"Евразийн эдийн засгийн холбоотой гэрээ хийвэл 200 мянган хүн ажилгүй болно"

Онцлох

Шинэ

Тренд

Буцах

"Евразийн эдийн засгийн холбоотой гэрээ хийвэл 200 мянган хүн ажилгүй болно"

Бизнес

2024-12-12

Бизнес

2024-12-12

"Евразийн эдийн засгийн холбоотой гэрээ хийвэл 200 мянган хүн ажилгүй болно"

Хүнсний салбарын Мэргэжлийн Холбоод нэгдэн БНСУ-тай Эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр, Евразийн эдийн засгийн холбоо, түүний гишүүн улсууд болон Монгол Улс хоорондын чөлөөт худалдааны түр/завсрын гэрээг хойшлуулах, зогсоох тухай шаардлага хүргүүлжээ. Уг шаардлагад:

"Монгол Улс БНСУ-тай эдийн засгийн түншлэлийн хэлэлцээр, Евразийн эдийн засгийн холбоо болон түүний гишүүн улсууд болох Бүгд Найрамдах Армени Улс, Бүгд Найрамдах Беларусь Улс, Бүгд Найрамдах Казахстан Улс, Бүгд Найрамдах Киргиз Улс, Оросын Холбооны Улсуудтай худалдааны түр/завсрын гэрээ байгуулахаар ажиллаж байна.

Энэ нь эдийн засаг, дотоодын үйлдвэрлэлийн хөгжил, цаашлаад үндэсний аюулгүй байдалд ихээхэн эрсдэл учруулах тул хэлэлцээрийг зогсоох, хойшлуулах шаардлага хүргүүлж байна.

Олон улсын жишгээр энэ төрлийн гэрээ хэлэлцээрийг дотоод үйлдвэрлэлээ импортын өндөр татвараар хамгаалсан, өндөр хөгжилтэй орнууд хөгжил буурай орнуудаас татах түүхий эдээ таатай нөхцөлөөр нэмэх зорилгоор хийдэг. Гэтэл манай тохиолдолд аль хэдийнээ Монголд үйлдвэрлэж чадаж байгаа, дотоодын хэрэглээгээ хангаж байгаа бэлэн бүтээгдэхүүний нэр төрлийг импортын тарифын хөнгөлөлтөд хамруулжээ.

Энэ нь дотоодын үйлдвэрлэл хамгаалалтгүй болж, гаднын импортлогчдоос хамааралтай болох бодит эрсдэл.

Хүнсний салбар бол Монгол улсын эдийн засгийг солонгоруулах, уул уурхайн салбараас хараат бус байдлыг хангах түлхүүр. Хөдөлмөр эрхэлж буй нийт хүн амын 50 орчим хувийг хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбар шууд, шууд бусаар ажлын байраар хангаж байна.

Монгол улсын газар тариалангийн салбарт байгаа 1500 гаруй аж ахуй нэгж, 30 гаруй тариаланч, 200 мянга гаруй малчин өрхийн орлого, амьжиргаа энэ салбараас хамаардаг.

Гэвч дээрх хэлэлцээрүүдийн дагуу БНСУ, ЕЭЗХ-ны гишүүн улс орнуудад тарифын хөнгөлөлтөөр давуу байдал бий болгосноор экспортод бэлэн биш байгаа хүнсний салбар нөгөө талын зах зээлээс хэт хамааралтай болохоор байгаа юм. Үүнийг харгалзан дээрх хэлэлцээрүүдийг зогсоох, хойшлуулахыг хүнсний салбарын мэргэжлийн холбоод нэгдэн шаардлага хүргүүлжээ.

ХАВСРАЛТ

Монгол Улсын Их Хурлын 2010 оны 48 дугаар тогтоолоор Монгол улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалыг батлан дараах зүйлсийг тусгасан:

Хүн амын амьдралын үндсэн хэрэгцээ, эдийн засгийн бие даасан, хэвийн үйл ажиллагааг хангах, үндэсний орлогыг бүрдүүлэх, үндэсний аюулгүй байдлыг баталгаажуулахад стратегийн ач холбогдолтой эрдэс баялаг, хүнс, хөдөө аж ахуй, эрчим хүч, зам, тээвэр, мэдээлэл, харилцаа холбоо, санхүүгийн салбарыг олон улс, Европын Холбооны стандартад нийцүүлэн хөгжүүлэх;
Гадаад худалдааны алдагдлыг багасгаж, тарифын болон тарифын бус арга хэрэгслийг дотоодын үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор зохистой хэрэглэх /Стратегийн бараа, түүхий эдээр үндэсний үйлдвэрлэлийг найдвартай хангах/
Дотоодын үйлдвэрлэл, зах зээлийг хамгаалах, дэмжих эрх зүйн орчныг бий болгох;

Эдгээр зүйлсийг чухалчлан үзэхгүйгээр дээрх хэлэлцээрүүдийг байгуулах нь манай улсын үндэсний аюулгүй байдалд сөргөөр нөлөөлж болзошгүйг анхаарч үзэх зайлшгүй шаардлагатай юм.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх ирэх таван жилд гол 19 нэр төрлийн хүнсний бүтээгдэхүүнээр дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангах (100%) түүхэн шийдвэрийг гаргаж, 2022 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдөр “ХҮНСНИЙ ХАНГАМЖ, АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ” үндэсний хөдөлгөөнийг орон даяар өрнүүлэх санаачилга гаргасан.

Уг хөдөлгөөний хүрээнд “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдлыг хангах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” Монгол Улсын Их Хурлын №36 тоот тогтоол 2022 оны 6-р сарын 17-ны өдөр батлагдсан.
Мөн дээрх хугацаанд 1.7 их наяд төгрөгийн санхүүжилт баталж, ХХАА салбарыг дэмжихэд 833 орчим тэрбум төгрөгийн зээлийг олгосон байна. Уг гэрээний үр дагавраар зээл авсан ААН-үүд нь дампуурч зээл нь мөн эргэн төлөгдөх боломжгүй болох эрсдэлтэй байна.
Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн 2022.04.05-ны өдөр 43 дугаар зарлигийн дагуу архи, согтууруулах ундааны зохисгүй хэрэглээнээс үүдэлтэй хүн амын эрүүл мэнд, нийгмийн аюулгүй байдал, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөг бууруулах зорилгоор "Хүний хөгжлийн зорилтот хөтөлбөр"-ийн хүрээнд "Эрүүл Монгол Хүн" хөтөлбөрийг боловсруулж, хэрэгжилтийг хангах үүднээс хангах үүднээс үе шаттай арга хэмжээнүүдийг авч ажиллаж байна. Энэ үед гадны хямд үнэтэй масс үйлдвэрлэгчтэй зах зээлд импортын тарифын таатай нөхцөл бий болгосноор нийлүүлэлт хяналтгүй өсөн нэмэгдэж, нийгэмд сөргөөр нөлөөлөх онцгой эрсдэл бий болж байна.

Тиймээс дотоодын хэрэгцээг хангахын төлөө эрчимтэй ажиллаж байгаа, үйлдвэрлэлийн хүчин чадал хөгжиж буй дараах хүнсний бүтээгдэхүүнүүдийг аль ч худалдааны хэлэлцээрт хамруулахгүй байхыг шаардаж байна.

ДОТООДОД ҮЙЛДВЭРЛЭЖ БУЙ, ЦААШИД ҮЙЛДВЭРЛЭЛ ХӨГЖҮҮЛЭХЭЭР ЗОРЬЖ БУЙ, ДОТООДЫН ХЭРЭГЦЭЭГЭЭ БҮРЭН ХАНГАХ БОЛОМЖТОЙ ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ЖАГСААЛТ

№	Малын мах	№	Согтууруулах болон согтууруулах бус ундаа		Бусад хүнсний ногоо
1	Хонины мах	22	Шар айраг	42	Лууван
2	Үхрийн мах	23	Цагаан архи	43	Байцаа
3	Адууны мах	24	Виски, ром, ликёр зэрэг спиртлэг бусад ундаа	44	Шар манжин
4	Тэмээний мах	25	Усан үзмийн дарс	45	Сонгино
5	Ямааны мах	26	Цэвэр ус, хийжүүлсэн ус, амттай ус, жүүс, ундаа	46	Сармис
	Бусад амьтны мах		Гурил, гурилан бүтээгдэхүүн	47	Хүрэн манжин
6	Тахианы мах	27	Нарийн боов		Нийт хүлэмжийн ногоо
7	Гахайн мах	28	Жигнэмэг	48	Амтат чинжүү
8	Гахайн өөх	29	Талх	49	Өргөст хэмх
9	Загасны мах	30	Гоймон	50	Улаан лооль
	Махан бүтээгдэхүүн	31	Гурил	51	Навчит ногоо
10	Хиаман төрлийн бүтээгдэхүүн	32	Улаан буудай		Нийт жимс, жимсгэнэ
11	Нөөшилсөн, лаазалсан мах /Махан консерв/		Нийт төрөл бүрийн будаа	52	Алим
	Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн	33	Цагаан будаа	53	Гадил
12	Боловсруулсан шингэн сүү	34	Хүүхдийн будаа /манная/	54	Чацаргана
13	Хуурай сүү	35	Гурвалжин будаа	55	Бусад жимс, жимсгэнэ
14	Цөцгийн тос, 72% , 85% тослогтой	36	Хошуу будаа		БУСАД
15	Тараг	37	Хөц будаа	56	Өндөг
16	Аарц	38	Шар будаа	57	Ургамлын тос
17	Өрөм, зөөхий		Төмс бусад хүнсний ногоо	58	Цай
18	Ааруул	39	Төмс	59	Давс/хүнсний/
19	Зайрмаг		Чихрийн зүйл	60	Зөгийн бал
20	Бяслаг /чийз/	40	Чихрийн зүйл, хатуу чихэр
21	Цөцгий	41	Элсэн чихэр

МОНГОЛ УЛС БНСУ, ЕЭЗХ-ТОЙ ХИЙХ ХУДАЛДААНЫ ГЭРЭЭНЭЭС БҮХЭЛД НЬ ХАСАХ САНАЛТАЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНҮҮД

№	HS code	Бүтээгдэхүүний нэр
1	0203 11	Carcases and half-carcases of pork
2	0203 21	Carcases and half-carcases of pork
3	0203 29	Other of pork
4	0207 14	Cuts and offal, frozen of poultry
5	0401 20	Milk and cream of a fat content, by weight exceeding 1 % but not exceeding 6%
6	0402 10	Milk and cream with sugar content, in powder, granules or other solid forms of a fat content, by weight, not exceeding 1.5%
7	0403 20	Yogurt, buttermilk, curdled milk, cream, kephir and other fermented/acidified milk and cream
8	0404 10	Whey and modified whey, whether or not concentrated or containing added sugar or other sweetening matter
9	0404 90	Natural milk products
10	0405 10	All types of Butter
11	0405 20	Dairy spreads (butter-like substance)
12	0406 10	Fresh (unripened or uncured) cheese, including whey cheese, and curd
13	0406 30	Processed cheese, not grated or powdered
14	0406 90	Other cheese
15	0407 21	Fresh, unfertilized eggs in the shell from birds of the Gallus domesticus species, intended for incubation
16	0701 90	Fresh or chilled potatoes, excluding seed potatoes
17	0703 10	Onions and shallots
18	0706 10	Carrots and turnips
19	0808 10	Fresh Apples
20	0813 30	Dried Apples
21	0902 10	green tea that is not fermented and is packaged in immediate containers that weigh no more than 3 kg
22	0902 20	other green tea that is not fermented
23	0902 30	black tea that is fermented or partially fermented, and is packaged in quantities of 3 kg or less
24	0902 40	other black tea (fermented) and other partly fermented tea
25	0920 30	Black tea (fermented) and partly fermented tea, in immediate packings of a net content not exceeding 3 kg
26	1001 19	other categories of wheat and mesin, meaning non-seed wheat that isn't classified under a more specific code within the 1001 heading of the Harmonized Tariff Schedule (HS) code Seed of wheat and meslin
27	1001 91	Seed of wheat and meslin
28	1001 99	Seed of red spring wheat and meslin
29	1003 90	Seed of barley
30	1004 90	Oats
31	1005 90	Corn
32	1006 30	Semi-milled or wholly milled rice, whether or not polished or glazed
33	1104 29	Cereal grains that were somehow worked such as hulled, rolled, pearled, sliced, kibbed.
34	1107 10	Barley that is not roasted
35	1209 29	Seeds, fruit, and spores that are used for sowing
36	1507 10	Crude soybean oil, whether or not degummed
37	1507 90	Soybean oil and its fractions that are refined but not chemically modified Crude oil sunflower
38	1512 11	Crude oil sunflower
39	1517 10	margarine, excluding liquid margarine
40	1517 90	Edible mixtures or preparations of animal or vegetable fats or oils, or fractions of different fats and oils
41	1602 50	Prepared or preserved meat, meat offal, or blood from bovine animals
42	1701 99	Refined cane or beet sugar
43	1702 30	Glucose and glucose syrup that does not contain fructose or contains less than 20% fructose by weight in the dry state
44	1704 40	Sugar confectionery, including white chocolate, but not containing cocoa
45	1806 20	Chocolate and other food preparations containing cocoa that are in the following forms: Blocks, Slabs, Bars, Liquid, Paste, Powder, Granular, and Other bulk forms
46	1806 31	Chocolate And Other Cocoa Preparations In Blocks, Slabs Or Bars, Weighing 2 Kg Or Less, Filled.
47	1806 32	Chocolate and other food preparations containing cocoa that are in blocks, slabs, or bars and weigh 2 kg or less, but are not filled
48	1806 90	Chocolate and other food preparations that contain cocoa
49	1901 10	Food preparations for infants or young children that are put up for retail sale
50	1901 20	Mixes and doughs used to make bakers' wares, such as bread, pastries, cakes, and biscuits
51	1901 90	Food preparations that are made from flour, groats, meal, starch, or malt extract, and that do not contain cocoa or contain less than 40% cocoa by weight
52	1902 20	Stuffed pasta, whether or not cooked or otherwise prepared
53	1902 30	Other pasta including macaroni, spaghetti
54	1904 20	Prepared foods made from unroasted cereal flakes, or from a mixture of unroasted and roasted cereal flakes, or from swelled cereals
55	1905 31	Sweet biscuits
56	1905 32	Waffles and wafers
57	1905 90	Baked goods, including bread, pastry, cakes, biscuits, and other baked wares
58	2001 10	Cucumber and gherkins
59	2002 10	Tomatoes that are whole or in pieces and prepared or preserved in a way other than with vinegar or acetic acid
60	2004 10	Potatoes
61	2004 90	Vegetables and vegetable mixtures that are prepared or preserved in a way other than with vinegar or acetic acid, and are frozen
62	2006 00	Vegetables, friut, nuts, friut-peel and other parts of plants, preserved by sugar (drained, glace or crystallised)
63	2007 10	Homogenized preparations of fruit or nut pastes, fruit or nut purees, marmaades, fruit jolies, and jams
64	2007 99	Preparations of fruit, vegetables, nuts, or other parts of plants
65	2008 99	Other nuts and seeds, including mixtures, otherwise prepared or preserved
66	2009 50	Tomato juice
67	2009 61	- Of a brix value not exceeding 30
68	2009 71	fruit juices and vegetable juices that are unfermented and do not contain added spirits - Of a brix value not exceeding 20
69	2009 89	unfermented fruit and vegetable juices that do not contain added spirits, but may contain added sugar or other sweetening agents
70	2009 90	mixtures of juices that are unfermented and do not contain alcohol
71	2103 90	Sauces, preparations, mixed condiments, mixed seasonings, mustard flour, meal, and prepared mustard
72	2105 00	Ice cream and other edible ice, whether or not containing cocoa;
73	2106 10	Protein concentrates and textured protein substances
74	2106 90	Food preparations that are not specified or included elsewhere
75	2201 10	Mineral waters and aerated waters
76	2202 10	Waters, including mineral and aerated waters, that are flavored or contain added sugar or other sweetening matter
77	2106 90	- Other
78	2202 10	waters, including mineral waters and aerated waters, containing added sugar or other sweetening matter or flavoured
79	2202 91	Non-alcoholic beer
80	2202 99	Non-alcoholic beverages, including milk-based drinks
81	2202 99	Other - Flavored beverages - Non-alcoholic beer - Milk-based drinks, such as chocolate milk
82	2203 00	Beer made from malt
83	2204 10	Sparkling wine of fresh grapes
84	2204 21	In containers holding 2 litres or less
85	2204 22	In containers holding more than 2 litres but not more than 10 litres
86	2204 29	Other
87	2204 30	Other grape must
88	2208 20	Spirits obtained by distilling grape wine or grape mare
89	2208 60	Vodka
90	2208 90	Spirituous Beverages
91	2302 30	"residues of wheat," specifically meaning bran, sharps, and other residues derived from the milling process of wheat, whether or not in pellet form
92	2304 00	Oil-cake and other solid residues, whether or not ground or in the form of pellets, resulting from the extraction of soyabean oil
93	2302 30	Bran, sharps, other residues mainly of wheat milling
94	2710 12	Light oils and preparations
95	1512 19	Refined Sunflower Oil
96	1511 90	Refined Palm Oil, Crude Palm Oil
97	1515 90	includes Animal, vegetable or microbial fats and oils
98	1516 20	re-esterified, Oil, illipenut, re-esterified, Oil, crude, palm, refined,
99	1514 99	Cooking Oil Blends, Olive Oil and Vegetable Oil Blends
100	1514 19	Animal, vegetable or microbial fats and oils and their cleavage products
101	2402 20	- Cigarettes containing tobacco

ДОТООДЫН ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН САЛБАРЫН АСУУДЛУУД

Улаанбуудайн үйлдвэрлэл

1997 онд импортын тарифыг тэглэсэний үр дагавараар дотоодын нийт үйлдвэрлэл уналтанд орсон байсан бөгөөд 2007 онд улаанбуудайг нийт 70,000 орчим га талбайг тариж дотоодын хэрэгцээний 10% орчимын хангаж байсан.
Харин 2008-2011 онд “Атрын 3-р аян”-г хэрэгжүүлсэнээр 2014 онд нийт 1 сая га тариалангийн талбайг эргэлтэнд оруулж улаанбуудайн дотоодын хэрэгцээг бүрэн хангаж чадсан юм.
Мөн 2014 онд “Тариалангийн” тухай, 2016 онд “Хүнсний” тухай хуулийг тус тус баталсны үр дүнд улаанбуудай ба гурилын импортын квотыг тогтоож дотооддоо улаанбуудай ба гурилын үйлдвэрлэлийг хамгаалж ирсэн юм.
2024 оны 5-р сард импортын гурилын гаалийн татварыг чөлөөлсөнтэй холбоотойгоор бодит тоон буудай тариалалт 33%-иар буурсан.

Өндөгний хангамж:

2010 онд 5% байсан өндөгний импортын татварыг 15% болгосон.
2010 оны байдлаар нийт 150 сая ширхэг орчим байсан дотоодын өндөгний хэрэглээний 20%-г дотоодын фермэрүүд хангаж байсан.
Харин дээрх импортын тарифыг нэмэгдүүлсэнээр дотоодын фермэрүүд хөрөнгө оруулалтаа зоригтой хэрэгжүүлэх боломжтой болсон бөгөөд 2023 оны байдлаар жилийн 500 сая ширхэг орчим өндөгний дотоодын хэрэглээний 65%-г хангадаг болсон.
Мөн 2027 он гэхэд өсөн нэмэгдэж буй өндөгний дотоодын хэрэглээ нь 600 сая ширхэг орчимд хүрэх төлөвтэй байгаа ч дотоодын үйлдвэрлэлээр 100% хангах хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөтэй дотоодын өндөг үйлдвэрлэгчид ажиллаж байна.

Сүүний хангамжийн тухай:

Одоогийн байдлаар шингэн сүүний хэрэглээ жилдээ 170 сая литр байгаа бөгөөд 100 сая литр сүүг дотоодын саалийн фермэрүүд хангаж байна.
Дээрх 36-р тогтоолын дагуу сүүг 100% дотоодын үйлдвэрлэлээр хангах төрийн бодлоготой байгаа бөгөөд ойрын ирээдүйд бүрэн хэрэгжих төлөвтэй байна.
Монголын Сүүний зөвлөл ба UN FAO (НҮБ ХХААБ)-ын мэргэлжилтэнүүдийн хийсэн 2024 оны судалгаагаар тэжээлийн агууламж ба нийлүүлэлтийг сайжруулах замаар дотоодын сүүний үйлдвэрлэлийг 2-3 дахин нэмэх бүрэн боломжтойг тогтоосон.

МУ-ын сүүний үйлдвэрлэл, нийлүүлэлт ЕЭХХ-ы орнуудтай өрсөлдөх хэмжээнд хүрээгүй

Монгол улс өөрөө малчдаас бэлтгэж буй сүүний хэмжээ дотоодын үйлдвэрлэгчдийн хүчин чадлыг хангадаггүй
Хэлэлцээрт хамаарах улс орнууд нь энэ төрлийн үйлдвэрлэл бүрэн хөгжсөн, дотоодоосоо хангахуйц түвшинд хүрсэн, экспортлогч улс орнууд учраас Монголоос экспортлох ямар ч боломж байхгүй.

ЕЭХХ орнуудын* НЭГ ХҮНД НОГДОХ сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл болон Монгол улсын үйлдвэрлэл** /нэг хүнд ногдох кг нэг жилд/

Гахай, тахианы махны хангамжийн тухай:

Одоогийн байдлаар импортын татвар нь 5% ба чанар муутай импортын гахай, тахианы махны хүнсний эрүүл мэндийн хяналт тогтоогүйгээс дотоодын үйлдвэрлэл хөгжих боломж хомсдолтой байна.
Гэсэн ч “Хүнсний Хувьсгал” үндэсний аян өрнөснөөр дотоодын үйлдвэрлэгчид үйл ажиллагаагаа идэвхжүүлж байна. Жишээлбэл, Ажигана компани нь Хүнсний Хувьсгалын зээл ба EBRD-ын дэмжлэгээр өргөтгөл ажил хийж байгаагаас гадна франчайз хэлбэрээр Сэлэнгэ Дарханы бүс нутгийн ААН-тай хамтран үйлдвэрийн чадамжийг өсгөх төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна.
Мөн Баялаг Фийд компани нь шинээр тахианы махны ферм амжилттай ашиглалтанд оруулж үйл ажиллагаагаа улам өргөжүүлэх төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна.
Тиймээс дээрх худалдаан хэлэлцээрүүд ирээдүйн дотоодын хөрөнгө оруулалтыг зогсоох, хаах эрсдэлтэй байна.

Согтууруулах ундааны хангамжийн тухай:

2022 оны байдлаар архины 26, спиртийн 6, шар айрагны 12, дарсны 8, нийт 52 үйлдвэр үйл ажиллагаа явуулан 29,298.7 мян.л архи, дарс 124,056.6 мян.л шар айраг үйлдвэрлэж байна. Монгол Улс дахь согтууруулах ундааны үйлдвэрлэл нь дотоодын зах зээл бүрэн хангах хүчин чадалтай бөгөөд дотоодоо хангаад зогсохгүй, экспортын чиг баримжаа бүхий үйлдвэрүүд энэ зах зээл дээр ажиллаж байна.
Согтууруулах ундааны хэрэглээ өсөн нэмэгдэж байгаа энэ үед хямд үнэтэй, масс үйлдвэрлэл өндөр хөгжсөн хойд бүсийн зах зээлээс хийх импортын тарифыг чөлөөлөх нь МУ-ын Ерөнхийлөгчийн 43-р зарлигийн эсрэг арга хэмжээ авч байгаа болохоор байна.
Импортын нийлүүлэлт хязгааргүй, тарифгүй, квотгүй болох тусам хэрэглээ огцом өсөх, үүнийг даган үүнийг дагаад нийгэмд сөрөг нөлөө үзүүлнэ.
Үндэсний үйлдвэрлэгч компаниуд согтууруулах ундааны зөв зохистой, соёлтой хэрэглээг дэмжих, бий болгох зорилгоор нийгмийг соён гэгээрүүлэх нилээдгүй ажлуудыг хийдэг боловч согтууруулах ундаа импортлогчид энэхүү зорилгын хүрээнд тодорхой үйл ажиллагаа явуулсан нэг ч жишээ байхгүй бөгөөд зөвхөн бүтээгдэхүүнээ худалдан борлуулахад чиглэсэн үйл ажиллагаануудыг явуулдаг.

Дээрх нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхийн төлөө хувийн хэвшил төдийгүй олон улсын санхүүгийн байгууллагуудын хөрөнгө оруулалт, төр засгийн зээл тусламж, санхүүжилтийн тусламжтайгаар сүүлийн жилүүдэд эрчимтэй ажиллаж байна. Энэ чухал цаг үед импортын зах зээлд үүд хаалгаа нээж өгөхийг эсэргүүцэж байна.

Энэ салбар бүрэн зургаараа ганхаж, олон зуун үйлдвэр хаагдаж, олон мянган ажлын байр үгүй болж, иргэдийн ажил хөдөлмөр эрхлэх, орлого олох боломж хумигдаж худалдан авах чадвар буурч үнэмлэхүй хэмжээгээр Монгол улсын эдийн засаг хохирох эрсдэл тулгараад байна.

Ялангуяа олон улсын худалдааны хориг арга хэмжээнд ороод байгаа улс орнуудтай яаран хэлэлцээр хийх нь хөдөлмөр эрхэлж буй нийт хүн амын 50-иас дээш хувийг ажлын байраар хангадаг хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарт орлого тасалдаж, ажлын байр хоосорч, тэдэнд зээл олгодог банкны сектор ганхаж, импортын барааг ч худалдаж авч чадах ажилтай орлоготой хүн үлдэхгүйд хүргэж байна.

Үүний тулд дахин жагсаалтад орсон бүтээгдэхүүнийг нарийвчлан судлах зорилгоор дээрх хэлэлцээрүүдийг зогсоох, хойшлуулахыг шаардаж байна.

Шаардлага хүргүүлсэн:

Хүнсний хувьсгал ТББ - Дэд Тэргүүн Т.Мөнхтөр
Монголын Хүнсчдийн Нэгдсэн Холбоо ТББ - Гүйцэтгэх захирал М.Нармандах
Монголын Мал Зүйч Үржүүлэгчдийн Үндэсний Холбоо - Ерөнхийлөгч Л.Эрхэмбаяр
Монголын Тариаланчдын Үндэсний Холбоо - Ерөнхийлөгч Л.Баяртулга