Аялал жуулчлал, агаарын тээврийн хамтран ажиллах нөхцөлийг сайжруулах зорилгоор өнөөдөр буюу нэгдүгээр сарын 11-нд МИАТ ТӨХК “Аялал жуулчлалыг дэмжих тусгай тариф”-ыг танилцуулж, Монголын аялал жуулчлалын холбоотой санамж бичиг байгууллаа.
Бид энэ талаар МИАТ ТӨХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Б.Мөнхтамиртай ярилцлаа.
-МИАТ компани аялал жуулчлалын компаниудтай яаж хамтарч, салбарын хөгжилд хэрхэн түлхэц өгч ажиллаж байна вэ?
-Өнөөдөр МИАТ компани, Монголын аялал жуулчлалын холбоо харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Хоёр байгууллага өнгөрсөн жилүүдэд тогтмол байнгын ойлголцолтойгоор хамтран ажилласаар ирсэн.
МИАТ компани аялал жуулчлалыг дэмжих үүднээс өнгөрсөн 2022 онд Аялал жуулчлалын тусгай тарифыг баталсан. Энэ тарифын хэрэгжилт төдийлөн сайн байсангүй. Өнөөдөр бид хаана, юунд алдав, яаж сайжруулах нь зүйтэйг хэлэлцлээ.
Монгол Улсын Засгийн газраас эдийн засгийг хөгжүүлэх томоохон салбар нь аялал жуулчлал хэмээн тодотгон зарласан. Улмаар 2023-2025 оныг "Монголд зочлох жил" болгон, нэг сая жуулчин хүлээн авах зорилт тавьсан. Энэ зорилтын хүрээнд аялал жуулчлалын болон агаарын тээврийн компаниуд хоорондоо ямар хамтын ажиллагааг өрнүүлэх, харилцан ашигтай байхад хэрхэн анхаарах талаар зөвлөлдөж байна. Үүнд аялал жуулчлал болон тээврийн салбарын аль алиных нь үүрэг, оролцоо маш чухал.
АНУ РУУ НИСЛЭГ НЭЭХЭЭР ТӨЛӨВЛӨЖ БАЙНА
-Өнөөдөр гол сэдэв болгон хэлэлцэж буй тусгай тарифын талаар мэдээлэл өгөөч?
-Зуны ид ачааллын буюу 6, 7, 8 сард биш, бусад үеүдэд аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх орон зай дутагдаад буй. Зуны цагт буюу Монголын цаг агаарын нөхцөл байдалтай холбогдуулан 6-9 сард жуулчдын хөдөлгөөн тасардаггүй. Агаарын тээврийн компаниуд суудлаа гаргаж дийлэхгүй ачаалал үүсдэг. Үүнтэй холбоотойгоор бид аялал жуулчлалынхад зориулсан тусгай тариф гаргаж байна.
Тухайлбал, Монгол Улсад ирэх жуулчдад зориулсан өвлийн цагийн хуваарь гаргаж байгаа. Засгийн газрын бодлогын хүрээнд 2023 оны турш зохион байгуулах эвентүүдэд оролцох жуулчдыг хөнгөлөлттэй үнээр авчрах юм. Жуулчид зочид буудлуудад буух, хоол идэхээс эхлээд олон чиглэлд эдийн засгийн үр нөлөө үзүүлдэг.
2023 онд МИАТ компани 23 мянган цагийн нислэг хийж, 750 мянга орчим суудлыг зах зээлд гаргана хэмээн тооцож байна. Цар тахлын өмнөх оргил үед бид жилд 19 мянга орчим цаг нисэж байсан. Харин энэ жил даруй 4 мянган цагаар их буюу МИАТ компанийн түүхэнд байгаагүй том зорилт тавилаа.
Сөүл хотын чиглэлд долоо хоногийн 20 цагийн нислэг хийнэ. Долоо хоногт Франкфурт руу зургаа, Истанбул руу дөрөв, Бээжин рүү 11 нислэг хийхээр төлөвлөж байна.
Агаарын тээврийн либералчлал эрчимтэй байгаа энэ үед МИАТ компани бусад агаарын тээврийнхнийг дэмжих бодлогыг орхигдуулаагүй. Үүнээс гадна, ойрын ирээдүйд бид АНУ руу нислэг нээхээр төлөвлөж байна. 2024 оны нэг, хоёрдугаар улиралд тус нислэгийг нээх төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор 2023 оны зуны ид ачааллын үеэс өмнө МИАТ компани өргөн биетэй онгоц авчирна. Энэ онгоцоор холын нислэгүүдийг хийнэ. Тэгэхээр онгоцны дутагдал үүснэ гэх ойлголт байхгүй болно.
Сөүл хотын чиглэлд долоо хоногийн 20 цагийн нислэг хийнэ. Долоо хоногт Франкфурт руу зургаа, Истанбул руу дөрөв, Бээжин рүү 11 нислэг хийхээр төлөвлөж байна.
-Тийзний үнэ бусад улсуудтай харьцуулахад өндөр байдаг гэх шүүмжлэл дагуулдаг.
-Жуулчдад зориулсан өвлийн цагийн хуваарийн тусгай тариф дундаж тарифаас 50 орчим хувь хямдралтай байх юм. Бид тийзний үнийг бүрэлдүүлдэг шатахуун, онгоцны түрээсийн асуудал дээр маш сайн ажилласан. 2022 оноос бид шатахууныг харьцангуй хямд үнээр авдаг болж эхэлсэн. Монгол Улсын Засгийн газар, УИХ-ын дэмжлэгээр хуульд өөрчлөлт орсон.
Үүнтэй холбоотойгоор агаарын тээврийн компаниудын тийзний үнэ гаднынхтай харьцуулахад өндөр байгаа хэдий ч өмнөхөөсөө харьцангуй хямд үнээр шатахуун авч эхэлсэн. Жишээлбэл, Улаанбаатар-Истанбул чиглэлд тарифыг 1.8 сая төгрөг болгосон.
2022 оны дөрөвдүгээр сард МИАТ компани Улаанбаатар-Истанбул шинэ чиглэлийг нээхээс өмнө үнэ хамгийн хямд нь 3.8 сая байсан. Өнөөдөр энэ үнэ 1.8 сая болж, хоёр тээш ачаа авч явж болох хөнгөлөлтүүдийг ч зарласан. Энэ нь тийзний үнэ эрчимтэй буурч байгаагийн нэг жишээ. Бусад чиглэлүүдэд ч тийзний үнэ дагаж буурах төлөвтэй байна.
Энэ тарифыг ашиглах жуулчид тодорхой эвентэд оролцох зайлшгүй шаардлагатай, хамгийн багадаа дөрвүүлээ Монгол Улсад зорчих гэх мэт шаардлага бий.
-Санамж бичиг байгуулснаар тусгай тариф үйлчилж эхлэх үү. Хэзээнээс хэрэгжих вэ?
-Санамж бичгийн гол заалтад, тусгайлан ажиллахдаа гэрээ байгуулсны үндсэн дээр ажиллахыг тусгасан. Цаашдаа Монгол Улсад аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх чиглэлд МИАТ компани дэмжиж ажиллана гэх агуулгатай санамж бичиг юм. Ямар нэг гэрээ хийгдээгүй.
Санамж бичгийн хүрээнд Аялал жуулчлалын холбоотой тохироод, уулзаад, тал талын саналаа хэлэлцсэн. МИАТ компани өөрсдөд ашигтай талаа мөн харах ёстой. Аялал жуулчлалыг дэмжинэ хэмээгээд өөрсдөө алдагдалтай ажиллаж болохгүй. Бид харилцан ашигтай байдлаар ажиллана.
-Тусгай тариф заавал аялал жуулчлалын компаниар дамжин ирж буй жуулчдад хамаарах уу?
-Заавал компаниар дамжсан биш, бүх жуулчдад үйлчилнэ гэж ойлгож болно. Аль нэг компанид давуу эрх олгож болохгүй. Тэгэхээр бүгдэд нь эрх тэгш байдлаар тусгай тарифын үйлчилгээг зохицуулах шаардлагатай. Тиймээс тусгай тарифыг хэрэгжүүлэх журмыг танилцуулж буй. Энэ тарифыг ашиглах жуулчид тодорхой эвентэд оролцох зайлшгүй шаардлагатай, хамгийн багадаа дөрвүүлээ Монгол Улсад зорчих гэх мэт шаардлага бий.
Гадаадад сурч, ажиллаж, амьдардаг монголчууд эх орондоо найзыгаа авчрахад ямар хөнгөлөлт үзүүлэх вэ. Бид яагаад энэ хөнгөлөлтийг яриад байна вэ гэхээр, агаарын тээврийн бизнесийн онцлог нь хоёр зүйлээс шалтгаалдаг. Суудал дүүргэлт маш чухал. Хэрвээ суудал хоосон нисээд байвал ашиггүй, алдагдалтай байна. Суудал дүүргэлт сайн байвал бид үүнийг дагаад үнийг бууруулаад эхэлнэ. Үнийг бууруулж, суудлаа дүүрэн байлгах бодлого бий.
-Ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа.
Аялал жуулчлал, агаарын тээврийн хамтран ажиллах нөхцөлийг сайжруулах зорилгоор өнөөдөр буюу нэгдүгээр сарын 11-нд МИАТ ТӨХК “Аялал жуулчлалыг дэмжих тусгай тариф”-ыг танилцуулж, Монголын аялал жуулчлалын холбоотой санамж бичиг байгууллаа.
Бид энэ талаар МИАТ ТӨХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Б.Мөнхтамиртай ярилцлаа.
-МИАТ компани аялал жуулчлалын компаниудтай яаж хамтарч, салбарын хөгжилд хэрхэн түлхэц өгч ажиллаж байна вэ?
-Өнөөдөр МИАТ компани, Монголын аялал жуулчлалын холбоо харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Хоёр байгууллага өнгөрсөн жилүүдэд тогтмол байнгын ойлголцолтойгоор хамтран ажилласаар ирсэн.
МИАТ компани аялал жуулчлалыг дэмжих үүднээс өнгөрсөн 2022 онд Аялал жуулчлалын тусгай тарифыг баталсан. Энэ тарифын хэрэгжилт төдийлөн сайн байсангүй. Өнөөдөр бид хаана, юунд алдав, яаж сайжруулах нь зүйтэйг хэлэлцлээ.
Монгол Улсын Засгийн газраас эдийн засгийг хөгжүүлэх томоохон салбар нь аялал жуулчлал хэмээн тодотгон зарласан. Улмаар 2023-2025 оныг "Монголд зочлох жил" болгон, нэг сая жуулчин хүлээн авах зорилт тавьсан. Энэ зорилтын хүрээнд аялал жуулчлалын болон агаарын тээврийн компаниуд хоорондоо ямар хамтын ажиллагааг өрнүүлэх, харилцан ашигтай байхад хэрхэн анхаарах талаар зөвлөлдөж байна. Үүнд аялал жуулчлал болон тээврийн салбарын аль алиных нь үүрэг, оролцоо маш чухал.
АНУ РУУ НИСЛЭГ НЭЭХЭЭР ТӨЛӨВЛӨЖ БАЙНА
-Өнөөдөр гол сэдэв болгон хэлэлцэж буй тусгай тарифын талаар мэдээлэл өгөөч?
-Зуны ид ачааллын буюу 6, 7, 8 сард биш, бусад үеүдэд аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх орон зай дутагдаад буй. Зуны цагт буюу Монголын цаг агаарын нөхцөл байдалтай холбогдуулан 6-9 сард жуулчдын хөдөлгөөн тасардаггүй. Агаарын тээврийн компаниуд суудлаа гаргаж дийлэхгүй ачаалал үүсдэг. Үүнтэй холбоотойгоор бид аялал жуулчлалынхад зориулсан тусгай тариф гаргаж байна.
Тухайлбал, Монгол Улсад ирэх жуулчдад зориулсан өвлийн цагийн хуваарь гаргаж байгаа. Засгийн газрын бодлогын хүрээнд 2023 оны турш зохион байгуулах эвентүүдэд оролцох жуулчдыг хөнгөлөлттэй үнээр авчрах юм. Жуулчид зочид буудлуудад буух, хоол идэхээс эхлээд олон чиглэлд эдийн засгийн үр нөлөө үзүүлдэг.
2023 онд МИАТ компани 23 мянган цагийн нислэг хийж, 750 мянга орчим суудлыг зах зээлд гаргана хэмээн тооцож байна. Цар тахлын өмнөх оргил үед бид жилд 19 мянга орчим цаг нисэж байсан. Харин энэ жил даруй 4 мянган цагаар их буюу МИАТ компанийн түүхэнд байгаагүй том зорилт тавилаа.
Сөүл хотын чиглэлд долоо хоногийн 20 цагийн нислэг хийнэ. Долоо хоногт Франкфурт руу зургаа, Истанбул руу дөрөв, Бээжин рүү 11 нислэг хийхээр төлөвлөж байна.
Агаарын тээврийн либералчлал эрчимтэй байгаа энэ үед МИАТ компани бусад агаарын тээврийнхнийг дэмжих бодлогыг орхигдуулаагүй. Үүнээс гадна, ойрын ирээдүйд бид АНУ руу нислэг нээхээр төлөвлөж байна. 2024 оны нэг, хоёрдугаар улиралд тус нислэгийг нээх төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор 2023 оны зуны ид ачааллын үеэс өмнө МИАТ компани өргөн биетэй онгоц авчирна. Энэ онгоцоор холын нислэгүүдийг хийнэ. Тэгэхээр онгоцны дутагдал үүснэ гэх ойлголт байхгүй болно.
Сөүл хотын чиглэлд долоо хоногийн 20 цагийн нислэг хийнэ. Долоо хоногт Франкфурт руу зургаа, Истанбул руу дөрөв, Бээжин рүү 11 нислэг хийхээр төлөвлөж байна.
-Тийзний үнэ бусад улсуудтай харьцуулахад өндөр байдаг гэх шүүмжлэл дагуулдаг.
-Жуулчдад зориулсан өвлийн цагийн хуваарийн тусгай тариф дундаж тарифаас 50 орчим хувь хямдралтай байх юм. Бид тийзний үнийг бүрэлдүүлдэг шатахуун, онгоцны түрээсийн асуудал дээр маш сайн ажилласан. 2022 оноос бид шатахууныг харьцангуй хямд үнээр авдаг болж эхэлсэн. Монгол Улсын Засгийн газар, УИХ-ын дэмжлэгээр хуульд өөрчлөлт орсон.
Үүнтэй холбоотойгоор агаарын тээврийн компаниудын тийзний үнэ гаднынхтай харьцуулахад өндөр байгаа хэдий ч өмнөхөөсөө харьцангуй хямд үнээр шатахуун авч эхэлсэн. Жишээлбэл, Улаанбаатар-Истанбул чиглэлд тарифыг 1.8 сая төгрөг болгосон.
2022 оны дөрөвдүгээр сард МИАТ компани Улаанбаатар-Истанбул шинэ чиглэлийг нээхээс өмнө үнэ хамгийн хямд нь 3.8 сая байсан. Өнөөдөр энэ үнэ 1.8 сая болж, хоёр тээш ачаа авч явж болох хөнгөлөлтүүдийг ч зарласан. Энэ нь тийзний үнэ эрчимтэй буурч байгаагийн нэг жишээ. Бусад чиглэлүүдэд ч тийзний үнэ дагаж буурах төлөвтэй байна.
Энэ тарифыг ашиглах жуулчид тодорхой эвентэд оролцох зайлшгүй шаардлагатай, хамгийн багадаа дөрвүүлээ Монгол Улсад зорчих гэх мэт шаардлага бий.
-Санамж бичиг байгуулснаар тусгай тариф үйлчилж эхлэх үү. Хэзээнээс хэрэгжих вэ?
-Санамж бичгийн гол заалтад, тусгайлан ажиллахдаа гэрээ байгуулсны үндсэн дээр ажиллахыг тусгасан. Цаашдаа Монгол Улсад аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх чиглэлд МИАТ компани дэмжиж ажиллана гэх агуулгатай санамж бичиг юм. Ямар нэг гэрээ хийгдээгүй.
Санамж бичгийн хүрээнд Аялал жуулчлалын холбоотой тохироод, уулзаад, тал талын саналаа хэлэлцсэн. МИАТ компани өөрсдөд ашигтай талаа мөн харах ёстой. Аялал жуулчлалыг дэмжинэ хэмээгээд өөрсдөө алдагдалтай ажиллаж болохгүй. Бид харилцан ашигтай байдлаар ажиллана.
-Тусгай тариф заавал аялал жуулчлалын компаниар дамжин ирж буй жуулчдад хамаарах уу?
-Заавал компаниар дамжсан биш, бүх жуулчдад үйлчилнэ гэж ойлгож болно. Аль нэг компанид давуу эрх олгож болохгүй. Тэгэхээр бүгдэд нь эрх тэгш байдлаар тусгай тарифын үйлчилгээг зохицуулах шаардлагатай. Тиймээс тусгай тарифыг хэрэгжүүлэх журмыг танилцуулж буй. Энэ тарифыг ашиглах жуулчид тодорхой эвентэд оролцох зайлшгүй шаардлагатай, хамгийн багадаа дөрвүүлээ Монгол Улсад зорчих гэх мэт шаардлага бий.
Гадаадад сурч, ажиллаж, амьдардаг монголчууд эх орондоо найзыгаа авчрахад ямар хөнгөлөлт үзүүлэх вэ. Бид яагаад энэ хөнгөлөлтийг яриад байна вэ гэхээр, агаарын тээврийн бизнесийн онцлог нь хоёр зүйлээс шалтгаалдаг. Суудал дүүргэлт маш чухал. Хэрвээ суудал хоосон нисээд байвал ашиггүй, алдагдалтай байна. Суудал дүүргэлт сайн байвал бид үүнийг дагаад үнийг бууруулаад эхэлнэ. Үнийг бууруулж, суудлаа дүүрэн байлгах бодлого бий.
-Ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа.