төрөлт буурч байгаа нь хүн амын тооны бууралтад хүргэж байна.

3. Хүн амын өсөлтийн үр нөлөө

Эдийн засагт:

- Хөдөлмөрийн зах зээл: Хүн амын өсөлт нь хөдөлмөрийн насны хүн амын тоог нэмэгдүүлэх ч, ажилгүйдэл болон ажиллах хүчний илүүдлийг бий болгож болзошгүй. 

- Хотжилт: Хотын хүн ам эрс өсөж, дэд бүтцийн шинэчлэл, орон сууцны хэрэгцээ нэмэгдэнэ.

Байгаль орчинд:

- Нөөцийн ашиглалт: Ус, хоол хүнс, эрчим хүч зэрэг байгалийн нөөцийн хэрэглээ нэмэгдэнэ. 

-Хүрээлэн буй орчны нөлөө: Ой устах, бохирдол нэмэгдэх зэрэг байгаль орчны асуудлууд хүн амын өсөлттэй уялдан хурцдана.

Нийгэмд:

- Эрүүл мэнд, боловсролын үйлчилгээ: Нэмэгдэж буй хүн амд эрүүл мэнд, боловсролын хүртээмжийг сайжруулах шаардлага гарна. 

- Тэгш бус байдал: Өсөлт нь ядуурал, орлогын ялгааг улам бүр гүнзгийрүүлэх магадлалтай.

4. Ирээдүйн төлөв ба шийдэл

- Хүн амын өсөлтийг удирдах:

- Боловсрол, ялангуяа эмэгтэйчүүдийн боловсролыг сайжруулах нь төрөлтийн түвшинг бууруулахад чухал нөлөөтэй. 

- Гэр бүлийн төлөвлөлтийг дэмжих бодлого, арга хэмжээг өргөжүүлэх. 

- Тогтвортой хөгжил: Нөөцийг үр ашигтай ашиглах, сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээг дэмжих нь хүн амын өсөлттэй холбоотой асуудлыг шийдвэрлэхэд тусална. 

- Технологийн дэвшил: Хөдөө аж ахуй, эрүүл мэнд, боловсролын технологийн дэвшлээр өсөлтийн нөлөөг зөөлрүүлэх боломжтой.