УИХ-ын гишүүн М.Энхцэцэгийн ахалсан Эрчим хүчний холбогдох хууль тогтоомжуудыг шинэчлэн боловсруулж буй ажлын хэсэг хийсэн ажлынхаа талаар мэдээлэл өгөв.
УИХ-ын гишүүн М.Энхцэцэг “Бид гурван сарын турш Дулааны эрчим хүчний тухай хуулийн төслийг бичиж байна.
Хуулийн төсөлд хоёр зөвлөх ажиллав. н.Амаржаргал зөвлөх Үндсэн хуулийн цэцэд арваад жил ажилласан, ОХУ-ын Ломоносовын их сургуулийг алтан медальтай төгссөн, Австралид магистрын зэргээ хамгаалсан" гэв.
Дулааныг хэмждэг болно. Та хэрэглэсэн дулааны төлбөрөө л төлдөг болно.
н.Амаржаргал зөвлөх: Бид хуулийн төслөө бичихдээ өнөөдөр бидэнд тулгамдсан асуудлыг эхлээд гаргаж ирлээ. Дулааныг хэмждэг болно. Та хэрэглэсэн дулааны төлбөрөө л төлдөг болно. Ингэснээр дулааны хэмнэлт үүснэ. Та гэртээ байхгүй үедээ дулаанаа хааж болно. Системийн ачааллыг ч бууруулна.
Хэрэглэгч хувийн өмчөөрөө дулааны шугам сүлжээ барьдаг. Гэтэл үүнийг цааш нь дамлан зарах, хүний эрхийг зөрчих, энэ сүлжээнээс дараагийн сүлжээг хэрхэн холбох нь тодорхойгүй гэх мэт ноцтой асуудлууд байдаг. Шугам сүлжээний ашиглалтыг хэн хариуцах нь тодорхойгүй байдгийг шинэ хуулиар зохицуулна.
Хүссэн хүн бүр эрх тэгш нөхцөлөөр дулаан хангамжид холбогдох ёстой. Үүнийг бүрдүүлэх нь энэ хуулийн зорилго. Шинэ хэрэглэгч өөрийн хөрөнгөөр шугам сүлжээ барь, түүнд нь шинэ хэрэглэгч холбогдох бол тухайн шугамыг улсын өмчид авна. Улс хувийн хөрөнгө оруулалтыг нөхөн төлнө. Энэ нь эдийн засгийн үндэслэлтэй, шударга болно.
Цаашид хүссэн хүн бүр дулаан хангамжийн системд холбогдох боломжтой. Шинэ хэрэглэгч холбогдох боломж их хомс байна. Одоо ямар байна гэхээр эхлээд улсын өмчид бүртгэдэг. Гэхдээ тухайн хөрөнгө оруулалтыг бүрэн нөхөхүйц төлбөр өгөхгүй байна.
Манай улсын дулаан систем дэлхийн бусад улсуудтай харьцуулахад томд тооцогдоно. Нарийн, төвөгтэй бүтэц юм. Хот тэлж байгаа учир иргэн бүрд хүртээмжтэйгээр хөгжүүлэх шаардлага бий.
Техникийн горим манай салбарт их чухал тул байнга өөрчлөгддөг асуудал бол дүрэм журмаар зохицуулах нь зөв.
Хэсэгчилсэн болон бие даасан дулааны ангилал үүсгэсэн. Иргэд хэсэгчилсэн байдлаар дулаан хангамжид холбогдож болно. Хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтыг бодлогоор дэмжинэ. Учир нь бид өргөн уудам нутагтай тул хэсэгчилсэн дулаан хангамж тохиромжтой. Төр иргэнээ дэд бүтцээр хангах үүрэгтэй ч төрөөс тусгай зөвшөөрөл өгдгийг зогсооно.
Манай улс эрчим хүчний их нөөцтэй тул шинэ, дэвшилтэт технологид суурилсан, жижиг, бие даасан, дулааны системүүд үүсгэнэ. Төрийн оролцоог бууруулан, зохимжит хэмжээнд барина. Ингэснээр хөрөнгө оруулалт татаж чадна.
Дулаан хангамжийн бүсчлэл үр ашигтай байх ёстой. Үүнийг бүсчилсэн хөгжилтэй, орон нутгийн бодлоготой уялдуулна. Үүнийг хуульд тусад нь бүлэг болгосон.
Салбарын хөгжлийн бодлогыг мөн хуульд тусгасан. Алсын хараа 2050 баримт бий. Харин энэ салбарын хүний нөөц гэх мэтийг тооцоолсон баримт бичиг байхгүй. УИХ-ын дарга хуулийн гурван төгөлдөршлийг хөндөх боллоо. Хуулиар биш дүрэм журмаар зохицуулснаар олон сөрөг үр дагавар үүссэнийг онцолдог.
Бид ямар зохицуулалт нь хуульд орсон байх ёстойг судаллаа. Хууль хэт ерөнхий байснаар хийдэл үүсгэдэг. Хувь хүнээс хамаарсан шийдвэр гаргах нөхцөлийг бий болгодог. Өөр хуультай зөрчилдсөн дүрмүүд ч байна. Татвар, төлбөрийг дүрмээр биш хуулиар л тогтооно. Хүний эрхийг хязгаарласан, зөрчсөн бол заавал хуулиар зохицуулна.
Техникийн горим манай салбарт их чухал тул байнга өөрчлөгддөг асуудал бол дүрэм журмаар зохицуулах нь зөв юм. Бид хүнд ээлтэй, хүний эрхийг хамгаалсан байхад анхаарч хуулиа бичлээ.
Дулааны үйлдвэрлэлийн үнийн тухайд өртөгтөө хүрэхгүй байна. Дулааны эрчим хүч тогтвортой, найдвартай байх ёстой. Одоо монополь бүтэцтэй байна. Хэрэглэгчийг хохироолгүйгээр, хөрөнгө оруулалтыг нөхөхүйц дүнгээр үнэ тариф тогтоох нь чухал. Төр-хувийн хэвшлийн түншлэлийг энэ салбарт хэрэгжүүлнэ.
Сэргээгдэх эрчим хүчний тухай хууль бий. Энэ хуулийг Дулааны болон Цахилгааны хуультайгаа холбосон. Нэг эд эс нь сэргээгдэх эрчим хүч юм. Дулааны алдагдлыг бууруулах харга хэмжээг ч хуульд тусгасан.
15 бүлэг, 68 зүйлтэй, 50 хуудастай хуулийн төсөл бичлээ.
Хүйтэн хотуудын 90 хувь нь төвлөрсөн дулаан хангамжтай байна. Энэ нь хамгийн зөв шийдэл байна гэв.
УИХ-ын гишүүн М.Энхцэцэгийн ахалсан Эрчим хүчний холбогдох хууль тогтоомжуудыг шинэчлэн боловсруулж буй ажлын хэсэг хийсэн ажлынхаа талаар мэдээлэл өгөв.
УИХ-ын гишүүн М.Энхцэцэг “Бид гурван сарын турш Дулааны эрчим хүчний тухай хуулийн төслийг бичиж байна.
Хуулийн төсөлд хоёр зөвлөх ажиллав. н.Амаржаргал зөвлөх Үндсэн хуулийн цэцэд арваад жил ажилласан, ОХУ-ын Ломоносовын их сургуулийг алтан медальтай төгссөн, Австралид магистрын зэргээ хамгаалсан" гэв.
Дулааныг хэмждэг болно. Та хэрэглэсэн дулааны төлбөрөө л төлдөг болно.
н.Амаржаргал зөвлөх: Бид хуулийн төслөө бичихдээ өнөөдөр бидэнд тулгамдсан асуудлыг эхлээд гаргаж ирлээ. Дулааныг хэмждэг болно. Та хэрэглэсэн дулааны төлбөрөө л төлдөг болно. Ингэснээр дулааны хэмнэлт үүснэ. Та гэртээ байхгүй үедээ дулаанаа хааж болно. Системийн ачааллыг ч бууруулна.
Хэрэглэгч хувийн өмчөөрөө дулааны шугам сүлжээ барьдаг. Гэтэл үүнийг цааш нь дамлан зарах, хүний эрхийг зөрчих, энэ сүлжээнээс дараагийн сүлжээг хэрхэн холбох нь тодорхойгүй гэх мэт ноцтой асуудлууд байдаг. Шугам сүлжээний ашиглалтыг хэн хариуцах нь тодорхойгүй байдгийг шинэ хуулиар зохицуулна.
Хүссэн хүн бүр эрх тэгш нөхцөлөөр дулаан хангамжид холбогдох ёстой. Үүнийг бүрдүүлэх нь энэ хуулийн зорилго. Шинэ хэрэглэгч өөрийн хөрөнгөөр шугам сүлжээ барь, түүнд нь шинэ хэрэглэгч холбогдох бол тухайн шугамыг улсын өмчид авна. Улс хувийн хөрөнгө оруулалтыг нөхөн төлнө. Энэ нь эдийн засгийн үндэслэлтэй, шударга болно.
Цаашид хүссэн хүн бүр дулаан хангамжийн системд холбогдох боломжтой. Шинэ хэрэглэгч холбогдох боломж их хомс байна. Одоо ямар байна гэхээр эхлээд улсын өмчид бүртгэдэг. Гэхдээ тухайн хөрөнгө оруулалтыг бүрэн нөхөхүйц төлбөр өгөхгүй байна.
Манай улсын дулаан систем дэлхийн бусад улсуудтай харьцуулахад томд тооцогдоно. Нарийн, төвөгтэй бүтэц юм. Хот тэлж байгаа учир иргэн бүрд хүртээмжтэйгээр хөгжүүлэх шаардлага бий.
Техникийн горим манай салбарт их чухал тул байнга өөрчлөгддөг асуудал бол дүрэм журмаар зохицуулах нь зөв.
Хэсэгчилсэн болон бие даасан дулааны ангилал үүсгэсэн. Иргэд хэсэгчилсэн байдлаар дулаан хангамжид холбогдож болно. Хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтыг бодлогоор дэмжинэ. Учир нь бид өргөн уудам нутагтай тул хэсэгчилсэн дулаан хангамж тохиромжтой. Төр иргэнээ дэд бүтцээр хангах үүрэгтэй ч төрөөс тусгай зөвшөөрөл өгдгийг зогсооно.
Манай улс эрчим хүчний их нөөцтэй тул шинэ, дэвшилтэт технологид суурилсан, жижиг, бие даасан, дулааны системүүд үүсгэнэ. Төрийн оролцоог бууруулан, зохимжит хэмжээнд барина. Ингэснээр хөрөнгө оруулалт татаж чадна.
Дулаан хангамжийн бүсчлэл үр ашигтай байх ёстой. Үүнийг бүсчилсэн хөгжилтэй, орон нутгийн бодлоготой уялдуулна. Үүнийг хуульд тусад нь бүлэг болгосон.
Салбарын хөгжлийн бодлогыг мөн хуульд тусгасан. Алсын хараа 2050 баримт бий. Харин энэ салбарын хүний нөөц гэх мэтийг тооцоолсон баримт бичиг байхгүй. УИХ-ын дарга хуулийн гурван төгөлдөршлийг хөндөх боллоо. Хуулиар биш дүрэм журмаар зохицуулснаар олон сөрөг үр дагавар үүссэнийг онцолдог.
Бид ямар зохицуулалт нь хуульд орсон байх ёстойг судаллаа. Хууль хэт ерөнхий байснаар хийдэл үүсгэдэг. Хувь хүнээс хамаарсан шийдвэр гаргах нөхцөлийг бий болгодог. Өөр хуультай зөрчилдсөн дүрмүүд ч байна. Татвар, төлбөрийг дүрмээр биш хуулиар л тогтооно. Хүний эрхийг хязгаарласан, зөрчсөн бол заавал хуулиар зохицуулна.
Техникийн горим манай салбарт их чухал тул байнга өөрчлөгддөг асуудал бол дүрэм журмаар зохицуулах нь зөв юм. Бид хүнд ээлтэй, хүний эрхийг хамгаалсан байхад анхаарч хуулиа бичлээ.
Дулааны үйлдвэрлэлийн үнийн тухайд өртөгтөө хүрэхгүй байна. Дулааны эрчим хүч тогтвортой, найдвартай байх ёстой. Одоо монополь бүтэцтэй байна. Хэрэглэгчийг хохироолгүйгээр, хөрөнгө оруулалтыг нөхөхүйц дүнгээр үнэ тариф тогтоох нь чухал. Төр-хувийн хэвшлийн түншлэлийг энэ салбарт хэрэгжүүлнэ.
Сэргээгдэх эрчим хүчний тухай хууль бий. Энэ хуулийг Дулааны болон Цахилгааны хуультайгаа холбосон. Нэг эд эс нь сэргээгдэх эрчим хүч юм. Дулааны алдагдлыг бууруулах харга хэмжээг ч хуульд тусгасан.
15 бүлэг, 68 зүйлтэй, 50 хуудастай хуулийн төсөл бичлээ.
Хүйтэн хотуудын 90 хувь нь төвлөрсөн дулаан хангамжтай байна. Энэ нь хамгийн зөв шийдэл байна гэв.