Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яамны харьяа Кино урлагийн зөвлөл нь БНСУ-ын DNC Dankook University, New Cinema Intitute хамтран уран бүтээлчдэд зориулан дадлагад суурилсан Casual cinema сургалтыг зохион байгуулж байна.

Сургалт 2024 оны наймдугаар сарын 26-31-ний өдрүүдэд үргэлжлэх ба БНСУ-ын кино урлагийн салбарын мэргэшсэн багш нар Монгол Улсын уран бүтээлчдэд зориулсан нийт 48 цагийн сургалтын хөтөлбөрийг гаргажээ.  

Өнөөдрийн сургалтад шинэ залуу уран бүтээлчдийг сонгон оролцууллаа. Уран бүтээлчид зургаа хоногийн хугацаанд дөрвөн багт хуваагдаж 20 минутын хугацаатай богино хэмжээний кино бүтээнэ. Сургалтын онцлог нь кино урлагийн талаарх хэвшмэл ойлголтыг гүнзгийрүүлж, кино хийх анхдагч, бүтээлч аргуудыг хэрэгжүүлнэ.

Монголын Кино урлагийн зөвлөлийн ажлын албаны дарга Ч.Ундрал “Монголын кино урлагт одоогийн байдлаар шинэ боловсон хүчин, хүний нөөц, дэд бүтэц хэрэгтэй. Соёлын яамны харьяа Кино Урлагийн зөвлөл байгуулагдсанаас хойш гол зорилго нь гадны уран бүтээлчдийг Монголынхоо нутаг дэвсгэрт кино зураг авалт хийлгэх боломжийг эрэн хайж байна. Энэ ч утгаараа бид давхар аялал жуулчлалаа ч  сурталчилж  байгаа юм. AFAN буюу Азийн кино холбоодыг Монголын кино урлагийн зөвлөл хамтран байгуулалцсан. Энэ хүрээндээ бид үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлж  байгаагийн нэг үр дүн бол өнөөдрийн Casual cinema workshop гэж хэлж болно.  

Дэлхий нийтэд эдийн засгийн хувьд кино урлаг уул уурхайгаас ч илүү ашиг өгдөг гэж ярьдаг. Кино урлаг бол тухайн улсын соёл, тусгаар тогтнол гээд бүх зүйлүүдийг шингээж байдаг. Тийм ч учраас бид цаашид илүү хөгжихийн тулд зөвхөн Солонгос гэлтгүй кино урлаг сайн хөгжиж байгаа орнуудын багш, уран бүтээлчдийг авчрах, залуу уран бүтээлчдийнхээ киног олон улсын кино наадмуудад түгээн, сонирхуулах, сурталчлах ажлуудыг хийх болно” гэв. 

Cургалтаар дамжуулан кино бүтээх талаарх хэвшмэл ойлголт гэгддэг их хэмжээний кино үйлдвэрлэлийн төсөв, олон тооны ажиллах хүчний нөөц, мэргэжлийн үнэтэй тоног төхөөрөмжийн хэрэгцээ шаардлагуудаас салж, бүтээлч сэтгэлгээгээ чөлөөтэй кино бүтээх аргад суралцуулах зорилготой.

Данкүк их сургуулийн магистрын багш, продюссер найруулагч Пак Ки-Ён, Монголын залуу уран бүтээлчдийг кино бүтээх нь тийм нүсэр, хүнд зүйл гэж бүү ойлгоосой гэсэн агуулгаар энэ сургалтыг хийж байгаа юм. Энэ сургалтын дараа Монгол, Солонгосын уран бүтээлчид хамтран кино хийхээр төлөвлөсөн.

Эрдэнэт, Булган, Дархан зэрэг аймгаар явж, зураг авалт хийх газруудаа судалж, сонгоно. Киноны зураг авалт дараа жилийн өдийд эхэлнэ гэж найдаж байна. Монголын хуучны кинонуудыг харахад Оросын системээр хийгдсэн байдаг. Харинм сүүлийн үеийн кинонууд өөр болж эхэлсэн. Энэ хэвээрээ байвал Монголын кино урлаг илүү хөгжинө гэж бодож байна.

Монголынхоо онцлогийг л кинондоо шингээж чадвал Монголын кино урлаг хөгжинө. Монгол Солонгос хоёрын кино хийж байгаа бүтэц ерөнхийдөө адилхан. Ялгаатай зүйл гэвэл төхөөрөмж, санхүүгийн байдлын ялгаа бий. Иймэрхүү зүйлээс харахад бүх зүйл нь адилхан боловч хамгийн хялбараар болон бодол санаа өөр байх ёстой гэдгийг ойлгуулах нь Casual Cinema сургалтын гол ач холбогдол юм.

Жүжигчин Г.Лхагвацэрэн, Солонгосчууд дэлхийд кино урлагаараа дээгүүрт  тооцогдох болсон. Тиймээс солонгосчууд кино урлагаа яаж ийм түвшинд  хөгжүүлснийг судлах, туршлагаас нь суралцах гэж би энэ сургалтыг зорьж ирсэн. Солонгосын уран бүтээлчидтэй хамтран кино хийхээр боллоо. Бэлтгэл ажил хангагдчихсан, зураг авалт маань удахгүй эхлэх гэж байна. Бид киноны зураг авалтаа 100 хувь Солонгост хийнэ. Мөн солонгос жүжигчидтэй хамтарч ажиллана.

Солонгосчууд бол кино хийхдээ маш урт хугацаанд, нарийн төлөвлөж ажилладаг юм байна. Харин манайхан төсөв багатайгаас аль болох хурдан хугацаанд хийх гээд байдаг. Энэ утгаараа хугацааны хувьд ойлголцлын зөрүү гарах гээд байдаг.

Мэдээж үүнээс нь суралцаад тэдний арга барил руу орж эхэлж байна. Одоо Монголын хувьд кино зохиол гэдэг зүйл алдагдсан. Өмнө нь Орост сураад зөвхөн кино зохиолч гэдгээрээ дагнадаг байсан бол одоо тийм байхаа больсон. Яг кино зохиолоор дагнаж сурсан мэргэжлийн зохиолчид ховордсон” гэлээ.

Б.Энхням