Нээлттэй нийгэм форумаас дэлхийн санхүү, эдийн засгийн хямралд манай улс хэрхэн өртөж байгаа талаар дэлгэрэнгүй судалгаа хийж, цаашид анхаарах асуудлаар тодорхой зөвлөмж хүргэсэн. Дээрх судалгаанд үнийн өсөлт манай оронд тулгарч буй хамгийн том бэрхшээлийн нэг болсон талаар дурдсан байна.
Бараа таваарын үнэ өнгөрсөн жил хамгийн их өсчээ. Оны эцэст үнийн өсөлт 23 хувьтай гарсан байна. Ер нь сүүлийн жилүүдэд бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ тогтмол өссөөр ирсэн аж. Судалгаанд дурдсанаар үнийн өсөлт жилд ойролцоогоор 26.7 хувьтай явж иржээ. Хэрэглээний барааны үнэ өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд 50 хувиар өссөн байна. Өөрөөр хэлбэл, жилд ойролцоогоор 13.5 орчим хувиар өссөн гэсэн үг. Гэтэл эдийн засаг нь тогтвортой хөгжиж байгаа бусад оронд үнийн өсөлт нь жилд таван хувиас хэтрэхэд аюулын дохио болдог аж. Харин манайд дээрх үзүүлэлт өндөр хувьтай байгаа нь эдийн засаг тогтворгүйг илтгэж байна. Үнийн өсөлтийг барааны бүлгээр задалж үзвэл хүнсний бүтээгдэхүүн хамгийн их өсөлттэй байна. Тухайлбал, энэ оны гуравдугаар сарыг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулбал хүнсний бараа 15 хувиар өссөн байна. Үүн дотор хүнсний ногоо 36 хувиар өссөн бол гурил, будаа, сүүн төрлийн бүтээгдэхүүн 20 гаруй хувиар өсч, хэрэглэгчийг дарамтад оруулж байгаа аж. Нааштай мэдээ гэвэл махны үнэ л бага зэрэг буураад байна. Иргэдийг үнийн өсөлт бухимдуулж, төрөөс зохицуулалт хийхийг шаарддаг. Гэвч төрөөс аливаа салбарын үнийг зохицуулах нь сөрөг үр дагавартай хэмээн судлаачид үзэж байгаа аж.
Тухайлбал, нөөцийн маханд төрөөс татаас өгч бэлтгэн борлуулах нь уг зах зээлд шударга өрсөлдөөн байхгүй болгох аюултай аж. Бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсч буй шалтгааныг шатахууны үнийн хэлбэлзэл, валютын ханшийн тогтворгүй байдалтай холбон тайлбарладаг. Энэ нь шалтгаан мөн боловч бусад хүчин зүйл ч нөлөөлж байгаа аж. Юуны өмнө үнийн өсөлт мөнгөний нийлүүлэлтийн өсөлттэй холбоотой гэнэ. Алт, зэс, түүхий эдийн үнэ өндөр байх үед эдийн засаг идэвхжиж, үйлдвэрлэл үйлчилгээ өсөхийн хэрээр мөнгөний хэрэгцээ нэмэгдсэн. Харин мөнгийг эдийн засагт хүссэн хэмжээгээр нийлүүлэх тусам үнийн өсөлтийг бий болгоход нөлөөлжээ. 2005-2007 онд мөнгөний нийлүүлэлт хурдацтай өссөн байдаг. Үүнтэй холбоотойгоор бараа бүтээгдэхүүний үнэ ч огцом нэмэгдсэн байна. Тухайн үед эдийн засаг өсч, хүмүүсийн орлого нэмэгдэж байсан тул үнийн өсөлтөд тэр бүр түүртээгүй. Харин хямрал манай улсад нөлөөлснөөр үнийн өсөлтөд сөхрөх болсон. Үнийн өсөлтийн бас нэг шалтгаан нь Засгийн газрын зарлагын өсөлттэй холбоотой аж. Тухайлбал, ашигт малтмалын үнэ өндөр байх үед нийгмийн халамжийг хавтгайруулж, цалин, тэтгэврийг нэмсэн нь үнийн өсөлтийн нэг шалтгаан болжээ. Энэ бүхнээс үзэхэд бараа таваарын үнэ сүүлийн жилүүдэд тогтмол өсч байгаа нь шатахуун зэрэг гадаад хүчин зүйлээс гадна төрийн хайнга, уялдаагүй, алдаатай бодлоготой холбоотой аж. Нөгөөтэйгүүр, төр үнийн өсөлтийн тодорхой шалтгааныг бий болгочихоод үнийн өсөлтийг хязгаарлах бодлого явуулж байгаа нь зөрчил үүсгэж байна.
Г.Бат
Бараа таваарын үнэ өнгөрсөн жил хамгийн их өсчээ. Оны эцэст үнийн өсөлт 23 хувьтай гарсан байна. Ер нь сүүлийн жилүүдэд бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ тогтмол өссөөр ирсэн аж. Судалгаанд дурдсанаар үнийн өсөлт жилд ойролцоогоор 26.7 хувьтай явж иржээ. Хэрэглээний барааны үнэ өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд 50 хувиар өссөн байна. Өөрөөр хэлбэл, жилд ойролцоогоор 13.5 орчим хувиар өссөн гэсэн үг. Гэтэл эдийн засаг нь тогтвортой хөгжиж байгаа бусад оронд үнийн өсөлт нь жилд таван хувиас хэтрэхэд аюулын дохио болдог аж. Харин манайд дээрх үзүүлэлт өндөр хувьтай байгаа нь эдийн засаг тогтворгүйг илтгэж байна. Үнийн өсөлтийг барааны бүлгээр задалж үзвэл хүнсний бүтээгдэхүүн хамгийн их өсөлттэй байна. Тухайлбал, энэ оны гуравдугаар сарыг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулбал хүнсний бараа 15 хувиар өссөн байна. Үүн дотор хүнсний ногоо 36 хувиар өссөн бол гурил, будаа, сүүн төрлийн бүтээгдэхүүн 20 гаруй хувиар өсч, хэрэглэгчийг дарамтад оруулж байгаа аж. Нааштай мэдээ гэвэл махны үнэ л бага зэрэг буураад байна. Иргэдийг үнийн өсөлт бухимдуулж, төрөөс зохицуулалт хийхийг шаарддаг. Гэвч төрөөс аливаа салбарын үнийг зохицуулах нь сөрөг үр дагавартай хэмээн судлаачид үзэж байгаа аж.
Тухайлбал, нөөцийн маханд төрөөс татаас өгч бэлтгэн борлуулах нь уг зах зээлд шударга өрсөлдөөн байхгүй болгох аюултай аж. Бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсч буй шалтгааныг шатахууны үнийн хэлбэлзэл, валютын ханшийн тогтворгүй байдалтай холбон тайлбарладаг. Энэ нь шалтгаан мөн боловч бусад хүчин зүйл ч нөлөөлж байгаа аж. Юуны өмнө үнийн өсөлт мөнгөний нийлүүлэлтийн өсөлттэй холбоотой гэнэ. Алт, зэс, түүхий эдийн үнэ өндөр байх үед эдийн засаг идэвхжиж, үйлдвэрлэл үйлчилгээ өсөхийн хэрээр мөнгөний хэрэгцээ нэмэгдсэн. Харин мөнгийг эдийн засагт хүссэн хэмжээгээр нийлүүлэх тусам үнийн өсөлтийг бий болгоход нөлөөлжээ. 2005-2007 онд мөнгөний нийлүүлэлт хурдацтай өссөн байдаг. Үүнтэй холбоотойгоор бараа бүтээгдэхүүний үнэ ч огцом нэмэгдсэн байна. Тухайн үед эдийн засаг өсч, хүмүүсийн орлого нэмэгдэж байсан тул үнийн өсөлтөд тэр бүр түүртээгүй. Харин хямрал манай улсад нөлөөлснөөр үнийн өсөлтөд сөхрөх болсон. Үнийн өсөлтийн бас нэг шалтгаан нь Засгийн газрын зарлагын өсөлттэй холбоотой аж. Тухайлбал, ашигт малтмалын үнэ өндөр байх үед нийгмийн халамжийг хавтгайруулж, цалин, тэтгэврийг нэмсэн нь үнийн өсөлтийн нэг шалтгаан болжээ. Энэ бүхнээс үзэхэд бараа таваарын үнэ сүүлийн жилүүдэд тогтмол өсч байгаа нь шатахуун зэрэг гадаад хүчин зүйлээс гадна төрийн хайнга, уялдаагүй, алдаатай бодлоготой холбоотой аж. Нөгөөтэйгүүр, төр үнийн өсөлтийн тодорхой шалтгааныг бий болгочихоод үнийн өсөлтийг хязгаарлах бодлого явуулж байгаа нь зөрчил үүсгэж байна.
Г.Бат
Нээлттэй нийгэм форумаас дэлхийн санхүү, эдийн засгийн хямралд манай улс хэрхэн өртөж байгаа талаар дэлгэрэнгүй судалгаа хийж, цаашид анхаарах асуудлаар тодорхой зөвлөмж хүргэсэн. Дээрх судалгаанд үнийн өсөлт манай оронд тулгарч буй хамгийн том бэрхшээлийн нэг болсон талаар дурдсан байна.
Бараа таваарын үнэ өнгөрсөн жил хамгийн их өсчээ. Оны эцэст үнийн өсөлт 23 хувьтай гарсан байна. Ер нь сүүлийн жилүүдэд бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ тогтмол өссөөр ирсэн аж. Судалгаанд дурдсанаар үнийн өсөлт жилд ойролцоогоор 26.7 хувьтай явж иржээ. Хэрэглээний барааны үнэ өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд 50 хувиар өссөн байна. Өөрөөр хэлбэл, жилд ойролцоогоор 13.5 орчим хувиар өссөн гэсэн үг. Гэтэл эдийн засаг нь тогтвортой хөгжиж байгаа бусад оронд үнийн өсөлт нь жилд таван хувиас хэтрэхэд аюулын дохио болдог аж. Харин манайд дээрх үзүүлэлт өндөр хувьтай байгаа нь эдийн засаг тогтворгүйг илтгэж байна. Үнийн өсөлтийг барааны бүлгээр задалж үзвэл хүнсний бүтээгдэхүүн хамгийн их өсөлттэй байна. Тухайлбал, энэ оны гуравдугаар сарыг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулбал хүнсний бараа 15 хувиар өссөн байна. Үүн дотор хүнсний ногоо 36 хувиар өссөн бол гурил, будаа, сүүн төрлийн бүтээгдэхүүн 20 гаруй хувиар өсч, хэрэглэгчийг дарамтад оруулж байгаа аж. Нааштай мэдээ гэвэл махны үнэ л бага зэрэг буураад байна. Иргэдийг үнийн өсөлт бухимдуулж, төрөөс зохицуулалт хийхийг шаарддаг. Гэвч төрөөс аливаа салбарын үнийг зохицуулах нь сөрөг үр дагавартай хэмээн судлаачид үзэж байгаа аж.
Тухайлбал, нөөцийн маханд төрөөс татаас өгч бэлтгэн борлуулах нь уг зах зээлд шударга өрсөлдөөн байхгүй болгох аюултай аж. Бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсч буй шалтгааныг шатахууны үнийн хэлбэлзэл, валютын ханшийн тогтворгүй байдалтай холбон тайлбарладаг. Энэ нь шалтгаан мөн боловч бусад хүчин зүйл ч нөлөөлж байгаа аж. Юуны өмнө үнийн өсөлт мөнгөний нийлүүлэлтийн өсөлттэй холбоотой гэнэ. Алт, зэс, түүхий эдийн үнэ өндөр байх үед эдийн засаг идэвхжиж, үйлдвэрлэл үйлчилгээ өсөхийн хэрээр мөнгөний хэрэгцээ нэмэгдсэн. Харин мөнгийг эдийн засагт хүссэн хэмжээгээр нийлүүлэх тусам үнийн өсөлтийг бий болгоход нөлөөлжээ. 2005-2007 онд мөнгөний нийлүүлэлт хурдацтай өссөн байдаг. Үүнтэй холбоотойгоор бараа бүтээгдэхүүний үнэ ч огцом нэмэгдсэн байна. Тухайн үед эдийн засаг өсч, хүмүүсийн орлого нэмэгдэж байсан тул үнийн өсөлтөд тэр бүр түүртээгүй. Харин хямрал манай улсад нөлөөлснөөр үнийн өсөлтөд сөхрөх болсон. Үнийн өсөлтийн бас нэг шалтгаан нь Засгийн газрын зарлагын өсөлттэй холбоотой аж. Тухайлбал, ашигт малтмалын үнэ өндөр байх үед нийгмийн халамжийг хавтгайруулж, цалин, тэтгэврийг нэмсэн нь үнийн өсөлтийн нэг шалтгаан болжээ. Энэ бүхнээс үзэхэд бараа таваарын үнэ сүүлийн жилүүдэд тогтмол өсч байгаа нь шатахуун зэрэг гадаад хүчин зүйлээс гадна төрийн хайнга, уялдаагүй, алдаатай бодлоготой холбоотой аж. Нөгөөтэйгүүр, төр үнийн өсөлтийн тодорхой шалтгааныг бий болгочихоод үнийн өсөлтийг хязгаарлах бодлого явуулж байгаа нь зөрчил үүсгэж байна.
Г.Бат
Бараа таваарын үнэ өнгөрсөн жил хамгийн их өсчээ. Оны эцэст үнийн өсөлт 23 хувьтай гарсан байна. Ер нь сүүлийн жилүүдэд бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ тогтмол өссөөр ирсэн аж. Судалгаанд дурдсанаар үнийн өсөлт жилд ойролцоогоор 26.7 хувьтай явж иржээ. Хэрэглээний барааны үнэ өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд 50 хувиар өссөн байна. Өөрөөр хэлбэл, жилд ойролцоогоор 13.5 орчим хувиар өссөн гэсэн үг. Гэтэл эдийн засаг нь тогтвортой хөгжиж байгаа бусад оронд үнийн өсөлт нь жилд таван хувиас хэтрэхэд аюулын дохио болдог аж. Харин манайд дээрх үзүүлэлт өндөр хувьтай байгаа нь эдийн засаг тогтворгүйг илтгэж байна. Үнийн өсөлтийг барааны бүлгээр задалж үзвэл хүнсний бүтээгдэхүүн хамгийн их өсөлттэй байна. Тухайлбал, энэ оны гуравдугаар сарыг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулбал хүнсний бараа 15 хувиар өссөн байна. Үүн дотор хүнсний ногоо 36 хувиар өссөн бол гурил, будаа, сүүн төрлийн бүтээгдэхүүн 20 гаруй хувиар өсч, хэрэглэгчийг дарамтад оруулж байгаа аж. Нааштай мэдээ гэвэл махны үнэ л бага зэрэг буураад байна. Иргэдийг үнийн өсөлт бухимдуулж, төрөөс зохицуулалт хийхийг шаарддаг. Гэвч төрөөс аливаа салбарын үнийг зохицуулах нь сөрөг үр дагавартай хэмээн судлаачид үзэж байгаа аж.
Тухайлбал, нөөцийн маханд төрөөс татаас өгч бэлтгэн борлуулах нь уг зах зээлд шударга өрсөлдөөн байхгүй болгох аюултай аж. Бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсч буй шалтгааныг шатахууны үнийн хэлбэлзэл, валютын ханшийн тогтворгүй байдалтай холбон тайлбарладаг. Энэ нь шалтгаан мөн боловч бусад хүчин зүйл ч нөлөөлж байгаа аж. Юуны өмнө үнийн өсөлт мөнгөний нийлүүлэлтийн өсөлттэй холбоотой гэнэ. Алт, зэс, түүхий эдийн үнэ өндөр байх үед эдийн засаг идэвхжиж, үйлдвэрлэл үйлчилгээ өсөхийн хэрээр мөнгөний хэрэгцээ нэмэгдсэн. Харин мөнгийг эдийн засагт хүссэн хэмжээгээр нийлүүлэх тусам үнийн өсөлтийг бий болгоход нөлөөлжээ. 2005-2007 онд мөнгөний нийлүүлэлт хурдацтай өссөн байдаг. Үүнтэй холбоотойгоор бараа бүтээгдэхүүний үнэ ч огцом нэмэгдсэн байна. Тухайн үед эдийн засаг өсч, хүмүүсийн орлого нэмэгдэж байсан тул үнийн өсөлтөд тэр бүр түүртээгүй. Харин хямрал манай улсад нөлөөлснөөр үнийн өсөлтөд сөхрөх болсон. Үнийн өсөлтийн бас нэг шалтгаан нь Засгийн газрын зарлагын өсөлттэй холбоотой аж. Тухайлбал, ашигт малтмалын үнэ өндөр байх үед нийгмийн халамжийг хавтгайруулж, цалин, тэтгэврийг нэмсэн нь үнийн өсөлтийн нэг шалтгаан болжээ. Энэ бүхнээс үзэхэд бараа таваарын үнэ сүүлийн жилүүдэд тогтмол өсч байгаа нь шатахуун зэрэг гадаад хүчин зүйлээс гадна төрийн хайнга, уялдаагүй, алдаатай бодлоготой холбоотой аж. Нөгөөтэйгүүр, төр үнийн өсөлтийн тодорхой шалтгааныг бий болгочихоод үнийн өсөлтийг хязгаарлах бодлого явуулж байгаа нь зөрчил үүсгэж байна.
Г.Бат