МАХН-ын гишүүд хоорондоо түнжин хагарч улмаар нэгэндээ бүр гар хүрдэг болсон талаар хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр цөөнгүй бичигдэх болсон билээ. Намын генсек нь хүртэл гишүүндээ гар хүрсэн гээд. Хамгийн сүүлд л гэхэд Баянгол дүүргийн МАХН-ын хорооны дарга П.Цогтбаатарыг бүлэглэн зодсон гэх мэдээлэл бидэнд ирсэн юм. П.Цогтбаатартай энэ талаар ярилцлаа.
-Баянгол дүүргийн МАХН-ынхан амралтанд очоод улмаар гар зөрүүлж даргаа зодсон гэх юм. Энэ зодоон та болон дүүргийн Засаг дарга Л.Амгалантай холбоотой гэх ч яриа байна. Үүнээс яриагаа эхлэх үү?
-Өнгөрсөн долоо хоногт буюу энэ сарын 22-ны өдөр манай Баянгол дүүргийн намын хороо гишүүдийнхээ дунд өдөрлөг зохион байгуулсан юм. Энэ өдөрлөгт манай намын гишүүн 200 гаруй хүн оролцсон. Гэтэл 15.10 цагийн орчимд Л.Амгалангийн сонгуулийн штабт ажиллаж байсан "Болжмор" авто угаалгын эзэн н.Ганбаяр, нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын байцаагч Төмөрбаатар, Баянгол дүүргийн Газрын албаны дарга Ганчимэгийн нөхөр Болдхуяг гэсэн хүмүүс ирээд өөрсдийг нь "Л.Амгалантай Герман улс руу хамт явсан гэж сонинд бичүүллээ" гэх шалтгаанаар намайг хэл амаар доромжлоод зогсохгүй бие махбодод маань гэмтэл учруулсан. Энэ хэргийг Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн хэлтэст шалгаж байгаа.
-Та үнэхээр тэгж бичүүлсэн юм уу. Эсвэл эндүүрэл үү?
-Энэ хүмүүс бол Л.Амгаланг тойрон хүрээлэгчид, сонгуулийн штабт нь ажиллаж байсан гэдгийг хэн хүнгүй мэднэ. Надад тэднийг тэгж бичүүлээд байх шалтаг байхгүй. Тэгэж Герман явсныг нь ч мэдээгүй.
-Таныг зодсон хүмүүс дүүргийн намын хороонд харъяалалтай гишүүд гэж ойлгож болох уу. Яагаад тэр амралтан дээр байсан юм бол?
-Хэн нь ч манай намд харъяалалгүй. Тэд орон нутгийн сонгууль, дараа нь ЛАмгаланг Засаг даргад нэр дэвшихэд нь олон хууль зөрчсөн үйлдэл хийж байсан хүмүүс гэдгийг л мэднэ. Гэхдээ тэр бүгдэд би бөхөөр бол тахимаа өгчихөөд эргэж барилддаггүйтэй адилаар эр хүний жудаг талаасаа ч тэр эмэгтэй хүнийх нь хувьд ЛАмгаланг хүндэтгэж явсан. Гэтэл өнөөдер тэгэж явбал бурууддаг юм байна. Хэн арга зальтай, хэн луйвар хийж чадна тэр хүн л дээшилж, урагшаа явдаг цаг болсон юм уу даа гэсэн эмзэглэл төрж, харамсах боллоо.
-Намын өдөрлөгт тэр хүмүүс яагаад оролцсон юм бол?
-Тэд зохион байгуулалттайгаар очиж намайг зодсон гэж бодож байгаа.
-Яагаад?
-Яагаад гэхээр тэр өдөрлөгийн нээлтэд ЛАмгалан ирнэ гэсэн учраас 10.00 цагт эхлэх ёстой нээлтээ түүнийг харзнаж байгаад 12.00 цаг өнгөрөөгөөд хийсэн. Нээлтийн дараа Л.Амгалан ирчихээд 30-40 минут болоод буцсан. Түүний дараа нөгөө согтуу нөхдүүд ирсэн. Тиймээс захиалгатай л байгаа биз дээ. Тэгээгүй бол манай намын өдөрлөг дээр ирээд, ирсэн хойноо хүний биед халдах ямар ч шалтаг, шалтгаан тэдэнд байхгүй.
-Ирчихээд тан руу шууд л дайрсан хэрэг үү?
-Намайг биллярд тоглож байгаад гарахад үүдэн дээр тойроод зогсчихсон байсан.
Таньдаг хүний хувьд би мэндэлсэн. Гэтэл Ганбаяр нь "'Чи новшийн хулгайч" гээд хэл амаар доромжлоод ална тална гээд гурван удаа нүүр рүү цохисон. Амралтад байсан хүмүүс салгаад намайг гэрт оруулсан. Дараа нь орж ирээд дахиад цохиод авсан.
-Л.Амгалан та хоёр өнгөрсөн орон нутгийн сонгуулиар Засаг даргад өрсөлдөж байсан. Түүнтэй холбоотой гэсэн үг үү?
-Тухайн үед намын удирдлагаас Л.Амгалан, П.Цогтбаатар хоёрыг Засаг даргад нэр дэвшүүл гэсэн шийдвэр ирсэн. Энэ чиглэлийн дагуу Баянгол дүүргийн ИТХ дахь манай намын бүлэг нууцаар санал хураасан. Санал хураалтаар Л.Амгалан намайг нэг хүний саналаар ялсан юм. Сайн даа ч биш. Луйвраар ялсан л даа. Сая намайг зодсон нь ч түүнтэй холбоотой.
-Луйвраар ялсаныг нь та яаж мэдсэн юм бэ?
-Түүний штабт ажиллаж байсан хүмүүс луйврынх нь талаар надад хэлсэн. Л.Амгалан санал хураахын өмнө ИТХ-ын төлөөдөгчдөд тав таван сая төгрөг өгч, саналыг нь өөртөө өгүүлсэн гэнэ лээ. Тиймээс л би бүлгийн хуралд унангуутаа ойлгомжтой юм байна гээд нэрээ татсан. Тийм байдал гаргасан ч гэсэн тухайн үед би дүүргийнхээ төлөө цаашдаа хамтарч ажиллана гэсэн сэтгэл, зүтгэлээр бодоод өнгөрсөн. Гэтэл үүнээс гадна намайг Засаг даргаар ажиллаж байхад миний гаргасан захирамжийн доод талд гарын үсэг зураад хоёр сая төгрөг авч хувьдаа ашигласан тохиолдол хүртэл сүүлд нь гарсан. Би их гайхсан. Энэ бүхнээс л Л.Амгаланг үнэхээр хүмүүсийн ярьдаг шиг увиагүй зүйл хийгээд явдаг хүн юм болов уу гэж бодсон. Яривал олон юм бий.
-Түүнээс хойш түүний талаар элдэв зүйл гарахад Л.Амгалан тантай холбон тайлбарлаж байсан?
-Энэ хугацаанд би нэг ч хэвлэлд Л.Амгаланг муулах материал өгөх нь битгий хэл ярилцлага өгөөгүй. Би УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшсэнээс хойш танайд анх удаа ярилцлага өгч байна. Гэтэл Л.Амгалан өөртэй нь холбоотой мэдээлэл гарахаар л "П.Цогтбаатар хийлгээд байна" гэж улстөр, бизнесийнхэн, иргэдэд ярьдаг юм билээ. Үнэндээ би биш өөрөө болохгүй болоод л хэвлэлийнхэн түүнийг шүүмжлээд байна шүү дээ. Надад түүнийг муулуулаад явж байх илүүдээ гарсан мөнгө байхгүй. Ганц жишээ хэлэхэд, тангараг өргөсөн туршлагатай 15 төрийн албан хаагчийг надтай ажиллаж байсных нь төлөө ажлаас нь халсан. Тэрийг хэвлэлийнхэн бичсэн байна билээ. Тэр хүмүүсийн заримтай нь би найман жил хамтарч ажилласан нь үнэн. Ажилдаа мэргэшсэн, чадварлаг хүмүүс байсан гэдгийг би баттай хэлж чадна. Харамсалтай нь тэднийг зөвхөн П.Цогтбаатарын хүмүүс гэх шалтгаанаар халсан. Халагдсан хүмүүс дотор миний хамаатан садан, найз нөхөр ердөө ч байхгүй. Ер нь төрийг албыг хувийн компанитай адилтгаж, өөрийнхөө үзэмжээр албан хаагчийг нь халж, сольж болох уу. Ингүүлэхгүйн тулд л төрийн албаныхныг намаас нь түдгэлзүүлсэн биз дээ.
Харин ч тэр хүмүүстэй би хамтарч ажиллаж байхдаа гурван жил дараалан ажлаараа нийслэлд тэргүүлж байсан гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. Ажлаасаа халагдсан хүмүүсийн зарим нь манай намын гишүүд байгаад Төрийн албаны тухай хуулийн дагуу ажлаасаа түдгэлзсэн юм. Тэд хуучин намынх нь даргын хувьд энэ хууль зөрчөөд байгаа хүндээ арга хэмжээ авч өгөөч ээ гэж албан бичиг надад ирүүлсэн. Манай хяналтын хорооныхон ч тэдний гомдолд хариу өгсөн. Төрийн албаны зөвлөл ч Л.Амгаланг хууль зөрчин хомроголон халаа, сэлгээ хийж гэж дүгнэсэн. Түүнээс хойш удаагүй дүүргийн намын хорооны даргыг сонгох ажил болсон. Тэр үед Л.Амгалан намын хорооны даргын ажлыг авах гэж зарим хүмүүст хоол унд, архи дарс өгөх зэргээр янз янзын юм болсон л доо. Гэхдээ манай намын нөхдүүд боловсролтой, мэдлэгтэй хүмүүс байсан болохоор тэрийг нь дэмжээгүй. Энэ бүхэнд бухимдаад бүхий л юмыг надтай холбон ярьдаг байх л даа. Дүүргийн даргын ажил гэдэг авч, өгч болдог л албан тушаал гэж би ойлгодог. Тийм дээ ч хэл амгүй ажлаа өгсөн. Надад өнгөрсөн борооны хойноос цув нөмрөх шаардлага байхгүй.
-МАХН дотроо түнжин хагарч хэд хэдэн фракцид хуваагдсан нь нууц биш. Тийм дээ ч, өөр өөрсдийн хүмүүсээ хамгаалдаг гэлцдэг. Үүнийг Авлигатай тэмцэх газраас Л.Амгаланг ажлаас нь түдгэлзүүлэх тухай албан бичгийг холбогдох Хүмүүст өгсөн байтал өнөөг хүртэл шийдээгүй гэдэг. Энэ юу гэсэн үг юм бол?
-Албан бичиг явуулсан гэж мэдсэн. Шийдэх л ёстой. Гэхдээ би энэ талаар хэлэх нь зохимжгүй. Ер нь ийм хүмүүс намын нэр хүндийг олны өмнө их унагаж байна. Намын удирдлагууд үүнд анхаарахгүй бол цаашдаа хэцүүхэн асуудалтай тулгарна. Төрийн байгууллагад намын нэрийн өмнөөс ажиллаж байгаа хүмүүс хувийн сонирхлоороо олон түмнийг хохироосон удаа дараагийн үйлдэл нь олонд таалагдахгүй байгаа шүү дээ. Хэвлэл, мэдээллээр гарч байгаа материалууд ч үүнийг нотолж байна. Харамсалтай нь тэдгээр этгээдүүд үүнийг өөртөө тусгаж хүлээж авахын оронд хэн нэгэн рүү нялзаана. Эрвэл улстөрийн нөлөө бүхий хүмүүс, хууль хяналт, цагдаагийн байгууллагын албан тушаалтныг энд, тэнд аваачин ая тал засан, зүгээр байгаа хүмүүсийг буруу зөрүү ойлгуулан өөрөө гэмгүй юм шиг асуудалд хандаад байгаа нь надад их хачирхалтай санагдаад байна. Алдсан нэрээ бусдын нэр хүндээр солино гэдэг бол явуургүй л зүйл. Шударга байх явдал энэ нийгэмд ус агаар мэт үгүйлэгдэж байгааг надаас бус захын энгийн иргэнээс асуухад хэлээд өгнө. Үнэндээ, төрийн албанд томилогдон ажиллаж буй манай намын нөхдүүдээс ч хариуцлагагүй, иргэдийн төлөө гэхээсээ илүү хэсэг бүлэг хүмүүст үйлчилдэг, өөрийн эрх ашгийн төлөө ажилладаг тийм бузар булай явдал цөөнгүй байна. Үүнийг зогсоох цаг нь болсон.
-Хэсэг бүлэг хүмүүст хотын удирдлага болон түүний хамсаатан гэгддэг Л.Амгалан нарыг хамаатуулж байна гэж ойлгож болох уу?
-Хотын зарим удирдлага Л.Амгалантай нэг фракц болохоор өмөөрөөд албан тушаалд нь байлгаад байна гэсэн мэдээллийг сониноос харсан. Уг нь тэр хүнтэй нэг баг болон хамтарч ажиллаж байхад бодсоноо шулуухан хэлчихдэг хүн юм болов уу гэж анзаарсан. Гэхдээ одоо хүмүүс ч их амархан өөрчлөгддөг болж. Ортой болоод олон хүмүүс ярьдаг байлгүй дээ.
-Удахгүй МАХН-ын бага хурал, дараа нь их хурал болно. Хурлаар багагүй халаа, солио хийнэ гээд байгаа. Хурлын уур амьсгал хэрхэн өрнөх бол. Бага хурлын гишүүний хувьд асууж байна л даа, танаас?
-Намын одоогийн удирдлагыг намаа шинэчлэнэ гэж сонгосон. Харамсалтай нь өнөөдөр намын эв нэгдэл, гишүүдийн сахилга, хариуцлага, боловсон хүчнээ шилж сонгох гээд олон асуудал хуучнаасаа бараг дордож байна. Энэ бол их муу зүйл. Би МАХН-тай амьдралынхаа 33 жилийг холбосон. Энэ хугацаанд жирийн гишүүнээс бага хурлын гишүүн болтлоо явлаа. Мэдээж энэ хугацаанд манай нам ялагдаж ч үзсэн, ялж ч байсан. Энэ хугацаанд П.Цогтбаатар үзэл баримтлалдаа үнэнч явсан гэж боддог. Өнөөдрийн хувьд манай намын нэр хүнд унаад байгаа гол асуудал бол намдаа биш түүний нэрээр гарч ирсэн хүмүүсээс болж унаад байна. Тийм ч учраас намын шинэчлэлийг улам гүнзгийрүүлэхийн төлөө нам доторх жигүүр, хөдөлгөөнүүд сайн ажиллаж байна. Гэхдээ үүнийг гуйвуулан ташаа мэдээллийг олон нийтэд хүргэх сонирхолтой хүмүүс байна. Таны асуулт ч үүнтэй л холбоотой байх. Өөр олон зүйл байгаа ч миний амь насанд ямар нэгэн байдлаар халдахыг үгүйсгэхгүй учраас энэ удаад хаалттай үлдээе. Тиймээс ч та бүхэнтэй нээлттэй ярилцлаа.
-Баянгол дүүргийн МАХН-ынхан амралтанд очоод улмаар гар зөрүүлж даргаа зодсон гэх юм. Энэ зодоон та болон дүүргийн Засаг дарга Л.Амгалантай холбоотой гэх ч яриа байна. Үүнээс яриагаа эхлэх үү?
-Өнгөрсөн долоо хоногт буюу энэ сарын 22-ны өдөр манай Баянгол дүүргийн намын хороо гишүүдийнхээ дунд өдөрлөг зохион байгуулсан юм. Энэ өдөрлөгт манай намын гишүүн 200 гаруй хүн оролцсон. Гэтэл 15.10 цагийн орчимд Л.Амгалангийн сонгуулийн штабт ажиллаж байсан "Болжмор" авто угаалгын эзэн н.Ганбаяр, нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын байцаагч Төмөрбаатар, Баянгол дүүргийн Газрын албаны дарга Ганчимэгийн нөхөр Болдхуяг гэсэн хүмүүс ирээд өөрсдийг нь "Л.Амгалантай Герман улс руу хамт явсан гэж сонинд бичүүллээ" гэх шалтгаанаар намайг хэл амаар доромжлоод зогсохгүй бие махбодод маань гэмтэл учруулсан. Энэ хэргийг Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн хэлтэст шалгаж байгаа.
-Та үнэхээр тэгж бичүүлсэн юм уу. Эсвэл эндүүрэл үү?
-Энэ хүмүүс бол Л.Амгаланг тойрон хүрээлэгчид, сонгуулийн штабт нь ажиллаж байсан гэдгийг хэн хүнгүй мэднэ. Надад тэднийг тэгж бичүүлээд байх шалтаг байхгүй. Тэгэж Герман явсныг нь ч мэдээгүй.
-Таныг зодсон хүмүүс дүүргийн намын хороонд харъяалалтай гишүүд гэж ойлгож болох уу. Яагаад тэр амралтан дээр байсан юм бол?
-Хэн нь ч манай намд харъяалалгүй. Тэд орон нутгийн сонгууль, дараа нь ЛАмгаланг Засаг даргад нэр дэвшихэд нь олон хууль зөрчсөн үйлдэл хийж байсан хүмүүс гэдгийг л мэднэ. Гэхдээ тэр бүгдэд би бөхөөр бол тахимаа өгчихөөд эргэж барилддаггүйтэй адилаар эр хүний жудаг талаасаа ч тэр эмэгтэй хүнийх нь хувьд ЛАмгаланг хүндэтгэж явсан. Гэтэл өнөөдер тэгэж явбал бурууддаг юм байна. Хэн арга зальтай, хэн луйвар хийж чадна тэр хүн л дээшилж, урагшаа явдаг цаг болсон юм уу даа гэсэн эмзэглэл төрж, харамсах боллоо.
-Намын өдөрлөгт тэр хүмүүс яагаад оролцсон юм бол?
-Тэд зохион байгуулалттайгаар очиж намайг зодсон гэж бодож байгаа.
-Яагаад?
-Яагаад гэхээр тэр өдөрлөгийн нээлтэд ЛАмгалан ирнэ гэсэн учраас 10.00 цагт эхлэх ёстой нээлтээ түүнийг харзнаж байгаад 12.00 цаг өнгөрөөгөөд хийсэн. Нээлтийн дараа Л.Амгалан ирчихээд 30-40 минут болоод буцсан. Түүний дараа нөгөө согтуу нөхдүүд ирсэн. Тиймээс захиалгатай л байгаа биз дээ. Тэгээгүй бол манай намын өдөрлөг дээр ирээд, ирсэн хойноо хүний биед халдах ямар ч шалтаг, шалтгаан тэдэнд байхгүй.
-Ирчихээд тан руу шууд л дайрсан хэрэг үү?
-Намайг биллярд тоглож байгаад гарахад үүдэн дээр тойроод зогсчихсон байсан.
Таньдаг хүний хувьд би мэндэлсэн. Гэтэл Ганбаяр нь "'Чи новшийн хулгайч" гээд хэл амаар доромжлоод ална тална гээд гурван удаа нүүр рүү цохисон. Амралтад байсан хүмүүс салгаад намайг гэрт оруулсан. Дараа нь орж ирээд дахиад цохиод авсан.
-Л.Амгалан та хоёр өнгөрсөн орон нутгийн сонгуулиар Засаг даргад өрсөлдөж байсан. Түүнтэй холбоотой гэсэн үг үү?
-Тухайн үед намын удирдлагаас Л.Амгалан, П.Цогтбаатар хоёрыг Засаг даргад нэр дэвшүүл гэсэн шийдвэр ирсэн. Энэ чиглэлийн дагуу Баянгол дүүргийн ИТХ дахь манай намын бүлэг нууцаар санал хураасан. Санал хураалтаар Л.Амгалан намайг нэг хүний саналаар ялсан юм. Сайн даа ч биш. Луйвраар ялсан л даа. Сая намайг зодсон нь ч түүнтэй холбоотой.
-Луйвраар ялсаныг нь та яаж мэдсэн юм бэ?
-Түүний штабт ажиллаж байсан хүмүүс луйврынх нь талаар надад хэлсэн. Л.Амгалан санал хураахын өмнө ИТХ-ын төлөөдөгчдөд тав таван сая төгрөг өгч, саналыг нь өөртөө өгүүлсэн гэнэ лээ. Тиймээс л би бүлгийн хуралд унангуутаа ойлгомжтой юм байна гээд нэрээ татсан. Тийм байдал гаргасан ч гэсэн тухайн үед би дүүргийнхээ төлөө цаашдаа хамтарч ажиллана гэсэн сэтгэл, зүтгэлээр бодоод өнгөрсөн. Гэтэл үүнээс гадна намайг Засаг даргаар ажиллаж байхад миний гаргасан захирамжийн доод талд гарын үсэг зураад хоёр сая төгрөг авч хувьдаа ашигласан тохиолдол хүртэл сүүлд нь гарсан. Би их гайхсан. Энэ бүхнээс л Л.Амгаланг үнэхээр хүмүүсийн ярьдаг шиг увиагүй зүйл хийгээд явдаг хүн юм болов уу гэж бодсон. Яривал олон юм бий.
-Түүнээс хойш түүний талаар элдэв зүйл гарахад Л.Амгалан тантай холбон тайлбарлаж байсан?
-Энэ хугацаанд би нэг ч хэвлэлд Л.Амгаланг муулах материал өгөх нь битгий хэл ярилцлага өгөөгүй. Би УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшсэнээс хойш танайд анх удаа ярилцлага өгч байна. Гэтэл Л.Амгалан өөртэй нь холбоотой мэдээлэл гарахаар л "П.Цогтбаатар хийлгээд байна" гэж улстөр, бизнесийнхэн, иргэдэд ярьдаг юм билээ. Үнэндээ би биш өөрөө болохгүй болоод л хэвлэлийнхэн түүнийг шүүмжлээд байна шүү дээ. Надад түүнийг муулуулаад явж байх илүүдээ гарсан мөнгө байхгүй. Ганц жишээ хэлэхэд, тангараг өргөсөн туршлагатай 15 төрийн албан хаагчийг надтай ажиллаж байсных нь төлөө ажлаас нь халсан. Тэрийг хэвлэлийнхэн бичсэн байна билээ. Тэр хүмүүсийн заримтай нь би найман жил хамтарч ажилласан нь үнэн. Ажилдаа мэргэшсэн, чадварлаг хүмүүс байсан гэдгийг би баттай хэлж чадна. Харамсалтай нь тэднийг зөвхөн П.Цогтбаатарын хүмүүс гэх шалтгаанаар халсан. Халагдсан хүмүүс дотор миний хамаатан садан, найз нөхөр ердөө ч байхгүй. Ер нь төрийг албыг хувийн компанитай адилтгаж, өөрийнхөө үзэмжээр албан хаагчийг нь халж, сольж болох уу. Ингүүлэхгүйн тулд л төрийн албаныхныг намаас нь түдгэлзүүлсэн биз дээ.
Харин ч тэр хүмүүстэй би хамтарч ажиллаж байхдаа гурван жил дараалан ажлаараа нийслэлд тэргүүлж байсан гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. Ажлаасаа халагдсан хүмүүсийн зарим нь манай намын гишүүд байгаад Төрийн албаны тухай хуулийн дагуу ажлаасаа түдгэлзсэн юм. Тэд хуучин намынх нь даргын хувьд энэ хууль зөрчөөд байгаа хүндээ арга хэмжээ авч өгөөч ээ гэж албан бичиг надад ирүүлсэн. Манай хяналтын хорооныхон ч тэдний гомдолд хариу өгсөн. Төрийн албаны зөвлөл ч Л.Амгаланг хууль зөрчин хомроголон халаа, сэлгээ хийж гэж дүгнэсэн. Түүнээс хойш удаагүй дүүргийн намын хорооны даргыг сонгох ажил болсон. Тэр үед Л.Амгалан намын хорооны даргын ажлыг авах гэж зарим хүмүүст хоол унд, архи дарс өгөх зэргээр янз янзын юм болсон л доо. Гэхдээ манай намын нөхдүүд боловсролтой, мэдлэгтэй хүмүүс байсан болохоор тэрийг нь дэмжээгүй. Энэ бүхэнд бухимдаад бүхий л юмыг надтай холбон ярьдаг байх л даа. Дүүргийн даргын ажил гэдэг авч, өгч болдог л албан тушаал гэж би ойлгодог. Тийм дээ ч хэл амгүй ажлаа өгсөн. Надад өнгөрсөн борооны хойноос цув нөмрөх шаардлага байхгүй.
-МАХН дотроо түнжин хагарч хэд хэдэн фракцид хуваагдсан нь нууц биш. Тийм дээ ч, өөр өөрсдийн хүмүүсээ хамгаалдаг гэлцдэг. Үүнийг Авлигатай тэмцэх газраас Л.Амгаланг ажлаас нь түдгэлзүүлэх тухай албан бичгийг холбогдох Хүмүүст өгсөн байтал өнөөг хүртэл шийдээгүй гэдэг. Энэ юу гэсэн үг юм бол?
-Албан бичиг явуулсан гэж мэдсэн. Шийдэх л ёстой. Гэхдээ би энэ талаар хэлэх нь зохимжгүй. Ер нь ийм хүмүүс намын нэр хүндийг олны өмнө их унагаж байна. Намын удирдлагууд үүнд анхаарахгүй бол цаашдаа хэцүүхэн асуудалтай тулгарна. Төрийн байгууллагад намын нэрийн өмнөөс ажиллаж байгаа хүмүүс хувийн сонирхлоороо олон түмнийг хохироосон удаа дараагийн үйлдэл нь олонд таалагдахгүй байгаа шүү дээ. Хэвлэл, мэдээллээр гарч байгаа материалууд ч үүнийг нотолж байна. Харамсалтай нь тэдгээр этгээдүүд үүнийг өөртөө тусгаж хүлээж авахын оронд хэн нэгэн рүү нялзаана. Эрвэл улстөрийн нөлөө бүхий хүмүүс, хууль хяналт, цагдаагийн байгууллагын албан тушаалтныг энд, тэнд аваачин ая тал засан, зүгээр байгаа хүмүүсийг буруу зөрүү ойлгуулан өөрөө гэмгүй юм шиг асуудалд хандаад байгаа нь надад их хачирхалтай санагдаад байна. Алдсан нэрээ бусдын нэр хүндээр солино гэдэг бол явуургүй л зүйл. Шударга байх явдал энэ нийгэмд ус агаар мэт үгүйлэгдэж байгааг надаас бус захын энгийн иргэнээс асуухад хэлээд өгнө. Үнэндээ, төрийн албанд томилогдон ажиллаж буй манай намын нөхдүүдээс ч хариуцлагагүй, иргэдийн төлөө гэхээсээ илүү хэсэг бүлэг хүмүүст үйлчилдэг, өөрийн эрх ашгийн төлөө ажилладаг тийм бузар булай явдал цөөнгүй байна. Үүнийг зогсоох цаг нь болсон.
-Хэсэг бүлэг хүмүүст хотын удирдлага болон түүний хамсаатан гэгддэг Л.Амгалан нарыг хамаатуулж байна гэж ойлгож болох уу?
-Хотын зарим удирдлага Л.Амгалантай нэг фракц болохоор өмөөрөөд албан тушаалд нь байлгаад байна гэсэн мэдээллийг сониноос харсан. Уг нь тэр хүнтэй нэг баг болон хамтарч ажиллаж байхад бодсоноо шулуухан хэлчихдэг хүн юм болов уу гэж анзаарсан. Гэхдээ одоо хүмүүс ч их амархан өөрчлөгддөг болж. Ортой болоод олон хүмүүс ярьдаг байлгүй дээ.
-Удахгүй МАХН-ын бага хурал, дараа нь их хурал болно. Хурлаар багагүй халаа, солио хийнэ гээд байгаа. Хурлын уур амьсгал хэрхэн өрнөх бол. Бага хурлын гишүүний хувьд асууж байна л даа, танаас?
-Намын одоогийн удирдлагыг намаа шинэчлэнэ гэж сонгосон. Харамсалтай нь өнөөдөр намын эв нэгдэл, гишүүдийн сахилга, хариуцлага, боловсон хүчнээ шилж сонгох гээд олон асуудал хуучнаасаа бараг дордож байна. Энэ бол их муу зүйл. Би МАХН-тай амьдралынхаа 33 жилийг холбосон. Энэ хугацаанд жирийн гишүүнээс бага хурлын гишүүн болтлоо явлаа. Мэдээж энэ хугацаанд манай нам ялагдаж ч үзсэн, ялж ч байсан. Энэ хугацаанд П.Цогтбаатар үзэл баримтлалдаа үнэнч явсан гэж боддог. Өнөөдрийн хувьд манай намын нэр хүнд унаад байгаа гол асуудал бол намдаа биш түүний нэрээр гарч ирсэн хүмүүсээс болж унаад байна. Тийм ч учраас намын шинэчлэлийг улам гүнзгийрүүлэхийн төлөө нам доторх жигүүр, хөдөлгөөнүүд сайн ажиллаж байна. Гэхдээ үүнийг гуйвуулан ташаа мэдээллийг олон нийтэд хүргэх сонирхолтой хүмүүс байна. Таны асуулт ч үүнтэй л холбоотой байх. Өөр олон зүйл байгаа ч миний амь насанд ямар нэгэн байдлаар халдахыг үгүйсгэхгүй учраас энэ удаад хаалттай үлдээе. Тиймээс ч та бүхэнтэй нээлттэй ярилцлаа.
МАХН-ын гишүүд хоорондоо түнжин хагарч улмаар нэгэндээ бүр гар хүрдэг болсон талаар хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр цөөнгүй бичигдэх болсон билээ. Намын генсек нь хүртэл гишүүндээ гар хүрсэн гээд. Хамгийн сүүлд л гэхэд Баянгол дүүргийн МАХН-ын хорооны дарга П.Цогтбаатарыг бүлэглэн зодсон гэх мэдээлэл бидэнд ирсэн юм. П.Цогтбаатартай энэ талаар ярилцлаа.
-Баянгол дүүргийн МАХН-ынхан амралтанд очоод улмаар гар зөрүүлж даргаа зодсон гэх юм. Энэ зодоон та болон дүүргийн Засаг дарга Л.Амгалантай холбоотой гэх ч яриа байна. Үүнээс яриагаа эхлэх үү?
-Өнгөрсөн долоо хоногт буюу энэ сарын 22-ны өдөр манай Баянгол дүүргийн намын хороо гишүүдийнхээ дунд өдөрлөг зохион байгуулсан юм. Энэ өдөрлөгт манай намын гишүүн 200 гаруй хүн оролцсон. Гэтэл 15.10 цагийн орчимд Л.Амгалангийн сонгуулийн штабт ажиллаж байсан "Болжмор" авто угаалгын эзэн н.Ганбаяр, нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын байцаагч Төмөрбаатар, Баянгол дүүргийн Газрын албаны дарга Ганчимэгийн нөхөр Болдхуяг гэсэн хүмүүс ирээд өөрсдийг нь "Л.Амгалантай Герман улс руу хамт явсан гэж сонинд бичүүллээ" гэх шалтгаанаар намайг хэл амаар доромжлоод зогсохгүй бие махбодод маань гэмтэл учруулсан. Энэ хэргийг Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн хэлтэст шалгаж байгаа.
-Та үнэхээр тэгж бичүүлсэн юм уу. Эсвэл эндүүрэл үү?
-Энэ хүмүүс бол Л.Амгаланг тойрон хүрээлэгчид, сонгуулийн штабт нь ажиллаж байсан гэдгийг хэн хүнгүй мэднэ. Надад тэднийг тэгж бичүүлээд байх шалтаг байхгүй. Тэгэж Герман явсныг нь ч мэдээгүй.
-Таныг зодсон хүмүүс дүүргийн намын хороонд харъяалалтай гишүүд гэж ойлгож болох уу. Яагаад тэр амралтан дээр байсан юм бол?
-Хэн нь ч манай намд харъяалалгүй. Тэд орон нутгийн сонгууль, дараа нь ЛАмгаланг Засаг даргад нэр дэвшихэд нь олон хууль зөрчсөн үйлдэл хийж байсан хүмүүс гэдгийг л мэднэ. Гэхдээ тэр бүгдэд би бөхөөр бол тахимаа өгчихөөд эргэж барилддаггүйтэй адилаар эр хүний жудаг талаасаа ч тэр эмэгтэй хүнийх нь хувьд ЛАмгаланг хүндэтгэж явсан. Гэтэл өнөөдер тэгэж явбал бурууддаг юм байна. Хэн арга зальтай, хэн луйвар хийж чадна тэр хүн л дээшилж, урагшаа явдаг цаг болсон юм уу даа гэсэн эмзэглэл төрж, харамсах боллоо.
-Намын өдөрлөгт тэр хүмүүс яагаад оролцсон юм бол?
-Тэд зохион байгуулалттайгаар очиж намайг зодсон гэж бодож байгаа.
-Яагаад?
-Яагаад гэхээр тэр өдөрлөгийн нээлтэд ЛАмгалан ирнэ гэсэн учраас 10.00 цагт эхлэх ёстой нээлтээ түүнийг харзнаж байгаад 12.00 цаг өнгөрөөгөөд хийсэн. Нээлтийн дараа Л.Амгалан ирчихээд 30-40 минут болоод буцсан. Түүний дараа нөгөө согтуу нөхдүүд ирсэн. Тиймээс захиалгатай л байгаа биз дээ. Тэгээгүй бол манай намын өдөрлөг дээр ирээд, ирсэн хойноо хүний биед халдах ямар ч шалтаг, шалтгаан тэдэнд байхгүй.
-Ирчихээд тан руу шууд л дайрсан хэрэг үү?
-Намайг биллярд тоглож байгаад гарахад үүдэн дээр тойроод зогсчихсон байсан.
Таньдаг хүний хувьд би мэндэлсэн. Гэтэл Ганбаяр нь "'Чи новшийн хулгайч" гээд хэл амаар доромжлоод ална тална гээд гурван удаа нүүр рүү цохисон. Амралтад байсан хүмүүс салгаад намайг гэрт оруулсан. Дараа нь орж ирээд дахиад цохиод авсан.
-Л.Амгалан та хоёр өнгөрсөн орон нутгийн сонгуулиар Засаг даргад өрсөлдөж байсан. Түүнтэй холбоотой гэсэн үг үү?
-Тухайн үед намын удирдлагаас Л.Амгалан, П.Цогтбаатар хоёрыг Засаг даргад нэр дэвшүүл гэсэн шийдвэр ирсэн. Энэ чиглэлийн дагуу Баянгол дүүргийн ИТХ дахь манай намын бүлэг нууцаар санал хураасан. Санал хураалтаар Л.Амгалан намайг нэг хүний саналаар ялсан юм. Сайн даа ч биш. Луйвраар ялсан л даа. Сая намайг зодсон нь ч түүнтэй холбоотой.
-Луйвраар ялсаныг нь та яаж мэдсэн юм бэ?
-Түүний штабт ажиллаж байсан хүмүүс луйврынх нь талаар надад хэлсэн. Л.Амгалан санал хураахын өмнө ИТХ-ын төлөөдөгчдөд тав таван сая төгрөг өгч, саналыг нь өөртөө өгүүлсэн гэнэ лээ. Тиймээс л би бүлгийн хуралд унангуутаа ойлгомжтой юм байна гээд нэрээ татсан. Тийм байдал гаргасан ч гэсэн тухайн үед би дүүргийнхээ төлөө цаашдаа хамтарч ажиллана гэсэн сэтгэл, зүтгэлээр бодоод өнгөрсөн. Гэтэл үүнээс гадна намайг Засаг даргаар ажиллаж байхад миний гаргасан захирамжийн доод талд гарын үсэг зураад хоёр сая төгрөг авч хувьдаа ашигласан тохиолдол хүртэл сүүлд нь гарсан. Би их гайхсан. Энэ бүхнээс л Л.Амгаланг үнэхээр хүмүүсийн ярьдаг шиг увиагүй зүйл хийгээд явдаг хүн юм болов уу гэж бодсон. Яривал олон юм бий.
-Түүнээс хойш түүний талаар элдэв зүйл гарахад Л.Амгалан тантай холбон тайлбарлаж байсан?
-Энэ хугацаанд би нэг ч хэвлэлд Л.Амгаланг муулах материал өгөх нь битгий хэл ярилцлага өгөөгүй. Би УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшсэнээс хойш танайд анх удаа ярилцлага өгч байна. Гэтэл Л.Амгалан өөртэй нь холбоотой мэдээлэл гарахаар л "П.Цогтбаатар хийлгээд байна" гэж улстөр, бизнесийнхэн, иргэдэд ярьдаг юм билээ. Үнэндээ би биш өөрөө болохгүй болоод л хэвлэлийнхэн түүнийг шүүмжлээд байна шүү дээ. Надад түүнийг муулуулаад явж байх илүүдээ гарсан мөнгө байхгүй. Ганц жишээ хэлэхэд, тангараг өргөсөн туршлагатай 15 төрийн албан хаагчийг надтай ажиллаж байсных нь төлөө ажлаас нь халсан. Тэрийг хэвлэлийнхэн бичсэн байна билээ. Тэр хүмүүсийн заримтай нь би найман жил хамтарч ажилласан нь үнэн. Ажилдаа мэргэшсэн, чадварлаг хүмүүс байсан гэдгийг би баттай хэлж чадна. Харамсалтай нь тэднийг зөвхөн П.Цогтбаатарын хүмүүс гэх шалтгаанаар халсан. Халагдсан хүмүүс дотор миний хамаатан садан, найз нөхөр ердөө ч байхгүй. Ер нь төрийг албыг хувийн компанитай адилтгаж, өөрийнхөө үзэмжээр албан хаагчийг нь халж, сольж болох уу. Ингүүлэхгүйн тулд л төрийн албаныхныг намаас нь түдгэлзүүлсэн биз дээ.
Харин ч тэр хүмүүстэй би хамтарч ажиллаж байхдаа гурван жил дараалан ажлаараа нийслэлд тэргүүлж байсан гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. Ажлаасаа халагдсан хүмүүсийн зарим нь манай намын гишүүд байгаад Төрийн албаны тухай хуулийн дагуу ажлаасаа түдгэлзсэн юм. Тэд хуучин намынх нь даргын хувьд энэ хууль зөрчөөд байгаа хүндээ арга хэмжээ авч өгөөч ээ гэж албан бичиг надад ирүүлсэн. Манай хяналтын хорооныхон ч тэдний гомдолд хариу өгсөн. Төрийн албаны зөвлөл ч Л.Амгаланг хууль зөрчин хомроголон халаа, сэлгээ хийж гэж дүгнэсэн. Түүнээс хойш удаагүй дүүргийн намын хорооны даргыг сонгох ажил болсон. Тэр үед Л.Амгалан намын хорооны даргын ажлыг авах гэж зарим хүмүүст хоол унд, архи дарс өгөх зэргээр янз янзын юм болсон л доо. Гэхдээ манай намын нөхдүүд боловсролтой, мэдлэгтэй хүмүүс байсан болохоор тэрийг нь дэмжээгүй. Энэ бүхэнд бухимдаад бүхий л юмыг надтай холбон ярьдаг байх л даа. Дүүргийн даргын ажил гэдэг авч, өгч болдог л албан тушаал гэж би ойлгодог. Тийм дээ ч хэл амгүй ажлаа өгсөн. Надад өнгөрсөн борооны хойноос цув нөмрөх шаардлага байхгүй.
-МАХН дотроо түнжин хагарч хэд хэдэн фракцид хуваагдсан нь нууц биш. Тийм дээ ч, өөр өөрсдийн хүмүүсээ хамгаалдаг гэлцдэг. Үүнийг Авлигатай тэмцэх газраас Л.Амгаланг ажлаас нь түдгэлзүүлэх тухай албан бичгийг холбогдох Хүмүүст өгсөн байтал өнөөг хүртэл шийдээгүй гэдэг. Энэ юу гэсэн үг юм бол?
-Албан бичиг явуулсан гэж мэдсэн. Шийдэх л ёстой. Гэхдээ би энэ талаар хэлэх нь зохимжгүй. Ер нь ийм хүмүүс намын нэр хүндийг олны өмнө их унагаж байна. Намын удирдлагууд үүнд анхаарахгүй бол цаашдаа хэцүүхэн асуудалтай тулгарна. Төрийн байгууллагад намын нэрийн өмнөөс ажиллаж байгаа хүмүүс хувийн сонирхлоороо олон түмнийг хохироосон удаа дараагийн үйлдэл нь олонд таалагдахгүй байгаа шүү дээ. Хэвлэл, мэдээллээр гарч байгаа материалууд ч үүнийг нотолж байна. Харамсалтай нь тэдгээр этгээдүүд үүнийг өөртөө тусгаж хүлээж авахын оронд хэн нэгэн рүү нялзаана. Эрвэл улстөрийн нөлөө бүхий хүмүүс, хууль хяналт, цагдаагийн байгууллагын албан тушаалтныг энд, тэнд аваачин ая тал засан, зүгээр байгаа хүмүүсийг буруу зөрүү ойлгуулан өөрөө гэмгүй юм шиг асуудалд хандаад байгаа нь надад их хачирхалтай санагдаад байна. Алдсан нэрээ бусдын нэр хүндээр солино гэдэг бол явуургүй л зүйл. Шударга байх явдал энэ нийгэмд ус агаар мэт үгүйлэгдэж байгааг надаас бус захын энгийн иргэнээс асуухад хэлээд өгнө. Үнэндээ, төрийн албанд томилогдон ажиллаж буй манай намын нөхдүүдээс ч хариуцлагагүй, иргэдийн төлөө гэхээсээ илүү хэсэг бүлэг хүмүүст үйлчилдэг, өөрийн эрх ашгийн төлөө ажилладаг тийм бузар булай явдал цөөнгүй байна. Үүнийг зогсоох цаг нь болсон.
-Хэсэг бүлэг хүмүүст хотын удирдлага болон түүний хамсаатан гэгддэг Л.Амгалан нарыг хамаатуулж байна гэж ойлгож болох уу?
-Хотын зарим удирдлага Л.Амгалантай нэг фракц болохоор өмөөрөөд албан тушаалд нь байлгаад байна гэсэн мэдээллийг сониноос харсан. Уг нь тэр хүнтэй нэг баг болон хамтарч ажиллаж байхад бодсоноо шулуухан хэлчихдэг хүн юм болов уу гэж анзаарсан. Гэхдээ одоо хүмүүс ч их амархан өөрчлөгддөг болж. Ортой болоод олон хүмүүс ярьдаг байлгүй дээ.
-Удахгүй МАХН-ын бага хурал, дараа нь их хурал болно. Хурлаар багагүй халаа, солио хийнэ гээд байгаа. Хурлын уур амьсгал хэрхэн өрнөх бол. Бага хурлын гишүүний хувьд асууж байна л даа, танаас?
-Намын одоогийн удирдлагыг намаа шинэчлэнэ гэж сонгосон. Харамсалтай нь өнөөдөр намын эв нэгдэл, гишүүдийн сахилга, хариуцлага, боловсон хүчнээ шилж сонгох гээд олон асуудал хуучнаасаа бараг дордож байна. Энэ бол их муу зүйл. Би МАХН-тай амьдралынхаа 33 жилийг холбосон. Энэ хугацаанд жирийн гишүүнээс бага хурлын гишүүн болтлоо явлаа. Мэдээж энэ хугацаанд манай нам ялагдаж ч үзсэн, ялж ч байсан. Энэ хугацаанд П.Цогтбаатар үзэл баримтлалдаа үнэнч явсан гэж боддог. Өнөөдрийн хувьд манай намын нэр хүнд унаад байгаа гол асуудал бол намдаа биш түүний нэрээр гарч ирсэн хүмүүсээс болж унаад байна. Тийм ч учраас намын шинэчлэлийг улам гүнзгийрүүлэхийн төлөө нам доторх жигүүр, хөдөлгөөнүүд сайн ажиллаж байна. Гэхдээ үүнийг гуйвуулан ташаа мэдээллийг олон нийтэд хүргэх сонирхолтой хүмүүс байна. Таны асуулт ч үүнтэй л холбоотой байх. Өөр олон зүйл байгаа ч миний амь насанд ямар нэгэн байдлаар халдахыг үгүйсгэхгүй учраас энэ удаад хаалттай үлдээе. Тиймээс ч та бүхэнтэй нээлттэй ярилцлаа.
-Баянгол дүүргийн МАХН-ынхан амралтанд очоод улмаар гар зөрүүлж даргаа зодсон гэх юм. Энэ зодоон та болон дүүргийн Засаг дарга Л.Амгалантай холбоотой гэх ч яриа байна. Үүнээс яриагаа эхлэх үү?
-Өнгөрсөн долоо хоногт буюу энэ сарын 22-ны өдөр манай Баянгол дүүргийн намын хороо гишүүдийнхээ дунд өдөрлөг зохион байгуулсан юм. Энэ өдөрлөгт манай намын гишүүн 200 гаруй хүн оролцсон. Гэтэл 15.10 цагийн орчимд Л.Амгалангийн сонгуулийн штабт ажиллаж байсан "Болжмор" авто угаалгын эзэн н.Ганбаяр, нийслэлийн Мэргэжлийн хяналтын газрын байцаагч Төмөрбаатар, Баянгол дүүргийн Газрын албаны дарга Ганчимэгийн нөхөр Болдхуяг гэсэн хүмүүс ирээд өөрсдийг нь "Л.Амгалантай Герман улс руу хамт явсан гэж сонинд бичүүллээ" гэх шалтгаанаар намайг хэл амаар доромжлоод зогсохгүй бие махбодод маань гэмтэл учруулсан. Энэ хэргийг Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн хэлтэст шалгаж байгаа.
-Та үнэхээр тэгж бичүүлсэн юм уу. Эсвэл эндүүрэл үү?
-Энэ хүмүүс бол Л.Амгаланг тойрон хүрээлэгчид, сонгуулийн штабт нь ажиллаж байсан гэдгийг хэн хүнгүй мэднэ. Надад тэднийг тэгж бичүүлээд байх шалтаг байхгүй. Тэгэж Герман явсныг нь ч мэдээгүй.
-Таныг зодсон хүмүүс дүүргийн намын хороонд харъяалалтай гишүүд гэж ойлгож болох уу. Яагаад тэр амралтан дээр байсан юм бол?
-Хэн нь ч манай намд харъяалалгүй. Тэд орон нутгийн сонгууль, дараа нь ЛАмгаланг Засаг даргад нэр дэвшихэд нь олон хууль зөрчсөн үйлдэл хийж байсан хүмүүс гэдгийг л мэднэ. Гэхдээ тэр бүгдэд би бөхөөр бол тахимаа өгчихөөд эргэж барилддаггүйтэй адилаар эр хүний жудаг талаасаа ч тэр эмэгтэй хүнийх нь хувьд ЛАмгаланг хүндэтгэж явсан. Гэтэл өнөөдер тэгэж явбал бурууддаг юм байна. Хэн арга зальтай, хэн луйвар хийж чадна тэр хүн л дээшилж, урагшаа явдаг цаг болсон юм уу даа гэсэн эмзэглэл төрж, харамсах боллоо.
-Намын өдөрлөгт тэр хүмүүс яагаад оролцсон юм бол?
-Тэд зохион байгуулалттайгаар очиж намайг зодсон гэж бодож байгаа.
-Яагаад?
-Яагаад гэхээр тэр өдөрлөгийн нээлтэд ЛАмгалан ирнэ гэсэн учраас 10.00 цагт эхлэх ёстой нээлтээ түүнийг харзнаж байгаад 12.00 цаг өнгөрөөгөөд хийсэн. Нээлтийн дараа Л.Амгалан ирчихээд 30-40 минут болоод буцсан. Түүний дараа нөгөө согтуу нөхдүүд ирсэн. Тиймээс захиалгатай л байгаа биз дээ. Тэгээгүй бол манай намын өдөрлөг дээр ирээд, ирсэн хойноо хүний биед халдах ямар ч шалтаг, шалтгаан тэдэнд байхгүй.
-Ирчихээд тан руу шууд л дайрсан хэрэг үү?
-Намайг биллярд тоглож байгаад гарахад үүдэн дээр тойроод зогсчихсон байсан.
Таньдаг хүний хувьд би мэндэлсэн. Гэтэл Ганбаяр нь "'Чи новшийн хулгайч" гээд хэл амаар доромжлоод ална тална гээд гурван удаа нүүр рүү цохисон. Амралтад байсан хүмүүс салгаад намайг гэрт оруулсан. Дараа нь орж ирээд дахиад цохиод авсан.
-Л.Амгалан та хоёр өнгөрсөн орон нутгийн сонгуулиар Засаг даргад өрсөлдөж байсан. Түүнтэй холбоотой гэсэн үг үү?
-Тухайн үед намын удирдлагаас Л.Амгалан, П.Цогтбаатар хоёрыг Засаг даргад нэр дэвшүүл гэсэн шийдвэр ирсэн. Энэ чиглэлийн дагуу Баянгол дүүргийн ИТХ дахь манай намын бүлэг нууцаар санал хураасан. Санал хураалтаар Л.Амгалан намайг нэг хүний саналаар ялсан юм. Сайн даа ч биш. Луйвраар ялсан л даа. Сая намайг зодсон нь ч түүнтэй холбоотой.
-Луйвраар ялсаныг нь та яаж мэдсэн юм бэ?
-Түүний штабт ажиллаж байсан хүмүүс луйврынх нь талаар надад хэлсэн. Л.Амгалан санал хураахын өмнө ИТХ-ын төлөөдөгчдөд тав таван сая төгрөг өгч, саналыг нь өөртөө өгүүлсэн гэнэ лээ. Тиймээс л би бүлгийн хуралд унангуутаа ойлгомжтой юм байна гээд нэрээ татсан. Тийм байдал гаргасан ч гэсэн тухайн үед би дүүргийнхээ төлөө цаашдаа хамтарч ажиллана гэсэн сэтгэл, зүтгэлээр бодоод өнгөрсөн. Гэтэл үүнээс гадна намайг Засаг даргаар ажиллаж байхад миний гаргасан захирамжийн доод талд гарын үсэг зураад хоёр сая төгрөг авч хувьдаа ашигласан тохиолдол хүртэл сүүлд нь гарсан. Би их гайхсан. Энэ бүхнээс л Л.Амгаланг үнэхээр хүмүүсийн ярьдаг шиг увиагүй зүйл хийгээд явдаг хүн юм болов уу гэж бодсон. Яривал олон юм бий.
-Түүнээс хойш түүний талаар элдэв зүйл гарахад Л.Амгалан тантай холбон тайлбарлаж байсан?
-Энэ хугацаанд би нэг ч хэвлэлд Л.Амгаланг муулах материал өгөх нь битгий хэл ярилцлага өгөөгүй. Би УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшсэнээс хойш танайд анх удаа ярилцлага өгч байна. Гэтэл Л.Амгалан өөртэй нь холбоотой мэдээлэл гарахаар л "П.Цогтбаатар хийлгээд байна" гэж улстөр, бизнесийнхэн, иргэдэд ярьдаг юм билээ. Үнэндээ би биш өөрөө болохгүй болоод л хэвлэлийнхэн түүнийг шүүмжлээд байна шүү дээ. Надад түүнийг муулуулаад явж байх илүүдээ гарсан мөнгө байхгүй. Ганц жишээ хэлэхэд, тангараг өргөсөн туршлагатай 15 төрийн албан хаагчийг надтай ажиллаж байсных нь төлөө ажлаас нь халсан. Тэрийг хэвлэлийнхэн бичсэн байна билээ. Тэр хүмүүсийн заримтай нь би найман жил хамтарч ажилласан нь үнэн. Ажилдаа мэргэшсэн, чадварлаг хүмүүс байсан гэдгийг би баттай хэлж чадна. Харамсалтай нь тэднийг зөвхөн П.Цогтбаатарын хүмүүс гэх шалтгаанаар халсан. Халагдсан хүмүүс дотор миний хамаатан садан, найз нөхөр ердөө ч байхгүй. Ер нь төрийг албыг хувийн компанитай адилтгаж, өөрийнхөө үзэмжээр албан хаагчийг нь халж, сольж болох уу. Ингүүлэхгүйн тулд л төрийн албаныхныг намаас нь түдгэлзүүлсэн биз дээ.
Харин ч тэр хүмүүстэй би хамтарч ажиллаж байхдаа гурван жил дараалан ажлаараа нийслэлд тэргүүлж байсан гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. Ажлаасаа халагдсан хүмүүсийн зарим нь манай намын гишүүд байгаад Төрийн албаны тухай хуулийн дагуу ажлаасаа түдгэлзсэн юм. Тэд хуучин намынх нь даргын хувьд энэ хууль зөрчөөд байгаа хүндээ арга хэмжээ авч өгөөч ээ гэж албан бичиг надад ирүүлсэн. Манай хяналтын хорооныхон ч тэдний гомдолд хариу өгсөн. Төрийн албаны зөвлөл ч Л.Амгаланг хууль зөрчин хомроголон халаа, сэлгээ хийж гэж дүгнэсэн. Түүнээс хойш удаагүй дүүргийн намын хорооны даргыг сонгох ажил болсон. Тэр үед Л.Амгалан намын хорооны даргын ажлыг авах гэж зарим хүмүүст хоол унд, архи дарс өгөх зэргээр янз янзын юм болсон л доо. Гэхдээ манай намын нөхдүүд боловсролтой, мэдлэгтэй хүмүүс байсан болохоор тэрийг нь дэмжээгүй. Энэ бүхэнд бухимдаад бүхий л юмыг надтай холбон ярьдаг байх л даа. Дүүргийн даргын ажил гэдэг авч, өгч болдог л албан тушаал гэж би ойлгодог. Тийм дээ ч хэл амгүй ажлаа өгсөн. Надад өнгөрсөн борооны хойноос цув нөмрөх шаардлага байхгүй.
-МАХН дотроо түнжин хагарч хэд хэдэн фракцид хуваагдсан нь нууц биш. Тийм дээ ч, өөр өөрсдийн хүмүүсээ хамгаалдаг гэлцдэг. Үүнийг Авлигатай тэмцэх газраас Л.Амгаланг ажлаас нь түдгэлзүүлэх тухай албан бичгийг холбогдох Хүмүүст өгсөн байтал өнөөг хүртэл шийдээгүй гэдэг. Энэ юу гэсэн үг юм бол?
-Албан бичиг явуулсан гэж мэдсэн. Шийдэх л ёстой. Гэхдээ би энэ талаар хэлэх нь зохимжгүй. Ер нь ийм хүмүүс намын нэр хүндийг олны өмнө их унагаж байна. Намын удирдлагууд үүнд анхаарахгүй бол цаашдаа хэцүүхэн асуудалтай тулгарна. Төрийн байгууллагад намын нэрийн өмнөөс ажиллаж байгаа хүмүүс хувийн сонирхлоороо олон түмнийг хохироосон удаа дараагийн үйлдэл нь олонд таалагдахгүй байгаа шүү дээ. Хэвлэл, мэдээллээр гарч байгаа материалууд ч үүнийг нотолж байна. Харамсалтай нь тэдгээр этгээдүүд үүнийг өөртөө тусгаж хүлээж авахын оронд хэн нэгэн рүү нялзаана. Эрвэл улстөрийн нөлөө бүхий хүмүүс, хууль хяналт, цагдаагийн байгууллагын албан тушаалтныг энд, тэнд аваачин ая тал засан, зүгээр байгаа хүмүүсийг буруу зөрүү ойлгуулан өөрөө гэмгүй юм шиг асуудалд хандаад байгаа нь надад их хачирхалтай санагдаад байна. Алдсан нэрээ бусдын нэр хүндээр солино гэдэг бол явуургүй л зүйл. Шударга байх явдал энэ нийгэмд ус агаар мэт үгүйлэгдэж байгааг надаас бус захын энгийн иргэнээс асуухад хэлээд өгнө. Үнэндээ, төрийн албанд томилогдон ажиллаж буй манай намын нөхдүүдээс ч хариуцлагагүй, иргэдийн төлөө гэхээсээ илүү хэсэг бүлэг хүмүүст үйлчилдэг, өөрийн эрх ашгийн төлөө ажилладаг тийм бузар булай явдал цөөнгүй байна. Үүнийг зогсоох цаг нь болсон.
-Хэсэг бүлэг хүмүүст хотын удирдлага болон түүний хамсаатан гэгддэг Л.Амгалан нарыг хамаатуулж байна гэж ойлгож болох уу?
-Хотын зарим удирдлага Л.Амгалантай нэг фракц болохоор өмөөрөөд албан тушаалд нь байлгаад байна гэсэн мэдээллийг сониноос харсан. Уг нь тэр хүнтэй нэг баг болон хамтарч ажиллаж байхад бодсоноо шулуухан хэлчихдэг хүн юм болов уу гэж анзаарсан. Гэхдээ одоо хүмүүс ч их амархан өөрчлөгддөг болж. Ортой болоод олон хүмүүс ярьдаг байлгүй дээ.
-Удахгүй МАХН-ын бага хурал, дараа нь их хурал болно. Хурлаар багагүй халаа, солио хийнэ гээд байгаа. Хурлын уур амьсгал хэрхэн өрнөх бол. Бага хурлын гишүүний хувьд асууж байна л даа, танаас?
-Намын одоогийн удирдлагыг намаа шинэчлэнэ гэж сонгосон. Харамсалтай нь өнөөдөр намын эв нэгдэл, гишүүдийн сахилга, хариуцлага, боловсон хүчнээ шилж сонгох гээд олон асуудал хуучнаасаа бараг дордож байна. Энэ бол их муу зүйл. Би МАХН-тай амьдралынхаа 33 жилийг холбосон. Энэ хугацаанд жирийн гишүүнээс бага хурлын гишүүн болтлоо явлаа. Мэдээж энэ хугацаанд манай нам ялагдаж ч үзсэн, ялж ч байсан. Энэ хугацаанд П.Цогтбаатар үзэл баримтлалдаа үнэнч явсан гэж боддог. Өнөөдрийн хувьд манай намын нэр хүнд унаад байгаа гол асуудал бол намдаа биш түүний нэрээр гарч ирсэн хүмүүсээс болж унаад байна. Тийм ч учраас намын шинэчлэлийг улам гүнзгийрүүлэхийн төлөө нам доторх жигүүр, хөдөлгөөнүүд сайн ажиллаж байна. Гэхдээ үүнийг гуйвуулан ташаа мэдээллийг олон нийтэд хүргэх сонирхолтой хүмүүс байна. Таны асуулт ч үүнтэй л холбоотой байх. Өөр олон зүйл байгаа ч миний амь насанд ямар нэгэн байдлаар халдахыг үгүйсгэхгүй учраас энэ удаад хаалттай үлдээе. Тиймээс ч та бүхэнтэй нээлттэй ярилцлаа.