Бидний тухай
Сурталчилгаа байршуулах
Редакцийн ёс зүй
Нууцлалын бодлого
Холбоо барих
Онцлох
Шинэ
Тренд
Буцах
0
Цагийн эргэлт амьдралын хэмнэл түргэсэхийн хэрээр хүмүүсийн толгой өвдөх өвчин их олширч байна.
Толгой өвдөх нь орчин ахуйтайгаа шууд холбоотой бөгөөд агааргүй бүгчим эсвэл шуугиантай орчин, шингэн дутагдах, агаарын бохирдол зэргээс гадна удаан хугацаагаар зурагт үзэх, компьютер дээр удаан ажиллах нь цөмөөрөө толгой өвдөхийн үндсэн шалтгаан болж байгаа юм байна.
Үүнээс гадна уурлаж бухимдах, тамхи татах, архи уух, өөх тос ихтэй хүнсний зүйлийг хэтэртэл идэх, нойргүйдэх нь ч толгойн мэдрэлийг хөндөж толгой өвдүүлдэг байна. Хүзүүний булчин чангарч хөшсөн, тэр байдал нь толгой, дал, мөр рүү дамжиж, архаг толгойн өвдөлт, сээр, мөрний булчингийн өвдөлтийг үүсгэдэг.
Дээрх өвчин зовиурыг үүсгэх шалтгаан, нөхцөлд амьдралын буруу дэглэм, ажлын нөхцөл тухайлбал компьютерийн болон бичгийн ажилтай оюуны хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүс, машин жолооддог, оёдол зэрэг ажлыг удаан хугацаанд олон цагаар амралтгүй хийх мөн хэвтэж зурагт үзэж, ном сонин уншдаг, дэрээ буруу дэрлэж унтдаг гэх мэтийн зүйлсээс болдог.
Гэтэл хүзүүний булчингийн өвдөлтөөс болсон зовиуруудыг буруу ойлгож зүрх, цөс өвдөж байгаа мэтээр бодож, эмчид хандаж, буруу эмчилгээ хийлгэх нь элбэг тохиолддог.
Орчин үед хүзүүний өвдөлтийг уламжлалт эмчилгээний болон сэргээн засах эмчилгээний аргууд болох массаж, бумба шивүүр, зүү төөнүүр, халуун жин, нам давтамжтай цахилгаан, дулаан эмчилгээгээр үр дүнтэй эмчилдэг болсон. Гэвч эдгээр эмчилгээг хийхийн хамт дэглэм эмчилгээ, хүзүүний дасгал хөдөлгөөн, зөв амралт, буруу зуршилаа орхих нь шалтгааны эсрэг хамгийн үр дүнтэй эмчилгээ болдог. Ажлын нөхцөлөөс шалтгаалан хүзүүний булчин чангарч, хөшиж өвддөг бол ажлынхаа дундуур босч булчингийн чангарлыг арилгах дасгал хийж, гэрийн нөхцөлд халуун жин тавих, дэрээ зөв дэрлэж амрах нь бага хэмжээний булчингийн чангарал, өвдөлтийг арилгадаг.
Шалтгаан
Толгойн өвөлт нь тархины судасны хэвийн үйл ажиллагааны хямрал болон мэдрэлийн системийн хэт ачааллаас үүсдэг үндсэн шалтгаантай байдаг.
- Стресс, биеийн хүчний хэт ачааллын нөлөөгөөр жигд өвдөхийг булчин зангирсанаас үүдэлтэй өвдөлт гэдэг. Өвдөлт нь бүхэлдээ дух орчмыг хамарч, нүдний арын хэсгээр гавлын ясны гүнд мэдрэгддэг. Тогтмол стресстэй орчинд байдаг хүмүүсийн толгой өвдөлт нь архаг хэлбэрт шилжвэл өглөө сэрэнгүүт өвдөлт нь эхлэн нэмэгдсээр бүтэн өдрийн турш үргэлжилдэг.
- Толгойн өвдөлт сэтгэл санааны байдлаас шалтгаалан өөрчлөгдөж, зулай орчим юмаар дарах, эсвэл төөнөж байгаа мэт мэдрэмж төрөх нь өвдөлт сэтгэцийн гаралтай болохыг илтгэдэг. Жишээлбэл: сэтгэл гутралын үед ийм өвдөлт үүсдэг. Мэдрэлийн тогтолцоо, мэдрэлийн эс, судлын үүдэлтэй өвдөлт хурц, хүчтэй, гэнэт эхлэн хэдэн секундын турш үргэлжлээд хэсэг хугацааны дараа давтагддаг онцлогтой байдаг.
Толгой өвдөх бусад шалтгаан:
- Ихээр өлсөж, цангах (ялангуяа архи хэтрүүлэн хэрэглэсэн үед)
- Бусад хүнд хэлбэрийн өвчлөлийн үед (жишээ нь: ханиад томууны халдварын үед)
- Каффейны хэрэглээг огцом бууруулсан үед
- Хоолны харшил эсвэл шингээлт муудсан бол
- Гавлын ясны хөндийн үрэвсэл (синусит)-ийн үед толгой байнга өвдөх ба тонгойход илүү ихээр мэдрэгддэг
- Хараанд хэт ачаалал өгснөөс толгойн өвдөлт нь нүдний угаас эхлэн ар дагз руу тархаж өвддөг болно. Энэ өвдөлт харааны шил тааруулж хэрэглэх шаардлагатайг сануулна.
- Зарим тохиолдолд толгойн өвдөлт цусны даралт ихэссэн үед үүсдэг.
- Эм тохирохгүйн улмаас. Эм хэрэглэсэн даруйд толгой гэнэт өвдвөл тухайн эмийн хэрэглэх заавар, бүтцийг шалгах эсвэл эмийн санчаас лавлагаа авах шаардлагатай. Өвчин намдаагч эм хэтрүүлэн хэрэглэснээс толгой илүүтэйгээр өвддөг байна. Онцын шаардлагагүй үед парацетамол болон ибупрофен зэрэг ердийн өвчин намдаах эмнүүдийг тогтмол хэрэглэснээс тархи тэдгээрийн үйлчлэлд дасал болон, тэдгээрийн цусан дахь тун багасахад өвчний дохио өгдөг болж эхэлнэ.
- Дааврын тэнцвэр алдагдлаас мөн толгой өвддөг байна. Тархины эд эсүүд дааврын мэдээллийг хүлээн авдаг олон төвтэй байх бөгөөд тэдгээр нь дааврын тэнцвэрийн алдагдалд маш мэдрэг байдаг.
Ачааллын толгой өвдөлт
Аэробик дасгал болон хүнд жин өргөсний дараа гэнэттолгой өвдөх тохиолдол элбэг байдаг.Ачааллын толгой өвдөлт мөн шингэн дутагдсанаас, цусны сахарынхэмжээ огцом унаснаас бас үүдэлтэй байдаг.Эдгээрээс хамгаалж усболон шингэн зүйлийг хангалттай хэмжээгээр хэрэглэж, дасгал хийсний дараа 30 минутын дотор уураг (загас, тахиа) болон нүүрс ус (алим, банана) 1:3 харьцаагаар орсон зууш, хоол хэрэглэж байх шаардлагатай.Толгойн өвдөлт ихсэх давтах шинжтэй болвол гүнзгий амьсгалах, хүйтэн жин тавих, харанхуй өрөөнд хэсэг амрах,агаарталхан тайвширч байгаарай.
Бэлгийн харьцааны толгой өвдөлт (orgasmic cephalgia)
Бэлгийн сэрлийн дааврын үйлчлэлээр тархины судас тэлэн толгой, хүзүүний булчин агшиж, хурц хэлбэрийн толгойн өвдөлт эрчүүдэд элбэг тохиолддог. Бэлгийн сэрлийн үеийн толгой өвдөлт гэнэт нүдний уг орчмоос эхлэн хурц хэлбэрээр өвдөж хэдэн минутаас нэг цаг хүртэл үргэлжилнэ. Энэ өвдөлт архаг хэлбэрийн толгойн мигрень өвчтэй эрчүүдэд илүүтэй тохиолддог. Бэлгийн харьцааны таашаалыг толгойн өвдөлтөөр нураахгүйн тулд бэлгийн харьцааны үйл явцыг аажмаар эхлэн эрчийг нэмэгдүүлэх маягаар хийвэл толгойн өвдөлтөөс хамгаалж болно.
Толгойн мигрень өвчний эмчилгээнд хэрэглэгддэг бета блокатор бүлгийн эмүүд эмчилгээний сайн үр дүн үзүүлдэг бөгөөд бэлгийн харьцаанд орохын өмнө өвчин намдаах аспирин болон ибупрофен урьдчилж хэрэглэж болно. Эрчүүдийн толгой ингэж өвдөхөд тэд тэсээд гарахыг хичээдэг. Гэхдээ заавал тэсэх шаардлагагүй, эмчлэх арга хэмжээ авч байх хэрэгтэй.
Толгой өвдөх аюултай юу?
Ердийн үед толгой өвдөх нь харьцангуй аюул багатай. Харин менингит, тархинд цус харвах, хавдар зэрэг тархины хүнд өвчлөлүүдийн үед илэрдэг толгойн өвчин хурц хэлбэрээр, олон давтамжтай байдгийн дээр дотор муухайрч бөөлжих, нүд эрээлжлэх, орчны баримжаагүй болох зэрэг шинж тэмдгийн хамт илэрдэг онцлогтой. Иймээс толгойн өвдөлт гэнэт хурц хэлбэрээр ойрхон давтамжтай өвддөг болвол яаралтай эмчид хандаарай.
Үргэлжлэлийг та бүхэн “Дээжис” дижитал сэтгүүлийн 4-р сарын дугаараас уншина уу.
Та “Дээжис” сэтгүүлийн шинэ дугаарыг ухаалаг төхөөрөмж дээрх “Дээжис” аппликэшн руугаа орж татаж авна уу.
Хэрэв та анх удаа татах гэж байгаа бол доорх линкүүдээс төлбөргүй татах боломжтой. Мөн ухаалаг төхөөрөмж дээрх Play Store, AppStore –ийн хайх /search/ цонхонд Deejis гэж бичин манай сэтгүүлийг татан авна уу.
iPad болон iPhone-нд татаж авах: http://itunes.apple.com/us/app/deezis/id520421781?mt=8
Android утас, таблет-нд татаж авах: https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.moco.dp.deejis
Толгой өвдөх нь орчин ахуйтайгаа шууд холбоотой бөгөөд агааргүй бүгчим эсвэл шуугиантай орчин, шингэн дутагдах, агаарын бохирдол зэргээс гадна удаан хугацаагаар зурагт үзэх, компьютер дээр удаан ажиллах нь цөмөөрөө толгой өвдөхийн үндсэн шалтгаан болж байгаа юм байна.
Үүнээс гадна уурлаж бухимдах, тамхи татах, архи уух, өөх тос ихтэй хүнсний зүйлийг хэтэртэл идэх, нойргүйдэх нь ч толгойн мэдрэлийг хөндөж толгой өвдүүлдэг байна. Хүзүүний булчин чангарч хөшсөн, тэр байдал нь толгой, дал, мөр рүү дамжиж, архаг толгойн өвдөлт, сээр, мөрний булчингийн өвдөлтийг үүсгэдэг.
Дээрх өвчин зовиурыг үүсгэх шалтгаан, нөхцөлд амьдралын буруу дэглэм, ажлын нөхцөл тухайлбал компьютерийн болон бичгийн ажилтай оюуны хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүс, машин жолооддог, оёдол зэрэг ажлыг удаан хугацаанд олон цагаар амралтгүй хийх мөн хэвтэж зурагт үзэж, ном сонин уншдаг, дэрээ буруу дэрлэж унтдаг гэх мэтийн зүйлсээс болдог.
Гэтэл хүзүүний булчингийн өвдөлтөөс болсон зовиуруудыг буруу ойлгож зүрх, цөс өвдөж байгаа мэтээр бодож, эмчид хандаж, буруу эмчилгээ хийлгэх нь элбэг тохиолддог.
Орчин үед хүзүүний өвдөлтийг уламжлалт эмчилгээний болон сэргээн засах эмчилгээний аргууд болох массаж, бумба шивүүр, зүү төөнүүр, халуун жин, нам давтамжтай цахилгаан, дулаан эмчилгээгээр үр дүнтэй эмчилдэг болсон. Гэвч эдгээр эмчилгээг хийхийн хамт дэглэм эмчилгээ, хүзүүний дасгал хөдөлгөөн, зөв амралт, буруу зуршилаа орхих нь шалтгааны эсрэг хамгийн үр дүнтэй эмчилгээ болдог. Ажлын нөхцөлөөс шалтгаалан хүзүүний булчин чангарч, хөшиж өвддөг бол ажлынхаа дундуур босч булчингийн чангарлыг арилгах дасгал хийж, гэрийн нөхцөлд халуун жин тавих, дэрээ зөв дэрлэж амрах нь бага хэмжээний булчингийн чангарал, өвдөлтийг арилгадаг.
Шалтгаан
Толгойн өвөлт нь тархины судасны хэвийн үйл ажиллагааны хямрал болон мэдрэлийн системийн хэт ачааллаас үүсдэг үндсэн шалтгаантай байдаг.
- Стресс, биеийн хүчний хэт ачааллын нөлөөгөөр жигд өвдөхийг булчин зангирсанаас үүдэлтэй өвдөлт гэдэг. Өвдөлт нь бүхэлдээ дух орчмыг хамарч, нүдний арын хэсгээр гавлын ясны гүнд мэдрэгддэг. Тогтмол стресстэй орчинд байдаг хүмүүсийн толгой өвдөлт нь архаг хэлбэрт шилжвэл өглөө сэрэнгүүт өвдөлт нь эхлэн нэмэгдсээр бүтэн өдрийн турш үргэлжилдэг.
- Толгойн өвдөлт сэтгэл санааны байдлаас шалтгаалан өөрчлөгдөж, зулай орчим юмаар дарах, эсвэл төөнөж байгаа мэт мэдрэмж төрөх нь өвдөлт сэтгэцийн гаралтай болохыг илтгэдэг. Жишээлбэл: сэтгэл гутралын үед ийм өвдөлт үүсдэг. Мэдрэлийн тогтолцоо, мэдрэлийн эс, судлын үүдэлтэй өвдөлт хурц, хүчтэй, гэнэт эхлэн хэдэн секундын турш үргэлжлээд хэсэг хугацааны дараа давтагддаг онцлогтой байдаг.
Толгой өвдөх бусад шалтгаан:
- Ихээр өлсөж, цангах (ялангуяа архи хэтрүүлэн хэрэглэсэн үед)
- Бусад хүнд хэлбэрийн өвчлөлийн үед (жишээ нь: ханиад томууны халдварын үед)
- Каффейны хэрэглээг огцом бууруулсан үед
- Хоолны харшил эсвэл шингээлт муудсан бол
- Гавлын ясны хөндийн үрэвсэл (синусит)-ийн үед толгой байнга өвдөх ба тонгойход илүү ихээр мэдрэгддэг
- Хараанд хэт ачаалал өгснөөс толгойн өвдөлт нь нүдний угаас эхлэн ар дагз руу тархаж өвддөг болно. Энэ өвдөлт харааны шил тааруулж хэрэглэх шаардлагатайг сануулна.
- Зарим тохиолдолд толгойн өвдөлт цусны даралт ихэссэн үед үүсдэг.
- Эм тохирохгүйн улмаас. Эм хэрэглэсэн даруйд толгой гэнэт өвдвөл тухайн эмийн хэрэглэх заавар, бүтцийг шалгах эсвэл эмийн санчаас лавлагаа авах шаардлагатай. Өвчин намдаагч эм хэтрүүлэн хэрэглэснээс толгой илүүтэйгээр өвддөг байна. Онцын шаардлагагүй үед парацетамол болон ибупрофен зэрэг ердийн өвчин намдаах эмнүүдийг тогтмол хэрэглэснээс тархи тэдгээрийн үйлчлэлд дасал болон, тэдгээрийн цусан дахь тун багасахад өвчний дохио өгдөг болж эхэлнэ.
- Дааврын тэнцвэр алдагдлаас мөн толгой өвддөг байна. Тархины эд эсүүд дааврын мэдээллийг хүлээн авдаг олон төвтэй байх бөгөөд тэдгээр нь дааврын тэнцвэрийн алдагдалд маш мэдрэг байдаг.
Ачааллын толгой өвдөлт
Аэробик дасгал болон хүнд жин өргөсний дараа гэнэттолгой өвдөх тохиолдол элбэг байдаг.Ачааллын толгой өвдөлт мөн шингэн дутагдсанаас, цусны сахарынхэмжээ огцом унаснаас бас үүдэлтэй байдаг.Эдгээрээс хамгаалж усболон шингэн зүйлийг хангалттай хэмжээгээр хэрэглэж, дасгал хийсний дараа 30 минутын дотор уураг (загас, тахиа) болон нүүрс ус (алим, банана) 1:3 харьцаагаар орсон зууш, хоол хэрэглэж байх шаардлагатай.Толгойн өвдөлт ихсэх давтах шинжтэй болвол гүнзгий амьсгалах, хүйтэн жин тавих, харанхуй өрөөнд хэсэг амрах,агаарталхан тайвширч байгаарай.
Бэлгийн харьцааны толгой өвдөлт (orgasmic cephalgia)
Бэлгийн сэрлийн дааврын үйлчлэлээр тархины судас тэлэн толгой, хүзүүний булчин агшиж, хурц хэлбэрийн толгойн өвдөлт эрчүүдэд элбэг тохиолддог. Бэлгийн сэрлийн үеийн толгой өвдөлт гэнэт нүдний уг орчмоос эхлэн хурц хэлбэрээр өвдөж хэдэн минутаас нэг цаг хүртэл үргэлжилнэ. Энэ өвдөлт архаг хэлбэрийн толгойн мигрень өвчтэй эрчүүдэд илүүтэй тохиолддог. Бэлгийн харьцааны таашаалыг толгойн өвдөлтөөр нураахгүйн тулд бэлгийн харьцааны үйл явцыг аажмаар эхлэн эрчийг нэмэгдүүлэх маягаар хийвэл толгойн өвдөлтөөс хамгаалж болно.
Толгойн мигрень өвчний эмчилгээнд хэрэглэгддэг бета блокатор бүлгийн эмүүд эмчилгээний сайн үр дүн үзүүлдэг бөгөөд бэлгийн харьцаанд орохын өмнө өвчин намдаах аспирин болон ибупрофен урьдчилж хэрэглэж болно. Эрчүүдийн толгой ингэж өвдөхөд тэд тэсээд гарахыг хичээдэг. Гэхдээ заавал тэсэх шаардлагагүй, эмчлэх арга хэмжээ авч байх хэрэгтэй.
Толгой өвдөх аюултай юу?
Ердийн үед толгой өвдөх нь харьцангуй аюул багатай. Харин менингит, тархинд цус харвах, хавдар зэрэг тархины хүнд өвчлөлүүдийн үед илэрдэг толгойн өвчин хурц хэлбэрээр, олон давтамжтай байдгийн дээр дотор муухайрч бөөлжих, нүд эрээлжлэх, орчны баримжаагүй болох зэрэг шинж тэмдгийн хамт илэрдэг онцлогтой. Иймээс толгойн өвдөлт гэнэт хурц хэлбэрээр ойрхон давтамжтай өвддөг болвол яаралтай эмчид хандаарай.
Үргэлжлэлийг та бүхэн “Дээжис” дижитал сэтгүүлийн 4-р сарын дугаараас уншина уу.
Та “Дээжис” сэтгүүлийн шинэ дугаарыг ухаалаг төхөөрөмж дээрх “Дээжис” аппликэшн руугаа орж татаж авна уу.
Хэрэв та анх удаа татах гэж байгаа бол доорх линкүүдээс төлбөргүй татах боломжтой. Мөн ухаалаг төхөөрөмж дээрх Play Store, AppStore –ийн хайх /search/ цонхонд Deejis гэж бичин манай сэтгүүлийг татан авна уу.
iPad болон iPhone-нд татаж авах: http://itunes.apple.com/us/app/deezis/id520421781?mt=8
Android утас, таблет-нд татаж авах: https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.moco.dp.deejis
Цагийн эргэлт амьдралын хэмнэл түргэсэхийн хэрээр хүмүүсийн толгой өвдөх өвчин их олширч байна.
Толгой өвдөх нь орчин ахуйтайгаа шууд холбоотой бөгөөд агааргүй бүгчим эсвэл шуугиантай орчин, шингэн дутагдах, агаарын бохирдол зэргээс гадна удаан хугацаагаар зурагт үзэх, компьютер дээр удаан ажиллах нь цөмөөрөө толгой өвдөхийн үндсэн шалтгаан болж байгаа юм байна.
Үүнээс гадна уурлаж бухимдах, тамхи татах, архи уух, өөх тос ихтэй хүнсний зүйлийг хэтэртэл идэх, нойргүйдэх нь ч толгойн мэдрэлийг хөндөж толгой өвдүүлдэг байна. Хүзүүний булчин чангарч хөшсөн, тэр байдал нь толгой, дал, мөр рүү дамжиж, архаг толгойн өвдөлт, сээр, мөрний булчингийн өвдөлтийг үүсгэдэг.
Дээрх өвчин зовиурыг үүсгэх шалтгаан, нөхцөлд амьдралын буруу дэглэм, ажлын нөхцөл тухайлбал компьютерийн болон бичгийн ажилтай оюуны хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүс, машин жолооддог, оёдол зэрэг ажлыг удаан хугацаанд олон цагаар амралтгүй хийх мөн хэвтэж зурагт үзэж, ном сонин уншдаг, дэрээ буруу дэрлэж унтдаг гэх мэтийн зүйлсээс болдог.
Гэтэл хүзүүний булчингийн өвдөлтөөс болсон зовиуруудыг буруу ойлгож зүрх, цөс өвдөж байгаа мэтээр бодож, эмчид хандаж, буруу эмчилгээ хийлгэх нь элбэг тохиолддог.
Орчин үед хүзүүний өвдөлтийг уламжлалт эмчилгээний болон сэргээн засах эмчилгээний аргууд болох массаж, бумба шивүүр, зүү төөнүүр, халуун жин, нам давтамжтай цахилгаан, дулаан эмчилгээгээр үр дүнтэй эмчилдэг болсон. Гэвч эдгээр эмчилгээг хийхийн хамт дэглэм эмчилгээ, хүзүүний дасгал хөдөлгөөн, зөв амралт, буруу зуршилаа орхих нь шалтгааны эсрэг хамгийн үр дүнтэй эмчилгээ болдог. Ажлын нөхцөлөөс шалтгаалан хүзүүний булчин чангарч, хөшиж өвддөг бол ажлынхаа дундуур босч булчингийн чангарлыг арилгах дасгал хийж, гэрийн нөхцөлд халуун жин тавих, дэрээ зөв дэрлэж амрах нь бага хэмжээний булчингийн чангарал, өвдөлтийг арилгадаг.
Шалтгаан
Толгойн өвөлт нь тархины судасны хэвийн үйл ажиллагааны хямрал болон мэдрэлийн системийн хэт ачааллаас үүсдэг үндсэн шалтгаантай байдаг.
- Стресс, биеийн хүчний хэт ачааллын нөлөөгөөр жигд өвдөхийг булчин зангирсанаас үүдэлтэй өвдөлт гэдэг. Өвдөлт нь бүхэлдээ дух орчмыг хамарч, нүдний арын хэсгээр гавлын ясны гүнд мэдрэгддэг. Тогтмол стресстэй орчинд байдаг хүмүүсийн толгой өвдөлт нь архаг хэлбэрт шилжвэл өглөө сэрэнгүүт өвдөлт нь эхлэн нэмэгдсээр бүтэн өдрийн турш үргэлжилдэг.
- Толгойн өвдөлт сэтгэл санааны байдлаас шалтгаалан өөрчлөгдөж, зулай орчим юмаар дарах, эсвэл төөнөж байгаа мэт мэдрэмж төрөх нь өвдөлт сэтгэцийн гаралтай болохыг илтгэдэг. Жишээлбэл: сэтгэл гутралын үед ийм өвдөлт үүсдэг. Мэдрэлийн тогтолцоо, мэдрэлийн эс, судлын үүдэлтэй өвдөлт хурц, хүчтэй, гэнэт эхлэн хэдэн секундын турш үргэлжлээд хэсэг хугацааны дараа давтагддаг онцлогтой байдаг.
Толгой өвдөх бусад шалтгаан:
- Ихээр өлсөж, цангах (ялангуяа архи хэтрүүлэн хэрэглэсэн үед)
- Бусад хүнд хэлбэрийн өвчлөлийн үед (жишээ нь: ханиад томууны халдварын үед)
- Каффейны хэрэглээг огцом бууруулсан үед
- Хоолны харшил эсвэл шингээлт муудсан бол
- Гавлын ясны хөндийн үрэвсэл (синусит)-ийн үед толгой байнга өвдөх ба тонгойход илүү ихээр мэдрэгддэг
- Хараанд хэт ачаалал өгснөөс толгойн өвдөлт нь нүдний угаас эхлэн ар дагз руу тархаж өвддөг болно. Энэ өвдөлт харааны шил тааруулж хэрэглэх шаардлагатайг сануулна.
- Зарим тохиолдолд толгойн өвдөлт цусны даралт ихэссэн үед үүсдэг.
- Эм тохирохгүйн улмаас. Эм хэрэглэсэн даруйд толгой гэнэт өвдвөл тухайн эмийн хэрэглэх заавар, бүтцийг шалгах эсвэл эмийн санчаас лавлагаа авах шаардлагатай. Өвчин намдаагч эм хэтрүүлэн хэрэглэснээс толгой илүүтэйгээр өвддөг байна. Онцын шаардлагагүй үед парацетамол болон ибупрофен зэрэг ердийн өвчин намдаах эмнүүдийг тогтмол хэрэглэснээс тархи тэдгээрийн үйлчлэлд дасал болон, тэдгээрийн цусан дахь тун багасахад өвчний дохио өгдөг болж эхэлнэ.
- Дааврын тэнцвэр алдагдлаас мөн толгой өвддөг байна. Тархины эд эсүүд дааврын мэдээллийг хүлээн авдаг олон төвтэй байх бөгөөд тэдгээр нь дааврын тэнцвэрийн алдагдалд маш мэдрэг байдаг.
Ачааллын толгой өвдөлт
Аэробик дасгал болон хүнд жин өргөсний дараа гэнэттолгой өвдөх тохиолдол элбэг байдаг.Ачааллын толгой өвдөлт мөн шингэн дутагдсанаас, цусны сахарынхэмжээ огцом унаснаас бас үүдэлтэй байдаг.Эдгээрээс хамгаалж усболон шингэн зүйлийг хангалттай хэмжээгээр хэрэглэж, дасгал хийсний дараа 30 минутын дотор уураг (загас, тахиа) болон нүүрс ус (алим, банана) 1:3 харьцаагаар орсон зууш, хоол хэрэглэж байх шаардлагатай.Толгойн өвдөлт ихсэх давтах шинжтэй болвол гүнзгий амьсгалах, хүйтэн жин тавих, харанхуй өрөөнд хэсэг амрах,агаарталхан тайвширч байгаарай.
Бэлгийн харьцааны толгой өвдөлт (orgasmic cephalgia)
Бэлгийн сэрлийн дааврын үйлчлэлээр тархины судас тэлэн толгой, хүзүүний булчин агшиж, хурц хэлбэрийн толгойн өвдөлт эрчүүдэд элбэг тохиолддог. Бэлгийн сэрлийн үеийн толгой өвдөлт гэнэт нүдний уг орчмоос эхлэн хурц хэлбэрээр өвдөж хэдэн минутаас нэг цаг хүртэл үргэлжилнэ. Энэ өвдөлт архаг хэлбэрийн толгойн мигрень өвчтэй эрчүүдэд илүүтэй тохиолддог. Бэлгийн харьцааны таашаалыг толгойн өвдөлтөөр нураахгүйн тулд бэлгийн харьцааны үйл явцыг аажмаар эхлэн эрчийг нэмэгдүүлэх маягаар хийвэл толгойн өвдөлтөөс хамгаалж болно.
Толгойн мигрень өвчний эмчилгээнд хэрэглэгддэг бета блокатор бүлгийн эмүүд эмчилгээний сайн үр дүн үзүүлдэг бөгөөд бэлгийн харьцаанд орохын өмнө өвчин намдаах аспирин болон ибупрофен урьдчилж хэрэглэж болно. Эрчүүдийн толгой ингэж өвдөхөд тэд тэсээд гарахыг хичээдэг. Гэхдээ заавал тэсэх шаардлагагүй, эмчлэх арга хэмжээ авч байх хэрэгтэй.
Толгой өвдөх аюултай юу?
Ердийн үед толгой өвдөх нь харьцангуй аюул багатай. Харин менингит, тархинд цус харвах, хавдар зэрэг тархины хүнд өвчлөлүүдийн үед илэрдэг толгойн өвчин хурц хэлбэрээр, олон давтамжтай байдгийн дээр дотор муухайрч бөөлжих, нүд эрээлжлэх, орчны баримжаагүй болох зэрэг шинж тэмдгийн хамт илэрдэг онцлогтой. Иймээс толгойн өвдөлт гэнэт хурц хэлбэрээр ойрхон давтамжтай өвддөг болвол яаралтай эмчид хандаарай.
Үргэлжлэлийг та бүхэн “Дээжис” дижитал сэтгүүлийн 4-р сарын дугаараас уншина уу.
Та “Дээжис” сэтгүүлийн шинэ дугаарыг ухаалаг төхөөрөмж дээрх “Дээжис” аппликэшн руугаа орж татаж авна уу.
Хэрэв та анх удаа татах гэж байгаа бол доорх линкүүдээс төлбөргүй татах боломжтой. Мөн ухаалаг төхөөрөмж дээрх Play Store, AppStore –ийн хайх /search/ цонхонд Deejis гэж бичин манай сэтгүүлийг татан авна уу.
iPad болон iPhone-нд татаж авах: http://itunes.apple.com/us/app/deezis/id520421781?mt=8
Android утас, таблет-нд татаж авах: https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.moco.dp.deejis
Толгой өвдөх нь орчин ахуйтайгаа шууд холбоотой бөгөөд агааргүй бүгчим эсвэл шуугиантай орчин, шингэн дутагдах, агаарын бохирдол зэргээс гадна удаан хугацаагаар зурагт үзэх, компьютер дээр удаан ажиллах нь цөмөөрөө толгой өвдөхийн үндсэн шалтгаан болж байгаа юм байна.
Үүнээс гадна уурлаж бухимдах, тамхи татах, архи уух, өөх тос ихтэй хүнсний зүйлийг хэтэртэл идэх, нойргүйдэх нь ч толгойн мэдрэлийг хөндөж толгой өвдүүлдэг байна. Хүзүүний булчин чангарч хөшсөн, тэр байдал нь толгой, дал, мөр рүү дамжиж, архаг толгойн өвдөлт, сээр, мөрний булчингийн өвдөлтийг үүсгэдэг.
Дээрх өвчин зовиурыг үүсгэх шалтгаан, нөхцөлд амьдралын буруу дэглэм, ажлын нөхцөл тухайлбал компьютерийн болон бичгийн ажилтай оюуны хөдөлмөр эрхэлдэг хүмүүс, машин жолооддог, оёдол зэрэг ажлыг удаан хугацаанд олон цагаар амралтгүй хийх мөн хэвтэж зурагт үзэж, ном сонин уншдаг, дэрээ буруу дэрлэж унтдаг гэх мэтийн зүйлсээс болдог.
Гэтэл хүзүүний булчингийн өвдөлтөөс болсон зовиуруудыг буруу ойлгож зүрх, цөс өвдөж байгаа мэтээр бодож, эмчид хандаж, буруу эмчилгээ хийлгэх нь элбэг тохиолддог.
Орчин үед хүзүүний өвдөлтийг уламжлалт эмчилгээний болон сэргээн засах эмчилгээний аргууд болох массаж, бумба шивүүр, зүү төөнүүр, халуун жин, нам давтамжтай цахилгаан, дулаан эмчилгээгээр үр дүнтэй эмчилдэг болсон. Гэвч эдгээр эмчилгээг хийхийн хамт дэглэм эмчилгээ, хүзүүний дасгал хөдөлгөөн, зөв амралт, буруу зуршилаа орхих нь шалтгааны эсрэг хамгийн үр дүнтэй эмчилгээ болдог. Ажлын нөхцөлөөс шалтгаалан хүзүүний булчин чангарч, хөшиж өвддөг бол ажлынхаа дундуур босч булчингийн чангарлыг арилгах дасгал хийж, гэрийн нөхцөлд халуун жин тавих, дэрээ зөв дэрлэж амрах нь бага хэмжээний булчингийн чангарал, өвдөлтийг арилгадаг.
Шалтгаан
Толгойн өвөлт нь тархины судасны хэвийн үйл ажиллагааны хямрал болон мэдрэлийн системийн хэт ачааллаас үүсдэг үндсэн шалтгаантай байдаг.
- Стресс, биеийн хүчний хэт ачааллын нөлөөгөөр жигд өвдөхийг булчин зангирсанаас үүдэлтэй өвдөлт гэдэг. Өвдөлт нь бүхэлдээ дух орчмыг хамарч, нүдний арын хэсгээр гавлын ясны гүнд мэдрэгддэг. Тогтмол стресстэй орчинд байдаг хүмүүсийн толгой өвдөлт нь архаг хэлбэрт шилжвэл өглөө сэрэнгүүт өвдөлт нь эхлэн нэмэгдсээр бүтэн өдрийн турш үргэлжилдэг.
- Толгойн өвдөлт сэтгэл санааны байдлаас шалтгаалан өөрчлөгдөж, зулай орчим юмаар дарах, эсвэл төөнөж байгаа мэт мэдрэмж төрөх нь өвдөлт сэтгэцийн гаралтай болохыг илтгэдэг. Жишээлбэл: сэтгэл гутралын үед ийм өвдөлт үүсдэг. Мэдрэлийн тогтолцоо, мэдрэлийн эс, судлын үүдэлтэй өвдөлт хурц, хүчтэй, гэнэт эхлэн хэдэн секундын турш үргэлжлээд хэсэг хугацааны дараа давтагддаг онцлогтой байдаг.
Толгой өвдөх бусад шалтгаан:
- Ихээр өлсөж, цангах (ялангуяа архи хэтрүүлэн хэрэглэсэн үед)
- Бусад хүнд хэлбэрийн өвчлөлийн үед (жишээ нь: ханиад томууны халдварын үед)
- Каффейны хэрэглээг огцом бууруулсан үед
- Хоолны харшил эсвэл шингээлт муудсан бол
- Гавлын ясны хөндийн үрэвсэл (синусит)-ийн үед толгой байнга өвдөх ба тонгойход илүү ихээр мэдрэгддэг
- Хараанд хэт ачаалал өгснөөс толгойн өвдөлт нь нүдний угаас эхлэн ар дагз руу тархаж өвддөг болно. Энэ өвдөлт харааны шил тааруулж хэрэглэх шаардлагатайг сануулна.
- Зарим тохиолдолд толгойн өвдөлт цусны даралт ихэссэн үед үүсдэг.
- Эм тохирохгүйн улмаас. Эм хэрэглэсэн даруйд толгой гэнэт өвдвөл тухайн эмийн хэрэглэх заавар, бүтцийг шалгах эсвэл эмийн санчаас лавлагаа авах шаардлагатай. Өвчин намдаагч эм хэтрүүлэн хэрэглэснээс толгой илүүтэйгээр өвддөг байна. Онцын шаардлагагүй үед парацетамол болон ибупрофен зэрэг ердийн өвчин намдаах эмнүүдийг тогтмол хэрэглэснээс тархи тэдгээрийн үйлчлэлд дасал болон, тэдгээрийн цусан дахь тун багасахад өвчний дохио өгдөг болж эхэлнэ.
- Дааврын тэнцвэр алдагдлаас мөн толгой өвддөг байна. Тархины эд эсүүд дааврын мэдээллийг хүлээн авдаг олон төвтэй байх бөгөөд тэдгээр нь дааврын тэнцвэрийн алдагдалд маш мэдрэг байдаг.
Ачааллын толгой өвдөлт
Аэробик дасгал болон хүнд жин өргөсний дараа гэнэттолгой өвдөх тохиолдол элбэг байдаг.Ачааллын толгой өвдөлт мөн шингэн дутагдсанаас, цусны сахарынхэмжээ огцом унаснаас бас үүдэлтэй байдаг.Эдгээрээс хамгаалж усболон шингэн зүйлийг хангалттай хэмжээгээр хэрэглэж, дасгал хийсний дараа 30 минутын дотор уураг (загас, тахиа) болон нүүрс ус (алим, банана) 1:3 харьцаагаар орсон зууш, хоол хэрэглэж байх шаардлагатай.Толгойн өвдөлт ихсэх давтах шинжтэй болвол гүнзгий амьсгалах, хүйтэн жин тавих, харанхуй өрөөнд хэсэг амрах,агаарталхан тайвширч байгаарай.
Бэлгийн харьцааны толгой өвдөлт (orgasmic cephalgia)
Бэлгийн сэрлийн дааврын үйлчлэлээр тархины судас тэлэн толгой, хүзүүний булчин агшиж, хурц хэлбэрийн толгойн өвдөлт эрчүүдэд элбэг тохиолддог. Бэлгийн сэрлийн үеийн толгой өвдөлт гэнэт нүдний уг орчмоос эхлэн хурц хэлбэрээр өвдөж хэдэн минутаас нэг цаг хүртэл үргэлжилнэ. Энэ өвдөлт архаг хэлбэрийн толгойн мигрень өвчтэй эрчүүдэд илүүтэй тохиолддог. Бэлгийн харьцааны таашаалыг толгойн өвдөлтөөр нураахгүйн тулд бэлгийн харьцааны үйл явцыг аажмаар эхлэн эрчийг нэмэгдүүлэх маягаар хийвэл толгойн өвдөлтөөс хамгаалж болно.
Толгойн мигрень өвчний эмчилгээнд хэрэглэгддэг бета блокатор бүлгийн эмүүд эмчилгээний сайн үр дүн үзүүлдэг бөгөөд бэлгийн харьцаанд орохын өмнө өвчин намдаах аспирин болон ибупрофен урьдчилж хэрэглэж болно. Эрчүүдийн толгой ингэж өвдөхөд тэд тэсээд гарахыг хичээдэг. Гэхдээ заавал тэсэх шаардлагагүй, эмчлэх арга хэмжээ авч байх хэрэгтэй.
Толгой өвдөх аюултай юу?
Ердийн үед толгой өвдөх нь харьцангуй аюул багатай. Харин менингит, тархинд цус харвах, хавдар зэрэг тархины хүнд өвчлөлүүдийн үед илэрдэг толгойн өвчин хурц хэлбэрээр, олон давтамжтай байдгийн дээр дотор муухайрч бөөлжих, нүд эрээлжлэх, орчны баримжаагүй болох зэрэг шинж тэмдгийн хамт илэрдэг онцлогтой. Иймээс толгойн өвдөлт гэнэт хурц хэлбэрээр ойрхон давтамжтай өвддөг болвол яаралтай эмчид хандаарай.
Үргэлжлэлийг та бүхэн “Дээжис” дижитал сэтгүүлийн 4-р сарын дугаараас уншина уу.
Та “Дээжис” сэтгүүлийн шинэ дугаарыг ухаалаг төхөөрөмж дээрх “Дээжис” аппликэшн руугаа орж татаж авна уу.
Хэрэв та анх удаа татах гэж байгаа бол доорх линкүүдээс төлбөргүй татах боломжтой. Мөн ухаалаг төхөөрөмж дээрх Play Store, AppStore –ийн хайх /search/ цонхонд Deejis гэж бичин манай сэтгүүлийг татан авна уу.
iPad болон iPhone-нд татаж авах: http://itunes.apple.com/us/app/deezis/id520421781?mt=8
Android утас, таблет-нд татаж авах: https://play.google.com/store/apps/details?id=mn.moco.dp.deejis