Хүүхэд, эмэгтэйчүүд, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнд ээлтэй өрөө, танхимтай Үндэсний номын сангийн шинэ байр үүдээ нээлээ.

Өнөө цагт шинэ барилга байгууламжтай болох нь сонин биш. Харин тухайн барилга доторх үйл ажиллагаа хүн бүрд хүртээмжтэй, ээлтэй юу гэдэг нь үйлчилгээний цар хүрээ, цаашдын зорилгыг тодорхойлдог болсон.

Хүн бүр номыг нүдээрээ уншдаггүй. Зарим нь номыг хуруугаараа тэмтэрч, сонсож хүлээн авдаг. Монгол хэлээрх брайль үсэг бүхий ном, хэвлэл маш цөөн учраас манай улсын өнцөг булан бүр дэх харааны бэрхшээлтэй иргэд дундаа нэг номыг тойруулан уншдаг. Зарим орон нутгийн номын сан брайль үсгээр хэвлэсэн ном, хэвлэлгүй байх нь ч бий.

Тиймээс хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд боловсролыг бусдын адил тэгш хүртдэггүй. Харахгүй, сонсохгүй, алхахгүй байх нь тэдэнд бэрхшээл биш. Харин бусдын адил боловсролыг тэгш хүртэхгүй байх нь бэрхшээл байсаар л байгаа юм.

Үндэсний номын сангийн шинэ барилгын хийц, чанар үйлчилгээг олон улсын стандартад нийцүүлж буй тул хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн асуудлыг тусгаж, тэдэнд зориулсан уншлагын танхимтай болжээ.

Гэхдээ хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд л шинэ тутам мэдээ мэдээллээс хоцордог гэсэн үг биш. Бага насны хүүхдээ асарч гэртээ суугаа ээж, аавуудад ч гэсэн дээрх асуудал хүндрэлтэй байдаг. Боловсролын зэргээ ахиулах хүсэлтэй байсан ч хүүхдийг нь харах хүн байхгүй учраас бичгийн ажил хийхэд хэцүү. Мөн хүүхэдтэйгээ хамт ном уншъя гэсэн ч гэртээ байгаа номуудыг ахин дахин унших, эсвэл номын дэлгүүрээс олон ном худалдан авах хэрэгтэй болдог.  

Тэгвэл тус номын сан яг ийм асуудалтай гэр бүлүүдийн асуудлыг ч гэсэн тусгаж, гэр бүлийн танхим, хүүхэд түр саатуулах өрөөтэй болсон байна.

10-аас доош насны хүүхэдтэй аав, ээжүүд дээрх өрөө, танхимд хүүхдээ түр үлдээгээд багахан хугацаанд ч гэсэн сурах, бичих үйлдээ шамдах боломжтой болжээ.

Хүүхэд түр саатуулах өрөөнд ихэвчлэн бага насны хүүхэд байх тул гар хөлийг нь гэмтээхээргүй тоглоом, мөлгөр булантай сандал ширээг байрлуулжээ. Тэнд зургийн дэвтрээ авч ирээд зураг зурж, монгол гэрт нь айл гэрдэж тоглож болохоор байна. Гэхдээ энэ өрөөнд 1-2 цаг хүртэлх хугацаагаар хүүхдээ асруулах боломжтойг бүү мартаарай. Эндхийн ажилтан хэлэхдээ “Хүмүүс хүүхдээ хэдэн цаг асруулах боломжтой вэ гэж их асууж байна. Эндэх өдөр өнжүүлэх төв биш учраас зөвхөн ном хайх, богино хугацаанд л хүүхдээ түр харуулах боломжтой” гэлээ.  Тус өрөөнд цэцэрлэгийн насны 20 хүртэлх хүүхэд багтах талбайтай аж.

Харин гэр бүлийн танхимд арай том хүүхдүүд үйлчлүүлж болно. Оньс бүхий олон янзын модон тоглоом, сандал ширээ байрлуулж, мөн хүссэн үедээ унших боломжтойгоор ил тавиурт хүүхдийн номууд өржээ. Мэдээж гэр бүлийн танхим тул ээж, аавууд нь ч гэсэн тэнд хамт тоглож, цагийг хөгжилтэй өнгөрөөх боломжтой.

Эхэнд дурдсанчлан хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан өрөөг танилцуулъя.

Харааны бэрхшээл гэдэг нь 100 хувь хардаггүй гэсэн үг биш. Сул хараатай гэх буюу 0-100 хувь хүртэлх байдлаар хардаг хүмүүс бий. Тэд уншихын тулд маш сайн томруулдаг шил ашиглах шаардлагатай болдог. Тиймээс тэдэнд зориулсан томруулдаг дэлгэцийг байрлуулжээ. Доорх зурагт харагдаж байгаачлан дурын номыг дэлгэцийн доор байрлуулж, хүссэн хэмжээгээрээ томруулж унших боломжтой. Үүнээс гадна тохирох формат бүхий номоос сонгож аудио хэлбэрээр сонсох боломжтой байна.

Тус танхимаар үйлчлүүлж буй иргэд “Томруулдаг дэлгэцээр ном уншиж байгаадаа баяртай байна. Өмнө зөвхөн томруулдаг шилээр эсвэл гар утсандаа зураг авч түүнийгээ томруулж ном уншдаг байсан. Ингэж уншихад цаг их шаардагддаг болохоор хүндрэлтэй байлаа. Одоо өргөн дэлгэцээр гүйлгээд л уншиж байна” гэв.

Томруулдаг дэлгэцээс гадна өөр дээрээ гэрэлтэй томруулдаг шил, дуу хураах төхөөрөмж, брайль үсгийн кийборд болон брайль үсгээр хэвлэгч машин байршина. Мөн брайль үсгээр хэвлэгдсэн цөөн номыг өржээ. Түүнчлэн гэнэтийн үед ашиглах тэргэнцрийг ч зэхсэн байна.

Хоёроос дөрөвдүгээр давхруудад нийтийн уншлагын танхим бий. Тэнд та номын сангийн хуучин байрнаас авдаг байсан бүх үйлчилгээг авах боломжтой. Хуучин байранд номын каталог бүхий компьютер цөөхөн байсан бол шинэ байранд тоог нь нэмж, уншлагын танхим бүрд байрлуулсан байна. Мөн үйлчлүүлэгч өөрийн зөөврийн компьютерыг авч ирдэг байсан бол энд номын сангийн интернетэд холбогдсон компьютерыг ч ашиглах боломжтой.

Нийтийн уншлагын танхимын гол онцлог нь үйлчлүүлэгч хаана ч суугаад, хүссэн тоогоор ном авч болдог болжээ. Өмнө нэг захиалгаар дөрвөн ном унших хязгаарлалттай байсан бол одоо хэдийг ч аваад уншиж болно. Мөн тус танхимд буйдан дээр тухалж, хүсвэл зөөврийн буйданг цонх, террас, хана, харанхуй булан гэх мэтээр хаана ч хамаагүй байрлуулж хамгийн тухтайгаар хичээллэж, ажлаа хийж болно. Бүр номуудаа аваад өөр танхимд ч сууж үйлчлүүлж болно.

Түүнчлэн эдгээр давхруудад,

Тогтмол хэвлэлийн уншлагын танхим: Энд бүх төрлийн тогтмол хэвлэлийн анхны нийтлэлээс өнөөдрийг хүртэлхийг уншиж болно. Тус танхимын ширээ нь сонин дэлгэж уншихад тохирсон өргөн тавцантай.

Цахим танхим: Уг танхим 100 хүний суудалтай. Интернетэд холбогдсон компьютер ашиглаж хичээлээ, ажлаа хийж болно. Мөн сургалт зохион байгуулах том дэлгэж индэр ч энд бий. Түүнчлэн та AR төхөөрөмж ашиглан бичлэг үзэж, тоглоом тоглон хөгжилдөх боломжтой.

Бүтээлч уншлагын танхим /Maker Space/: Хэрэв та уран бүтээлч эсвэл зүгээр загвар зохион бүтээх дуртай бол энэ танхим танд их таалагдана. Гэртээ ажиллахад нэг л тух тань бүрдэхгүй бол та материалуудаа авч ирээд энд урлагийн бүтээлээ туурвиж болно. Хувцас загвар бүтээх бол энд оёдлын машин, индүү, хайч зэрэг хэрэгслүүд бий. Бүтээсэн хувцсаа өмсгөж харах маникен ч бий.

Мөн та хуванцрын хаягдлаа авч ирээд дахин боловсруулж болно. Өөрөөр хэлбэл зурагт харагдаж байгаа төхөөрөмжид ундааны сав зэрэг хуванцрыг хийж утасны гэр гэх мэт зүйл болгон хувирган авах боломжтой. Нэг үгээр бол дахин боловсруулдаг төхөөрөмж энд байршиж байна. 

Цахим танхим: Уг танхим 100 хүний суудалтай. Интернетэд холбогдсон компьютер ашиглаж хичээлээ, ажлаа хийж болно. Мөн сургалт зохион байгуулах том дэлгэц, индэр ч энд бий. Түүнчлэн та AR төхөөрөмж ашиглан бичлэг үзэж, тоглоом тоглон хөгжилдөх боломжтой.

Бүтээлч уншлагын танхим /Maker Space/: Хэрэв та уран бүтээлч эсвэл зүгээр загвар зохион бүтээх дуртай бол энэ танхим танд их таалагдана. Гэртээ ажиллахад нэг л тух тань бүрдэхгүй бол та материалуудаа авч ирээд энд урлагийн бүтээлээ туурвиж болно. Хувцас загвар бүтээх бол энд оёдлын машин, индүү, хайч зэрэг хэрэгслүүд бий. Бүтээсэн хувцсаа өмсгөж харах маникен ч бий.

Мөн та хуванцрын хаягдлаа авч ирээд дахин боловсруулж болно. Өөрөөр хэлбэл зурагт харагдаж байгаа төхөөрөмжид ундааны сав зэрэг хуванцрыг хийж утасны гэр гэх мэт зүйл болгон хувирган авах боломжтой. Нэг үгээр бол дахин боловсруулдаг төхөөрөмж энд байршиж байна. 

Соёл урлаг, соён гэгээрлийн танхим:

Багаар ажиллах танхим:

ЮНЕСКО уншлагын танхим:

Сонсдог ном, подкаст боловсруулах студи:

Мини театр:

Төрөлжсөн уншлагын танхим бий.

ЧӨЛӨӨТ УНШЛАГЫН ТАНХИМ

Орчинд нь гадаад хэл сурна гэдэг шиг тус номын санд төрөлжсөн уншлагын танхимыг байгуулжээ. 6-9 хүртэлх давхарт чөлөөт уншлагын танхим байрлана. Чөлөөт танхимд ил тавиурт номуудыг байрлуулсан байх бөгөөд тэндээс та хүссэн номоо шууд аваад уншиж болно. Энэ давхруудад уншлагын танхим болон хамаарал бүхий номын сан хөрмөгүүд хамт байна.

Зургаадугаар давхар: “Хүмүүн” танхим
Энд түүх, улс төр, цэрэг, шашин судлал, гүн ухаан судлалын номууд бий. Түүнчлэн энэ давхарт эмчийн өрөө байрладаг.

Долоодугаар давхар: “Эрдэм” танхим
Социологи, эдийн засаг, соёл, боловсрол, сэтгэл судлалын номууд байна.

Наймдугаар давхар: “Язгуур” танхим
Хэл шинжлэл, утга, уран зохиолын номыг энэ давхарт дэлгэжээ.

Есдүгээр давхар: “Ертөнц” танхим
Байгаль, техник, хөдөө аж ахуй, анагаах зэрэг шинжлэх ухааны номуудыг эндээс унших боломжтой.

Үндэсний номын сангийн шинэ байрнаас та эдгээр цогц үйлчилгээг авах боломжтой боллоо. Хуучин салбараар үйлчлүүлдэг байсан бол гишүүнчлэлийн картаа барьж ирээд үйлчилгээ авах боломжтой. Харин шинээр бүртгүүлэх тохиолдолд иргэний үнэмлэх, оюутан бол гэрчлэх үнэмлэх болон оршин суугаа хаягийн тодорхойлолтоо авч ирээд зургаан мянган төгрөг тушааж гишүүнчлэлийн карттай болно. Ингэж картаа авснаар та бүтэн жилийн турш дээрх бүх үйлчилгээг нэмэлт төлбөргүйгээр эдлэх юм.