Монголчуудын эрт дээр үеэс хэрэглэж ирсэн монгол гутал олон зууны түүхтэй. Ээтэн монгол гутал Хүннүгийн үеэс уламжлан ирсэн бөгөөд Их гүрний үед одоогийн хэлбэр загвартаа орсон байна. Монгол гутал бусдаас ялгагдах онцлог, давуу тал ихтэй.

Энэ нь ээтэн хошуу, оймс хоёрын хоорондох агаар өвөлдөө дулаахан, зун сэрүүн байлгах шинжлэх ухааны үндэслэлтэй аж. Мөн толигор ул нь газар шороог сэндийчихгүй, ургамал амьтны аминд хүрэхгүй гэсэн энэрэнгүй үзлийг шингээсэн байна. Монгол гутал нь ширмэл эсгий ул, зуузай, түрий, зулаг, хавчаар зэргээр бүрддэг. Хүний хөлд эвтэйхэн, унаа уналгаар явах, эмээл тохомны дөрөө дөрөөлөхөд тохиромжтой хэлбэртэй юм. Монгол гутал дөрөв, найм, гучин хоёр угалзтай бүхий байдаг. Гар урчууд маш гоёмсог угалзтай, улирлын байдалд тохирсон, авсаархан хөнгөн гутал хийдэг юм.

О.Урантогос