Д.Цогтбаатар, С.Батболд нарын хэвлэлийн хурал зарлажээ. Тэд 12.00 цагт оффшор дансны мэдээлэлд нэр холбогдсон талаараа тайлбар хийхээр болжээ.

Тэдний хэвлэлийн хуралд Монгол HD телевизийн төлөөлөл очно гэдгээ хэллээ. Учир нь тус телевизийн Оргил цаг мэдээний хөтөлбөрөөр Ерөнхий сайд асан С.Батболд, Д.Цогтбаатар нарын нэрс Панамын баримтанд байсан гэдгийг мэдээлсэн билээ.

Тэгэхээр нэг нь “гүжирдсэн” гэж нөгөө тал нь “баримт нь энэ байна” гэж мэтгэлцэх ширүүхэн хурал болж магадгүй байна.

Гэрэл зургийг: Б.Бямба-Очир

Та бүхэнд тавдугаар сарын 9-ний Монгол HD сувгийн Оргил цаг мэдээний хөтөлбөрийн мэдээллийг хүргэж байна.

Хэвлэлийн хуралд С.Батболд, Д.Цогтбаатар нар орж ирлээ.

С.Батболд:

Та бүхнийг хүрэлцэн ирсэнд баярлалаа. Өчигдөр гарсан мэдээллийн дагуу өөрсдийн зүгээс тайлбар хийх нь зүйтэй гэж ярилцлаа. Бидэнд цаг хугацаа, материалыг нухацтай үзэх шаардлагатай байсныг үгүйсгэхгүй. Олон жилийн өмнө болсон зүйлийг ярьж байгаа учир зарим зүйлийг нягтлах, санах шаардлага байсныг үгүйсгэхгүй гэж бодож байсан ч тайлбар хийх ёстой гэж үзсэн.

Өчигдөр телевизээс над руу ийм зүйл байна гэдгийг ярьсан. Спортын тэмцээн үзэж байсан болохоор сайн сонсогдоогүй ч ямар асуудал гэдгийг мэдсэн. 2002 онд нэг компанитай байсан, 2005 онд түүнийгээ зарсан мэдээлэл байна гэсэн. Хувьцаатай холбоотой асуудал байсан гэдгийг хэлсэн. Дээр үед болсон болохоор ийм зүйл ярих хэрэг байна уу гэж сэтгүүлчид хэлсэн. Намайг тодруулга хийх боломжтой гэдгийг хэлсэн. Тиймээс тодруулга хийх нь зүйтэй гэж шийдсэн.

С.Батболд: Улстөрч бизнесийн үйл ажиллагаанд шууд оролцох, ТУЗ-аар дамжуулж орохыг хуулиар хаасан байдаг. Харин хувьцаа эзэмших боломжтой. Тэгэхээр бидний ажиллагаа бол хуулийн хүрээнд хийгдсэн бизнесийн ажил гэж бодож байна. Оффшор компанитай холбоотой асуудал гэж яригдаж байна. Хөрөнгө оруулалт хийсэн компани маань ямар компани байсан бэ. Batu Mining гэдэг компани маань Монгол Улсад бүртгэлтэй гадаадын хөрөнгө оруулалттай компани. Толгой компани нь Энэтхэгийн хөрөнгө оруулалттай компани. Монгол Улсад үйл ажиллагаа явуулж ирсэн компани. Аль нэгэн гадна талд биш.

С.Батболд: Энэ компанид бид ямар нэгэн байдлаар нууцаар ороогүй. Нуух хаах асуудал байхгүй учир, оффшор компаниар дамжуулахгүйгээр нэрээрээ орсон. Нэрээрээ ороод бүртгүүлснийг нь Монгол HD-гээр хэлснийг харсан. Ямар хэмжээний хувь эзэмшиж байсан талаарх мэдээллийг ил гаргая. Бату Майнинг компанид 11.9 хувийг нь С.Батболд миний бие 2003 онд худалдан авч орсон. Энэ хувийг авахдаа гаднаас эх үүсвэр нь тодорхойгүй мөнгөөр аваагүй. Ямар мөнгөөр авсан бэ гэдэг нь нээлттэй. 18771 доллартай тэнцэх хувьцаа хувийг авсан. Тухайн үеийн ханшаар 21 сая төгрөг. Энэ мөнгө Сү.Батболд гэдэг хүний хувийн данснаас буюу тэр үед үйлчилгээ авч байсан банкнаас 2004 оны нэгдүгээр сарын 5-ны өдөр Капитрон банкнаас 18771 долларын банкны хуудастай. Ийм ил тод, ойлгомжтой үйл явдал. Дараа нь 2005 онд компанийн үйл ажиллагаа ойлгомжгүй байсан учир хувьцаагаа өртгөөр нь зарсан.

Энэ асуудал бүртгэлд хийгдсэн үү. 2005 онд зарагдчихсан гэдгийг сая хэллээ. Хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт тусгасан уу гэсэн. ХОМ 2007 оноос бүрдэж эхэлсэн учир тийм шаардлага байгаагүй.

С.Батболд:

2007 оноос ХОМ-тээ 1992 онд байгуулагдсан Алтай трейдинг компанийхаа талаарх мэдээллийг байнга дурьдаж ирсэн. Хувьцаа худалдаж аваад, хувьцаагаа зараад, ном ёсоор нь эх үүсвэрээ гаргаад явсан энгийн л бизнесийн үйл ажиллагаа. Түүнээс оффшор компани байгуулаад, данс эзэмшээд явсан зүйл байхгүй. Оффшор компанийн данс миний болон Д.Цогтбаатарын нэрэн дээр байхгүй гэдгийг албан ёсоор хэлье.

Энэ асуудлаар хууль хяналтын байгууллагад бид өөрсдөө хандана. Энэ хоёр хүн хууль зөрчсөн байна уу, оффшор данс байна уу, гаргасан гүйлгээ нь хууль бус байна уу гэдгийг хуулийн дагуу хүсэлтээ гаргаж танилцуулна.

Д.Цогтбаатар:

Хоёр ойлголт байна. Оффшор данс байхгүй. Урьд шөнө та бүхэн өөрсдөө нээгээд харлаа. Надад оффшор данс байхгүй гэдгийг хариуцлагатайгаар хэлж байна. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай компани, тухайн үед Австрали найз маань монголд бизнес хийе хамт хөрөнгө оруулах уу гэж ярьж байсан. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай компаниас асуугаарай. 10-аас доошгүй хувь нь оффшор данстай байгууллага байдаг. Гадаадын хөрөнгө оруулалттай Бату Майнинг компани биднийг урьсан. Тэр үеийн компаниуд бүгд гадаад нэртэй. 2003 он шүү дээ. Ямар ч Гадаадын хөрөнгө оруулалт орж ирдэггүй байсан үе. Эдийн засгийн үзүүлэлтүүдийг хараарай. Тэгэхэд Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг Монголд татъя. Монгол хөрөнгө оруулагчтай байвал гадныхныг татна л гэж бодсон. Түүнээс тэр оффшор данс гэдэгт нь ямар ч оролцоо байгаагүй. Оюутолгой гэдэг компанийн толгой компани нь гэхэд л Люксембургт оффшорт бүртгэлтэй компани л байдаг. Ямар ч хууль зөрчсөн зүйлгүй. Тийм компанид 10 мянган ам.долларын л хөрөнгө оруулалт байсан.

2006 оны хоёрдугаар сард бүртгэгдсэн. Хөрөнгө оруулгын мэдүүлэгт 2007 оноос мэдүүлдэг болсон. Тэр үед энэ хувьцааг мэдүүлье гээд ч байхгүй юм чинь. Өөрийнхөө ХОМ-т надад байгаа хувьцаануудыг би нэгд нэггүй хариуцлагатайгаар бичдэг.

Би Петро маркет компанид хувьцаа эзэмшдэг. Үүнийг би 2008 онд авсан ч мэдүүлээд л яваад байгаа. Үүний толгой компани нь нэг аралд оффшор данстай. Гэхдээ би түүнд оролцоогүй. Монголд ямар ч хамаагүй ийм л асуудал.

С.Батболд: Бид ямар нэгэн хэвлэл мэдээллийн байгууллагатай маргалдах гээгүй. Гэхдээ шөнийн 03.00 цагт мэдээлэл гарна гэчихсэн байхад энэ мэдээлэл нь буруу ташаа мэдээлэл юм уу, эсвэл залруулга хийх ёстой юм уу гэж бас үзсэн. Тэгээд хувьцааны мэдээллийн талаар нээлттэй хэлэх нь зүйтэй гэж үзээд энэ хэвлэлийн хурлыг хийсэн. Асуулт байна уу.

-С.Бат-Очир гэж хүний талаар?

-Манай ах. Өглөө би утасдсан. Энэ нэр чинь мөн үү гэсэн "Би шалгая" гэж хэлсэн. Тэгэхээр нь "Шалгаарай. Өөрийн чинь нэр байвал ийм бизнесийн үйл ажиллагаа хийсэн бол шалгуулах нь зүйтэй" гэсэн. Манай ах 90 оноос хойш бизнес хийж байгаа хүн. Тэгээд шалгуулахын зэрэгцээ яагаад тэгж хэлсэн гэхээр мэдээж ийм асуулт гарна. Улстөрчийн ах нь гарсан байна гэж. Бизнесмен хүн бизнесээ хийгээд явж байгаа нь бас л хууль ёсны асуудал. Гэтэл нэгэнт улстөрчийн ах гэж нэр холбогдох учир нэгдүгээрт шалга, хоёрдугаарт хууль хяналтын байгууллагад очоод энэ хууль зөрчсөн бизнесийн үйл ажиллагаа, мөнгө татвартай холбоотой асуудал байгаа бол энэ бүгдээ шалгуулах ёстой гэж хэлсэн. Үүнийгээ олон нийтэд мэдээлж өгөөрэй гэж хэлсэн.

Монгол HD-гийн сэтгүүлч Э.Лхагва:

-Та сая 18 мянган ам.доллар тухайн үед хувьцаагаа зараад гарсан гэлээ. Бату Майнинг компани Монголд бүртгэлтэй гэлээ. Олон улсын сэтгүүлчдийн байгууллагаас манайд өгсөн мэдээллээр Британийн Виржинийн арал дээрх компанийн баримт гэрчилгээ нь байна. 2003 оны таны хийсэн гүйлгээн дээр хувьцааны дүн нь 4.9 сая ширхэг хувьцааг 2003 онд тухайн компани байгуулагдахад таны эзэмшил дээр байж байгаад 2005 оны 12 сарын 1-нд өөр компани руу шилжүүлсэн байна. Тэгэхээр 4.9 сая ширхэг нэгж хувьцааг хэдэн төгрөгөөр борлуулсан бэ?

-Гэрчилгээн дээр гадаадын хөрөнгө оруулалттай аж ахуйн нэгжийн гэрчилгээнд Монголд үйл ажиллагаа явуулж байгаа талаарх олгосон гэрчилгээ. Толгой компани нь гадаадад байдаг. Тэгэхээр та бид хоёрын мэдээлэл нийцэж байна гэсэн үг. Хувьцааны тоо ширхэгтэй холбоотой асуудлаар хэлсэн. 11.9 хувьтай нь тэнцэх буюу 21.9 сая төгрөгийг хувьцааны үнэнд авсан. 2004 оны нэгдүгээр сарын 5-нд Капитрон банкнаас шилжүүлсэн гүйлгээ эх үүсвэр дээрээ байж байна.

Лхагваа:

-Захирлуудын нэрэн дээр Д.Цогтбаатар таны нэр байна. Офшор компани. Та ТУЗ-д нь 2003 онд байж байгаад өргөдлөө өгч ажлаа өгсөн гэж болох уу?

-Түүн дээр бол Австралийн хөрөнгө оруулалттай хүний хэлснээр ямар ч цалингүй, зүгээр нэрээ бүртгүүлээд байгаач ээ л гэсэн. Монголын талын хөрөнгө оруулагч нь ямар нэгэн байдлаар нэр нь бүртгэлтэй байлгаач ээ л гэсэн. Нэгэнт өөрт чинь бүх баримт нь байгаа бол ямар ч цалин аваагүй зэргийг, зүгээр нэр тавьсан гэдгийг ч бас харж байгаа байх.

-2015 оны 4.27-нд 2008 оны терроризмын эсрэг санхүүгийн кодын дагуу оросын иргэн өөрийн баялгийг мэдээлсэн байна. Тэгэхдээ Бату майнинг компанийг монголд бизнесийн үйл ажиллагаа явуулах зорилготойгоор энэ орос хүн бүрэн эзэмшдэг гэдэг мэдээлэл байна. Энэ орос хүнтэй бизнесийн харилцаанд орж байсан уу?

С.Батболд:

-Би бол 2003 онд хувьцаа аваад 2005 онд хувьцааг нь зараад гарсан. Орос руу арилжаа наймаа хийсэн гэхээр нэлээн сүүлд болсон байх.

Д.Цогтбаатар:

-Би 2005 онд гарсан учраас би бас мэдэхгүй.