Монголын Үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо, УИХ-ын Нийгмийн бодлогын байнгын хороотой хамтран Нийгмийн даатгалын багц хуулийн төслийг танилцуулах уулзалтыг Соёлын төв ордонд зохион байгууллаа.
Энэ үеэр Монголын Үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны Ерөнхийлөгч С.Эрдэнэбаттай ярилцлаа.
-Нийгмийн бодлогын байнгын хорооноос Нийгмийн даатгалын багц хуулийн өргөн хүрээний хэлэлцүүлгийг Монголын Үйлдвэрчний холбооны идэвхтэн сонгуультан, гишүүдийн дунд эхлүүлээ.
Энэ хууль улс орны нийгмийн хамгааллын суурь болж, хөдөлмөр эрхлэгчдийн нийгмийн баталгааг бий болгож, эрсдлийг даатгадаг маш чухал хууль.
21 аймгийн 300 гаруй төлөөлөл цахимаар, 300 орчим эвлэлийн гишүүн биечлэн оролцлоо.
Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо даатгуулагчдыг төлөөлөх хамгийн том олон нийтийн байгууллага. Иймээс уг асуудалд голлох байр суурьтай оролцож буй.
Сүүлийн арван жил тэтгэврийг өвлөх асуудлыг хөндөж, улс төрийн намуудын мөрийн хөтөлбөрт шахан шаардаж байж оруулсан. Даатгал төлөгч тэтгэврээ өөрөө авч чадахгүйд хүрэхэд үр хүүхэд, хань ижилд нь өвлүүлдэг байвал сэтгэл хангалуун байна.
Харамсалтай нь, манай нийт эрчүүдийн 50 хувь нь 60 насанд хүрэхгүйгээр буюу тэтгэврийн нас хүрэлгүй нас бардаг гэх Хүн ам, статистикийн судалгаа бий.
Гэтэл уг хуулийн төсөлд эрэгтэй, эмэгтэй тэтгэврийн насыг 65 болгох, хөдөлмөрийн хүнд нөхцөлийг авч хаях тухай тусгасан байна.
-Хөдөлмөрийн хүнд нөхцөлийг хасах талаар та бүхэн ямар байр суурьтай байна вэ?
-Өнөөдөр хүнд нөхцөлд ажилладаг хүмүүсийн төлөөлөл хэлэлцүүлэгт ирсэн байгаа. Өөрсдөө хүнд нөхцөлд ажиллаж үзээгүй хүмүүс л хүнд нөхцөлийг авч хая хэмээн асуудалд хандаж байна. Энэ бол туйлын буруу. Хууль хөрсөн дээр хэрэгждэг байх ёстой.
Мөн ажилтнуудад олгодог хоол, унааны мөнгөнөөс ХАОАТ авдаг. Тухайлбал, нэг ажилтны унааны 1000 төгрөгөөс нь ХАОАТ 10 хувь, НДШ 11,5 хувь авна. Ажил олгогч 1000 төгрөг унааны мөнгө өгснийхөө төлөө 11 хувь төлнө. Ингээд нийт 30 хувийн шимтгэлийг 1000 төгрөгөөс нь авч байна. Энэ мэтээр хүмүүсийн шууд өдөр тутмын хэрэглээндээ зарцуулдаг мөнгөнөөс шимтгэл татахаа больё.
-Тэтгэврийн насыг 65 болгох тухай асуудал маргаан дэгдээсэн. Энэ талаар мэдээлэл өгөөч?
-Тэтгэврийн насыг эрэгтэй, эмэгтэй ялгаагүй 65 байлгах асуудлыг жендэрийн тэгш эрхтэй холбож тайлбарладаг. Гэхдээ эмэгтэй хүн хүүхэд төрүүлж, тэтгэвэрт арай эрт гардаг олон улсын жишигтэй. Тиймээс тэтгэврийн насыг нэмэх асуудлыг бид дэмжихгүй байгаа.
Монголчуудын дундаж наслалт, эмнэлгийн чанар, хүртээмж, тэтгэвэр авахаасаа өмнө нас барж буй байдлыг авч үзэх хэрэгтэй. Дундаж наслалт 66 байхад 65 нас хүртэл тэтгэвэр өгөхгүй гэж болохгүй.
Тиймээс иргэдийг Нийгмийн даатгалын багц хуулийн талаар мэдээлэл авч, санал хүсэлтээ илэрхийлэхийг уриалъя.
Мөн тэтгэврийн долоо биш таван жилийн дунджаар тогтоох тухай хууль яригдаж буй. Үүнийг анхнаасаа долоон жил болгодог нь буруу байсан. Гэхдээ жилд 3000 хүн нийгмийн даатгалаа хамгийн багаар төлж байснаа, хамгийн өндрөөр төлж эхэлдэг. Өөрөөр хэлбэл, хамгийн бага хувь нэмэр оруулж байгаад тэтгэвэрт гарах дөхөөд таван жилийн өмнөөс хамгийн өндрөөр төлдөг. Ихэвчлэн хувийн компанитай хамгийн боломжтой хүмүүс ингэж хуулийн цоорхой ашигладаг. Тиймээс үүнийг цэгцлэх шаардлагатай. Эс тэгвээс нийгмийн даатгалын санд хэсэг хүмүүс маш бага мөнгө өгөөд маш том шанагаар хутгаж аваад байгааг ойлгоорой.
Монголын Үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо, УИХ-ын Нийгмийн бодлогын байнгын хороотой хамтран Нийгмийн даатгалын багц хуулийн төслийг танилцуулах уулзалтыг Соёлын төв ордонд зохион байгууллаа.
Энэ үеэр Монголын Үйлдвэрчний эвлэлийн холбооны Ерөнхийлөгч С.Эрдэнэбаттай ярилцлаа.
-Нийгмийн бодлогын байнгын хорооноос Нийгмийн даатгалын багц хуулийн өргөн хүрээний хэлэлцүүлгийг Монголын Үйлдвэрчний холбооны идэвхтэн сонгуультан, гишүүдийн дунд эхлүүлээ.
Энэ хууль улс орны нийгмийн хамгааллын суурь болж, хөдөлмөр эрхлэгчдийн нийгмийн баталгааг бий болгож, эрсдлийг даатгадаг маш чухал хууль.
21 аймгийн 300 гаруй төлөөлөл цахимаар, 300 орчим эвлэлийн гишүүн биечлэн оролцлоо.
Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо даатгуулагчдыг төлөөлөх хамгийн том олон нийтийн байгууллага. Иймээс уг асуудалд голлох байр суурьтай оролцож буй.
Сүүлийн арван жил тэтгэврийг өвлөх асуудлыг хөндөж, улс төрийн намуудын мөрийн хөтөлбөрт шахан шаардаж байж оруулсан. Даатгал төлөгч тэтгэврээ өөрөө авч чадахгүйд хүрэхэд үр хүүхэд, хань ижилд нь өвлүүлдэг байвал сэтгэл хангалуун байна.
Харамсалтай нь, манай нийт эрчүүдийн 50 хувь нь 60 насанд хүрэхгүйгээр буюу тэтгэврийн нас хүрэлгүй нас бардаг гэх Хүн ам, статистикийн судалгаа бий.
Гэтэл уг хуулийн төсөлд эрэгтэй, эмэгтэй тэтгэврийн насыг 65 болгох, хөдөлмөрийн хүнд нөхцөлийг авч хаях тухай тусгасан байна.
-Хөдөлмөрийн хүнд нөхцөлийг хасах талаар та бүхэн ямар байр суурьтай байна вэ?
-Өнөөдөр хүнд нөхцөлд ажилладаг хүмүүсийн төлөөлөл хэлэлцүүлэгт ирсэн байгаа. Өөрсдөө хүнд нөхцөлд ажиллаж үзээгүй хүмүүс л хүнд нөхцөлийг авч хая хэмээн асуудалд хандаж байна. Энэ бол туйлын буруу. Хууль хөрсөн дээр хэрэгждэг байх ёстой.
Мөн ажилтнуудад олгодог хоол, унааны мөнгөнөөс ХАОАТ авдаг. Тухайлбал, нэг ажилтны унааны 1000 төгрөгөөс нь ХАОАТ 10 хувь, НДШ 11,5 хувь авна. Ажил олгогч 1000 төгрөг унааны мөнгө өгснийхөө төлөө 11 хувь төлнө. Ингээд нийт 30 хувийн шимтгэлийг 1000 төгрөгөөс нь авч байна. Энэ мэтээр хүмүүсийн шууд өдөр тутмын хэрэглээндээ зарцуулдаг мөнгөнөөс шимтгэл татахаа больё.
-Тэтгэврийн насыг 65 болгох тухай асуудал маргаан дэгдээсэн. Энэ талаар мэдээлэл өгөөч?
-Тэтгэврийн насыг эрэгтэй, эмэгтэй ялгаагүй 65 байлгах асуудлыг жендэрийн тэгш эрхтэй холбож тайлбарладаг. Гэхдээ эмэгтэй хүн хүүхэд төрүүлж, тэтгэвэрт арай эрт гардаг олон улсын жишигтэй. Тиймээс тэтгэврийн насыг нэмэх асуудлыг бид дэмжихгүй байгаа.
Монголчуудын дундаж наслалт, эмнэлгийн чанар, хүртээмж, тэтгэвэр авахаасаа өмнө нас барж буй байдлыг авч үзэх хэрэгтэй. Дундаж наслалт 66 байхад 65 нас хүртэл тэтгэвэр өгөхгүй гэж болохгүй.
Тиймээс иргэдийг Нийгмийн даатгалын багц хуулийн талаар мэдээлэл авч, санал хүсэлтээ илэрхийлэхийг уриалъя.
Мөн тэтгэврийн долоо биш таван жилийн дунджаар тогтоох тухай хууль яригдаж буй. Үүнийг анхнаасаа долоон жил болгодог нь буруу байсан. Гэхдээ жилд 3000 хүн нийгмийн даатгалаа хамгийн багаар төлж байснаа, хамгийн өндрөөр төлж эхэлдэг. Өөрөөр хэлбэл, хамгийн бага хувь нэмэр оруулж байгаад тэтгэвэрт гарах дөхөөд таван жилийн өмнөөс хамгийн өндрөөр төлдөг. Ихэвчлэн хувийн компанитай хамгийн боломжтой хүмүүс ингэж хуулийн цоорхой ашигладаг. Тиймээс үүнийг цэгцлэх шаардлагатай. Эс тэгвээс нийгмийн даатгалын санд хэсэг хүмүүс маш бага мөнгө өгөөд маш том шанагаар хутгаж аваад байгааг ойлгоорой.