Хэвлэл мэдээллийн байгууллага үнэн зөв, шударга, хүртээмжтэй мэдээллээр дамжуулан гутаан доромжлол, ялгаварлан гадуурхалттай тэмцэж нийгмийн хандлагыг өөрчлөхөд тустай.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний тулгамдсан асуудлыг тоочиж, тусламж, дэмжлэг хэрэгтэй байна гэхээсээ илүү хэрхэн шийдвэрлэж байгааг тусгаж, нийгэмд амжилттай ажил хөдөлмөр эрхлэж буй иргэдийн үзэл бодол, амьдралын хэмнэлийг харуулж, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнийг ажлын байраар хангаж буй байгуулага болон тэр иргэний байгуулагадаа оруулж буй хувь нэмэр, авьяас чадварыг тодотгон, нийгэмд байдаг хэвшмэл ойлголт, сөрөг хандлагыг шүүмжилж бичсэн нийтлэл цөөнгүй байгаа нь буруу ойлголт, ялгаварлан гадуурхалтыг зогсоох ач холбогдолтой юм.

Монголын хэвлэл мэдээлэл хөгжлийн бэрхшээлийг хэрхэн мэдээлж буй судалгааг 2016 онд өдөр тутмын дөрвөн сонинд дээр  хийж байсан. Тэрхүү судалгаагаар уг сэдвийг маш бага анхаардаг, сэтгүүлчид болон нийгмийн ойлголт сул, үг хэллэг, хандлагаар ялгаварлан гадуурхсан өнгө аяс их, зөвхөн ХБИ эрхийн өдөрт зориулсан тусгай өдрөөр голдуу дуу хоолойг нь сонсдог дүр зураг гарсан юм.

Харин найман жилийн дараа хийж буй энэ удаагийн судалгааг тэргүүлэгч мэдээллийн сайтуудын мэдээлэлд дүн шинжилгээ хийж авч үзэв.

Судалгааны хамрах хүрээг 2020 оноос хойшхи мэдээллийг сонгон авсан бөгөөд дөрвөн жилийн хугацаанд 35-48 орчим мэдээлэл нийтэлжээ.

Өмнөх судалгаагаар жилд 10 орчим мэдээлэл гаргадаг хэмжээтэй адил байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл бусад сэдэвтэй харьцуулахад бага нийтэлж байна гэсэн дүгнэлт өгөхөөр байна. Гэхдээ сайтуудад зөвхөн “Хөгжлийн бэрхшээл” гэсэн түлхүүр үгээр хайлт хийж гарч ирсэн мэдээлэлд анализ хийсэн гэдгээ дурдах нь зүйтэй.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн бол бусдаас өөр, тэдэнд нийгмийн халамж тусламж хэрэгтэй, өрөвдмөөр хүмүүс гэсэн ойлголт өгөхөөр мэдээ мэдээлэл түлхүү байсан ба зөвөөр ойлгуулах өнцгөөс бичсэн мэдээлэл нь голдуу ХБИ-ийн өөрсдийн зохион байгуулсан үйл ажиллагаа, өөрсдийгөө ойлгуулах гэж оролдсон хандлага байгаа нь илэрч байсан юм.

Энэ удаагийн мэдээллийн сайтуудад хийсэн судалгаагаар нийгэмд зөвөөр ойлгуулах, бусадтай адилхан хүн гэдэг талаас нь үзүүлэх, тулгамдсан асуудал, нийгмийн халамжийн талаар хөндөхдөө илүү системтэй бодлого, хөтөлбөрийн түвшинд авч үзэж байгаа нь харагдлаа. 

Өмнө хийсэн судалгааны агуулгатай харьцуулан авч үзвэл дараах байдалтай байна


Хамгийн сүүлийн үеийн тоо баримтаар Монгол Улсын хэмжээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй 115115 хүн бүртгэлтэй байгаагаас 8208 буюу 7-8 хувь нь албан ёсоор хөдөлмөр эрхэлдэг. 9588 хүн хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, 4621 нь гэрийн ажилдаа туслах зэргээр хөдөлмөрлөж гэртээ байдаг гэж 2020 оны ХБИ-ийн ахуй амьдралын судалгаанд дурджээ.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрх ашгийг хамгаалах чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагуудыг хүчин чармайлт, хийж хэрэгжүүлж буй төсөл хөтөлбөрийн үр дүн гарч байгаа нь судалгаагаар харагдаж байна.

Судалгааны үр дүнг харахад тоо хэмжээний хувьд бага хэвээр байгаа боловч чанар агуулгын хувьд их дэвшил гарсан, олон улсад зөвлөж байгаа сэдэв, агуулгаар тусгаж нийгэм зөв ойлголт өгөх, буруу хэвшмэл ойлголтыг засахад үр нөлөө үзүүлэхээр бичиж тусгажээ. Энэ бүхэн нь төр засгаас энэ талаар авч хэрэгжүүлж буй томоохон бодлого үйл ажиллагаа,  хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд болон эрх ашгийг хамгаалдаг байгууллагуудын хамтран хэрэгжүүлж буй төсөл хөтөлбөрийн шууд үр дүн гэж дүгнэж байна.