gogo logo
  •  Мэдээ  
    •   Улс төр
    •   Эдийн засаг
    •   Эрүүл мэнд
    •   Соёл урлаг
    •   Спорт
    •   Нийгэм
    •   Бизнес
    •   Боловсрол
    •   Дэлхийд
    •   Технологи
    •   GOGO тойм
    •   SOS
    •   Нягтлав
    •   Мэддэг мэдээлдэг байя
    •   Мөрөөдлийнхөө зүг
    •   Ногоон дэлхий
  •  GoGo булан  
    •   GoGo Cafe
    •   Гарааны бизнес
    •   Соёлын довтолгоо
    •   СEO
    •   Элчин сайд
    •   GoGo асуулт
    •   МЕГА ТӨСӨЛ
    •   ГУТАЛ
    •   Хүний түүх
    •   35 мм-ийн дуранд
    •   Гаднынхны нүдээр Монгол
    •   Маргааш ажилтай
  •  Үзэх  
    •   Фото
    •   Видео
    •   Зурган өгүүлэмж
  •  Хэв маяг  
    •   Подкаст
    •   Хүмүүс
    •   Гэртээ тогооч
    •   Аялал
    •   Зөвлөгөө
    •   Хоол зүйч
    •   Миний санал болгох кино
    •   Миний санал болгох ном
  • English
  • Цаг агаар
     29
  • Зурхай
     7.16
  • Валютын ханш
    $ | 3584₮
Цаг агаар
 29
Зурхай
 7.16
Валютын ханш
$ | 3584₮
  • Мэдээ 
    • Улс төр
    • Эдийн засаг
    • Эрүүл мэнд
    • Соёл урлаг
    • Спорт
    • Нийгэм
    • Бизнес
    • Боловсрол
    • Дэлхийд
    • Технологи
    • GOGO тойм
    • SOS
    • Нягтлав
    • Мэддэг мэдээлдэг байя
    • Мөрөөдлийнхөө зүг
    • Ногоон дэлхий
  • GoGo булан 
    • GoGo Cafe
    • Гарааны бизнес
    • Соёлын довтолгоо
    • СEO
    • Элчин сайд
    • GoGo асуулт
    • МЕГА ТӨСӨЛ
    • ГУТАЛ
    • Хүний түүх
    • 35 мм-ийн дуранд
    • Гаднынхны нүдээр Монгол
    • Маргааш ажилтай
  • Үзэх  LIVE 
    • Фото
    • Видео
    • Зурган өгүүлэмж
  • Хэв маяг 
    • Подкаст
    • Хүмүүс
    • Гэртээ тогооч
    • Аялал
    • Зөвлөгөө
    • Хоол зүйч
    • Миний санал болгох кино
    • Миний санал болгох ном
  • English
gogo logo   Бидний тухай gogo logo Сурталчилгаа байршуулах gogo logo Редакцийн ёс зүй gogo logo Нууцлалын бодлого gogo logo Холбоо барих
gogo logo
Цаг агаар
 29
Зурхай
 7.16
Валютын ханш
$ | 3584₮
icon Онцлох
icon Шинэ
icon Тренд
  Буцах

Монополь Монголыг аварч магадгүй

Эдийн засаг
2009-06-18
0
Twitter logo
0
Twitter logo
Эдийн засаг
2009-06-18

Монгол Улсад Өрсөлдөөний тухай хуулийг батлах талаар яригдаж байна. Энэ хууль нь Шударга бус өрсөлдөөнийг хориглох тухай хуулийн сайжруулсан хувилбар юм. Улс орон бүр манайх шиг өрсөлдөөнийг зохицуулах хуультай. Бидний үлгэр загвар болсон АНУ, Япон, Солонгос, Тайваньд Шударга худалдааны хуультай байхад Орос. Казахстан зэрэг олон улс Монополийн эсрэг хуультай. Нэр нь өөр өөр боловч үнэндээ тэдгээр хуулиуд бүгд монополийн хууль бус үйл ажиллагааны эсрэг үйлчилдэг. Учир нь монополь аж ахуйн нэгж хэрэглэгчийн эрхийг ноцтой зөрчиж, зах зээлийнхээ эдийн засгийн хөгжлийг "түгжиж" байсан нь үнэн түүх юм. Иймд монополийг төрөөс зохицуулах шаардлага зүй ёсоор бий болсон хэрэг л дээ. Үнэндээ түүнийг төрөөс өөр хэн ч дийлж байгаагүй юм билээ. Гэвч монополиуд зах зээл дээрх давамгай байдлаа ашиглаад байнга ашигтай ажиллаж байдаг. Төр ашгаас нь татвараа найдвартай бүрдүүлдэг.

Тиймээс зүй ёсоороо оршин байгаа монополийг гоочлоод байх хэрэгцээ шаардлага төрд огт байхгүй..3өвхөн давамгай байдалдаа дулдуйдан хууль зөрчиж, шударга бус үйлдлээрээ бусдыг хохироохоос сэргийлэх нь Өрсөлдөөний тухай хуулийн үндсэн зорилго юм.

Монополиудын үнэ тарифыг хянах замаар хэрэглэгчийн болон тухайн монополь аж ахуйн нэгжийн аль алиныг нь хохироохгүйгээр үнэд зохицуулалт хийж байгаа нь төр тэднийг хамгаалж байгаа хэрэг юм шүү дээ. Зоргоор нь байлгавал монополиуд эдийн засгийн харгислалыг, улмаар эдийн засаг, улс төрийн хямралыг бий болгодог. Энэ мөн л түүхээр батлагдсан бөгөөд ийм зүйлийг хүсдэг төр, улс гэж байх уу?

Монополь аж ахуйн нэгжийг задлах, тухайн зах зээлд олон өрсөлдөгч оруулах нь эцсийн дүндээ зах зээлийн хөгжлийг тодорхойлогч, эрэлтийн үүсгэгч болсон. хэрэглэгчдийн эрх ашгийн төлөө хийж буй үйл ажиллагаа юм. Гэвч монополийг хэн нэг хүн хүссэнээр задалчихгүй бөгөөд урт хугацаанд их хөрөнгө зарж, дэс дараалалтай гүйцэтгэдэг нүсэр ажил байдаг. Жишээ нь, Монгол Улс өөрийгөө цахилгаан эрчим хүч, дулаанаар хангадаг дөрвөн цахилгаан станцтай бөгөөд тэд өөр өөрийн зах зээлтэй. Эднийг задалж олон цахилгаан станц, эсвэл атомын нэг том станц шинээр байгуулна гэвэл хэдэн жил, хэчнээн хөрөнгө зарцуулах нь хэнд ч тодорхой юм.

Иймд ямар ч улс орон монополь аж ахуйн нэгжийнхээ хөгжих нөхцөлд саад хийдэггүй. Харин ч гадаад зах зээлд өрсөлдөх чадалтай монополиудаа зүйл бүрээр дэмжиж байдаг. Жишээ нь, БНСУ "САМСУНГ"-aa, Япон “ТОҮОТА”-гоо дэмжиж, тэдгээр нь дэлхийд алдартай компаниуд болсон билээ. Хэрэв Монгол Улсын бүтээгдэхүүнийг дэлхийд гаргаж чадах тийм монополь компани бий болоход Өрсөлдөөний хууль яагаад саад болох ёстой гэж? Өрсөлдөх нөхцөлийг бүрдүүлэх нь уг хуулийн үндсэн утга агуулга төдийгүй эцсийн зорилго нь шүү дээ. Тэгээд ч тэр хуулийн төсөл бол "хэдэн тэнэг амьтан"-ы зохиол биш. Олон орны хуулиудтай адил бүтэц, загвартай эд байгаа юм. Ямар ч улс гүрэн эдийн засгийн хөгжил, аюулгүй байдлаа "ӨРСӨЛДӨӨНИЙ" хуулиараа баталгаажуулсан байдаг.

Хэрэв Монголд "САМСУНГ" шиг монополь төрвөл Монголыг аварч ч магадгүй. Дэлхийн тавцанд том байж өрсөлдөнө л дөө. Харин хууль маань хэзээ төрөх юм бол доо. Юмны учир мэдээгүй "жижиг монополиуд" нь гацаачих болов уу, яах юм бол?

Монгол Улсад Өрсөлдөөний тухай хуулийг батлах талаар яригдаж байна. Энэ хууль нь Шударга бус өрсөлдөөнийг хориглох тухай хуулийн сайжруулсан хувилбар юм. Улс орон бүр манайх шиг өрсөлдөөнийг зохицуулах хуультай. Бидний үлгэр загвар болсон АНУ, Япон, Солонгос, Тайваньд Шударга худалдааны хуультай байхад Орос. Казахстан зэрэг олон улс Монополийн эсрэг хуультай. Нэр нь өөр өөр боловч үнэндээ тэдгээр хуулиуд бүгд монополийн хууль бус үйл ажиллагааны эсрэг үйлчилдэг. Учир нь монополь аж ахуйн нэгж хэрэглэгчийн эрхийг ноцтой зөрчиж, зах зээлийнхээ эдийн засгийн хөгжлийг "түгжиж" байсан нь үнэн түүх юм. Иймд монополийг төрөөс зохицуулах шаардлага зүй ёсоор бий болсон хэрэг л дээ. Үнэндээ түүнийг төрөөс өөр хэн ч дийлж байгаагүй юм билээ. Гэвч монополиуд зах зээл дээрх давамгай байдлаа ашиглаад байнга ашигтай ажиллаж байдаг. Төр ашгаас нь татвараа найдвартай бүрдүүлдэг.

Тиймээс зүй ёсоороо оршин байгаа монополийг гоочлоод байх хэрэгцээ шаардлага төрд огт байхгүй..3өвхөн давамгай байдалдаа дулдуйдан хууль зөрчиж, шударга бус үйлдлээрээ бусдыг хохироохоос сэргийлэх нь Өрсөлдөөний тухай хуулийн үндсэн зорилго юм.

Монополиудын үнэ тарифыг хянах замаар хэрэглэгчийн болон тухайн монополь аж ахуйн нэгжийн аль алиныг нь хохироохгүйгээр үнэд зохицуулалт хийж байгаа нь төр тэднийг хамгаалж байгаа хэрэг юм шүү дээ. Зоргоор нь байлгавал монополиуд эдийн засгийн харгислалыг, улмаар эдийн засаг, улс төрийн хямралыг бий болгодог. Энэ мөн л түүхээр батлагдсан бөгөөд ийм зүйлийг хүсдэг төр, улс гэж байх уу?

Монополь аж ахуйн нэгжийг задлах, тухайн зах зээлд олон өрсөлдөгч оруулах нь эцсийн дүндээ зах зээлийн хөгжлийг тодорхойлогч, эрэлтийн үүсгэгч болсон. хэрэглэгчдийн эрх ашгийн төлөө хийж буй үйл ажиллагаа юм. Гэвч монополийг хэн нэг хүн хүссэнээр задалчихгүй бөгөөд урт хугацаанд их хөрөнгө зарж, дэс дараалалтай гүйцэтгэдэг нүсэр ажил байдаг. Жишээ нь, Монгол Улс өөрийгөө цахилгаан эрчим хүч, дулаанаар хангадаг дөрвөн цахилгаан станцтай бөгөөд тэд өөр өөрийн зах зээлтэй. Эднийг задалж олон цахилгаан станц, эсвэл атомын нэг том станц шинээр байгуулна гэвэл хэдэн жил, хэчнээн хөрөнгө зарцуулах нь хэнд ч тодорхой юм.

Иймд ямар ч улс орон монополь аж ахуйн нэгжийнхээ хөгжих нөхцөлд саад хийдэггүй. Харин ч гадаад зах зээлд өрсөлдөх чадалтай монополиудаа зүйл бүрээр дэмжиж байдаг. Жишээ нь, БНСУ "САМСУНГ"-aa, Япон “ТОҮОТА”-гоо дэмжиж, тэдгээр нь дэлхийд алдартай компаниуд болсон билээ. Хэрэв Монгол Улсын бүтээгдэхүүнийг дэлхийд гаргаж чадах тийм монополь компани бий болоход Өрсөлдөөний хууль яагаад саад болох ёстой гэж? Өрсөлдөх нөхцөлийг бүрдүүлэх нь уг хуулийн үндсэн утга агуулга төдийгүй эцсийн зорилго нь шүү дээ. Тэгээд ч тэр хуулийн төсөл бол "хэдэн тэнэг амьтан"-ы зохиол биш. Олон орны хуулиудтай адил бүтэц, загвартай эд байгаа юм. Ямар ч улс гүрэн эдийн засгийн хөгжил, аюулгүй байдлаа "ӨРСӨЛДӨӨНИЙ" хуулиараа баталгаажуулсан байдаг.

Хэрэв Монголд "САМСУНГ" шиг монополь төрвөл Монголыг аварч ч магадгүй. Дэлхийн тавцанд том байж өрсөлдөнө л дөө. Харин хууль маань хэзээ төрөх юм бол доо. Юмны учир мэдээгүй "жижиг монополиуд" нь гацаачих болов уу, яах юм бол?

Twitter logoPost
gogo logo
gogo logo   Бидний тухай gogo logo   Сурталчилгаа байршуулах gogo logo   Редакцийн ёс зүй gogo logo  Нууцлалын бодлого gogo logo   Холбоо барих

© 2007 - 2025 Монгол Контент ХХК   •   Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан