Цар тахлаас сэргийлэхэд чиглэсэн хандив тусламжийн зарцуулалтад "Захиргааны Шинэ Санаачилга" ТББ-аас мониторинг хийж буй юм. Тус судалгаагаар хэд хэдэн зөрчил илэрснийг өнөөдөр мэдээллээ. Тодруулбал, нэг удаагийн амны хаалтны 1.8 тэрбум төгрөгийг хаана хэнд өгсөн нь ил тод бус байна.

Энэ тухай ОБЕГ-ийн хүмүүнлэгийн тусламж хариуцсан мэргэжилтэн н.Хаш-Эрдэнэ "Тус үнийн дүн бүхий амны хаалтыг УИХ-ын сонгуулийн үйл ажиллагаанд хэрэглэсэн" гэжээ.

Гэвч 1 тэрбум гаруй төгрөгөөр нэг удаагийн амны хаалт авахаар “Мөнхийн тун” компани руу 2020 оны 6 дугаар сарын 16-ний өдөр шилжүүлснийг шилэн дансны цахим мэдээллийн санд байршуулсан боловч ямар байгууллагад, хэн зарцуулах, санхүүгийн эх үүсвэрээ хаанаас гаргасан зэрэг шийдвэрээ байршуулаагүй байна.

Эндээс дүгнэхэд 2020 оны УИХ-ын сонгуульд 1,8 сая хүн санал өгсөн гэж үзвэл хэдэн хувь нь энэхүү амны хаалтнаас хэрэглэсэн зэрэг нь тодорхойгүй байна. Нэг ширхэг амны хаалтыг 1000 төгрөгөөр тооцоход 10 сая ширхэг амны хаалт авсан болж таарна. Гэтэл 1.8 сая иргэн сонгуульд саналаа өгөхдөө ихэвчлэн амны хаалттай очсон нь харагдаж байсан. Иймд удахгүй болох орон нутгийн сонгуульд зөвхөн амны хаалт авахад 1.8 тэр бум төгрөгийг дахин зарцуулахгүй байхад анхаарах шаардлагатай.

Короновируст халдварт (КОВИД-19)-ын цар тахлаас сэргийлэх, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах зорилгоор цугларсан гадаадын тусламж, дотоодын хандивын талаарх мэдээлэл 2020 оны 02 дугаар сарын 27-ноос эхлэн байршиж эхэлсэн байна.

Үүнд:

• 3,3 тэрбур төгрөгийн мөнгөн хандивыг 255 ААН, 241 иргэн хандивласан байна.
• 3,2 тэрбум төгрөгний үнэ бүхий зүйлс буюу мөнгөн бус хэлбэрийн хандивыг 70 ААН, 6 иргэн хандивласан.
• Нийт 800 толгой хонийг тус тус хандивласан байна.

Түүнчлэн 800 толгой хонийг гурван ААН хандивласнаас ОБЕГ-ын 2020 оны 7-р сарын 23-ний өдрийн тайланд 200 толгой хонийг ДССЗТ-д олгосон гэж тайлагнасан байна. Харин 08 дугаар сарын 01-ний тайланд 300 хонийг худалдан борлуулж, дансандаа төвлөрүүлсэн гэж тайлагнасан ч ОБЕГ-ын шилэн дансанд энэ талаар мэдээлээгүй байна. Түүнчлэн хонийг хаана, хэдэн төгрөгөөр борлуулсныг мэдээлээгүй буюу хандивын хөрөнгийг далд хэлбэрээр зарцуулж буйг эндээс харж болно. 

"Түр журамд, хөл хориог цуцалсны дараа хандив тусламжийн зарцуулалтад хяналт тавина гэж заасан тул одоогоор хяналт алга"

Захиргааны Шинэ Санаачилга” ТББ-ын гүйцэтгэх захирал С.Цэрэнпүрэв "Түр журмын 7.1-д хандив, тусламжийн зарцуулалтад хяналт тавих тухай "COVID-19 дуусч, Засгийн газраас хөл хориог зогсоосноос 30 хоногийн дараа аудитын газар шалгана гэжээ". Зөвхөн манай байгууллага төдийгүй сэтгүүлчид Авлигатай тэмцэх газар хандахад бид хяналт тавихгүй гэсэн байна. Түүнчлэн Үндэсний Аудитын Газар түр журамд заасны дагуу одоогоор хяналт тавихгүй байгаа юм. Гэтэл ОБЕГ-ын дэд дарга Б.Ууганбаяр хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр "Хандивын үйл ажиллагааг АТГ-аас шалгаж байгаа" гэж мэдээлснийг санууштай. Түр журмыг олон нийтэд нээлттэй байршуулах ёстой. Хандив тусламжийг зарцуулах эрх нь ОБЕГ-т бий. Энэ эрх нь COVID-19-тэй холбоотой эрх зүйн акт буюу хууль 2020.4.19-нд, Түр журмыг 3.13-нд баталснаар үүссэн. 

Сайн дурын хандив ч татвар төлөгчийн мөнгө учраас зарцуулалтын хяналтад иргэдийн төлөөллийг оролцуулах ёстой. Төрийн байгууллага, албан хаагчдад ихэнх хандив чиглэж байсан. Тухайлбал, ХӨСҮТ-д Францын компани 100 сая, Хас банк 20 сая зэргээр 140 сая төгрөг орсноос 80 саяыг эмч ажилтнуудад өгчээ. Гэхдээ үүнийг хэнд хэрхэн хуваарилж байгаа нь ил биш. Өдөр шөнөгүй ажиллаж байгаа асрагч, сувилагчдад оногдсон уу, өгөхдөө 21 хоног өвчтөнд үйлчилж буй тэдэнд сэтгэл зүйн үйлчилгээ авч, стрессийг нь тайлахад анхаарч байна уу зэрэг оновчтой зарцуулалт чухал байна. 

Энэ мэтчилэн короновируст халдвар цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх зорилгоор зарцуулж буй гадаад, дотоодын байгууллага, иргэдийн хандивын бүртгэл, зарцуулалтад олон зөрчил байгааг харж болно. Бид цаашид энэхүү үйл ажиллагааг үргэлжлүүлж, хандив тусламжийн мэдээллийн ил тод байдлыг хангахад анхаарна" гэлээ.

Шилэн дансны тухай хуулийн 6.4.5-д цалингийн зардлаас бусад таван сая төгрөгөөс дээш үнийн дүн бүхий орлого, зарлагын мөнгөн гүйлгээг гүйлгээ тус бүрээр, гүйлгээний агуулга, хүлээн авагчийн нэрийг бичихээр заасан байдаг.

Энэ заалтын хүрээнд шилэн дансанд мэдээллийг байршуулахдаа Засгийн газрын 29 дугаар тогтоол, Шилэн дансны цахим хуудсанд тавих мэдээллийн агуулга, нийтлэг стандартыг тогтоох журмын 3.2.10, цалингийн зардлаас бусад таван сая төгрөгөөс дээш үнийн дүн бүхий орлого, зарлагын мөнгөн гүйлгээ бүрийг холбогдох шийдвэрийн хуулбарын хамт гүйлгээ хийгдсэнээс хойш 7 хоногийн дотор энэ журмын 9 дүгээр хавсралтад заасан маягтын дагуу цахимаар байршуулна гэсэн заалтыг тус тус хэрэгжүүлээгүй байна.