Өнөөдрийн /2025.04.10/-ны өдрийн УИХ-ын чуулганы хуралдаан эхэллээ.

Хуралд 66 гишүүн ирж 52 хувийн ирцтэйгээр нээлээ.

Хэлэлцэх асуудлууд:

• Монгол Улсын Ерөнхий прокурорыг томилох санал
• Зээлийн мэдээллийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн тогтоолын төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Э.Батшугар 2024.12.25-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх, үргэлжилнэ/ 
• “Транс-Азийн төмөр замын сүлжээний тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-ийн нэмэлт, өөрчлөлтийг соёрхон батлах тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.03.26-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, зөвшилцөх, хэлэлцүүлэх/

"Эрх мэдэлтнүүдэд асуудал өөрөөр шийдэгдэж, жирийн иргэдэд хууль хатуу байна"

УИХ-ын гишүүн, Хүний эрхийн дэд хорооны дарга С.Эрдэнэболд:
Улс төрийн намууд сонгуулиар шүүх эрх мэдэл, тогтолцоо, прокурорын шинэчлэлийн амлалт өгдөг. 2028 он хүртэлх хөтөлбөрт энэ шинэчлэл орсон. Прокурорын шинэчлэлийн хүний эрх талаас нь тогтолцооны хувьд юу гэж харж байна вэ. Өнөөдөр тодорхой томилгоог шийдвэрлэж болох ч ард түмэн шударга ёсыг хүсэмжилж бухимдалтай байна, эрх мэдэлтнүүдэд асуудал өөрөөр шийдэгдэж, жирийн иргэдэд хууль хатуу байна гэсэн шүүмжлэл их байна. Прокурорын шинэчлэлтэй холбоотойгоор хүний эрхийн асуудалд хэрхэн хандаж байна вэ?

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тамгын газрын дарга Г.Занданшатар:
Засаглалын шинэчлэл 2019 оны Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр ЗГ тогтвортой ажиллах эрх зүй бүрдэж, улс төрийн намуудын төлөөлөл, залуус, эмэгтэйчүүдийн чадавх нэмэгдсэн нь гүйцэтгэх засаглалын шинэчлэл сайн хэрэгжиж буйн илрэл. Шүүхийн шинэчлэл, тэр дундаа прокурорын шинэчлэлийг хийх шаардлагатай гэж үзэж Шүүхийн тухай хуулийг баталсан, энэ жишгээр цаашид үргэлжилж явах ёстой. Тухайлбал шүүгч нар албан тушаалтнуудтай уулзахдаа протокол хөтлөх, хөндлөнгөөс ирэх нөлөөллөөс сэргийлсэн тодорхой үйл ажиллагаануудыг нэмсэн. Прокурор бол тусгай эрх мэдлийн байгууллагуудад хяналт тавьдаг субьектийн хувьд хүний эрхээр мэргэшсэн байх шаардлагатай. 

"ПРОКУРОР ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЛЭЭР БИШ ӨӨРСДӨӨ МАНЛАЙЛЖ АЖИЛЛАХ ЦАГ ИРСЭН"

УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин: 
Ардчилсан эрх зүйт улс орнуудад байдаг шиг хууль зүйн сайд, ерөнхий прокурор нь нэг хүн байхад 6 жил байна уу, нас нь хэд вэ гэдэг нь сонин биш. Санаа зовох зүйл биш. Харин Хууль зүйн сайд, дотоод хэргийн сайд хоёр харин нэг хүн байвал тэр нь цагдаагийн сайд болж хувираад улс нь "цагдаажсан" төртэй болдог. Том тогтолцооны шинэтгэлийг зоригтой хийх хүлээлтэй байгаа. Прокурорын тухай хуульд "Хуулийг нэг мөр хэрэгжүүлэх" гэж үг бий. 

Хууль зүйн сайд нь хүртэл прокуророос зөвшөөрөл авсан эсэх нь мэдэгдэхгүй хэргийг хэвлэлээр ярьдаг болж

Прокурорын тухай хуульд тэтгэвэрт гарах нас 60 гэж заасан бол төрийн албан тухай хуульд 65 гэж заажээ. Хэрэв УИХ-аас 60-аас дээш настай хүнийг хуулийн байгууллагад томилбол, хуулийн энэ зөрчлийг арилгах шаардлага гарна шүү. Өөрөөр  хэлбэл Үндсэн хуулийн цэц рүү асуудал, маргаан бий болно. Тэгэхээр энэ төвөгтэй байдалд хүргэнэ шүү гэж анхааруулж байна.

Нөгөөтээгүүр, прокурорын байгууллаг үйл ажиллагаагаараа манлайлах цаг ирсэн. Яллах үйл ажиллагаагаа шүүх дээр явуулах ёстой ч хэвлэлээр ажлаа хийдэг болсон. Хууль зүйн сайд нь хүртэл прокуророос зөвшөөрөл авсан эсэх нь мэдэгдэхгүй хэргийг хэвлэлээр ярьдаг болж. Прокурор буюу процессийн эзэн нь ямар ч албан тушаалтан хэрэг ярьж байгааг тас зогсооодог байх хэрэгтэй шүү.