Банкуудаас олгож буй зээлийн 25 хувь нь хөрөнгө оруулагчийг зээлдэгчтэй шууд холбож өгдөг Р2Р (peer-to-peer) сүлжээ ашиглаж байгаа нь Их Британид 3.2 тэрбум фунт стерлингээр хэмжигдэж буй уламжлалт бус санхүүгийн зах зээлд уг технологи нийтлэг хэрэглээ болж хувирсныг гэрчиллээ.

Банк, санхүүгийн байгууллагууд тоон технологийн хөгжилд нийцүүлэн Р2Р сайтуудтай цаашид ч хамтран ажиллах сонирхолтойгоо мэдэгдэж буй талаар Кэмбрижийн их сургууль, инновацийн хандивын Nesta байгууллагын хамтарсан тайланд тайлбарлажээ.

Өнгөрсөн онд уламжлалт бус санхүүгийн үйлчилгээний салбарт банкнуудын оролцоо үсрэнгүй нэмэгдсэн тухай Nesta-гийн Стайэн Вэстлэйк өгүүлсэн юм. “Банкууд зардал хэмнэсэн зээлийн үйлчилгээ, өгөгдөлд тулгуурласан due diligence буюу санхүүгийн томоохон ажиллагаа эхлэхийн өмнө хийдэг нарийвчилсан судалгаа шинжилгээ эрхлэхдээ P2P платформоос суралцууштай.

Их Британийн банкуудын ихэнх нь уг технологийн давуу талыг ойлгох боллоо” хэмээн тэрбээр тайлбарлав. Р2Р сайтуудын ашиглаж байгаа арга хэрэглүүр нь ялангуяа томоохон арилжааны банкнуудын сонирхлыг онцгой татаж байгаа талаар ноён Вэстлэйк дурдсан юм.

Зөвлөгөө өгөх KPMG байгууллагын Уоррен Мид энэ оныг “уламжлалт бус санхүүгийн үйлчилгээ ердийн нийтлэг хэрэглээ болж хувирах жил” хэмээн үзэж байна. RBS, Santander UK-г оролцуулаад Их Британийн олон банк Funding Circle зэрэг Р2Р үйлчилгээний сайтуудтай түншилсээр нэлээдгүй жилийн нүүр үзлээ.

Хамтын ажиллагааны ачаар банкнуудад урьд нь түвэгтэй байсан зарим жижиг хэмжээтэй зээлийн үйлчилгээг хялбар явуулах нөхцөл бүрдсэн юм. Арилжааны зээлийн үйлчилгээ эрхэлдэг Меtro Bank жилийн өмнөөс Р2Р сүлжээний Zo­pa-тай хамтран ажиллах болсны үрээр зээлдүүлэгчдийнхээ тоог ихээхэн өсгөсөн юм.

Уламжлалт бус санхүүгийн үйлчилгээний зах зээлд Р2Р болон краудфандинг (тайлбар: crowdfunding – интернет сүлжээ ашиглан олон хэрэглэгчээс хандив хуримтлуулдаг санхүүжилт) сайтуудын эзлэх хувь хэмжээ өнгөрсөн онд 84 хувиар өсөж, 3.2 тэрбум фунт стерлингээр хэмжигдэх болсныг дээрх тайланд дурджээ.

Жилдээ нэг сая фунт стерлингээс үл хэтрэх хөрөнгө эргэлттэй бизнесийн зээлийн 13 хувь нь Р2Р сайтуудаар дамжин хийгджээ. P2P зээлийн үйлчилгээний Funding Circle компани хөрөнгө оруулагчдын мөнгийг жижиг бизнест эргэлдүүлэх зорилгоор өнгөрсөн онд хөрөнгө оруулалтын компани байгуулсан. Үүний ачаар хөрөнгө оруулагчдад өөрсдийнх нь өмнөөс зээлийн ажиллагаа эрхлэх чадвартай хэрэглүүр ашиглан хувьцаа худалдаж авах, борлуулах боломж бүрдлээ.

Гэхдээ санхүүгийн үйлчилгээний шинэ салбарын тэсрэлттэй өсөлт намжих хандлага ч ажиглагдаж эхлэлээ. Уг салбарын өсөлтийн хэмжээ энэ онд өнгөрсөн оны тал хувиар нэмэгдэхээр байна. Р2Р сүлжээг хууль бус арга, луйвар хийхэд ашиглах явдал зэрэгцэн өсөж байна. P2P сүлжээгээр хөрөнгө оруулагчийн зээлийн чадварыг шалгах ажиллагаа учир дутагдалтай байгаагаас ирэх 10 жилд “Адгийн банкны эзнийг ч агуу бизнесмен болгон харагдуулах” нь өсөж болзошгүй хэмээн Их Британийн санхүүгийн зохицуулах байгууллагыг тэргүүлж байсан лорд Адер Тернер анхааруулав.

Эмма Данкли, Эйм Вильямс