Монгол Улсын ээлжит Стратегийн түнш орон болсон Казахстан улсын эдийн засгийн ололт амжилтуудаас онцолж байна.

Газарзүйн байршлын хувьд ч мөн эдийн засгийн харилцаа, нийгэм соёлын хувьд ч Төв Азийн бүсээс Монгол Улстай хамгийн ойр орон Казахстан улсын Ерөнхийлөгч 2008 оноос хойш анх удаа Монгол Улсад Төрийн айлчлал хийлээ. Бүгд Найрамдах Казахстан Улсын Ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Кемелевич Токаевын айлчлалын үеэр хоёр улсын харилцаа “Стратегийн түншлэл”-ийн түвшинд хүрснийг зарласан нь томоохон үйл явдал байв.

Стратегийн түнш +1

Ийнхүү Монгол Улсын хувьд Казахстан улс нь Төв Азийн бүс нутгаас анхны, мөн дэлхийн хэмжээнд АНУ, Япон, БНСУ, БНЭУ, ХБНГУ-ын дараа зургаа дахь Стратегийн түнш орон болж байна. Айлчлалын хүрээнд хоёр талын гарын үсэг зурсан бусад онцлох баримт бичгүүдээс дурдвал:

• Казахстанд хөдөлмөр эрхэлж буй Монгол Улсын иргэдэд тэтгэвэр тогтоолгох, тэтгэврийг харилцан шилжүүлэх боломж бүрдүүлэх Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр;
• Монгол-Казахстан чиглэлийн тээвэрлэлтийг хөгжүүлж, хоёр улс хоорондын авто замын харилцааны үр ашгийг нэмэгдүүлэх харилцан ойлголцлын санамж бичиг;
• Цөмийн энергийн салбарт хамтран ажиллах яам хоорондын санамж бичиг;
• Хоёр талын худалдааны эргэлтийг 500 сая ам.доллар хүргэж нэмэгдүүлэх, энэ хүрээнд Монгол Улсаас ноос, ноолуур, арьс шир зэрэг бүтээгдэхүүнүүд нийлүүлэх тохиролцоо зэрэг байна.

Төв Азийн хамгийн том эдийн засагтай орон гэдэг утгаараа Бүгд Найрамдах Казахстан Улс эдийн засгийн шинэчлэлийн ахиц, тэр дундаа гадаадын хөрөнгө оруулалт татах бодлогоороо бүс нутагтаа үлгэрлэж буй. Тус улс хөрөнгө оруулалтын шинэ цикл эхлүүлж, 2024-2029 он хүртэл 150 тэрбум ам.долларын дүнтэй гадаадын хөрөнгө оруулалт татах стратегийн зорилт тавьжээ.

Сүүлийн байдлаар тус улсад хийгдсэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын хэмжээ 400 тэрбум ам.долларын босго давсныг Бүгд Найрамдах Казахстан Улсын Ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Кемелевич Токаев Монгол Улсад хийх айлчлалынхаа өмнөхөн зарлаж байлаа.

Мөн Төв Азийн хамгийн том мэргэжлийн хөрөнгө оруулагч Европын Сэргээн Босголт, Хөгжлийн Банк Казахстан улсад хамгийн удаан хугацааны, хамгийн өргөн хүрээтэй үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд өнөөг хүртэл тус улсад 330 төслөөр дамжуулан нийт 10 тэрбум гаруй ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийжээ.

Монголын компаниудын хувьд ч хэрэглэгчийн бааз суурь харьцангуй том Казахстанд бизнесээ тэлэх сонирхол нь нэмэгдэж буйг сүүлийн үеийн жишээнүүдээр бид хөндсөн. Өнгөрсөн сард л гэхэд “Инвескор ББСБ” ХК тус улсад “Инвескор Финанс” охин компанийнхаа үйл ажиллагааг эхлүүлснээ зарласан юм.

Шинэчлэлийн салхи

Шинэ удирдагчтай болсноосоо хойш . Бүгд Найрамдах Казахстан Улс эдийн засгийн гол салбарууддаа түүхэн реформууд эхлүүлээд байгаагийн нэг нь эрчим хүч. Уран олборлолтын хэмжээгээр дэлхийд тэргүүлдэг тус улс атомын шинэ цахилгаан станц барих төлөвлөгөөгөө энэ сард бүх нийтийн санал асуулгаар шийдэж, саналаа өгсөн нийт иргэдийн 71 хувийнх нь дэмжлэгийг авсан юм.

Мөн Казахстаны Төрийн өмчит “Kazatomprom” компани БНХАУ-ын цөмийн эрчим хүчний салбарт ураны баяжмал нийлүүлэх нүсэр хэлцэл хийх эсэхээ ирэх сард хувьцаа эзэмшигчдийн санал хураалтаар шийдэхээр байна.

Мөн Казахстан эдийн засаг дахь Төрийн үүрэг оролцоог багасгах өргөн хүрээний реформ хийж, үндэсний баялгийн сан “Самрук Казына”-ийн эзэмшилд байдаг бүх компанийн хувьцааг нээлттэй арилжаалах ажлыг ид үргэлжлүүлж байгаа юм.

Тухайлбал энэ оны хоёрдугаар сард Казахстаны үндэсний агаарын тээвэрлэгч “Air Astana” компани IPO хийж, 120 сая ам.доллар босгосон бол тус улсын хоёр дахь том арилжааны банк “Bereke Bank”-ийг Катарт төвтэй “Lesha Bank” худалдан авчээ.