Монголбанкнаас мэдээлснээр жилийн инфляци өнгөрсөн оны сүүлчээр улсын хэмжээнд 11.0 хувьтай байна. Харин Улаанбаатар хотод 10.7 хувьтай гарчээ.
Суурь инфляци арванхоёрдугаар сарын байдлаар жилийн 12.6 хувь байна. Улаанбаатар хотын суурь инфляци арван нэгдүгээр сарын байдлаар
- Жилийн 13.6 хувь,
- Улсынх 11.5 хувь байлаа.
Өнгөрсөн долдугаар сард улсын инфляци хамгийн өндөр болсон нь 14.9 хувь байсан юм.
Монголбанк болон Засгийн газраас 2014 онд инфляцийг 8 хувьд аргамжина гэж амласан. Гэтэл ам.долларын ханшийн өсөлт, гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт буурсан зэргээс үүдэн энэ төлөвлөгөө биелээгүй юм. Өнгөрсөн оны дундуур өссөн инфляци оны сүүлээр алгуур буусан. Инфляцид
- Хүнсний бараа, ундаа, ус (26.4 хувь),
- Орон сууц, ус, цахилгаан, түлш (18.9 хувь) хамгийн өндөр хувь эзэлжээ.
Инфляци гэж юу вэ?
Бараа бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээний нийт үнэ өсөх үйл явцыг инфляци гэдэг. Инфляци өссөн үед тодорхой хэмжээний мөнгөөр өмнө нь худалдан авч байснаас БАГА бараа, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ худалдан авдаг. Энэ тохиолдолд мөнгөний худалдан авах чадвар багассан, мөнгө өөрийн бодит өртгөө алдаж байна гэж ойлгож болно.
Инфляцийн эсрэг үйл явц нь үнийн ерөнхий төвшин буурах буюу дифляци юм. Өнөөгийн эдийн засгийн ухаанд богино хугацаанд, цөөн тохиолдох хэдий ч ерөнхийдөө дифляци мөчлөгийн шинж чанартай аж.
Тухайлбал улаан буудайн үнэ тариа хураасны дараа буурдаг. Удаан хугацааны туршид дифляци цөөн улсад л үүсч байжээ. Өнөөдөр дифляцийн хамгийн нөлөө бүхий жишээ нь Японы эдийн засаг болж байна.
Суурь инфляци гэж юу вэ?
Хэрэглээний барааны сагснаас үнийн хэлбэлзэл ихтэй зарим барааг хасаж үнийн түвшин тооцсоныг хэлнэ. Тухайлбал, шатахуун болон зарим хүнсний барааны үнэ нийлүүлэлтээсээ хамааран ихээхэн савлан инфляцийн ерөнхий хандлагыг алдаатай харуулах магадлалтай байдаг.
Эдийн засгийн өсөлт, инфляцийн аль нь илүү чухал вэ?
Эдийн засгийн өсөлт, инфляци хоёр эсрэг тэсрэг ойлголтууд биш бөгөөд тогтвортой бага инфляци нь эдийн засгийн дунд болон урт хугацааны тогтвортой өсөлтийг хангах зайлшгүй нөхцөл юм.
Монголбанкнаас мэдээлснээр жилийн инфляци өнгөрсөн оны сүүлчээр улсын хэмжээнд 11.0 хувьтай байна. Харин Улаанбаатар хотод 10.7 хувьтай гарчээ.
Суурь инфляци арванхоёрдугаар сарын байдлаар жилийн 12.6 хувь байна. Улаанбаатар хотын суурь инфляци арван нэгдүгээр сарын байдлаар
- Жилийн 13.6 хувь,
- Улсынх 11.5 хувь байлаа.
Өнгөрсөн долдугаар сард улсын инфляци хамгийн өндөр болсон нь 14.9 хувь байсан юм.
Монголбанк болон Засгийн газраас 2014 онд инфляцийг 8 хувьд аргамжина гэж амласан. Гэтэл ам.долларын ханшийн өсөлт, гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт буурсан зэргээс үүдэн энэ төлөвлөгөө биелээгүй юм. Өнгөрсөн оны дундуур өссөн инфляци оны сүүлээр алгуур буусан. Инфляцид
- Хүнсний бараа, ундаа, ус (26.4 хувь),
- Орон сууц, ус, цахилгаан, түлш (18.9 хувь) хамгийн өндөр хувь эзэлжээ.
Инфляци гэж юу вэ?
Бараа бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээний нийт үнэ өсөх үйл явцыг инфляци гэдэг. Инфляци өссөн үед тодорхой хэмжээний мөнгөөр өмнө нь худалдан авч байснаас БАГА бараа, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ худалдан авдаг. Энэ тохиолдолд мөнгөний худалдан авах чадвар багассан, мөнгө өөрийн бодит өртгөө алдаж байна гэж ойлгож болно.
Инфляцийн эсрэг үйл явц нь үнийн ерөнхий төвшин буурах буюу дифляци юм. Өнөөгийн эдийн засгийн ухаанд богино хугацаанд, цөөн тохиолдох хэдий ч ерөнхийдөө дифляци мөчлөгийн шинж чанартай аж.
Тухайлбал улаан буудайн үнэ тариа хураасны дараа буурдаг. Удаан хугацааны туршид дифляци цөөн улсад л үүсч байжээ. Өнөөдөр дифляцийн хамгийн нөлөө бүхий жишээ нь Японы эдийн засаг болж байна.
Суурь инфляци гэж юу вэ?
Хэрэглээний барааны сагснаас үнийн хэлбэлзэл ихтэй зарим барааг хасаж үнийн түвшин тооцсоныг хэлнэ. Тухайлбал, шатахуун болон зарим хүнсний барааны үнэ нийлүүлэлтээсээ хамааран ихээхэн савлан инфляцийн ерөнхий хандлагыг алдаатай харуулах магадлалтай байдаг.
Эдийн засгийн өсөлт, инфляцийн аль нь илүү чухал вэ?
Эдийн засгийн өсөлт, инфляци хоёр эсрэг тэсрэг ойлголтууд биш бөгөөд тогтвортой бага инфляци нь эдийн засгийн дунд болон урт хугацааны тогтвортой өсөлтийг хангах зайлшгүй нөхцөл юм.