Бидний тухай
Сурталчилгаа байршуулах
Редакцийн ёс зүй
Нууцлалын бодлого
Холбоо барих
Онцлох
Шинэ
Тренд
Буцах
0
-БНХАУ-ын Далянь хотод зохион байгуулагдсан хуралдаанаар чухал асуудлыг шийдвэрлэж ирсэн талаар сонслоо?
-“Монгол-Хятадын импорт, экспортын хүнсний аюулгүй байдлын хамтын ажиллагааны Дэд сайдын түвшний анхдугаар хуралдаан”-д ХХААХҮЯ-ийн Дэд сайд Золжаргалын хамт оролцлоо.
Монгол улсад хүнсний аюулгүй байдлын асуудал хурцаар тавигдаж байгаа энэ цаг үед нилээд томоохон асуудлыг Монгол улсын нэрийн өмнөөс шийдвэрлээд ирлээ. Бизнесийн хоёр байгууллага авч, өгөх асуудлыг шийдвэрлэсэнээр гадаад худалдаа хийгддэггүй гэдгийг нотолсон гэж хэлж болно. Хүнсний аюулгүй байдал, цаашлаад үндэсний аюулгүй байдлын асуудал хурцаар тавигдаж буй энэ үед их чухал асуудлын талаар хэлэлцлээ.
-Хятадын талаас ямар санал тавьсан бэ?
-Гурван асуудлыг голчлон авч хэлэлцсэн. Шувууны томуу гарсантай холбогдуулан шувууны гаралтай бүтээгдэхүүний импортод хориг тавьсан байсан. Энэ хоригийг цуцлаж өгөх хүсэлт тавьсан. Мөн үхрийн боловсруулаагүй махыг Хятадаас Монгол руу оруулах асуудлыг дэмжих, сүү, өндөгний хоригоо цуцлаж өгөх талаар хэлэлцсэн.
-Эдгээр хүсэлтийг хүлээн авах боломжтой юу?
-Өндөр зэрэглэлийн боловсруулалттай шувууны мах махан бүтээгдэхүүнийг импортлох боломжтой юм. Хятад улс томоохон асуудал үүсгэсэн меламены хэрэглээг зогсоож чадсан ч үүнтэй холбогдуулан сүүний хоригийг бүрэн цуцлаагүй. Тиймээс меламинтай сүү үйлдвэрлэж байсан хоёр үйлдвэрийн сүүг оруулахгүй байх, хоёр талын хяналтын байгууллага үүнд хяналт тавьж ажиллахаар тохиролцсон. Харин сүүлийн үед шүлхий өвчин их дэгдэж байгаа учраас үхрийн махны асуудлыг шийдвэрлэхэд төвөгтэй болоод байна.
Манай улсын хувьд шүлхий өвчин Хятадтай хиллэж байгаа нутгуудаас гарсан. Өнөөдрийн байдлаар Хятадын 7-8 мужуудад шүлхий өвчин гараад байна. Энэ байдлаас шалтгаалаад хориг цуцлах боломжгүй гэдгээ илэрхийлсэн. Гэхдээ хэлэлцээрийн үр дүнд эв зүйгээ олж чадсан. Хятадын талаас үхрийн махыг импортлох, экспортлох хүсэлтийг тавьж байгаа юм бол шүлхийгүй, эрүүл тайван газраасаа сайн чанарын үхэр, хонь, ямаа, гахайн махаа импортлох саналыг танилцууллаа.
-Хятадын тал нилээд томоохон хүсэлтүүдийг тавьж бас шийдвэрлүүлж чадсан байна. Харин манай тал ямар асуудалд голчлон анхаарч хуралдав?
-Монголчууд бид зөвхөн ОХУ-д мах экспортолдог улс биш. Хятад улсад тайван бүсээсээ үхэр, хонь, ямаа, гахайн махаа экспортлодог. Хятадаас Монгол руу мах орох уу, Монголоос Хятад руу мах гаргах уу гэдгийг хүн бүр мэдэж байгаа. Гэхдээ хоёр талдаа тохиролцож чадлаа. Хоёр орны Хөдөө аж ахуйн яамдууд хамтран ажиллаж эхлээд тайван бүсээ тогтоох хэрэгтэй. Үүний дараа мах экспортлох, импортлох боломжтой юм. Харин тайван бүс тогтоогдсоны дараа бизнесийн байгууллагууд экспорт, импортлохоор боломжтой болно. Энэхүү үйл ажиллагаанд хоёр орны мэргэжлийн хяналтын байгууллагууд хамтран хяналт тавих тал дээр санал солилцлоо.
-Хятадын Чанарын хяналт шалгалт хорио цээрийн ерөнхий газрын Дэд сайдтай уулзсан гэсэн. Хамтран ажиллах протоколд ямар асуудал тусгагдсан байв?
Энэ сарын 27-ний өдөр Чанарын хяналт шалгалт хорио цээрийн ерөнхий газрын Дэд сайд Пу Чан Чен –тай гарын үсэг зурж гурван бүтээгдэхүүнийг Монголоос Хятад руу гаргахаар боллоо. Тухайлбал: Лаазалсан бүтээгдэхүүнийг импортлох, экспортлох хоригтой байсан энэ хориг цуцлагдлаа гэж ойлгож болно. Мөн улаанбуудайг экспортлох асуудлыг нилээд олон жил ярьсан ч өнөөдрийг хүртэл зөвшөөрөхгүй байсан. Харин Хятадын талаас Улаанбуудай импортоор авах хэлэлцээрт гарын үсэг зурлаа. Бид гурилаа импортоор авдаг байсан бол анх удаа улаанбуудайгаа экспортлох боломжтой болж байна. Мөн Рапсын үрийг экспортлох боломж нээгдлээ.
Хятадаас мах импортлох хэрэгцээ Монголд байгаа гэж үү?
-Хятад улс 10-15 мянгаар нь махны чиглэлийн фермер байгуулж, дээд зэргийн мах, өөх нь алагласан махны үйлдвэрүүдийг олноор байгуулж байна. Энэ тохиролцооны хувьд хоёр талын худалдаагаа харилцан хөгжүүлэх асуудал яригдаж байгаа юм. Өөх, мах алагласан махыг импортловол Монголд хэрэгцээ байгаа. Дээд зэрэглэлийн ресторанууд энэ төрлийн махыг авах хүсэлтэй байдаг. Бидний бодлого бол дотооддоо үйлдвэрлээд гадагшаа гаргах асуудлыг хүчтэй тавьж өгөх хэрэгтэй. Дотоодод тийм махны хэрэглээ байхгүй болчихвол Хятадаас мах авахгүй болно. Тиймээс үйлдвэрлэлийн бодлого нь өөрөө эдийн засгийн аюулгүй байдлаа хамгаалж явдаг гэдгийг хэлэх нь зүйтэй.
-Энэ ажил хэзээнээс хэрэгжиж эхлэх вэ?
-Хэрэгжээд эхэлсэн гэж ойлгож болно. Бизнесийн байгууллагууд мэргэжлийн хяналтын газарт асуудлаа тавиад зөвшөөрөгдсөн бүтээгдэхүүний хэмжээнд Монгол Хятадын хооронд худалдаа хийх боломжтой. Протоколд гарын үсэг зурсан учраас хяналт тавих үйл ажиллагаа хэвийн явагдаж эхэлнэ. Монголын хилээр нэвтрүүлэх үйл ажиллагааг гадаад худалдааны бодлогоороо нээлээ гэсэн үг юм. Харин боловсруулаагүй махны асуудал цаашид яригдах болно.
-Хятадаас орж ирж байгаа зарим хүнсий бүтээгдэхүүн чанаргүй байдаг. Үүнд хоёр хяналтын байгууллага хэрхэн анхаарал хандуулах вэ?
-Хятадаас орж ирж байгаа төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэний чанар аюулгүй байдлыг сайжруулах талаар ярьсан. Мөн малын хивэг гаргах хэлэлцээр үргэлжилнэ. Түүнчлэн боловсруулаагүй мах махан бүтээгдэхүүнийг экспортлох хэлэлцээрийг цаашид үргэлжлүүлэхээр тохирлоо. Хоёр хяналтын байгууллага хүнсний аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр хамтран ажиллахаар болсон.
-Хүнс чанартай бас аюултай гэдгийг лабораторийн шинжилгээгээр тогтоодог. Энэ асуудалд ач холбогдол өгсөн байх?
-Хүнсний аюулгүй байдлыг хамгаалах асуудлын нэг чухал зүйл нь хүнсний итгэмжлэгдсэн лабораторийн асуудал байдаг. Лабораторигүй бол хяналт тавих боломжтой. Хятадын буцалтгүй тусламжаар Нэгдсэн төв лаборатори ашиглалтанд орж байна. Энэ хуралдааны үеэр Хүнсний лабораторийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх талаар зөвшилцөж амжсан. Өөрөөр хэлбэл хүнсний бүтээгдэхүүнд түргэвчилсэн аргаар хурдан шинжилж чадах лабораторийн байгуулж авах хэрэгтэй гэж бодож байгаа.
-Ярилцлага өгсөнд баярлалаа.
У.Баяраа
-“Монгол-Хятадын импорт, экспортын хүнсний аюулгүй байдлын хамтын ажиллагааны Дэд сайдын түвшний анхдугаар хуралдаан”-д ХХААХҮЯ-ийн Дэд сайд Золжаргалын хамт оролцлоо.
Монгол улсад хүнсний аюулгүй байдлын асуудал хурцаар тавигдаж байгаа энэ цаг үед нилээд томоохон асуудлыг Монгол улсын нэрийн өмнөөс шийдвэрлээд ирлээ. Бизнесийн хоёр байгууллага авч, өгөх асуудлыг шийдвэрлэсэнээр гадаад худалдаа хийгддэггүй гэдгийг нотолсон гэж хэлж болно. Хүнсний аюулгүй байдал, цаашлаад үндэсний аюулгүй байдлын асуудал хурцаар тавигдаж буй энэ үед их чухал асуудлын талаар хэлэлцлээ.
-Хятадын талаас ямар санал тавьсан бэ?
-Гурван асуудлыг голчлон авч хэлэлцсэн. Шувууны томуу гарсантай холбогдуулан шувууны гаралтай бүтээгдэхүүний импортод хориг тавьсан байсан. Энэ хоригийг цуцлаж өгөх хүсэлт тавьсан. Мөн үхрийн боловсруулаагүй махыг Хятадаас Монгол руу оруулах асуудлыг дэмжих, сүү, өндөгний хоригоо цуцлаж өгөх талаар хэлэлцсэн.
-Эдгээр хүсэлтийг хүлээн авах боломжтой юу?
-Өндөр зэрэглэлийн боловсруулалттай шувууны мах махан бүтээгдэхүүнийг импортлох боломжтой юм. Хятад улс томоохон асуудал үүсгэсэн меламены хэрэглээг зогсоож чадсан ч үүнтэй холбогдуулан сүүний хоригийг бүрэн цуцлаагүй. Тиймээс меламинтай сүү үйлдвэрлэж байсан хоёр үйлдвэрийн сүүг оруулахгүй байх, хоёр талын хяналтын байгууллага үүнд хяналт тавьж ажиллахаар тохиролцсон. Харин сүүлийн үед шүлхий өвчин их дэгдэж байгаа учраас үхрийн махны асуудлыг шийдвэрлэхэд төвөгтэй болоод байна.
Манай улсын хувьд шүлхий өвчин Хятадтай хиллэж байгаа нутгуудаас гарсан. Өнөөдрийн байдлаар Хятадын 7-8 мужуудад шүлхий өвчин гараад байна. Энэ байдлаас шалтгаалаад хориг цуцлах боломжгүй гэдгээ илэрхийлсэн. Гэхдээ хэлэлцээрийн үр дүнд эв зүйгээ олж чадсан. Хятадын талаас үхрийн махыг импортлох, экспортлох хүсэлтийг тавьж байгаа юм бол шүлхийгүй, эрүүл тайван газраасаа сайн чанарын үхэр, хонь, ямаа, гахайн махаа импортлох саналыг танилцууллаа.
-Хятадын тал нилээд томоохон хүсэлтүүдийг тавьж бас шийдвэрлүүлж чадсан байна. Харин манай тал ямар асуудалд голчлон анхаарч хуралдав?
-Монголчууд бид зөвхөн ОХУ-д мах экспортолдог улс биш. Хятад улсад тайван бүсээсээ үхэр, хонь, ямаа, гахайн махаа экспортлодог. Хятадаас Монгол руу мах орох уу, Монголоос Хятад руу мах гаргах уу гэдгийг хүн бүр мэдэж байгаа. Гэхдээ хоёр талдаа тохиролцож чадлаа. Хоёр орны Хөдөө аж ахуйн яамдууд хамтран ажиллаж эхлээд тайван бүсээ тогтоох хэрэгтэй. Үүний дараа мах экспортлох, импортлох боломжтой юм. Харин тайван бүс тогтоогдсоны дараа бизнесийн байгууллагууд экспорт, импортлохоор боломжтой болно. Энэхүү үйл ажиллагаанд хоёр орны мэргэжлийн хяналтын байгууллагууд хамтран хяналт тавих тал дээр санал солилцлоо.
-Хятадын Чанарын хяналт шалгалт хорио цээрийн ерөнхий газрын Дэд сайдтай уулзсан гэсэн. Хамтран ажиллах протоколд ямар асуудал тусгагдсан байв?
Энэ сарын 27-ний өдөр Чанарын хяналт шалгалт хорио цээрийн ерөнхий газрын Дэд сайд Пу Чан Чен –тай гарын үсэг зурж гурван бүтээгдэхүүнийг Монголоос Хятад руу гаргахаар боллоо. Тухайлбал: Лаазалсан бүтээгдэхүүнийг импортлох, экспортлох хоригтой байсан энэ хориг цуцлагдлаа гэж ойлгож болно. Мөн улаанбуудайг экспортлох асуудлыг нилээд олон жил ярьсан ч өнөөдрийг хүртэл зөвшөөрөхгүй байсан. Харин Хятадын талаас Улаанбуудай импортоор авах хэлэлцээрт гарын үсэг зурлаа. Бид гурилаа импортоор авдаг байсан бол анх удаа улаанбуудайгаа экспортлох боломжтой болж байна. Мөн Рапсын үрийг экспортлох боломж нээгдлээ.
Хятадаас мах импортлох хэрэгцээ Монголд байгаа гэж үү?
-Хятад улс 10-15 мянгаар нь махны чиглэлийн фермер байгуулж, дээд зэргийн мах, өөх нь алагласан махны үйлдвэрүүдийг олноор байгуулж байна. Энэ тохиролцооны хувьд хоёр талын худалдаагаа харилцан хөгжүүлэх асуудал яригдаж байгаа юм. Өөх, мах алагласан махыг импортловол Монголд хэрэгцээ байгаа. Дээд зэрэглэлийн ресторанууд энэ төрлийн махыг авах хүсэлтэй байдаг. Бидний бодлого бол дотооддоо үйлдвэрлээд гадагшаа гаргах асуудлыг хүчтэй тавьж өгөх хэрэгтэй. Дотоодод тийм махны хэрэглээ байхгүй болчихвол Хятадаас мах авахгүй болно. Тиймээс үйлдвэрлэлийн бодлого нь өөрөө эдийн засгийн аюулгүй байдлаа хамгаалж явдаг гэдгийг хэлэх нь зүйтэй.
-Энэ ажил хэзээнээс хэрэгжиж эхлэх вэ?
-Хэрэгжээд эхэлсэн гэж ойлгож болно. Бизнесийн байгууллагууд мэргэжлийн хяналтын газарт асуудлаа тавиад зөвшөөрөгдсөн бүтээгдэхүүний хэмжээнд Монгол Хятадын хооронд худалдаа хийх боломжтой. Протоколд гарын үсэг зурсан учраас хяналт тавих үйл ажиллагаа хэвийн явагдаж эхэлнэ. Монголын хилээр нэвтрүүлэх үйл ажиллагааг гадаад худалдааны бодлогоороо нээлээ гэсэн үг юм. Харин боловсруулаагүй махны асуудал цаашид яригдах болно.
-Хятадаас орж ирж байгаа зарим хүнсий бүтээгдэхүүн чанаргүй байдаг. Үүнд хоёр хяналтын байгууллага хэрхэн анхаарал хандуулах вэ?
-Хятадаас орж ирж байгаа төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэний чанар аюулгүй байдлыг сайжруулах талаар ярьсан. Мөн малын хивэг гаргах хэлэлцээр үргэлжилнэ. Түүнчлэн боловсруулаагүй мах махан бүтээгдэхүүнийг экспортлох хэлэлцээрийг цаашид үргэлжлүүлэхээр тохирлоо. Хоёр хяналтын байгууллага хүнсний аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр хамтран ажиллахаар болсон.
-Хүнс чанартай бас аюултай гэдгийг лабораторийн шинжилгээгээр тогтоодог. Энэ асуудалд ач холбогдол өгсөн байх?
-Хүнсний аюулгүй байдлыг хамгаалах асуудлын нэг чухал зүйл нь хүнсний итгэмжлэгдсэн лабораторийн асуудал байдаг. Лабораторигүй бол хяналт тавих боломжтой. Хятадын буцалтгүй тусламжаар Нэгдсэн төв лаборатори ашиглалтанд орж байна. Энэ хуралдааны үеэр Хүнсний лабораторийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх талаар зөвшилцөж амжсан. Өөрөөр хэлбэл хүнсний бүтээгдэхүүнд түргэвчилсэн аргаар хурдан шинжилж чадах лабораторийн байгуулж авах хэрэгтэй гэж бодож байгаа.
-Ярилцлага өгсөнд баярлалаа.
У.Баяраа
-БНХАУ-ын Далянь хотод зохион байгуулагдсан хуралдаанаар чухал асуудлыг шийдвэрлэж ирсэн талаар сонслоо?
-“Монгол-Хятадын импорт, экспортын хүнсний аюулгүй байдлын хамтын ажиллагааны Дэд сайдын түвшний анхдугаар хуралдаан”-д ХХААХҮЯ-ийн Дэд сайд Золжаргалын хамт оролцлоо.
Монгол улсад хүнсний аюулгүй байдлын асуудал хурцаар тавигдаж байгаа энэ цаг үед нилээд томоохон асуудлыг Монгол улсын нэрийн өмнөөс шийдвэрлээд ирлээ. Бизнесийн хоёр байгууллага авч, өгөх асуудлыг шийдвэрлэсэнээр гадаад худалдаа хийгддэггүй гэдгийг нотолсон гэж хэлж болно. Хүнсний аюулгүй байдал, цаашлаад үндэсний аюулгүй байдлын асуудал хурцаар тавигдаж буй энэ үед их чухал асуудлын талаар хэлэлцлээ.
-Хятадын талаас ямар санал тавьсан бэ?
-Гурван асуудлыг голчлон авч хэлэлцсэн. Шувууны томуу гарсантай холбогдуулан шувууны гаралтай бүтээгдэхүүний импортод хориг тавьсан байсан. Энэ хоригийг цуцлаж өгөх хүсэлт тавьсан. Мөн үхрийн боловсруулаагүй махыг Хятадаас Монгол руу оруулах асуудлыг дэмжих, сүү, өндөгний хоригоо цуцлаж өгөх талаар хэлэлцсэн.
-Эдгээр хүсэлтийг хүлээн авах боломжтой юу?
-Өндөр зэрэглэлийн боловсруулалттай шувууны мах махан бүтээгдэхүүнийг импортлох боломжтой юм. Хятад улс томоохон асуудал үүсгэсэн меламены хэрэглээг зогсоож чадсан ч үүнтэй холбогдуулан сүүний хоригийг бүрэн цуцлаагүй. Тиймээс меламинтай сүү үйлдвэрлэж байсан хоёр үйлдвэрийн сүүг оруулахгүй байх, хоёр талын хяналтын байгууллага үүнд хяналт тавьж ажиллахаар тохиролцсон. Харин сүүлийн үед шүлхий өвчин их дэгдэж байгаа учраас үхрийн махны асуудлыг шийдвэрлэхэд төвөгтэй болоод байна.
Манай улсын хувьд шүлхий өвчин Хятадтай хиллэж байгаа нутгуудаас гарсан. Өнөөдрийн байдлаар Хятадын 7-8 мужуудад шүлхий өвчин гараад байна. Энэ байдлаас шалтгаалаад хориг цуцлах боломжгүй гэдгээ илэрхийлсэн. Гэхдээ хэлэлцээрийн үр дүнд эв зүйгээ олж чадсан. Хятадын талаас үхрийн махыг импортлох, экспортлох хүсэлтийг тавьж байгаа юм бол шүлхийгүй, эрүүл тайван газраасаа сайн чанарын үхэр, хонь, ямаа, гахайн махаа импортлох саналыг танилцууллаа.
-Хятадын тал нилээд томоохон хүсэлтүүдийг тавьж бас шийдвэрлүүлж чадсан байна. Харин манай тал ямар асуудалд голчлон анхаарч хуралдав?
-Монголчууд бид зөвхөн ОХУ-д мах экспортолдог улс биш. Хятад улсад тайван бүсээсээ үхэр, хонь, ямаа, гахайн махаа экспортлодог. Хятадаас Монгол руу мах орох уу, Монголоос Хятад руу мах гаргах уу гэдгийг хүн бүр мэдэж байгаа. Гэхдээ хоёр талдаа тохиролцож чадлаа. Хоёр орны Хөдөө аж ахуйн яамдууд хамтран ажиллаж эхлээд тайван бүсээ тогтоох хэрэгтэй. Үүний дараа мах экспортлох, импортлох боломжтой юм. Харин тайван бүс тогтоогдсоны дараа бизнесийн байгууллагууд экспорт, импортлохоор боломжтой болно. Энэхүү үйл ажиллагаанд хоёр орны мэргэжлийн хяналтын байгууллагууд хамтран хяналт тавих тал дээр санал солилцлоо.
-Хятадын Чанарын хяналт шалгалт хорио цээрийн ерөнхий газрын Дэд сайдтай уулзсан гэсэн. Хамтран ажиллах протоколд ямар асуудал тусгагдсан байв?
Энэ сарын 27-ний өдөр Чанарын хяналт шалгалт хорио цээрийн ерөнхий газрын Дэд сайд Пу Чан Чен –тай гарын үсэг зурж гурван бүтээгдэхүүнийг Монголоос Хятад руу гаргахаар боллоо. Тухайлбал: Лаазалсан бүтээгдэхүүнийг импортлох, экспортлох хоригтой байсан энэ хориг цуцлагдлаа гэж ойлгож болно. Мөн улаанбуудайг экспортлох асуудлыг нилээд олон жил ярьсан ч өнөөдрийг хүртэл зөвшөөрөхгүй байсан. Харин Хятадын талаас Улаанбуудай импортоор авах хэлэлцээрт гарын үсэг зурлаа. Бид гурилаа импортоор авдаг байсан бол анх удаа улаанбуудайгаа экспортлох боломжтой болж байна. Мөн Рапсын үрийг экспортлох боломж нээгдлээ.
Хятадаас мах импортлох хэрэгцээ Монголд байгаа гэж үү?
-Хятад улс 10-15 мянгаар нь махны чиглэлийн фермер байгуулж, дээд зэргийн мах, өөх нь алагласан махны үйлдвэрүүдийг олноор байгуулж байна. Энэ тохиролцооны хувьд хоёр талын худалдаагаа харилцан хөгжүүлэх асуудал яригдаж байгаа юм. Өөх, мах алагласан махыг импортловол Монголд хэрэгцээ байгаа. Дээд зэрэглэлийн ресторанууд энэ төрлийн махыг авах хүсэлтэй байдаг. Бидний бодлого бол дотооддоо үйлдвэрлээд гадагшаа гаргах асуудлыг хүчтэй тавьж өгөх хэрэгтэй. Дотоодод тийм махны хэрэглээ байхгүй болчихвол Хятадаас мах авахгүй болно. Тиймээс үйлдвэрлэлийн бодлого нь өөрөө эдийн засгийн аюулгүй байдлаа хамгаалж явдаг гэдгийг хэлэх нь зүйтэй.
-Энэ ажил хэзээнээс хэрэгжиж эхлэх вэ?
-Хэрэгжээд эхэлсэн гэж ойлгож болно. Бизнесийн байгууллагууд мэргэжлийн хяналтын газарт асуудлаа тавиад зөвшөөрөгдсөн бүтээгдэхүүний хэмжээнд Монгол Хятадын хооронд худалдаа хийх боломжтой. Протоколд гарын үсэг зурсан учраас хяналт тавих үйл ажиллагаа хэвийн явагдаж эхэлнэ. Монголын хилээр нэвтрүүлэх үйл ажиллагааг гадаад худалдааны бодлогоороо нээлээ гэсэн үг юм. Харин боловсруулаагүй махны асуудал цаашид яригдах болно.
-Хятадаас орж ирж байгаа зарим хүнсий бүтээгдэхүүн чанаргүй байдаг. Үүнд хоёр хяналтын байгууллага хэрхэн анхаарал хандуулах вэ?
-Хятадаас орж ирж байгаа төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэний чанар аюулгүй байдлыг сайжруулах талаар ярьсан. Мөн малын хивэг гаргах хэлэлцээр үргэлжилнэ. Түүнчлэн боловсруулаагүй мах махан бүтээгдэхүүнийг экспортлох хэлэлцээрийг цаашид үргэлжлүүлэхээр тохирлоо. Хоёр хяналтын байгууллага хүнсний аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр хамтран ажиллахаар болсон.
-Хүнс чанартай бас аюултай гэдгийг лабораторийн шинжилгээгээр тогтоодог. Энэ асуудалд ач холбогдол өгсөн байх?
-Хүнсний аюулгүй байдлыг хамгаалах асуудлын нэг чухал зүйл нь хүнсний итгэмжлэгдсэн лабораторийн асуудал байдаг. Лабораторигүй бол хяналт тавих боломжтой. Хятадын буцалтгүй тусламжаар Нэгдсэн төв лаборатори ашиглалтанд орж байна. Энэ хуралдааны үеэр Хүнсний лабораторийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх талаар зөвшилцөж амжсан. Өөрөөр хэлбэл хүнсний бүтээгдэхүүнд түргэвчилсэн аргаар хурдан шинжилж чадах лабораторийн байгуулж авах хэрэгтэй гэж бодож байгаа.
-Ярилцлага өгсөнд баярлалаа.
У.Баяраа
-“Монгол-Хятадын импорт, экспортын хүнсний аюулгүй байдлын хамтын ажиллагааны Дэд сайдын түвшний анхдугаар хуралдаан”-д ХХААХҮЯ-ийн Дэд сайд Золжаргалын хамт оролцлоо.
Монгол улсад хүнсний аюулгүй байдлын асуудал хурцаар тавигдаж байгаа энэ цаг үед нилээд томоохон асуудлыг Монгол улсын нэрийн өмнөөс шийдвэрлээд ирлээ. Бизнесийн хоёр байгууллага авч, өгөх асуудлыг шийдвэрлэсэнээр гадаад худалдаа хийгддэггүй гэдгийг нотолсон гэж хэлж болно. Хүнсний аюулгүй байдал, цаашлаад үндэсний аюулгүй байдлын асуудал хурцаар тавигдаж буй энэ үед их чухал асуудлын талаар хэлэлцлээ.
-Хятадын талаас ямар санал тавьсан бэ?
-Гурван асуудлыг голчлон авч хэлэлцсэн. Шувууны томуу гарсантай холбогдуулан шувууны гаралтай бүтээгдэхүүний импортод хориг тавьсан байсан. Энэ хоригийг цуцлаж өгөх хүсэлт тавьсан. Мөн үхрийн боловсруулаагүй махыг Хятадаас Монгол руу оруулах асуудлыг дэмжих, сүү, өндөгний хоригоо цуцлаж өгөх талаар хэлэлцсэн.
-Эдгээр хүсэлтийг хүлээн авах боломжтой юу?
-Өндөр зэрэглэлийн боловсруулалттай шувууны мах махан бүтээгдэхүүнийг импортлох боломжтой юм. Хятад улс томоохон асуудал үүсгэсэн меламены хэрэглээг зогсоож чадсан ч үүнтэй холбогдуулан сүүний хоригийг бүрэн цуцлаагүй. Тиймээс меламинтай сүү үйлдвэрлэж байсан хоёр үйлдвэрийн сүүг оруулахгүй байх, хоёр талын хяналтын байгууллага үүнд хяналт тавьж ажиллахаар тохиролцсон. Харин сүүлийн үед шүлхий өвчин их дэгдэж байгаа учраас үхрийн махны асуудлыг шийдвэрлэхэд төвөгтэй болоод байна.
Манай улсын хувьд шүлхий өвчин Хятадтай хиллэж байгаа нутгуудаас гарсан. Өнөөдрийн байдлаар Хятадын 7-8 мужуудад шүлхий өвчин гараад байна. Энэ байдлаас шалтгаалаад хориг цуцлах боломжгүй гэдгээ илэрхийлсэн. Гэхдээ хэлэлцээрийн үр дүнд эв зүйгээ олж чадсан. Хятадын талаас үхрийн махыг импортлох, экспортлох хүсэлтийг тавьж байгаа юм бол шүлхийгүй, эрүүл тайван газраасаа сайн чанарын үхэр, хонь, ямаа, гахайн махаа импортлох саналыг танилцууллаа.
-Хятадын тал нилээд томоохон хүсэлтүүдийг тавьж бас шийдвэрлүүлж чадсан байна. Харин манай тал ямар асуудалд голчлон анхаарч хуралдав?
-Монголчууд бид зөвхөн ОХУ-д мах экспортолдог улс биш. Хятад улсад тайван бүсээсээ үхэр, хонь, ямаа, гахайн махаа экспортлодог. Хятадаас Монгол руу мах орох уу, Монголоос Хятад руу мах гаргах уу гэдгийг хүн бүр мэдэж байгаа. Гэхдээ хоёр талдаа тохиролцож чадлаа. Хоёр орны Хөдөө аж ахуйн яамдууд хамтран ажиллаж эхлээд тайван бүсээ тогтоох хэрэгтэй. Үүний дараа мах экспортлох, импортлох боломжтой юм. Харин тайван бүс тогтоогдсоны дараа бизнесийн байгууллагууд экспорт, импортлохоор боломжтой болно. Энэхүү үйл ажиллагаанд хоёр орны мэргэжлийн хяналтын байгууллагууд хамтран хяналт тавих тал дээр санал солилцлоо.
-Хятадын Чанарын хяналт шалгалт хорио цээрийн ерөнхий газрын Дэд сайдтай уулзсан гэсэн. Хамтран ажиллах протоколд ямар асуудал тусгагдсан байв?
Энэ сарын 27-ний өдөр Чанарын хяналт шалгалт хорио цээрийн ерөнхий газрын Дэд сайд Пу Чан Чен –тай гарын үсэг зурж гурван бүтээгдэхүүнийг Монголоос Хятад руу гаргахаар боллоо. Тухайлбал: Лаазалсан бүтээгдэхүүнийг импортлох, экспортлох хоригтой байсан энэ хориг цуцлагдлаа гэж ойлгож болно. Мөн улаанбуудайг экспортлох асуудлыг нилээд олон жил ярьсан ч өнөөдрийг хүртэл зөвшөөрөхгүй байсан. Харин Хятадын талаас Улаанбуудай импортоор авах хэлэлцээрт гарын үсэг зурлаа. Бид гурилаа импортоор авдаг байсан бол анх удаа улаанбуудайгаа экспортлох боломжтой болж байна. Мөн Рапсын үрийг экспортлох боломж нээгдлээ.
Хятадаас мах импортлох хэрэгцээ Монголд байгаа гэж үү?
-Хятад улс 10-15 мянгаар нь махны чиглэлийн фермер байгуулж, дээд зэргийн мах, өөх нь алагласан махны үйлдвэрүүдийг олноор байгуулж байна. Энэ тохиролцооны хувьд хоёр талын худалдаагаа харилцан хөгжүүлэх асуудал яригдаж байгаа юм. Өөх, мах алагласан махыг импортловол Монголд хэрэгцээ байгаа. Дээд зэрэглэлийн ресторанууд энэ төрлийн махыг авах хүсэлтэй байдаг. Бидний бодлого бол дотооддоо үйлдвэрлээд гадагшаа гаргах асуудлыг хүчтэй тавьж өгөх хэрэгтэй. Дотоодод тийм махны хэрэглээ байхгүй болчихвол Хятадаас мах авахгүй болно. Тиймээс үйлдвэрлэлийн бодлого нь өөрөө эдийн засгийн аюулгүй байдлаа хамгаалж явдаг гэдгийг хэлэх нь зүйтэй.
-Энэ ажил хэзээнээс хэрэгжиж эхлэх вэ?
-Хэрэгжээд эхэлсэн гэж ойлгож болно. Бизнесийн байгууллагууд мэргэжлийн хяналтын газарт асуудлаа тавиад зөвшөөрөгдсөн бүтээгдэхүүний хэмжээнд Монгол Хятадын хооронд худалдаа хийх боломжтой. Протоколд гарын үсэг зурсан учраас хяналт тавих үйл ажиллагаа хэвийн явагдаж эхэлнэ. Монголын хилээр нэвтрүүлэх үйл ажиллагааг гадаад худалдааны бодлогоороо нээлээ гэсэн үг юм. Харин боловсруулаагүй махны асуудал цаашид яригдах болно.
-Хятадаас орж ирж байгаа зарим хүнсий бүтээгдэхүүн чанаргүй байдаг. Үүнд хоёр хяналтын байгууллага хэрхэн анхаарал хандуулах вэ?
-Хятадаас орж ирж байгаа төмс, хүнсний ногоо, жимс жимсгэний чанар аюулгүй байдлыг сайжруулах талаар ярьсан. Мөн малын хивэг гаргах хэлэлцээр үргэлжилнэ. Түүнчлэн боловсруулаагүй мах махан бүтээгдэхүүнийг экспортлох хэлэлцээрийг цаашид үргэлжлүүлэхээр тохирлоо. Хоёр хяналтын байгууллага хүнсний аюулгүй байдлыг хангах чиглэлээр хамтран ажиллахаар болсон.
-Хүнс чанартай бас аюултай гэдгийг лабораторийн шинжилгээгээр тогтоодог. Энэ асуудалд ач холбогдол өгсөн байх?
-Хүнсний аюулгүй байдлыг хамгаалах асуудлын нэг чухал зүйл нь хүнсний итгэмжлэгдсэн лабораторийн асуудал байдаг. Лабораторигүй бол хяналт тавих боломжтой. Хятадын буцалтгүй тусламжаар Нэгдсэн төв лаборатори ашиглалтанд орж байна. Энэ хуралдааны үеэр Хүнсний лабораторийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх талаар зөвшилцөж амжсан. Өөрөөр хэлбэл хүнсний бүтээгдэхүүнд түргэвчилсэн аргаар хурдан шинжилж чадах лабораторийн байгуулж авах хэрэгтэй гэж бодож байгаа.
-Ярилцлага өгсөнд баярлалаа.
У.Баяраа